Rapportage Leerlingtevredenheid. Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 57 ECABO- leerbedrijven

Transcriptie

1 Rapportage Leerlingtevredenheid Samenvatting van leerlingtevredenheidsmetingen onder 57 ECABO- leerbedrijven Rob Swager ECABO, mei 2011

2 1. Inleiding Tevredenheid algemeen Aspecten die vooraf duidelijk waren De voorbereiding door het leerbedrijf Introductie en inwerken Het werk Tevredenheid over leerwerksituatie Beoordelen Discussie Literatuurverwijzing Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

3 1. Inleiding De kwaliteit van leren op de werkplek wordt door veel factoren beïnvloedt. Aan de kant van leerbedrijven valt bijvoorbeeld te denken aan de aard en inhoud van het werk, de manier waarop taken en rollen over de werknemers verdeeld zijn en de geldende waarden, normen en opvattingen. Aan de kant van de stagiairs spelen ook veel zaken een rol zoals voorkennis, de bereidheid om in het leren te investeren en het zelfvertrouwen waarmee zaken worden aanpakt. De feitelijke kwaliteit van het leren op de werkplek ontstaat doordat bedrijf en leerling met elkaar aan de slag gaan en elkaar beïnvloeden. Omdat het in de praktijk meestal niet mogelijk is om deze aspecten in kaart te brengen, maar ook omdat de in kaart gebrachte condities op zichzelf niets zeggen over de manier waarop de kwaliteit door de gebruikers wordt ervaren, is het gangbaar om tevredenheidsmetingen te gebruiken. Daarbij is de mate van tevredenheid een indicatie van de kwaliteit die geleverd wordt. Tegen deze achtergrond voert ECABO sinds enige tijd leerlingtevredenheidsmetingen uit. Daarbij is een opzet gekozen waarmee geborgd wordt dat de tevredenheidsmetingen met het bevorderen van de kwaliteit van afzonderlijke leerbedrijven verbonden is. De kern daarvan is dat adviseurs uit de buitendienst, op verzoek van de betreffende leerbedrijven, bij die leerbedrijven de tevredenheid van hun stagiairs in beeld brengen. Daarbij gaat het over de tevredenheid van die stagiairs over de prestaties van het leerbedrijf waar zij stage lopen of hebben gelopen. De resultaten daarvan worden in een rapportage op bedrijfsniveau weergegeven. De adviseurs versturen deze rapportages aan de betreffende leerbedrijven en bespreken in voorkomende gevallen met hen op welk aspecten verbeteringen nodig zijn. In deze rapportage zijn de resultaten van de leerlingtevredenheidsmetingen die vanaf medio vorig jaar zijn uitgevoerd samengebracht. Daarbij gaat het om metingen onder 57 leerbedrijven, waarbij 288 stagiairs betrokken waren. Echter, om teveel vertekening in de uitkomsten te voorkomen zijn in deze rapportage alleen de gegevens verwerkt van vragenlijsten die volledig zijn ingevuld (n = 176). Rob Swager Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

4 2. Tevredenheid algemeen. De gegevens van de leerlingtevredenheidsmetingen (figuur 1) laten zien dat ongeveer 90% van de stagiairs (zeer) tevreden was over aspecten als werving en selectie, introductie en inwerken, de begeleiding en de beoordeling. De stagiairs geven hun leerbedrijven gemiddeld een 8,0. Deze uitkomsten zijn vergelijkbaar met de bevindingen van de Algemene Rekenkamer (2008) inzake de tevredenheid over de begeleiding van het leerbedrijf, maar liggen hoger dan bijvoorbeeld in de Job-Monitor 2007 (JOB, 2007) waarin de gerapporteerde tevredenheid over de begeleiding op de stageplaats op ongeveer 65% ligt. Figuur 1. Leerlingtevredenheid algemeen. Omdat de stagiairs overwegend (zeer) tevreden zijn met hun leerbedrijf, is de kans groot dat adviseurs vaak in situaties zullen komen waarin de kwaliteit van het betreffende leerbedrijf op orde is en er weinig aanleiding is om kwaliteitsbevorderende activiteiten te ondernemen. Het is goed om het beeld van de algemene tevredenheid bij het lezen in gedachten te houden, omdat in het vervolg een sterker accent gelegd wordt bij wat er beter kan. Want figuur 1 laat ook zien dat bijna 20% van de stagiairs niet of minder tevreden is met de manier waarop beoordelingen gegeven worden en ongeveer 10% van is (zeer)ontevreden over de manier waarop het bedrijf hun binnenkomst, de introductie en de begeleiding heeft geregeld. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

