Hogeschool INHolland, Amsterdam

Transcriptie

1 Hogeschool INHolland, Amsterdam Opleiding: Pedagogiek; hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 28 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2009

2 2/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 21 Onderwerp 3 Inzet van personeel 33 Onderwerp 4 Voorzieningen 38 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 42 Onderwerp 6 Resultaten 45 Deel C: Bijlagen 49 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 50 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 55 Bijlage 3: Bezoekprogramma 59 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 61 Bijlage 5: Domeinspecifiek referentiekader en opleidingscompetenties 66 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 3/69

4 4/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 5/69

6 6/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek had plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het is begonnen in april 2009, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding op 28 mei 2009 bezocht. Het panel bestond uit: mevrouw drs. M. (Madeleine) Witmaar, domeinpanellid en dagvoorzitter; mevrouw dr. C.H.E. (Kitty) Kwakman, domeindeskundige; mevrouw S.B. (Sandra) Velsen, studentpanellid; de heer drs. L. (Leen) Koekebakker, NQA-auditor. Het panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal onvoldoende, voldoende, goed en excellent conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Het facetrapport vormt de basis van het onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Hogeschool INHolland is een van de grootste hogescholen van Nederland. Er staan circa studenten ingeschreven en er werken ongeveer 2100 medewerkers. De hogeschool biedt verspreid over 23 locaties in de Randstad onderdak aan ruim 100 bachelor- en masteropleidingen. De opleidingen zijn organisatorisch ondergebracht in acht schools. De meeste schools hebben vestigingen in meer locaties. De centrale diensten van de hogeschool zijn gehuisvest in Den Haag. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 7/69

8 Richtinggevend voor de gezamenlijke strategie van de schools en de daarin opgenomen opleidingen zijn de instellingsplannen Samen werken aan de kennis van morgen ( ) en De tweede fase van INHolland. Bestuurlijke agenda Het onderwijsconcept is vastgelegd in de publicaties Backbone (2003) en Backbone 2.0 (2008). INHolland profileert zich als een hogeschool die haar studenten een inspirerende leeromgeving biedt, waarin zij zich uitgedaagd voelen om te leren en de competenties te ontwikkelen die zij nodig hebben om als beroepsbeoefenaar te kunnen functioneren. Profilerende thema s zijn ondernemerschap, maatschappelijke betrokkenheid, diversiteit en internationalisering. Met deze thema s komt de hogeschool tegemoet aan de vraag van het bedrijfsleven naar competente en ondernemende beroepsbeoefenaren en aan de ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving, zoals verder toegroeien naar kenniseconomie, participatie, pluriformiteit en internationalisering. Hogeschool INHolland is in 2003 ontstaan door een fusie van vier hogescholen. De fusiepartners waren Hogeschool Alkmaar, Hogeschool Haarlem, Hogeschool Holland en Ichthus Hogeschool/Hogeschool Delft. De opleiding pedagogiek is ontstaan in het Pedagogisch Seminarium van de Vrije Universiteit. In 1988 is dit seminarium overgegaan naar de toenmalige Hogeschool Holland. De opleiding bestond destijds alleen uit een deeltijdse variant, de opleiding MO-A Pedagogiek. In 1996 is de voltijdse hogere beroepsopleiding Pedagogiek uit de startblokken gekomen. Sinds het ontstaan van Hogeschool INHolland in 2003 is pedagogiek een van de acht opleidingen van de School of Health. De school heeft vestigingen in Haarlem, Alkmaar, Diemen en Amsterdam. De opleiding Pedagogiek wordt alleen in Amsterdam aangeboden. In het studiejaar studeerden 753 studenten bij de opleiding Pedagogiek. Er werkten 35 docenten die samen 25,3 fte bezetten. Hogeschool INHolland certificeert afgestudeerden met het getuigschrift van de opleiding Pedagogiek als Bachelor of Education (B Ed). Uitgangspunt voor de vormgeving van de opleiding Pedagogiek zijn het door Hogeschool INHolland gekozen major-minormodel in combinatie met competentiegericht onderwijs. Volgens deze opzet bestaat elke opleiding uit een (verplichte) major van 120 credits, een (verplichte) specialisatieminor van 60 credits en twee door de studenten te kiezen differentiatieminors. De differentiatieminors hebben elk een studielast van 30 credits. Oorspronkelijk was de opleiding Pedagogiek ondergebracht in de major social work, samen met de opleidingen SPH, MWD en CMV. Het studieprogramma bestond toen uit de major social work, de specialisatieminor pedagogiek en twee differentiatieminors. Sinds 2008 heeft de opleiding een eigen major, de major pedagogiek. Door de invoering van deze major vervaagde de grens tussen de major en de specialisatieminor en is de specialisatieminor uit het zicht van de opleiding verdwenen. De studielast van de major is nu 180 credits, in plaats van 120 toen de specialisatieminor nog bestond. De differentiatieminors bestaan nog wel, maar die worden met ingang van het studiejaar vervangen door afstudeerrichtingen, die de opleiding in nauwe samenwerking met de Schools of Education en Social Work ontwikkelt. 8/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

