Nr: Schipluiden: 31 maart Onderwerp: Gebiedsvisie Geur en Geurverordening. Aan de Raad

Transcriptie

1 Nr: Schipluiden: 31 maart 2009 Onderwerp: Gebiedsvisie Geur en Geurverordening Aan de Raad Inleiding In het cultuurhistorisch landschap van de gemeente Midden-Delfland is de melkveehouderij sterk vertegenwoordigd. Veel van deze melkveehouderijbedrijven zijn gevestigd in karakteristieke lintbebouwingen en bebouwingsconcentraties. Aan de ene kant draagt dit bij aan het typerende van dit landschap, aan de andere kant worden deze melkveehouderijbedrijven belemmerd in hun verdere bedrijfsontwikkeling. Deze belemmering is vergroot toen de AMvB melkrundveehouderijen vervangen is door de AMvB Landbouw, die 6 december 2006 in werking is getreden. Door deze verandering van wetgeving zijn de regels voor de boeren strenger geworden. Zo is de minimale afstand tussen melkveehouderijbedrijven en woningen vergroot van 50 meter naar 100 meter. Sommige bedrijven die vroeger wel voldeden aan de regels, doen dat sinds 6 december 2006 niet meer. De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) biedt de gemeente beleidsruimte voor het leveren van maatwerk, dat is afgestemd op de feitelijke milieuhygiënische situatie van een bedrijf en de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in een gebied. Dit betekent dat de gemeente de mogelijkheid heeft om een kortere minimum vaste afstand tussen een veehouderij en een geurgevoelig object, bijvoorbeeld een woning, te accepteren. Zo kan de gemeente de gewenste ruimtelijke ontwikkeling uit de gebiedsvisie Midden-Delfland 2025 en het in voorbereiding zijnde Landschapsontwikkelingsplan beter mogelijk maken. Wat willen we bereiken? Wij willen het mogelijk maken om kortere geurafstanden tussen veehouderijen en gevoelige bestemmingen te accepteren om de door de gemeente gewenste ruimtelijke ontwikkelingen uit de gebiedsvisie Midden-Delfland 2025 en het in voorbereiding zijnde Landschapsontwikkelingsplan mogelijk te maken. Daarbij kunnen wij ongewenste belemmeringen voor melkveehouderijen, die door de wetswijziging van 6 december 2006 zijn ontstaan, wegnemen. Wat gaan we daarvoor doen? Wij hebben een inventarisatie van bestaande en potentiële knelpunten gemaakt. Op basis van de gebiedsvisie, de huidige inzichten ten aanzien van het in ontwikkeling zijnde Landschapsontwikkelingsplan (LOP) en deze inventarisatie, hebben wij een Gebiedsvisie Geur en een Geurverordening opgesteld. Nadat u heeft ingestemd met de Gebiedsvisie Geur en de Geurverordening heeft vastgesteld kunnen wij ontheffing verlenen van de geurafstanden van de Amvb Landbouw. 1

2 Samenvatting van de Gebiedsvisie Geur Om een geurverordening te kunnen vaststellen is het nodig om een Gebiedsvisie geur op te stellen. In deze gebiedsvisie wordt inzicht gegeven in de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van het Midden- Delfland gebied en de aanwezige knelpunten. De inventarisatie is gebaseerd op de bouwvlakken voor agrarische bedrijven in de nu geldende bestemmingsplannen. Er is dus rekening gehouden met de maximale bouwmogelijkheden en niet met de feitelijk ligging van agrarische gebouwen. Knelpunten De volgende locaties in het buitengebied van de gemeente Midden-Delfland doen zich knelpunten voor. In de lintbebouwing (Westgaag, Oostgaag, Gaagweg en Rijksstraatweg); In de bebouwingsconcentraties verspreid door het gebied; Rond de kern van Maasland. In Midden-Delfland zijn er 99 agrarische bedrijven. In 40 van de 99 gevallen is er een geurgevoelig object gelegen binnen de wettelijke afstand tot het bouwvlak. Voor meer informatie over de aard en ligging van de knelpunten verwijzen wij naar paragraaf 3.2 van de Gebiedsvisie Geur. Extensieve veehouderij De gebiedsvisie Midden-Delfland 2025 en het in voorbereiding zijnde Landschapsplan Midden- Delfland voorziet in behoud van en in het bieden van ontwikkelingsperspectief aan de grondgebonden veehouderij in het buitengebied van de gemeente Midden-Delfland. In de Gebiedsvisie geur wordt voor de extensieve veehouderij daarom het volgende uitgangspunt gehanteerd: - extensieve