Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal oktober 2016 t/m 31 december Samenvatting:

Transcriptie

1 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal oktober 2016 t/m 31 december 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo december is 108,4% en is gestegen ten opzichte van eind september (102,4%); De beleidsdekkingsgraad is gedaald van 104,1% naar 103,4%; Het beleggingsrendement is -1,0% in het vierde kwartaal en 9,3% voor het jaar. Het afgelopen kwartaal daalden de categorieën obligaties en vastgoed en steeg de categorie aandelen in waarde; Het vermogen is gedaald van 8,13 miljard tot 8,07 miljard; De pensioenverplichtingen zijn gedaald van 7,94 miljard tot 7,44 miljard; Er is sprake van een dekkingstekort sinds het derde kwartaal. Woord van de vicevoorzitters Het fonds heeft het jaar 2016 afgesloten met een beleidsdekkingsgraad van 103,4%. In het laatste kwartaal steeg de nominale maandelijkse dekkingsgraad weliswaar naar 108,4%, maar omdat de beleidsdekkingsgraad een gemiddelde is van de afgelopen twaalf maanden, heeft deze positieve ontwikkeling op dit moment nog weinig effect. De stijging van de dekkingsgraad in het vierde kwartaal is voor het grootste gedeelte te danken aan de stijging van de rente. Het vermogen van het pensioenfonds is eind 2016 gestegen naar 8,07 miljard ten opzichte van de 7,39 miljard aan het eind van De verplichtingen van het fonds bedragen 7,44 miljard eind 2016, een stijging ten opzichte van de 6,77 miljard van eind Het was een positief beleggingsjaar met een rendement van 9,3%, maar omdat de rente nog altijd lager is dan een jaar geleden namen de verplichtingen meer toe dan het vermogen, wat een negatief effect op de dekkingsgraad heeft. De dekkingsgraad ligt momenteel onder de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,2%. Het fonds heeft dus nog steeds een tekort en er is een herstelplan van kracht. In het herstelplan staat hoe het fonds binnen 10 jaar weer uit de tekortsituatie verwacht te komen. In april 2017 moet het fonds een update van het herstelplan indienen bij De Nederlandsche Bank Per 1 januari 2017 wordt er geen indexatie toegekend. De wettelijk vastgestelde ondergrens voor toekomstbestendig indexeren is 110%. De beleidsdekkingsgraad van het fonds is met 103,4% lager dan die ondergrens. Ook de kans op toekomstige (volledige) indexatie is klein. De kans op inhaalindexatie het inhalen van gemiste indexatie uit het verleden is nog kleiner, omdat dit pas mogelijk is als de dekkingsgraad boven het niveau ligt waarop volledige gewone indexatie mag plaatsvinden. Wanneer de financiële situatie van het fonds verslechtert, is het korten van pensioenen en pensioenaanspraken ook een mogelijkheid. Op dit moment is korten bij dit fonds echter niet aan de orde. Meer informatie over het indexatiebeleid vindt u hier (met link). Tijdens de beleidsmiddag in oktober heeft het bestuur de speerpunten voor het komende jaar benoemd. Onder andere wordt het bestuursmodel aangescherpt inclusief de manier waarop de uitvoeringsorganisatie wordt aangestuurd. Ook wordt het ESG-beleid nader uitgewerkt naar concrete acties. Tenslotte bereidt het bestuur zich zo goed mogelijk voor op de veranderingen in de 1

2 pensioenregeling(en). Dit wordt mogelijk een nieuwe pensioenregeling in de vorm van een cdcregeling. De arbeidsvoorwaardelijke partijen hebben hierover echter nog geen overeenstemming. Het bestuur heeft in het vierde kwartaal een aantal aanpassingen in de beleggingsportefeuille doorgevoerd. De weging in aandelen opkomende markten wordt verlaagd naar 20%. Al eerder had het bestuur besloten te stoppen met Tactische Asset Allocatie (het tijdelijk afwijken van de verhouding obligaties/aandelen/vastgoed) omdat deze activiteit te weinig rendeerde. Het fonds gaat steeds meer inzetten op digitale communicatiemiddelen. De website, digitale nieuwsbrief en MijnKLMPensioen krijgen een steeds centralere rol. Zo is informatie snel en kostenefficiënt beschikbaar. Dit is een van de speerpunten van het communicatiejaarplan 2017, dat in december is vastgesteld. In november is Kirsten Pronk toegetreden tot het bestuur. Zij treedt in de plaats van Rob Kies. Het bestuur bedankt de heer Kies voor zijn langjarige werkzaamheden voor het pensioenfonds. Arend de Jong Gerard Lagendaal 2

