Psychiatrie en Psychologie. Persoonsgerichte behandeling Unit III

Transcriptie

1 Psychiatrie en Psychologie Persoonsgerichte behandeling Unit III

2 Persoonsgerichte behandeling Unit III Deze folder informeert u over de persoonsgerichte behandeling van Unit III. Ook is er een folder beschikbaar over het klachtgerichte deel. Unit III beschikt in het geheel over 27 behandelplaatsen; 9 daarvan worden gebruikt voor de persoonsgerichte behandeling. De persoonsgerichte behandeling vindt in een vaste groep plaats. De behandeling is vrijwillig en gebaseerd op het actief willen kijken naar eigen houding en gedrag. Doel van de behandeling Mensen kunnen problemen ervaren waar ze geleidelijk aan in vastlopen. Het lukt bijvoorbeeld niet om bevredigende relaties te hebben of werk te houden. Er is angst in contacten, iemand voelt zich tekortschieten of ontvlucht moeilijke zaken. Soms komt dat naar voren in de vorm van hele duidelijke klachten, zoals: somberheid, lichamelijke klachten, problemen op het gebied van seksualiteit, dwangmatigheid, zelfdodinggedachten of gevoelens van onwerkelijkheid. Een intensieve persoonsgerichte behandeling kan aangewezen zijn als de problemen of klachten ernstig zijn; al lang bestaan of als ambulante therapie (bijvoorbeeld één uur per week) niet doeltreffend genoeg is. U krijgt de gelegenheid met behulp van medegroepsleden en therapeuten intensief te kijken hoe u vastgelopen bent en welke mogelijkheden u heeft om te veranderen. Voorwaarde hiervoor is dat u gemotiveerd bent om dit een tijd te onderzoeken en anderen mee te laten kijken. U wordt in staat geacht een redelijke mate van eigen verantwoordelijkheid te dragen, ook ten aanzien van de groep. 1

3 Uitgangspunten van de behandeling De behandelperiode duurt 16 weken. Het behandelprogramma is van maandag t/m vrijdag van tot uur (soms tot uur). In uitzonderingsgevallen is een korte periode van dag en nacht mogelijk. U zult de problemen waarvoor u in behandeling komt ook gaan ervaren, tijdens de behandeling, in contact met anderen. Dat biedt belangrijke mogelijkheden tot onderzoek, ontwikkeling en verandering. Ook wordt aandacht besteed aan de wijze waarop de ervaringen uit uw verleden doorspelen in ervaringen van nu. Geleidelijk kunt u op grond van nieuwe inzichten, experimenteren met diverse manieren van aanpak. Belangrijk is dat u zich veilig gaat voelen in de groep, zodat u datgene wat u bezighoudt of dwars zit uitspreekt. Hoe persoonlijker u dat kan en durft te doen, hoe meer u kunt werken aan de doelen waarvoor u hier komt. U krijgt in de non-verbale therapieën mogelijkheden om op beeldende en fysieke wijze wezenlijke zaken van uzelf te ontdekken. Openheid, het uitwisselen van ervaringen, het delen en uitspreken van emoties en de herkenning daarvan bevorderen het ontstaan van een band met medegroepsleden die steunend en waardevol kan zijn. Een (te) sterke band met één van de groepsleden kan daarom ook belemmerend werken. Het kan het voor u moeilijker maken om dat wat u meemaakt, te bespreken. Door relaties aan te gaan (bijvoorbeeld afspraken maken buiten de behandeling om) kunnen andere groepsleden zich buitengesloten gaan voelen. De praktijk leert dat dit in het algemeen niet bevorderlijk is voor de behandeling. Het bespreken van al uw gevoelens en reacties is het voornaamste middel om de behandeling tot een succes te maken. Wijze van aanmelden Een huisarts, medisch specialist of een andere behandelaar in de geestelijke gezondheidszorg kan u verwijzen naar onze afdeling psychiatrie. Na de aanmelding vindt eerst een poliklinisch contact plaats, het zogeheten indicatiestellinggesprek, met één van de psychiaters en/of de coördinerend psycholoog/psychotherapeut. De aanwezigheid en bijdrage van naast betrokkenen (echtgenoot/partner/ouder/ kind) kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verhelderen van de problemen. Wanneer een behandeling op unit III wordt geadviseerd en u van het aanbod gebruik wilt maken, wordt een behandelplan opgesteld. Dit behandelplan beschrijft: de (voorlopige) diagnose; de te bereiken doelen; de vorm van behandelen: klinisch of dagbehandeling of een combinatie van therapieën om de doelen mee te bereiken. Het behandelplan wordt vastgelegd in een persoonlijk dossier. De patiënt heeft inzage in dat dossier. Voordat de behandeling kan beginnen, zal er in de regel sprake zijn van een wachttijd. 2