9 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek had plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in april en mei 2009 inhoudelijk voor op het bezoek. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. Het bezoek aan de opleiding was op 28 mei De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er waren gesprekken met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de dagvoorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 9/69

10 De opleiding heeft in juni 2009 een concept van het facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is ook in juni 2009 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is in september 2009 door het panel vastgesteld. Het visitatierapport is uiteindelijk in september 2009 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk is gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. 10/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Voltijd Deeltijd 1.1 Domeinspecifieke eisen goed goed 1.2 Niveau bachelor goed goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO goed goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed goed 2.4 Studielast goed goed 2.5 Instroom goed goed 2.6 Duur voldaan voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed goed 2.8 Beoordeling en toetsing goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO goed goed 3.2 Kwantiteit personeel voldoende voldoende 3.3 Kwaliteit personeel goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen goed goed 4.2 Studiebegeleiding en informatievoorziening voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten goed goed 5.2 Maatregelen tot verbetering goed goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau goed goed 6.2 Onderwijsrendement onvoldoende onvoldoende Totaaloordeel positief positief NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 11/69

12 Doelstelling van de opleiding Aan de drie facetten van het onderwerp doelstelling van de opleiding is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp doelstelling van de opleiding is voor de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland daarom positief. Programma Het facet 2.6 (duur) kreeg het oordeel voldaan, de overige facetten van dit onderwerp 2.1 (eisen HBO), 2.2 (relatie doelstellingen en inhoud programma), 2.3 (samenhang), 2.4 (studielast), 2.5 (instroom), 2.7 (afstemming tussen vormgeving en inhoud) en 2.8 (beoordeling en toetsing) kregen het oordeel goed. Het oordeel op het onderwerp programma is voor de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland daarom positief. Inzet van personeel Aan de facetten 3.1 (eisen HBO) en 3.3 (kwaliteit personeel) heeft het panel het oordeel goed toegekend. Facet 3.2 (kwantiteit personeel) is voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp inzet van personeel is voor de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland daarom positief. Voorzieningen Facet 4.1 (materiële voorzieningen) is goed beoordeeld, facet 4.2 (studiebegeleiding en informatievoorziening) kreeg het oordeel voldoende. Het oordeel op het onderwerp voorzieningen is voor de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland daarom positief. Interne kwaliteitszorg Aan de drie facetten evaluatie resultaten (5.1), maatregelen tot verbetering (5.2) en betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld (5.3) is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp interne kwaliteitszorg is voor de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland daarom positief. Resultaten Aan facet 6.1 (gerealiseerd niveau) is het oordeel goed toegekend. Facet 6.2 (onderwijsrendement) is onvoldoende beoordeeld. Het onderwijsrendement van de opleiding Pedagogiek voldoet niet aan de gestelde streefcijfers. Het oordeel op het onderwerp resultaten is voor de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland niettemin positief. 12/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

13 Toelichting: Het panel heeft facet 6.2 onvoldoende beoordeeld, echter het panel oordeelt positief over de inspanningen van de opleiding om het rendement te verbeteren. Het rendement is een belangrijk aandachtpunt van de opleiding. Dit blijkt onder meer uit het feit dat de opleiding in de achterliggende jaren een groot aantal verbeteracties heeft uitgevoerd die moeten leiden tot vermindering van de uitval en verhoging van het diplomarendement. In het zelfevaluatierapport is een overzicht van deze verbeteracties opgenomen. Voorbeelden zijn verbetering van het studiebegeleidingsysteem, verhoging van de contacturen in de propedeuse van 16 naar 20 uur per week, de nieuwe opzet van het deeltijdprogramma, de eis dat deeltijdstudenten van meet af aan moeten beschikken over een relevante werkplek en functie, de stoplichten in het programma, speciale begeleiding voor langstudeerders, de taaltoets, aanwezigheidsregistratie voor alle 1 e jaars modulen en de nieuwe opzet van het afstudeertraject met ondersteunende colleges en afstudeerkringen. Tijdens het bezoek presenteerde de opleiding recente cijfers over het diplomarendement en het propedeuserendement en daarin wordt zichtbaar dat de verbeteracties hun vruchten beginnen af te werpen. De nieuwe gegevens over het diplomarendement hebben betrekking op het cohort Uit deze cijfers blijkt dat van de voltijd studenten die in 2005 met hun opleiding zijn begonnen 62% in vier jaar het diploma heeft behaald. Van de deeltijdstudenten (cohort 2005) studeerde 56% af. Van de voltijdstudenten die in het studiejaar de propedeuse instroomden heeft 64% het propedeusediploma in twee jaar gehaald. Bij de deeltijdstudenten van hetzelfde cohort haalde 55% in twee jaar het propedeusediploma. Het panel gaat er van uit dat de stijging van de rendementscijfers niet incidenteel is, maar blijvend door de maatregelen die de opleiding heeft getroffen. Bovendien bleek tijdens het bezoek dat het thema onderwijsrendement hoog op de onderwijskundige agenda van de opleiding staat. Zoals hierboven al verwoord is aan facet 6.1 het oordeel goed toegekend. In verband hiermee en met de verbetermaatregelen die de opleiding met het oog op rendementsverbetering heeft genomen en de tot nu toe bereikte resultaten, is het eindoordeel over het onderwerp zes (Resultaten) positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland in Amsterdam positief is. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 13/69