5 3. Aspecten die vooraf duidelijk waren. In het algemeen geldt dat de overstap van de school naar een leerbedrijf bij stagiairs onzekerheid met zich mee brengt. Die onzekerheid kan belemmerend werken op het leren. Daarom is het belangrijk dat bedrijven, zeker bij de start van stages, duidelijkheid geven over de vraag hoe een aantal zaken geregeld is. Dat helpt stagiairs om vat te krijgen op de voor hen nieuwe omgeving en om met meer zekerheid aan de slag te gaan. Figuur 2. Aspecten die vooraf duidelijk waren voor de stagiair. Hoewel het overgrote deel van de stagiairs aangeeft vooraf duidelijkheid te hebben gekregen over de aspecten die in figuur 2 worden genoemd, wordt ook inzichtelijk dat het bieden van duidelijkheid over belangrijke aspecten soms te wensen overlaat. Bijna 33% van de stagiairs geeft aan vooraf geen duidelijkheid te hebben gekregen over de vraag of er begeleidingsgesprekken gepland worden en voor iets meer dan 26% van hen was vooraf niet duidelijk waarop beoordeeld werd. Voor 10 tot bijna 20% van de stagiairs was vooraf niet duidelijk door wie zij ingewerkt zouden worden, of er tussentijds en waarop er beoordeeld zou worden en of daarbij formulieren van de school zouden worden gebruikt. Ten slotte vindt iets meer dan 20% van de stagiairs dat de informatie die zij over het bedrijf hebben gekregen in hun visie niet klopte met de werkelijkheid. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

6 Opvallend is dat stagiairs van niveau 1 en 2, leerjaar 1 en 2 en stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 iets minder vaak aangeven dat voor hen niet duidelijk was of er begeleidingsgesprekken gepland zouden worden ( resp. 26,9% en 28,4%) en waarop beoordeeld zou worden (resp. 23,1% en 23.9% dan bij stagiairs uit de hoogste leerjaren van niveau 3 en 4 het geval was (resp. 38,6% en 28,9%). 4. De voorbereiding door het leerbedrijf. Het overgrote deel van de stagiairs is (zeer) tevreden over de voorbereiding door het leerbedrijf. Figuur 3 laat zien dat met name het sollicitatiegesprek het goed doet, er zijn maar weinig stagiairs ontevreden over. Het aandeel stagiairs dat echter minder tevreden is over de manier waarop hun binnenkomst in het bedrijf is geregeld is echter groter (iets meer dan 9%). Een nog groter deel van hen, 12,5%, geeft aan ontevreden te zijn over de informatie over de (stage-)werkzaamheden en iets meer dan 15% is ontevreden (een deel zelfs zeer ontevreden) over de afspraken die over leerdoelen en werkzaamheden worden gemaakt. Onderliggende cijfers laten zien dat het laatste punt het enige punt is waar stagiairs van niveau 1 en 2 ontevreden over zijn, maar daarbij valt dan op dat van de 15,4% minder tevreden stagiars 7.7% aangeeft over dit punt zeer ontevreden te zijn. Bijna 8% van de stagiairs geeft aan ontevreden te zijn over de mate waarin de leerbedrijven luisterden naar wat zij wilden leren. De onderliggende gegevens laten zien dat de ontevredenheid daarover bij stagiairs uit de laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen fors hoger ligt dan bij stagiairs van niveau 1 en 2 (resp.9,6% en 3,8%). Tegelijkertijd laat figuur 3 zien dat de mate waarin er geluisterd werd naar wat je wilde leren het enige aspect is waar het aantal zeer tevreden stagiairs groter is dan het aantal tevreden stagiairs. Bijna 60% van de stagiairs uit de laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen is over dit punt zeer tevreden. Kennelijk liggen de opvattingen binnen deze groep, op dit punt, dus het verst uit elkaar: de meerderheid (60%) is zeer tevreden en bijna 8% is zeer ontevreden over dit punt. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