veehouderijen krijgen in het gehele buitengebied de maximale ontwikkelingsruimte. In het nabije verleden is de wetgeving ten aanzien van de minimale geurafstanden verscherpt. Ten aanzien van bovengenoemde knelpunten wordt opgemerkt dat de aangepaste wetgeving heeft geleid tot geurknelpunten, welke voorheen niet aanwezig waren. Wettelijke mogelijkheden: In de Wgv is het mogelijk om de minimale vaste afstand voor dieren zonder geuremissiefactor (extensieve veehouderijen) te halveren tot 50 en 25 m voor respectievelijk binnen en buiten de bebouwde kom. De wettelijke vaste afstand van 100 en 50 m voor respectievelijk binnen en buiten de bebouwde kom is vaak belemmerend voor de ontwikkelingsmogelijkheden van de extensieve veehouderij. Voorstel: Om extensieve veehouderijen ontwikkelingsruimte te kunnen blijven bieden in het buitengebied van Midden-Delfland, is het noodzakelijk dat de vaste afstanden worden gehalveerd tot respectievelijk 50 en 25 m voor binnen en buiten de bebouwde kom. Voor de bedrijven in de kernen en in de lintbebouwingen, welke in de Wgv onder de definitie bebouwde kom vallen, komen de afstanden tot een geurgevoelig object overeen met de afstanden uit het besluit melkrundveehouderij milieubeheer van voor de wetswijziging. Voormalige agrarische bedrijfswoningen In de gemeente worden meerdere voormalige agrarische bedrijfswoningen bewoond door particulieren. Dit vaak als gevolg van een veranderende bedrijfsvoering. Dit gebruik is in sommige gevallen in strijd met het bestemmingsplan. Deze voormalige agrarische bedrijfswoning worden vaak bewoond door de voormalige eigenaar (die het bedrijf verkocht), door mensen die geen werkzaamheden meer doen op het agrarisch bedrijf of door mensen die bewust in het buitengebied van Midden-Delfland komen wonen. Een optie is om de mensen eruit te zetten en de woning te slopen, maar dit is over het algemeen niet gewenst. Zeker niet in die gevallen dat de woning een beeldbepalend of monumentaal pand is. 2

3 Als deze woningen binnen de geurafstand van een melkveehouderij liggen, kunnen zij niet als burgerwoning worden bestemd. Ook kan een verandering naar burgerbestemming op basis van de Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) beperkingen opleggen aan de nabijgelegen melkveehouderij. Op die manier wordt de gewenste ruimtelijke ontwikkeling onmogelijk. In de Gebiedsvisie Geur worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: - voormalige agrarische bedrijfswoningen mogen ten opzichte van de situatie dat zij een agrarische bedrijfswoning waren, geen extra beperkingen opleggen aan intensieve en extensieve veehouderijbedrijven, waarvan de woning voorheen onderdeel uitmaakte, of aan andere omliggende intensieve en extensieve veehouderijbedrijven; - het wijzigen van de bestemming agrarische bedrijfswoning in burgerwoning moet mogelijk gemaakt worden. Wettelijke mogelijkheden: De Wgv biedt de gemeenteraad de mogelijkheid om ten aanzien van voormalige agrarische bedrijfswoningen onbegrensd af te wijken van de landelijke normen. Dit geldt zowel voor de voormalige agrarische bedrijfswoningen ten opzichte van het voormalige agrarische bedrijf, waartoe deze behoorde als ten opzichte van omliggende agrarische bedrijven. Voorstel: Om veehouderijen de volledige ontwikkelingsruimte te kunnen bieden en om voormalige agrarische bedrijfswoningen te kunnen wijzigen in de bestemming Burgerwoning, wordt geadviseerd om gebruik te maken van de mogelijkheid uit de Wgv om voormalige agrarische bedrijfswoningen geen enkel beschermingsregime te bieden ten opzichte van de voormalige inrichting waartoe deze behoort. Ten opzichte van omliggende agrarische bedrijven voorziet de Wgv in een beschermingsregime alsof het nog steeds een agrarische bedrijfswoning is. Neven- en vervolgfuncties Om de melkveehouderijen voor het Midden-Delfland gebied te behouden, wordt ingezet op het toestaan van nevenfuncties bij een agrarisch bedrijf, waaronder een voor een zorgfunctie of een recreatieve functie (bijvoorbeeld recreatiewoning) omgebouwde stal. Als deze functie in de toekomst door een