14 14/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 15/69

16 16/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Vt: goed Dt: goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). De oordelen worden als volgt beargumenteerd: De School of Health van Hogeschool INHolland in Amsterdam biedt de opleiding Pedagogiek in twee varianten aan: voltijd en deeltijd. De varianten beschikken ieder over een eigen studieprogramma. Bepalend voor de inhoud van de studieprogramma s zijn door de opleiding zelf geformuleerde competenties, die zijn vastgelegd op vier competentiekaarten. Elke competentiekaart verwijst naar een competentiegebied waarop afgestudeerde hbo-pedagogen actief zijn. Deze gebieden zijn (1) de ontwikkeling stimuleren, (2) (mede-) opvoeders ondersteunen, (3) voorwaarden scheppen voor opvoeding en (4) professionalisering. De vier competentiegebieden heeft de opleiding ontleend aan het Landelijk Opleidings- en competentieprofiel van de HBO-bacheloropleiding Pedagogiek Opvoedingsrelaties versterken, dat in 2008 is ontwikkeld en vastgesteld. Het opleidingsen competentieprofiel van 2008 verving de in 2000 en 2005 landelijk overeengekomen beroeps- en opleidingsprofielen. Bijstelling van de profielen van 2000 en 2005 was nodig in verband met ontwikkelingen in de beroepspraktijk en in het onderwijs. Betrokkenen bij de totstandkoming van het profiel van 2008 waren het landelijk overleg van de hogescholen met een opleiding Pedagogiek (LLP) en vertegenwoordigers van de beroepsgroep. Het profiel is door deskundigen gevalideerd en daarna opgenomen in het register van de HBO-raad. Op de vier competentiekaarten heeft de opleiding de in 2008 landelijk overeengekomen competenties overgenomen, uitgewerkt en geconcretiseerd (zie 2.2). Daarbij heeft zij gebruik gemaakt van het Beroepsprofiel Pedagogisch Werker (NIZW 2006). De opleiding Pedagogiek beschikt over een eigen veldadviesraad (VAR). Deze adviesraad is al geruime tijd actief. De taken en de bevoegdheden van de raad zijn beschreven in het Reglement samenstelling en bevoegdheden beroepenveldcommissies van Hogeschool INHolland. De VAR komt jaarlijks minimaal twee maal bij elkaar. Uit de verslagen die door de opleiding tijdens het bezoek ter inzage waren gelegd, blijkt dat de adviesraad de landelijk overeengekomen competenties heeft besproken, evenals de vier competentiekaarten. Volgens de verslagen vindt de raad dat de opleiding de landelijke competenties adequaat heeft uitgewerkt. De vier competentiekaarten geven goed weer wat van de afgestudeerde hbo-pedagogen mag worden verwacht. De VAR bestaat uit acht NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 17/69

18 personen. De leden zijn functionarissen in het beroepenveld waarvoor de opleiding de studenten opleidt. Het panel concludeert dat de door de opleiding Pedagogiek beoogde competenties aansluiten bij de eisen die door de beroepspraktijk aan de opleiding worden gesteld. Het oordeel is goed. Het panel heeft in het zelfevaluatierapport van de opleiding en de documenten waarnaar in het rapport wordt verwezen geen internationaal referentiekader, specifiek gericht op het beroep hbo-pedagoog, aangetroffen. Bij navraag tijdens het bezoek bleek dat een dergelijk kader niet bestaat. Wel beschikt de opleiding over een programmavergelijking met de opleiding Social Work van de London Southbank University (LSBU). Uit deze vergelijking blijkt dat doelen en programma van de opleiding Pedagogiek in Amsterdam en de Engelse opleiding Social Work veel overeenkomsten vertonen. Social Work van de LSBU richt zich op het brede terrein van maatschappelijk werk, sociaal (pedagogisch) werk en problematische opvoeding. De pedagogische oriëntatie, de specifieke aandacht voor de opvoedingsrelatie tussen kinderen en hun ouders en/of opvoeders (het hart van de opleiding pedagogiek in Amsterdam) maken daar deel van uit. Facet 1.2 Niveau bachelor Vt: goed Dt: goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. De oordelen worden als volgt beargumenteerd: De opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland leidt de studenten op tot hbo-pedagoog. Het inhoudelijk kader van de opleiding is vastgelegd op vier competentiekaarten. Afgestudeerde hbo-pedagogen zijn volgens deze competentiekaarten breed opgeleid en functioneren op hbo-bachelorniveau. De opleiding Pedagogiek verantwoordt zich voor het hbo-niveau en het niveau bachelor in het Opleidingskader Bacheloropleiding Pedagogiek. De opleiding gebruikt de tien generieke kernkwalificaties voor de hbo-bacheloropleidingen voor de verantwoording van het hbo-niveau. De vijf Dublin descriptoren gebruikt zij voor de verantwoording van het niveau bachelor. In het Opleidingskader en in de Studiegids Pedagogiek heeft de opleiding de Dublin descriptoren, de opleidingsspecifieke competenties en de tien generieke kernkwalificaties voor de hbo-bacheloropleidingen in een schema aan elkaar gekoppeld. In het schema is bijvoorbeeld de descriptor communicatie gekoppeld aan de hbo-kernkwalificatie sociaalcommunicatieve bekwaamheid. De Dublin descriptor communicatie en de hbo-kernkwalificatie sociaalcommunicatieve bekwaamheid worden afgedekt door drie competenties op competentiekaart 4. De centrale thema s van deze competenties zijn: communicatie over informatie, team- en klantgericht werken, 18/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