7 Figuur 3. Tevredenheid over de voorbereiding door het leerbedrijf. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

8 5. Introductie en inwerken. Wat het onderdeel introductie en inwerken (figuur 4) betreft, valt op dat stagiairs met name te spreken zijn over de werkplek, de toegang tot het computernetwerk en de afspraken over werktijden. Op deze punten is het aantal zeer tevreden stagiairs groter dan het aantal tevreden stagiairs. De stagiairs zijn over de informatievoorziening echter vaker tevreden dan zeer tevreden. Iets meer dan 11% van de stagiairs is minder tevreden over de werkplek. Stagiairs van niveau 1 en 2 en stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen geven vaker aan zeer ontevreden te zijn over de werkplek dan stagiairs uit de laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen. Stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen geven het vaakst aan ontevreden te zijn over de toegang tot het computernetwerk (14,9%). Dit percentage wijkt sterk af van wat stagiairs van niveau 1 en 2 (3,8%) en stagiairs van de laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen (4,8%) rapporteren en trekt daarmee het gemiddelde van de totale groep omhoog naar iets meer dan 9%. In de vorige paragraaf zagen we dat iets meer dan 9% van de stagiairs ontevreden is over de manier waarop hun binnenkomst in het leerbedrijf was geregeld. Hier komt dat beeld in zekere zin terug: iets meer dan 7% van de stagiairs geeft aan minder tevreden te zijn over de manier waarop de introductie is geregeld. Figuur 4: Tevredenheid over introductie en inwerken. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

9 6. Het werk Het overgrote deel van de stagiairs geeft aan (zeer) tevreden te zijn over de mate waarin zij werk kunnen doen dat bij de start van de stage is afgesproken, maar ook over het afwisselende en uitdagende karakter van het werk. Ruim 61% van de stagiairs uit de laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen (n =83) geeft aan zeer tevreden te zijn over het uitdagende karakter van het werk. Dat percentage ligt hoger dan bij stagiairs van niveau 1 en 2 (46,2%, n = 26) en stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen (44,8%, n = 67) waarbij het percentage zeer tevreden stagiairs rond de 45% ligt. Figuur 5: Tevredenheid over het werk. De gegevens laten ook zien dat het aanbieden van afwisselend en uitdagend werk een aandachtspunt is omdat 19,4% van de stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen aangeeft (zeer) ontevreden te zijn met de mate van afwisseling in het werk. Voor stagiairs uit niveau 1 en 2 opleidingen ligt dat percentage iets lager (11,5%) en stagiairs uit de hoogste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen zijn er het minst vaak (zeer) ontevreden over (8,4%). Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

10 7. Tevredenheid over leerwerksituatie. De figuren 6 en 7 hebben betrekking op de tevredenheid over de leerwerksituatie. In dit geval zijn de figuren opgenomen die betrekking hebben op stagiairs uit de eerste twee en de laatste leerjaren van niveau 4 opleidingen omdat daarin interessante verschillen naar voren komen. Stagiairs uit de eerste twee leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen geven iets minder vaak aan zeer tevreden te zijn over de mate waarin naar hen geluisterd werd (38,5% versus 48,2%), de mate waarin besproken werd wat goed ging of beter kon (28,4% versus 53%) en de mate waarin het leerbedrijf de werkdruk aanpaste aan wat zij aankonden (29,9% versus 39,8%). In deze groep zitten ook de meeste stagiairs die (zeer) ontevreden zijn over de mate waarin de werkdruk werd aangepast, namelijk 17,9%, terwijl dat percentage bij stagiairs uit de hoogste leerjaren op 7,2% ligt. Omdat het percentage (zeer) ontevreden stagiairs bij niveau 1 en 2 nog hoger ligt (26,9%) lijkt het erop dat stagiairs in de loop van de jaren beter in staat zijn met de bestaande werkdruk om te gaan. Het lijkt erop dat stagiairs gedurende hun schoolloopbaan (en doordat zij een paar jaar ouder worden?) beter in staat zijn met de bestaande werkdruk om te gaan of dat de werkdruk anders ervaren wordt. Dat vertaalt zich kennelijk in minder ontevredenheid over de werkdruk. Ten slotte geeft een groter deel van de stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 aan (zeer) ontevreden te zijn over de mogelijkheden tot samenwerken (13,4%) vergeleken met stagiairs uit de hoogste leerjaren (4,8%). Ondanks deze verschillen geeft bijna 70% van beide groepen overigens aan zeer tevreden te zijn met de mate waarin zij zich in het team thuisvoelen. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