3 Ontwikkelingen financiële markten Het afgelopen kwartaal verbeterde het sentiment op financiële markten. Macro-economische cijfers en vertrouwensindicatoren lieten een positief beeld zien. Het ondernemersvertrouwen nam zowel in de eurozone als in de Verenigde Staten toe. Dit had een positief effect op aandelen. Gedurende het kwartaal steeg de Europese rente, dit had een negatief effect op vastrentende waarden en vastgoed. In november lag de focus van beleggers op de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Donald Trump won deze verkiezingen. Aandelenmarkten uit ontwikkelde landen reageerden, tegen de verwachting in, positief. Dit kwam mede door zijn verzoenende woorden tijdens de acceptatiespeech. Hierna steeg ook de Amerikaanse dollar in waarde. Opkomende markten ondervonden hier hinder van en aandelenkoersen uit deze regio daalden. Eind november bereikte de organisatie van olieproducerende landen (OPEC) een akkoord om de olieproductie te verminderen. Hierdoor steeg de olieprijs. In december werd er in Italië tegen constitutionele hervormingen gestemd. Naar aanleiding van deze uitkomst trad premier Renzi af. Ook hier bleef, tegen de verwachting in, een negatieve marktreactie uit. De economie in de VS is op koers en daarom verhoogde het stelsel van Amerikaanse centrale banken (de Fed) haar beleidsrente met 25 basispunten. In Europa is de situatie nog te fragiel volgens de ECB, die besloot het opkoopprogramma met negen maanden te verlengen. Om zodoende de rente laag te houden en de economie te stimuleren. De verkiezing van Trump en de relatief gunstige economische cijfers stuwden tegelijkertijd de inflatieverwachtingen. Financiële positie Algemeen Pensioenfonds KLM De beleidsdekkingsgraad is vanaf 1 januari 2015 door DNB gedefinieerd als parameter waarop pensioenfondsen hun beleid baseren. De beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de maandelijkse nominale dekkingsgraden van de laatste twaalf maandeinden. De beleidsdekkingsgraad bedraagt 103,4% per eind december De waarde van het vermogen is gedaald tot 8,07 miljard. De maandelijkse nominale dekkingsgraad per eind december 2016 is 108,4%. De maandelijkse nominale dekkingsgraad is in het vierde kwartaal gestegen omdat de waarde van de verplichtingen harder zijn gedaald dan de waarde van de beleggingen. De nominale dekkingsgraad van 12 maanden geleden is hoger dan de huidige nominale dekkingsgraad. Dit zorgt er voor dat door de DNB gehanteerde berekeningsmethodiek de beleidsdekkingsgraad is gedaald Eind vierde kwartaal Eind derde kwartaal Eind tweede kwartaal Beleidsdekkingsgraad 103,4% 104,1% 106,0% Maandelijkse dekkingsgraad 108,4% 102,4% 101,7% Vermogen 8,07 miljard 8,13 miljard 7,89 miljard Verplichtingen 7,44 miljard 7,94 miljard 7,76 miljard Nominale rente 1,33% 0,95% 1,05% 3

4 Dekkingsgraad en herstelplan Volgens wettelijke richtlijnen moeten pensioenfondsen bepaalde extra reserves aanhouden die als buffer kunnen dienen in slechte tijden. Het nieuw Financieel Toetsingskader leidt ertoe dat pensioenfondsen hogere buffers moeten aanhouden dan voorheen. De wettelijk vereiste buffer voor ons fonds bedraagt nu 24,1%. De wettelijk vereiste dekkingsgraad komt hierdoor op 124,1%. Dezelfde wettelijke richtlijnen geven ook aan welk vermogen een pensioenfonds minimaal moet hebben. Deze minimaal vereiste dekkingsgraad is momenteel 104,2%. De beleidsdekkingsgraad ligt sinds ultimo derde kwartaal onder de vereiste dekkingsgraad en daarmee verkeert het fonds in een dekkingstekort. De volgende grafiek geeft aan: Verloop van de beleidsdekkingsgraad vanaf 2015 en vóór 2015, de maandelijkse nominale dekkingsgraad en de (minimaal) vereiste dekkingsgraad volgens het Financieel Toetsingskader (FTK). De beleidsdekkingsgraad op basis van de door DNB gehanteerde rente is eind december ,4%. 4