19 leidinggeven aan projecten in een multidisciplinaire context, omgaan met maatschappelijke en culturele diversiteit, reflectie op het eigen beroepsmatig handelen en sturing geven aan de verdere ontwikkeling ervan. Een ander voorbeeld is de descriptor toepassing van kennis en inzicht. Deze is in het schema gekoppeld aan de hbo-kernkwalificaties transfer en brede inzetbaarheid, methodisch en reflectief denken en handelen en creativiteit en complexiteit in handelen. De Dublin descriptor toepassing van kennis en inzicht en de daaraan gekoppelde hbo-kernkwalificaties worden in het programma van de opleiding afgedekt door vier competenties op competentiekaart 1 en vier competenties op competentiekaart 2. De centrale thema s van deze competenties zijn: signaleren en analyseren van opvoedingsvragen, een pedagogische relatie aangaan en het ontwikkelen van een pedagogisch klimaat, kiezen van een behandelmethodiek, adviseren over opvoedingsvragen, begeleiden en ondersteunen van (mede-) opvoeders, kinderen en opvoeders leiden naar specifieke voorzieningen of hulpverlening. Het panel concludeert dat de opleiding Pedagogiek in het Opleidingskader afdoende aantoont dat de beoogde eindkwalificaties aansluiten bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel over dit facet is goed. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Vt: goed Dt: goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. De oordelen worden als volgt beargumenteerd: De opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland leidt haar studenten op tot startbekwame hbo-pedagogen. Startbekwaam houdt volgens de opleiding in dat de afgestudeerden in staat zijn een pedagogische analyse te maken, op macro-, meso- en microniveau. Op basis van deze analyse kiezen zij een adequate interventie en voeren die uit. Na afloop evalueren ze de gedane interventie, verantwoorden hun handelen en reflecteren daarop. Hbo-pedagogen zijn in een groot aantal werkvelden actief, te midden van tal van andere beroepsbeoefenaren. De opleiding heeft de werkvelden geordend in twee grote domeinen: (1) de pedagogische preventie en (2) de jeugdzorg. Het domein pedagogische preventie richt zich op het optimaliseren en verbeteren van de pedagogische leefomgeving van kinderen en jongeren en komt voor in gemeentelijke instellingen, Centra voor Jeugd en Gezin, RIAGG, instellingen met preventieafdelingen en welzijnsinstellingen. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 19/69

20 Het domein jeugdzorg richt zich op die situaties waarin bij kinderen, jeugdigen en hun opvoeders sprake is van nood, spanning of crisis. De pedagogisch hulpverlener pleegt systeemgerichte en communicatiegerichte interventies en richt zich daarmee op de kansen en mogelijkheden binnen het leefsysteem van het kind en/of de jeugdige. In het kader van de jeugdzorg zijn hbo-pedagogen actief in de jeugdhulpverlening, justitie, jeugdbescherming, de geestelijke gezondheidszorg, het onderwijs en flankerende terreinen, welzijn, gehandicaptenzorg, medische dagverblijven en de kinderopvang. Afhankelijk van het domein leidt de opleiding studenten op voor onder meer de volgende functies: opvoedingsondersteuner, preventiemedewerker, VVE coördinator, onderwijsondersteuner, groepsleider, pedagogisch begeleider, sociotherapeut, gezinsbegeleider, casemanager, beleidsmedewerker en leidinggevende kinderopvang. Het inhoudelijk kader is door de opleiding vastgelegd op vier competentiekaarten. De competenties op deze kaarten zijn gebaseerd op de in 2008 landelijk overeengekomen competenties. Deze competenties zijn op hun beurt gebaseerd op de competenties in de landelijke beroeps- en opleidingsprofielen van 2000 en De competentiekaarten zijn opgenomen in het Opleidingskader Bacheloropleiding Pedagogiek en in de Studiegids Pedagogiek. De opleiding Pedagogiek van Hogeschool INHolland beschikt over een eigen veldadviesraad. De opleiding heeft de landelijk vastgestelde competenties en de opleidingsspecifieke competenties met de VAR besproken. Uit verslagen van deze vergaderingen die tijdens het bezoek ter inzage lagen, maakt het panel op dat de VAR instemt met de gekozen formuleringen. De competenties sluiten volgens de VAR inhoudelijk en qua niveau goed aan op de eisen die in de beroepspraktijk aan de beginnend beroepsbeoefenaar worden gesteld. Het panel heeft tijdens het bezoek met drie leden van de VAR gesproken. Het panel concludeert dat de competenties zoals vastgelegd in op de vier competentiekaarten in samenspraak met het beroepenveld tot stand zijn gekomen en aansluiten bij de werkzaamheden van de afgestudeerde hbo-pedagogen. Dit komt ook naar voren in de HBO-Monitor en in het alumnionderzoek. Het oordeel is goed. 20/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