11 Figuur 6: Tevredenheid over de leerwerksituatie, stagiairs niveau 3 en 4 eerste twee leerjaren. Figuur 7: Tevredenheid over leerwerksituatie, stagiairs niveau 3 en 4, laatste leerjaren. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

12 8. Beoordelen Hoewel stagiairs in het algemeen (zeer) tevreden zijn over de informatie over de wijze waarop beoordeeld wordt, de mogelijkheden om met werk te oefenen waarop ze beoordeeld worden en de mate waarin doelen echt gehaald worden, zijn ze het minst vaak zeer tevreden over de informatie die zij krijgen over de wijze waarop beoordeeld wordt. Uit de onderliggende gegevens komt naar voren dat er van niveau 1 en 2 stagiairs geen enkele stagiair aangaf zeer ontevreden te zijn met de informatie over de wijze waarop beoordeeld wordt, terwijl die percentages bij stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen op 9.0% ligt en bij stagiairs uit de hogere leerjaren op 6.0%. De gegevens laten ook zien dat het aantal stagiairs dat zeer tevreden is over de mogelijkheden om dát werk te oefenen wat ook beoordeeld wordt, over de groepen steeds iets toeneemt. Het percentage zeer tevreden stagiairs van niveau 1 en 2, niveau 3 en 4 leerjaar 1 en 2 en stagiairs van hogere leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen liggen respectievelijk op 34,6%. 40,3% en 55,4%. Het lijkt er op dat stagiairs met het toenemen van hun onderwijsjaren betere mogelijkheden krijgen om werk te oefenen waarop beoordeeld wordt, maar het is ook mogelijk dat zij betere mogelijkheden zien en het werk daardoor iets positiever waarderen. De tevredenheid over de mate waarin doelen ook echt gehaald worden wisselt over de groepen iets. De percentages zeer tevreden stagiairs over de verschillende groepen zijn respectievelijk 53,8%, 40,3% en 50,6%. In het algemeen geldt echter dat bijna 91% van de stagiairs (zeer) tevreden is over de mate waarin leerdoelen ook echt gehaald konden worden. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