4 De behandeling De eerste drie weken zijn vooral bestemd om vertrouwd te raken en eerste ervaringen op te doen. In deze fase is het de bedoeling dat u een levensgeschiedenis schrijft en deze toelicht in de plangroep; zodat een ieder kennis neemt van de levensgeschiedenis van de groepsgenoten. Hierna vindt een eerste evaluatie plaats (geëvalueerd wordt zowel door uzelf als door uw medegroepsleden en de staf). U wordt geacht uw eigen evaluatie en die van uw groepsgenoten voor de stafbespreking in te leveren. Na een gesprek hierover in het behandelteam, hoort u de gedachten over u terug in een gesprek met u, een groepslid, de plangroepmedewerker en de behandelcoördinator. Op grond hiervan vindt nadere precisering van aandachtspunten plaats en wordt in overleg met u een focus geformuleerd dat dient als leidraad voor de behandeling. Om de vier weken wordt er geëvalueerd, waarbij in de laatste fase ook de nazorg ter sprake komt. In de laatste fase wordt stilgestaan bij het afscheid en het tijdig regelen van wenselijke nazorg of voortgezette ambulante behandeling. Het behandelteam Uit de grotere groep medewerkers die op unit III werken is een kleine groep verantwoordelijk voor de persoonsgerichte behandeling. Dit kernteam bestaat uit: een psychiater, deze is verantwoordelijk voor het vaststellen van de behandelkaders; een psycholoog/psychotherapeut, deze is verantwoordelijk voor het geheel van de behandeling; een sociotherapeut, is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken. Het behandelteam bestaat verder uit psychologen/psychotherapeuten, nonverbale therapeuten, een maatschappelijk werkende en stagiaires. Het team wordt ondersteund door een secretaresse en een voedingsassistente. Behandelprogramma Het behandelprogramma bestaat uit een aantal met elkaar samenhangende elementen: de plangroep de Psychotherapiegroep de Psychomotore therapiegroep de Creatieve therapiegroep de Interactie oefengroep de Aandachtgerichte training de somatische zorg op het gebied van lichamelijke klachten en medicatie relatie- of gezinsgesprekken op indicatie individuele begeleiding op indicatie dagopening (tezamen met de andere Unit III patiënten) de maatschappelijke oriëntatiegroep (tezamen met de andere Unit III patiënten) De plangroep Deze bestaat uit maximaal 9 patiënten en de sociotherapeut en komt dagelijks bij elkaar (vier keer per week begeleid en één keer per week zonder begeleiding). In de plangroep wordt het verloop van de be- 3