21 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Vt: goed Dt: goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. De oordelen worden als volgt beargumenteerd: Hogeschool INHolland biedt de opleiding Pedagogiek in twee varianten aan: voltijd en deeltijd. In beide varianten ontwikkelen de studenten zich tot hbo-pedagoog door (1) kennisontwikkeling, (2) het volgen van trainingen methodische en communicatieve vaardigheden en groepsdynamica, (3) door het uitvoeren van beroepsgerichte opdrachten in drie leerlijnen en (4) door stages en vrijwilligerswerk. Kennisontwikkeling gebeurt vooral door de bestudering van beroepsgerichte literatuur die de docenten de studenten voorschrijven. De studenten worden daarnaast door de docenten aangemoedigd zelf geschikte literatuur te vinden en te selecteren, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de bibliotheekfaciliteiten van de Vrije Universiteit, de verschillende databanken waarop de bibliotheek van INHolland is geabonneerd en/of het internet. Het panel heeft aan de hand van de door de opleiding ter inzage gegeven literatuuroverzichten vastgesteld dat de studenten door de voorgeschreven literatuur in aanraking komen met actuele ontwikkelingen in de pedagogische beroepspraktijk en met relevante theorieën over het beroep. Daarnaast komen zij in aanraking met de doelgroepen van de hbo-pedagoog, de werkterreinen waarop hbo-pedagogen actief zijn en de methoden en technieken die zij in hun beroep gebruiken. Het panel merkt op dat de voorgeschreven literatuur niet louter Nederlandstalige literatuur is. Ook anderstalige literatuur komt op de verplichte literatuurlijst voor. Een belangrijk kenmerk van het studieprogramma van de opleiding Pedagogiek is de thematische opzet. Aan alle perioden zijn thema s gekoppeld, die rechtstreeks verwijzen naar op zichzelf staande onderdelen in de beroepspraktijk van de hbo-pedagoog. Voorbeelden van thema s zijn de omgeving van de cliënt, hulpverlening en behandelmethodieken. Binnen het kader van deze thema s voeren de studenten in drie leerlijnen beroepsgerichte opdrachten uit. De drie leerlijnen zijn een integrale lijn, een conceptuele lijn en een vaardighedenlijn (zie facet 2.7). Uitgangspunt bij alle opdrachten zijn kritische beroepssituaties en/of aan de beroepspraktijk ontleende casuïstiek. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 21/69