13 9. Discussie. De in dit rapport samengevatte bevindingen van de leerlingtevredenheidsmetingen laten hoge scores op de tevredenheid zien. Dat beeld past bij bevindingen die door anderen zijn gedaan. Dat de gerapporteerde tevredenheid in deze samenvatting hoger ligt dan bijvoorbeeld bij de JOB-monitor het geval was, kan te maken hebben met de omstandigheden waaronder leerlingtevredenheidsmetingen worden uitgevoerd. In veel gevallen worden stagiairs op het eind van hun stage, maar dus wel op een moment waarop ze nog in het leerbedrijf zijn, door adviseurs van ECABO bevraagd. Het kan zijn dat stagiairs in dergelijke situaties meer geneigd zijn een positiever oordeel te geven dan wanneer ze volstrekt anoniem hun tevredenheid tot uitdrukking brengen. Aannemend dat dit het geval is, dan krijgen de scores op (zeer) ontevreden ook iets meer accent. Het is immers heel wat om in situaties waarin wellicht de neiging bestaat om iets positiever te scoren dan je feitelijk denkt toch aan te geven dat je over een bepaald aspect minder tevreden bent. De resultaten zijn gebaseerd op metingen in 57 leerbedrijven. De uitkomsten laten vaak zien dat stagiairs van één en hetzelfde bedrijf verschillen in tevredenheid laten zien. Dat onderstreept nog eens dat het bij kwaliteit vooral om subjectief ervaren kwaliteit gaat. Exact dezelfde omstandigheden kunnen verschillend worden ervaren. Het laat ook zien dat inzicht in de mate van tevredenheid een belangrijk startpunt is bij het bespreken en bevorderen van de kwaliteit van leerbedrijven. Door inzichtelijk te maken waarover stagiairs ontevreden zijn, krijgen we ook meer grip op die aspecten die aandacht behoeven én die er in de beleving van stagiairs toe doen. Voor een deel van de stagiairs is vooraf niet duidelijk door wie ze ingewerkt zullen worden, of er begeleidingsgesprekken gepland worden en waarop er beoordeeld wordt. Het spiegelbeeld van deze lagere tevredenheid is de wens om juist op die punten duidelijkheid te krijgen. Stagiairs laten ermee zien behoefte te hebben aan overzicht en structuur, aan houvast dat hun leerproces ondersteunt. In het algemeen is het van belang leerbedrijven erop te blijven wijzen hoe belangrijk structuur en overzicht voor stagiairs is, zeker bij de start van stages. ECABO diensten gericht op het ontwikkelen of versterken van begeleidingsstructuren of het ontwikkelen van beoordelingsformulieren voor de praktijk sluiten sluiten hierbij aan. In relatie tot de voorbereiding en de introductie lijkt het erop dat bedrijven voldoende aandacht aan sollicitatiegesprekken en de hardere condities op de werkplek (werkplek, toegang tot netwerk, afspraken over werktijden) besteden. Het lijkt er echter ook op dat er soms iets minder aandacht bestaat voor zachtere condities zoals het bieden van overzicht en structuur (vorige tekstblok), het maken van goede afspraken over (stage-)werkzaamheden en leerdoelen, de informatie die gegeven wordt over het leerbedrijf, de werkzaamheden en de huisregels en, ten slotte, de informatie over de wijze waarop beoordeeld wordt. Er lijkt, gelet op de mate van tevredenheid, soms minder aandacht te zijn voor de manier waarop de introductie is geregeld. Verder blijft oor hebben voor wat stagiairs willen leren een aandachtspunt. Positief is dat de mate waarin er geluisterd werd naar wat je wilde leren het enige aspect is waarvan bij stagiairs van niveau 3 en 4, de hoogste leerjaren - het aantal zeer tevreden stagiairs groter is dan het aantal tevreden stagiairs. Dat betekent dat begeleiders van deze stagiairs in de betreffende gevallen open staan voor de leervraag van hun stagiair. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