verandering van bedrijfsvoering los komt te staan van het agrarische bedrijf, kan zich hetzelfde probleem voordoen als bij een voormalige agrarische bedrijfswoning. In de nieuwe situatie zou er sprake zijn van geurafstanden die de verdere ontwikkeling van het agrarische bedrijf kunnen belemmeren. Voor het opstellen van de Gebiedsvisie Geur wordt voor neven- en vervolgfuncties het volgende uitgangspunt gehanteerd: - het mogelijk maken van neven- en vervolgfuncties conform de gebiedsvisie Midden- Delfland 2025 en de startnotitie van het Landschapsontwikkelingsplan Midden-Delfland, zoals kleinschalige dag- en verblijfsrecreatie; - voormalige nevenfuncties mogen ten opzichte van de situatie dat zij een nevenfunctie van een agrarisch bedrijf waren, geen extra beperkingen opleggen aan intensieve en extensieve veehouderijbedrijven, waarvan deze voorheen onderdeel uitmaakte, of aan andere omliggende intensieve en extensieve veehouderijbedrijven; Wettelijke mogelijkheden: Neven- en vervolgfuncties kunnen in sommige gevallen worden aangemerkt als geurgevoelig object. In bijlage 1 Begrippen van de Gebiedsvisie Geur wordt aangegeven wanneer er sprake is van een geurgevoelig object. Als een nieuwe nevenfunctie volgens de wet aangemerkt moet worden als geurgevoelig object, krijgt deze functie volgens de Wgv dezelfde bescherming als een agrarische bedrijfswoning. Geurgevoelige vervolgfuncties, die zijn gestart als nevenfunctie bij een agrarisch bedrijf, krijgen volgens de Wgv dezelfde bescherming als voormalige agrarische bedrijfswoningen. De Wgv biedt voor vervolgfuncties gelijke mogelijkheden om van de wettelijke normen af te wijken als voor de voormalige agrarische bedrijfswoningen 3

4 Voorstel: Om te voorkomen dat vervolgfuncties, die zijn opgestart als agrarische nevenfunctie, na beëindiging van het agrarisch veehouderijbedrijf, belemmerend zijn voor andere veehouderijbedrijven, is het noodzakelijk dat deze vervolgfuncties een gelijke bescherming behouden als ten tijde dat deze onderdeel uitmaakten van een veehouderijbedrijf. Er wordt dan ook geadviseerd om gebruik te maken van de mogelijkheid uit de Wgv om geurgevoelige vervolgfuncties, ooit opgestart als een geurgevoelige agrarische nevenfunctie, geen enkel beschermingsregime te bieden ten opzichte van de voormalige inrichting waartoe deze behoorden. Ten opzichte van omliggende agrarische bedrijven voorziet de Wgv reeds in een beschermingsregime, alsof het nog steeds een agrarische nevenfunctie is. Voor geurgevoelige vervolgfuncties die niet voortkomen uit een agrarische nevenfunctie, is het wenselijk dat de afstanden tot een extensieve veehouderij van derden wordt gehalveerd. Wonen in het buitengebied De agrarische bedrijvigheid in het buitengebied van Midden-Delfland wordt afgewisseld met diverse woonlocaties in de bebouwingsconcentraties en lintbebouwingen die de gemeente Midden-Delfland rijk is. Deze agrarische bedrijvigheid bepaalt voor een groot deel de identiteit en het aantrekkelijke karakter van Midden-Delfland. Dit agrarische karakter is voor veel mensen de reden om bewust te kiezen in het buitengebied van Midden-Delfland te gaan wonen. Voor het opstellen van de Gebiedsvisie geur wordt voor wonen in het buitengebied het volgende uitgangspunt gehanteerd: - De functie wonen, past naadloos in het open agrarisch cultuurlandschap met zijn natuurgebieden. Hier is sprake van een uniek en zeldzaam product: een open, historisch cultuurlandschap, waar nog stilte en ruimte ervaren kan worden. Daarbij horen ook de ervaringen die horen bij de aanwezige melkveehouderijen. De bewoners van dit gebied ervaren dit als een vanzelfsprekend onderdeel van hun leefomgeving. Uit de inventarisatie van knelpunten blijkt dat er in de buurtschappen en bebouwingslinten, die al eeuwen oud zijn, woningen en agrarische bedrijven op korte afstand van elkaar zijn gelegen. Verspreid over het gehele buitengebied zijn er situaties, waar niet wordt voldaan aan de landelijke normen. Volgens de Wvg is hier sprake van een overbelaste situatie en een slechter woon- en leefklimaat. Indien een woning alleen kan