5 handeling besproken. Met elkaar wordt een planning gemaakt van de doelen en activiteiten voor de behandeling. Daarnaast is er aandacht voor het vormgeven van vrije tijd, gezelligheid en het bieden van steun aan elkaar. Ook praktische zaken kunnen hier geregeld worden zoals medicijnen, vakanties, maaltijden etc. Vanuit de plangroep wordt vaak aangeraden triaden te houden. Dit is een gesprek tussen twee patiënten, waarbij een derde notuleert. Een triade heeft een thema en kan als doel hebben iets te spuien of met elkaar te delen, ergens dieper op in te gaan,iets te onderzoeken of te leren van een ander. Een verslag hiervan komt terug in de plangroep. Op maandag is er een weekend- en doelenbespreking. Hier wordt doorgenomen hoe het weekeinde verlopen is en hoe de ervaringen zijn geweest met wat men zich had voorgenomen. Er worden concrete doelen voor de komende week gemaakt zoals: wat wil ik gaan bespreken in groepspsychotherapie, wanneer plan ik triaden, wat wil ik inbrengen in PMT etc. Aan het einde van de week wordt dit geëvalueerd. Soms worden in de plangroep thema s besproken, die voor ieder van belang zijn. Bij de weekeindvoorbereiding op vrijdag wordt een planning voor het weekeinde gemaakt en worden eventuele problemen besproken. Wanneer de groepscoördinator afwezig is neemt een andere medewerker waar. Deze kan zonodig ingeschakeld worden, bijvoorbeeld als de groep meent dat ze bepaalde spanningen niet aankan. De Psychotherapiegroep In deze groep worden wensen, angsten, gevoelens, gedachten en fantasieën besproken, kortom alles wat in u leeft. Heel belangrijk is te praten over wat u beleeft ten aanzien van groepsgenoten, therapeuten en de groep als geheel. Het motto in deze groep is: geen daden maar woorden. Dat zal soms, vooral in het begin, niet gemakkelijk zijn. Veel mensen vinden het vooral moeilijk te praten over zogenaamde negatieve gevoelens zoals schaamte, boosheid of jaloersheid en om verlangens uit te spreken. Gevoelens die u hier krijgt zijn vaak een herhaling van wat u eerder heeft beleefd en kunnen herkenbaar zijn voor anderen. De therapeuten helpen dit alles te verhelderen. De groepssituatie is een experimenteerveld waar u dingen kunt uitproberen die u buiten de afdeling zou nalaten omdat ze tot vervelende sociale of maatschappelijke consequenties zouden kunnen leiden. De Psychomotore therapiegroep In de PMT is het lichaam focus van de therapie, met als uitgangspunt dat lichaam en geest één zijn. Het gaat er in de PMT om: dat u zich bewust wordt van uw lichaam en van de manier waar op u uzelf vorm geeft en laat zien aan de omgeving; te leren hoe uzelf invloed kan hebben op het omgaan met spanningen en gevoelens van angst, agressie, pijn, warmte, kwetsbaarheid, afhankelijkheid etc.; te leren om binnen de groep ervaringen uit het verleden die u dwars zitten en blokkeren, te verwerken; te oefenen met gewenste manieren om vorm en uitdrukking te geven aan uzelf. 4

6 Hierbij wordt gebruik gemaakt van elementen, oefeningen en technieken uit de dansen gevechtskunst, theater- en energetische bewegingsmethoden. Technieken uit de gevechtskunst kunnen gebruikt worden om letterlijk en figuurlijk meer ruimte in te leren nemen en uzelf te verdedigen. In de dans gaat het erom, met behulp van muziek, uitdrukking te leren geven aan uw gevoelens, herinneringen etc. Creatieve therapie In de creatieve therapie kunt u met behulp van materialen wat van binnen zit aan gevoelens, gedachten en verlangens uitdrukken. In het expressieve beeldende werk kunnen thema s zoals kracht, contact, woede, ruimte innemen zichtbaar worden en spelenderwijs aangepakt worden. Via beeldend werk kunt u zich meer bewust worden van de eigen rol in contacten met anderen en experimenteren met nieuw gedrag. De Interactie oefengroep Deze groep is bedoeld voor diegenen, die hun gedrag ten opzichte van anderen willen onderzoeken of veranderen. Er is geen vast programma, dus er wordt elke keer gekeken naar wat de groepsleden zelf inbrengen aan onderwerp of situatie. Het is daarom van belang dat je vooraf nagedacht hebt over wat je in wil brengen. Vaak is het hier: hoe concreter, hoe beter. Rollenspelen, groepsof individuele oefeningen en feedback van de anderen worden als middel gebruikt om het probleem helder te krijgen of nieuw gedrag te oefenen. De Aandachtgerichte training U kunt met behulp van aandachtoefeningen leren om niet meer op te gaan in (vaak wisselende) gemoedstoestanden en gedachten. Dat heeft tot gevolg dat u onder alle omstandigheden beter bij uzelf kunt blijven en u steviger kunt blijven voelen. De Maatschappelijke oriëntatiegroep Deze groep heeft tot doel begeleiding te bieden bij de terugkeer naar de eigen situatie na de behandeling. Aan de orde kunnen o.a. komen, problemen met betrekking tot werk, financiën, huisvesting of vrijetijdsbesteding. Het Patiënten Medewerkers Overleg Dagelijks vindt er overleg plaats tussen vertegenwoordigers van alle plangroepen, één sociotherapeut / plangroepbegeleider en het hoofd van de Unit. De bedoeling van dit overleg is de gang van zaken op de afdeling positief te beïnvloeden aan de hand van een vaste agenda. Voorbeelden van onderwerpen: samenwerking tussen patiënten en medewerkers, sfeer op de afdeling enzovoort. Relatie en/of gezinsgesprekken Als u of wij van mening zijn dat gesprekken met uw partner of gezin een belangrijke bijdrage kunnen leveren in de behandeling, dan wordt hiervoor een afspraak gemaakt. De frequentie van zulke gesprekken is per situatie verschillend. 5