22 De opdrachten in de integrale leerlijn monden altijd uit in een beroepsproduct, dat bruikbaar is in de beroepspraktijk. Voorbeelden daarvan zijn een observatie-instrument, een observatieverslag, handelingsplannen, een analyse van beschermende en bedreigende factoren van een gezin, een onderzoek naar de opzet en het functioneren van de zorgstructuur en beleidsadviezen. Het panel vindt deze beroepsproducten, die tijdens het bezoek ter inzage lagen, relevant voor de beroepspraktijk. Groei in competentieontwikkeling stimuleert de opleiding doordat zij de opdrachten in de loop van de jaren complexer maakt. Bovendien moeten de studenten het geleerde toepassen in andere contexten waardoor een beroep wordt gedaan op hun transfervaardigheden. De opleiding schakelt in elke fase van de studie gastdocenten in, waaronder recent afgestudeerden. De studenten oordelen positief over de inzet van gastdocenten, zo bleek tijdens het bezoek. De gastdocenten belichten volgens de studenten de beroepswerkelijkheid van de hbo-pedagoog vanuit een specifieke invalshoek en vertellen over de praktijk. Daarnaast komen de studenten door de gastsprekers in contact met actuele ontwikkelingen in het beroepenveld. Voorbeelden van onderwerpen die door gastsprekers in het studiejaar zijn behandeld, zijn spelbegeleiding, nonverbale behandelmethodieken, rouw en rouwverwerking, behandelplanning, handelingsgerichte diagnostiek en agressiereductie. Nieuwe kennis en informatie over actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk en het vakgebied komen behalve via de gastdocenten en de VAR ook via de lectoraten de opleiding binnen. Twee lectoraten zijn voor de opleiding Pedagogiek van belang: geïntegreerd pedagogisch handelen en leefwerelden van jeugd. In samenwerking met de lector geïntegreerd pedagogisch handelen heeft de opleiding de leerlijn onderzoek opgezet en in het programma geïmplementeerd. In de kenniskring van het lectoraat leefwerelden van jeugd zijn een docent en zeventien studenten actief. Zij participeren in het project Diversiteit van jeugdbeleid. Opdrachtgever van het project is de Dienst Maatschappelijke Ondersteuning van de gemeente Amsterdam. Uitvoerders zijn het Verwey-Jonker Instituut, de VU en Hogeschool INHolland. Een van de onderwijskundige uitgangspunten voor de opleiding is dat binnenschools leren alleen niet voldoende is. De studenten moeten een deel van de beoogde competenties ook oefenen in de pedagogische beroepspraktijk zelf. Dit gebeurt onder de noemer beroepspraktijkvorming (BPV). In de voltijdse variant krijgt de BPV vorm door vrijwilligerswerk in het eerste jaar, een oriëntatiestage in het tweede jaar, een beroepsstage in het derde jaar en een afstudeerstage in het vierde jaar. De deeltijdstudenten voeren gedurende de hele studie praktijkopdrachten uit op hun werkplek. De voltijdstudenten kunnen het tweede deel van de beroepsstage en de gehele afstudeerstage in het buitenland doorbrengen. Volgens de opleiding lopen in het studiejaar zes studenten een stage in het buitenland en voeren elf studenten in het buitenland hun afstudeeropdracht uit. De doelen van de stages zijn oriëntatie op de beroepspraktijk en de beroepsmogelijkheden, het opdoen van werkervaring in een professionele organisatie en toepassing in de werksituatie van wat op school is geleerd, het planmatig uitwerken van 22/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

23 opdrachten en reflectie op eigen gedrag. Aan het eind van iedere stage schrijven de studenten een procesverslag. Beroepsvaardigheden oefenen de studenten in de vaardighedenlijn. Hieronder vallen onder meer behandelmethoden, interviews, advies-, en hulpverleningsgesprekken, interculturele communicatie en groepsdynamische processen. De voltijdstudenten verwerven en oefenen de vaardigheden binnenschools, de deeltijdstudenten verwerven de vaardigheden deels binnenschools, maar ook buitenschools in het bedrijf waar zij werken. Om dit mogelijk te maken dienen alle deeltijdstudenten te beschikken over een passende werkplek en functie. Zij moeten de opleiding een nauwkeurig ingevulde functiebeschrijving kunnen overhandigen en een portfolio bijhouden waarin zij de opleiding inzicht verschaffen in hun ontwikkeling. De studenten, de afgestudeerden en de werkveldvertegenwoordigers spraken zich tijdens het bezoek lovend uit over het onderwijs in de vaardighedenlijn. Alle studenten (voltijd en deeltijd) sluiten hun studie af met een afstudeeropdracht, die zij in een instelling, in binnen- of buitenland, zelfstandig en individueel moeten uitvoeren. De studenten nemen hiertoe een bestaand probleem uit de pedagogische praktijk tot onderwerp en adviseren de opdrachtgever over de oplossing ervan. Een belangrijk criterium bij de beoordeling van de afstudeeropdracht is het wegnemen of verminderen van handelingsverlegenheid bij de opdrachtgever. In de afstudeerfase is kleinschalig, veelal kwalitatief en praktisch onderzoek naar de handelingsverlegenheid een centraal onderdeel. Volgens de opleiding (in het Opleidingskader Bacheloropleiding Pedagogiek) gaat het hierbij om onderzoek dat in dienst staat van de praktijk, dat samen met de praktijk uitgevoerd wordt en waarbij de onderzoeksactiviteiten zelf ook een vorm van communicatie zijn en daardoor bijdragen aan de ontwikkeling van de praktijk. De onderzoeksvaardigheden die de studenten nodig hebben in de afstudeerfase verwerven zij gaandeweg de studie in een speciaal hiervoor ontwikkelde onderzoekslijn. In deze lijn voeren de studenten in elk studiejaar opdrachten uit waarin al het tot dan toe geleerde moet worden toegepast. In de onderzoekslijn leren de studenten informatie verzamelen, analyseren en verwerken, cliëntgroepen analyseren en conclusies en aanbevelingen formuleren. Het panel heeft tijdens het bezoek vastgesteld dat de studenten tijdens hun hele studie via het studieprogramma in aanraking komen met internationale en crossculturele aspecten van hun toekomstige beroep. Daarnaast organiseert de opleiding jaarlijks een aantal internationaliseringactiviteiten, zoals een internationale week met gastdocenten uit binnen- en buitenland en een internationale studiereis. De opleiding Pedagogiek maakt voor de evaluatie van het facet Eisen HBO gebruik van gegevens uit studenttevredenheidsonderzoek, het landelijk onderzoek Choice en de HBO-Monitor. Uit de gegevens die het panel heeft ingezien blijkt dat het overgrote deel van de studenten en de afgestudeerden positief oordeelt over de beroepsgerichtheid van het studieprogramma. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 23/69