5 Waarde beleggingen en waarde pensioenverplichtingen In de grafiek is het verloop van de waarde van de beleggingen, de waarde van de pensioenverplichtingen en de door DNB gehanteerde rentetermijnstructuur weergegeven. Balans In de balans is aangegeven wat de waarde is van zowel de bezittingen als de verplichtingen van ons fonds. Aan de activa-zijde staan de bezittingen. Aan de passiva-zijde zijn de verplichtingen weergegeven. Activa Verkorte balans Passiva Aandelen 3.395,7 Marktwaarde nominale verplichtingen 7.444,2 Obligaties 3.915,5 Reserves 628,8 Vastgoed 790,7 Valutaderivaten/Liquide middelen -162,4 Renteswaps 121,3 Saldo overige activa/passiva 12,2 totaal 8.073,0 totaal 8.073,0 5

6 Beleggingsresultaten gewicht % oct - dec jan - dec Obligaties 48,6% -2,9% 7,7% Aandelen 42,1% 3,7% 8,7% Vastgoed 9,8% -0,6% 5,1% Rente Swap 1,5% -1,0% 1,3% Currency Overlay -2,1% 0,0% -0,1% Cash 0,1% 0,7% 1,2% Totaal 100,0% -1,0% 9,3% Aandelenkoersen zijn gestegen vanwege een verbeterd sentiment onder beleggers. Obligaties daalden in waarde, mede door gestegen inflatieverwachtingen en de verhoging van de beleidsrente door de Fed. De beleggingsportefeuille is afgelopen kwartaal met 1,0% in waarde gedaald en over het hele jaar met 9,3% in waarde gestegen. Lange termijn cumulatief beleggingsrendement Onderstaande grafiek geeft het nominale en reële cumulatieve rendement van ons pensioenfonds weer sinds Het rendement vanaf 2006 tot en met het afgelopen kwartaal bedroeg 5,6% op jaarbasis. 6

7 Het nominale rendement is het rendement dat is behaald op de beleggingsportefeuille, uitgedrukt in de toename van euro s. Als gevolg van inflatie zal de koopkracht van de beleggingsportefeuille inclusief het aangegroeide kapitaal (nominale rendement) minder groot zijn. Het reële rendement is het nominale rendement na aftrek van de invloed van inflatie. Ontwikkeling Voorziening pensioenverplichtingen In het vierde kwartaal daalde de waarde van de nominale pensioenverplichtingen met 499,5 miljoen euro (-6,3%) tot een bedrag van 7,44 miljard euro. De mutatie is onder te verdelen in de volgende oorzaken (bedragen in miljoenen euro): Pensioenopbouw actieve deelnemers 53,2 (0,7%) Onttrekkingen voor pensioenuitkeringen -37,0 (-0,5%) Indexeren van pensioenaanspraken 0,0 (0,0%) Het wijzigen van de rentetermijnstructuur -521,5 (-6,6%) Rentetoevoeging -1,0 (0,0%) Overige 6,8 (0,1%) Totaal -499,5 (-6,3%) Netto pensioenregeling Het pensioenfonds biedt een netto pensioenregeling aan voor deelnemers met een pensioengevend loon boven (niveau 2017). Voor het netto pensioen wordt belegd volgens een passend risicoprofiel. Deelnemers aan de netto pensioenregeling ontvangen apart bericht over de beleggingen in deze pensioenregeling. Noot: de cijfers uit dit kwartaalbericht zijn voorlopige cijfers 7

8 Bijlage Aantallen deelnemers, pensioengerechtigden en premievrije polishouders Eind 2016 Eind 2015 Eind 2014 Eind 2013 Deelnemers Pensioengerechtigden Premievrije polishouders Totaal Beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid van het fonds is gericht op het veiligstellen van de pensioenafspraken binnen aanvaardbare risicogrenzen. Het bestuur heeft de beleggingen verspreid over verschillende beleggingscategorieën (aandelen, obligaties en vastgoed). Binnen de verschillende beleggingscategorieën wordt gespreid naar regio s en subcategorieën. Het bestuur houdt met dit beleid rekening met het valutarisico, renterisico en het neerwaartse risico van aandelen en vastgoed. Begrippenlijst Maandelijkse nominale dekkingsgraad: de verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen (de toekomstige pensioenuitkeringen) van het pensioenfonds aan het eind van de maand. Beleidsdekkingsgraad: het gemiddelde van de nominale dekkingsgraden in de twaalf maanden voorafgaand aan het moment van vaststelling. Vereiste nominale dekkingsgraad: afgeleide van het vereist vermogen van het pensioenfonds, voorgeschreven door de Pensioenwet (Financieel Toetsingskader). Komt de dekkingsgraad van het fonds onder de vereiste grens, dan is er sprake van een reservetekort. Minimaal vereiste dekkingsgraad: 104,2 %. Is de dekkingsgraad van het fonds lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad, dan is er sprake van een dekkingstekort. Vragen of opmerkingen over dit kwartaalbericht? Mail naar communicatie@blueskygroup.nl 8