worden uitgebreid met een ontheffing of herziening van het bestemmingsplan, dan is dit niet mogelijk, omdat een omliggende veehouderij dan verder wordt belemmerd in haar agrarische bedrijfsvoering. De bovengenoemde knelpunten zijn ontstaan door een verandering van wetgeving en niet door een verandering van het feitelijke woon- en leefklimaat. Voor het behoud van het cultuurlandschap, dat mede wordt bepaald door de verwevenheid van verschillende functies, is het niet wenselijk om het bestaande woon- en leefklimaat aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Voorstel: De vaste afstanden worden gehalveerd tot respectievelijk 50 en 25 meter voor binnen en buiten de bebouwde kom. De afstanden komen op die manier overeen met de afstanden, zoals deze golden voor de wetswijziging. Wat betekent de geurverordening in de praktijk? In de praktijk zal de geurverordening worden toegepast in een drietal situaties. Bij de toetsing van een vergunningaanvraag voor een agrarisch bedrijf, bij het beoordelen van een bouwaanvraag voor een geurgevoelige object of bij het beoordelen van een handhavingzaak. Agrarische bedrijven Het beoordelingskader uit de Wgv moet worden toegepast bij het verlenen van de milieuvergunning. Niet alle agrarische bedrijven hebben een milieuvergunning nodig. Een groot aantal agrarische bedrijven valt onder het Besluit landbouw milieubeheer. Het besluit bevat algemene regels voor onder andere melkveehouderijen, waaronder regels met betrekking tot geurhinder. 4

5 Als een bedrijf onder dit besluit valt is er geen milieuvergunning nodig en wordt er niet getoetst aan de geurverordening. Het bedrijf dient te voldoen aan de regels van het besluit. Een deel van de agrarische bedrijven valt onder de vergunningplicht van de Wet milieubeheer. Dit zijn onder andere de bedrijven die niet kunnen voldoen aan de normen uit het Besluit landbouw milieubeheer. Deze bedrijven dienen te beschikken over een milieuvergunning en worden getoetst aan de geurverordening. Ten behoeve van de toetsing geeft de geurverordening duidelijkheid over de gebiedsindeling en de bijbehorende normen en afstanden. Elke aanvraag van een agrarisch bedrijf voor een milieuvergunning is verschillend, omdat de diersoorten en de aantallen dieren per bedrijf verschillen. Daarom zal ook in de toekomst elke aanvraag individueel worden getoetst. In dit kader zal de aanvraag worden getoetst aan de normen en minimale afstanden uit de geurverordening. Bouwplannen voor kwetsbare bestemmingen Indirect heeft de Wgv ook gevolgen voor het inpassen van nieuwe geurgevoelige objecten en voor de ruimtelijke ordening. Er moet worden voorkomen dat een nieuw geurgevoelig object binnen de geldende geurafstanden van agrarisch bedrijven wordt gerealiseerd. Verder is van belang dat bestaande veehouderijen niet onevenredig in hun bedrijfsvoering worden belemmerd en dat ter plaatse van woningen en andere gevoelige functies een aanvaardbaar woon-/verblijfsklimaat wordt gegarandeerd. De toetsing aan de geldende geurafstanden is aan de orde bij de realisatie van nieuwe geurgevoelige objecten op basis van een bestemmingsplanherziening of bij een ontheffing van het bestemmingsplan. Handhavingzaken In het geval van een handhavingzaak dient het bevoegd gezag de mogelijkheden te onderzoeken om de situatie te legaliseren. Het kan voorkomen dat de mogelijkheden voor het legaliseren van een situatie mede worden bepaald door de geurnormen. In deze situaties geeft de geurverordening op een vergelijkbare wijze als bij de toetsing van een milieuvergunning duidelijkheid omtrent normen en minimale afstanden. Zienswijzen De geurverordening kan gevolgen hebben voor de toetsing van vergunningen voor agrarische bedrijven en geurgevoelige objecten, die zijn gelegen op het grondgebied van buurgemeenten. Het beleid is op basis van artikel 9 Wgv voorgelegd aan de buurgemeenten en de provincie. In diezelfde periode was het mogelijk voor geïnteresseerden om de stukken in te zien. Naar aanleiding van het vooroverleg is er één zienswijze ontvangen van de gemeente Westland. Samengevat luidt deze als volgt: 