7 Algemene afspraken Bij het begin van de behandeling krijgt u een medisch onderzoek. Psychofarmaca worden voorgeschreven door de psychiater. Als u opgenomen bent kunt u voor lichamelijke problemen terecht bij de psychiater. Indien u in deeltijdbehandeling bent dient u zich bij lichamelijke problemen tot uw huisarts te wenden. Van belang hierbij is om een mogelijk verband met emotionele gebeurtenissen te onderzoeken. Bij te laat komen s ochtends vindt na drie keer een gesprek met de behandelcoördinator plaats, waarbij de behandeling ter discussie staat. Verblijf Gedurende de behandeling is deze afdeling overdag uw thuis. Eten, drinken en vrije tijd vinden hier plaats. Daarom is het van groot belang dat er een therapeutisch milieu ontstaat, dat wil zeggen: een omgeving die bevorderlijk werkt voor het bereiken van de doelen waarvoor u hier komt. U kunt samen met de andere groepsleden, binnen de mogelijkheden die wij u kunnen bieden, een omgeving scheppen die dit mogelijk maakt. Bijvoorbeeld de sfeer en aankleding van de ruimtes en ook de omgang buiten de therapie. Rond deze dagelijkse gang van zaken gelden een aantal afspraken: Eten Er wordt gezamenlijk gegeten met de groep. Tussen de middag krijgt u een broodmaaltijd. Hiervan kan in overleg worden afgeweken. Vrije tijd De behandeling is een periode in uw leven waarin u totaal met uzelf bezig bent in relatie tot anderen. U kunt enerzijds de tijd tussen therapieën besteden, aan activiteiten die op de behandeling aansluiten, bijvoorbeeld verder praten met anderen of uw levensgeschiedenis schrijven. Anderzijds is het ook belangrijk te ontspannen en vrije tijd te nemen. Overige informatie Op de afdeling zijn folders en brochures over: het therapieprogramma de afdelingsregels uw rechten klachtenbehandeling diverse psychiatrische ziektebeelden Meer informatie over de Unit is te vinden op de afdeling in de map Patiënteninformatie. De mogelijkheid bestaat, dat na het indicatiestellinggesprek (zie wijze van aanmelden) een bezoek aan de Unit wordt gebracht. Een afspraak hiervoor kan bij het secretariaat worden gemaakt. Voor vragen en/of klachten over de behandeling kan in eerste instantie contact worden opgenomen met het afdelingshoofd van de Unit. Ook is er de mogelijkheid om gebruik te maken van een onafhankelijke klachtencommissie. 6

8 St Antonius Ziekenhuis Telefoon Spoedeisende Hulp Psychiatrie Locaties St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1 Utrecht Oudenrijn Van Heuven Goedhartlaan 1 Utrecht Overvecht Paranadreef 2 Utrecht Veldhuizen (Kaakchirurgie) Van Lawick van Pabstlaan 12 De Meern Utrecht Vleuterweide Utrechtse Heuvelrug Vleuten Houten Hollandsspoor 5 7

9 Meer weten? Ga naar Dit is een uitgave van Patiëntenvoorlichting 1703/12-06