24 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Vt: goed Dt: goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. De oordelen worden als volgt beargumenteerd: Het studieprogramma dat de opleiding Pedagogiek de studenten aanbiedt, is gespreid over twee fasen, een propedeutische fase van een jaar en een postpropedeutische fase van drie jaar. De propedeutische fase staat in het teken van oriëntatie op het beroep en de opleiding. Daarnaast bereidt het programma de studenten in de propedeuse voor op verdere studie in de postpropedeuse. De functies van de postpropedeuse zijn verdieping, verbreding, oefening in de praktijk en afstuderen. Elk studiejaar is onderverdeeld in vier onderwijsperiodes van tien weken. Totaal zijn er 16 periodes. Vier daarvan zijn gereserveerd voor de differentiatieminors die de studenten verplicht moeten doorlopen, vier voor stage en twee voor afstuderen. De overige zes perioden brengen de studenten binnenschools door. De deeltijdvariant kent geen stages. De deeltijdstudenten hebben een voor de studie relevante werkplek en functie en voeren op die werkplek opdrachten uit. Sturend voor het onderwijs in de verschillende perioden zijn vier competentiekaarten. Elke competentiekaart verwijst naar een competentiegebied waarop afgestudeerde hbo-pedagogen actief zijn. De competentiegebieden ontleent de opleiding aan het Landelijk Opleidings- en competentieprofiel van de HBO-bacheloropleiding Pedagogiek. De vier competentiegebieden zijn (1) de ontwikkeling stimuleren, (2) (mede) opvoeders ondersteunen, (3) voorwaarden scheppen voor opvoeding en (4) professionalisering. Ook de competenties ontleent de opleiding aan het landelijk beroeps- en competentieprofiel. Om ze bruikbaar te maken voor het onderwijs heeft de opleiding ze eerst uitgewerkt in handelingskenmerken. Vervolgens heeft de opleiding de handelingskenmerken onder bredere noemers gebracht. Hierbij is gebruik gemaakt van de rubrieken van het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn in het document Beroepsprofiel Pedagogisch Werker (2006), waarmee de NIZW de beroepsstructuur van zorg en welzijn in kaart heeft gebracht In de competentiekaarten 1 en 2 staat het methodisch handelen van de hbo-pedagoog centraal, inclusief de verantwoording daarvan. In verband daarmee heeft de opleiding de uitgewerkte handelingskenmerken ondergebracht in de rubrieken contactueel en communicatief methodisch handelen, vraag- en oplossingsgericht methodisch handelen, doel- en resultaatgericht methodisch handelen, samenwerken en verantwoorden. Op competentiekaart 3 draait het om de organisatorische en beleidsmatige context waarin 24/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

25 de hbo-pedagoog functioneert, daarom zijn de handelingskenmerken geordend in de rubrieken ondernemen, managen en innoveren. In de vierde competentiekaart waarin de professionalisering van zichzelf en het beroep de rode draad is, hanteert de opleiding als ordeningsthema s profileren, legitimeren en professioneel ontwikkelen. De handelingskenmerken zijn geformuleerd op basis van de drie niveaus die de opleiding onderscheidt: beroepsgeschikt, professionaliseringsbekwaam en startbekwaam. Studenten zijn aan het eind van de propedeuse beroepsgeschikt. In de loop van de postpropedeutische fase worden de studenten professionaliseringsbekwaam en kunnen zij de beroepsstage in het derde jaar volgen. Startbekwaam zijn de studenten nadat zij de afstudeeropdracht hebben voltooid. In het curriculum hebben de handelingskenmerken de plaats en de functie van de leerdoelen ingenomen. De handelingskenmerken zijn zo geformuleerd dat de studenten kunnen nagaan of zij de competenties op het gewenste niveau hebben gerealiseerd en de studieloopbaanbegeleiders kunnen aan de hand van de handelingskenmerken de competentieontwikkeling van de studenten volgen. Het panel heeft de competentiekaarten en het studieprogramma bestudeerd en tijdens het bezoek besproken met betrokkenen van de opleiding. Het panel heeft vastgesteld dat het studieprogramma is afgestemd op de competenties en de handelingskenmerken. Door deze afstemming biedt het programma de studenten de mogelijkheid om de beoogde competenties te verwerven. De handelingskenmerken, de competenties en het studieprogramma zijn dekkend met elkaar. Het volledige studieprogramma is beschreven in de Studiegids Pedagogiek. De competenties en de handelingskenmerken zijn, zoals al verwoord, vastgelegd op de competentiekaarten. De curriculumcommissie van de opleiding pedagogiek bewaakt de inhoud van het programma en de afstemming van inhoud en handelingskenmerken op de beoogde competenties. Het oordeel is goed. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Vt: goed Dt: goed Criterium - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. De oordelen worden als volgt beargumenteerd: Het panel vindt dat de opleiding Pedagogiek in Amsterdam de studenten een samenhangend programma biedt. Het panel komt tot die conclusie op basis van bestudering van het door de opleiding ter beschikking gestelde materiaal. De samenhang in het studieprogramma wordt door de opleiding vanuit drie perspectieven bewaakt. Het eerste perspectief betreft de verticale samenhang, het tweede de horizontale samenhang en het derde perspectief is de samenhang tussen het binnenschoolse en buitenschoolse leren. De verticale samenhang realiseert de opleiding door het studieprogramma zo op te zetten dat de studenten zich geleidelijk ontwikkelen tot hbo-pedagoog. Via opdrachten in NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 25/69