14 De gegevens laten ook zien dat het aanbieden van afwisselend werk vooral in relatie tot de andere groepen stagiairs een aandachtspunt blijft omdat bijna 20% van de stagiairs uit de eerste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen en ruim 11% van stagiairs uit niveau 1 en 2 opleidingen (11,5%) over dit aspect minder tevreden is. In relatie tot beoordelen laten de metingen zien dat het aantal stagiairs dat zeer tevreden is over de mogelijkheden om dát werk te oefenen wat ook beoordeeld wordt over de groepen steeds iets toeneemt. Het lijkt er op dat stagiairs met het toenemen van hun onderwijsjaren kennelijk betere mogelijkheden krijgen om werk te oefenen waarop beoordeeld wordt, maar het is ook mogelijk dat zij beter in staat zijn mogelijkheden te zien en daarom het werk iets positiever zijn gaan waarderen. Bij diverse vragen bestaan er opmerkelijke verschillen in tevredenheid tussen stagiairs van niveau 3 en 4 opleidingen uit de eerste leerjaren enerzijds en uit de laatste leerjaren anderzijds. De vragen waarop deze twee groepen grote verschillen laten zien zijn hieronder opgenomen. Niveau 3 en 4 Aspecten waarover stagiairs zeer tevreden waren Leerjaar 1 en 2 Leerjaar 3 en 4 het sollicitatie- of kennismakingsgesprek 40,3 50,6 er geluisterd werd naar wat jij wilde leren 41,8 59,0 afspraken over de (leer)doelen of werkzaamheden 26,9 44,6 afspraken over werktijden 65,7 55,4 uitdagend werk 44,8 61,4 naar jouw geluisterd werd 38,8 48,2 besproken wat goed ging of beter kon 28,4 53,0 werkdruk aangepast aan wat jij aankon 29,9 39,8 werk oefenen waarop beoordeeld werd 40,3 55,4 doelen écht gehaald 40,3 50,6 Tabel 1. Aspecten waarover stagiairs zeer tevreden waren. Belangrijkste verschillen (bijna 10% verschil of meer) tussen stagiairs uit de eerste en laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen. Aspecten waarover stagiairs (zeer) ontevreden waren Niveau 3 en 4 Leerjaar 1 en 2 Leerjaar 3 en 4 informatie over de (stage) werkzaamheden 17,9 7,2 toegang computer (netwerk) 14,9 6,0 afwisselend werk doen 19,4 8,4 uitdagend werk 11,9 6,0 naar jouw geluisterd werd 6,0 12,0 mogelijkheid tot samenwerken 13,4 4,8 werkdruk aangepast aan wat jij aankon 17,9 7,2 Tabel 2. Aspecten waarover stagiairs (zeer) ontevreden over waren. Belangrijkste verschillen (percentage is meer dan 2x zo hoog) tussen stagiairs uit de eerste en laatste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei

15 Opvallend is dat stagiairs uit de hoogste leerjaren van niveau 3 en 4 opleidingen op een aantal belangrijke aspecten vaker aangeven zeer tevreden te zijn vergeleken met stagiairs uit de eerste leerjaren. Ruim 61% van de stagiairs uit deze groep geeft aan zeer tevreden te zijn over het uitdagende karakter van het werk. Ook geven zij bijvoorbeeld aan vaker zeer tevreden te zijn over de mate waarin er geluisterd werd naar wat zij wilden leren, de mogelijkheden om werk te oefenen waarop beoordeeld werd, de mate waarin besproken werd wat goed ging of beter kon, de mate waarin het leerbedrijf de werkdruk aanpaste aan wat zij aankonden en de mate waarin doelen werden behaald. Stagiairs uit de laatste leerjaren zijn geven ook minder vaak aan (zeer) ontevreden te zijn, bijvoorbeeld waar het gaat om de mogelijkheden tot samenwerken, het uitdagende karakter van het werk, de toegang tot het computernetwerk, de informatie over stagewerkzaamheden, de mate waarin de werkdruk werd aangepast aan wat zij aankonden en het afwisselende karakter van het werk. Ze zijn overigens wel vaker (zeer) ontevreden over de mate waarin er naar hen geluisterd werd dan stagiairs uit de eerste leerjaren. De combinatie van gegevens wijst erop dat stagiairs tegen het einde van hun schoolloopbaan beter lijken te matchen met de omstandigheden in leerbedrijven dan in de eerste jaren van de opleiding het geval lijkt te zijn. Een en ander neemt overigens niet weg dat van beide groepen bijna 70% aangeeft zeer tevreden te zijn met de mate waarin zij zich in het team thuisvoelen. En bijna 91% van de stagiairs geeft aan (zeer) tevreden te zijn over de mate waarin leerdoelen ook echt gehaald konden worden. Dat illustreert dat stages in hun beleving als doelgerichte onderwijsleeractiviteit voldoende aan de verwachtingen voldoet. Anders gezegd: het eindpunt van de stages lijkt op orde te zijn, maar de weg ernaar toe kent naast goed asfalt ook hier en daar wat kuilen en spoorvorming. 10. Literatuurverwijzing ALGEMENE REKENKAMER (2008). Beroepspraktijkvorming in het mbo, 's-gravenhage. JOB (2007). Job-monitor Onderzoeksresultaten Odin 4, Amsterdam. Rapportage Leerlingtevredenheid. ECABO, mei