1. In de begeleidende brief geeft u aan dat het beleid uitsluitend betrekking heeft op melkrundveehouderijen en op industriële inrichtingen. In het beleid worden industriële inrichtingen niet genoemd. Wij gaan ervan uit dat het beleid uitsluitend is bedoeld voor agrarische bedrijven, die zijn gelegen binnen het gebied van de Gemeente Midden-Delfland. Antwoord: In de begeleidende brief is een woord weggevallen. De tekst had moeten zijn Het beleid heeft uitsluitend betrekking op melkrundveehouderijen en niet op industriële inrichtingen. Het beleid heeft uitsluitend betrekking op agrarische bedrijven, overigens kan het beleid ook gevolgen hebben voor melkrundveehouderijen, die gelegen zijn op het grondgebied van buurgemeenten en waarvan de geurcontour gedeeltelijk valt op het grondgebied van Midden-Delfland. 2. Op pagina 5 van het beleidsstuk wordt aangegeven dat in het buitengebied van de gemeente Midden-Delfland zich knelpunten voordoen in de lintbebouwing aan de Westgaag en de Oostgaag. Wij willen hieraan toevoegen dat in het verlengde van deze lintbebouwing aan de Gaagweg en verder aan de Rijksstraatweg ook knelpunten aanwezig zijn. Ook wordt aangegeven dat er knelpunten zijn rond de kern van Maasland. Niet duidelijk is waar deze knelpunten zijn. Het dient wellicht aanbeveling om de locaties minder expliciet te noemen. Antwoord: De tekst over knelpunten zal worden aangevuld met de door de gemeente Westland genoemde knelpunten. Ten aanzien van de knelpunten nabij de kern Maasland wordt verwezen naar de overzichtskaart. 5

6 3. Op pagina 10 en 12 is in de voetnoot aangegeven dat de geurgevoeligheid van een object aan de hand van de bestemming wordt bepaald in plaats van het feitelijk gebruik. Op basis van de begripsomschrijving van het begrip geurgevoelig object en de uitleg van infomil hierover gaat het, in het geval van een woning, wel degelijk om het feitelijk gebruik. Antwoord: Wij zijn het oneens met deze opmerking. Een gebouw moet niet alleen feitelijk voor wonen of verblijven zijn bedoeld, maar die functie moet ook juridisch-planologisch zijn toegestaan. De Stichting advisering bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke ordening, de adviseur voor de Raad van State, stelt het volgende: "Een ander en opvallend aspect van de omschrijving van het begrip geurgevoelig object is dat blijkens de wetsgeschiedenis met de zinsnede bestemd voor gedoeld wordt op het bestemmingsplan. Als dat plan ter plaatse menselijk wonen of menselijk verblijf niet toelaat, is geen sprake van een geurgevoelig object in de zin van de Wgv. Een gebouw dat in strijd met het bestemmingsplan voor bewoning of verblijf wordt gebruikt, wordt derhalve door de Wgv niet beschermd tegen geurhinder. Dit is opvallend, omdat het een breuk vormt met hetgeen in de milieuregelgeving gebruikelijk is, te weten dat het feitelijk gebruik, ook als dat planologisch niet toelaatbaar is, bepalend is voor de vraag of er bescherming op grond van de milieuregelgeving dient te zijn." 4. Met dit beleid los je mogelijk een aantal belangrijke knelpunten op. Er zijn in Midden-Delfland situaties aanwezig, waarbij de afstand kleiner is dan de huidige minimale afstand. Van belang is dat deze knelpunten worden opgelost. Dit betekent sanering van het veehouderijbedrijf of sanering van de (burger)woning. Antwoord: Een van de doelen van het geurbeleid is om de knelpunten, die zijn ontstaan als gevolg van gewijzigde wetgeving, weg te nemen. Wij doen in dit kader geen uitspraken over knelpunten, waar niet kan worden voldaan aan de huidige minimale afstand. Deze knelpunten komen aan de orde bij het herzien van de bestemmingsplannen voor het buitengebied. 5. Tot slot hebben wij enkele tekstuele opmerkingen. Antwoord: Deze opmerkingen zijn in de tekst verwerkt. Resumerend stellen wij u voor 1) De gebiedsvisie geur vast te stellen. 2) De geurverordening vast te stellen. ADVIES van de raadscommissie Grondgebied d.d. 23 maart 2009 P.M. REACTIE van het college. P.M. Burgemeester en wethouders van Midden-Delfland, de secretaris, de burgemeester, P.T. Veenman A.J. Rodenburg 6