26 de integrale lijn, de verwerving van kennis en vaardigheden in de conceptuele en de vaardighedenlijn en oefening in de praktijk in de praktijklijn ontwikkelen de studenten de door de opleiding beoogde competenties. In elke fase van de studie en daarbinnen in elke periode oefenen de studenten hiertoe beroepstaken en lossen zij beroepsproblemen op. Het panel heeft tijdens het bezoek vastgesteld dat dit gebeurt in steeds complexere contexten en op een steeds professioneler niveau van handelen. Door deze aanpak worden de studenten gaande hun studie competenter. In de afstudeerfase bewijzen ze dat ze kunnen functioneren als beginnend beroepsbeoefenaar. Het tweede perspectief betreft de samenhang binnen de perioden, de horizontale samenhang. In het programma van de opleiding Pedagogiek in Amsterdam hangt de inhoud van een periode - door de toepassing van het leerlijnenmodel en de opbouw van de perioden rond overkoepelende thema s - met elkaar samen. In het eerste studiejaar staan de normale opvoedingssituaties en de ontwikkeling van jongeren centraal. De overkoepelende thema s zijn geordend vanuit het principe dichtbij naar veraf: (1) wie ben ik?, (2) de cliënt en ik, (3) de omgeving van de cliënt en (4) micro, meso en macro. In het tweede studiejaar komen de studenten vooral in aanraking met complexe opvoedingssituaties. Hierbij gaat het om situaties waarin jongeren in hun ontwikkeling worden bedreigd. De thema s zijn hulpverlening en behandelmethodieken. In het derde studiejaar doorlopen de studenten een stage in de beroepspraktijk en in het vierde jaar studeren ze af. Tijdens de stage staan de methodische competenties centraal en in het vierde jaar komen vooral de competenties rond voorwaarden scheppen voor opvoeding en ondersteuning van (mede) opvoeders aan bod. Het derde perspectief van waaruit de opleiding de samenhang bewaakt, is de samenhang tussen het binnen- en buitenschoolse leren. In elk jaar is een periode geprogrammeerd waarin de studenten buitenschools doelstellingen realiseren. Dit gebeurt onder de noemer beroepspraktijkvorming (BPV). Tijdens de BPV heeft de overgang plaats van het gestructureerde leren in de opleiding naar het participeren in de beroepspraktijk, daar de student tijdens de BPV handelt vanuit reële en minder door de opleiding voorgestructureerde situaties. De opleiding probeert de studiestof zo te programmeren dat de studenten goed voorbereid aan de BPV kunnen beginnen. Het panel vindt dat de opleiding in deze opzet slaagt. De curriculumcommissie van de opleiding bewaakt de samenhang in het programma en stelt indien nodig maatregelen voor. De samenhang is geëvalueerd in het studenttevredenheidsonderzoek van de hogeschool, het landelijk onderzoek Choice en de HBO-Monitor. Volgens het STO oordelen de studenten positief over de samenhang: 3,8 (2006), 3,4 (2007) en 3,7 (2008) op een vijfpuntsschaal. Hetzelfde beeld komt naar voren in de landelijke onderzoeken. Tijdens het bezoek bevestigden de studenten deze scores. Desgevraagd vertelden ze het panel dat de leerjaren goed op elkaar aansluiten, dat er sprake is van een opbouw in moeilijkheden en dat de thema s herkenbaar aanwezig zijn in de studiestof en de trainingen van de periode waar het thema bij hoort. 26/69 NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt)

27 Facet 2.4 Studielast Vt: goed Dt: goed Criterium - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. De oordelen worden als volgt beargumenteerd: De beleidsuitgangspunten voor de aspecten studeerbaarheid en studielast zijn vastgelegd in de artikelen 19 en 20 van de Onderwijs- en examenregeling (OER). De OER is opgenomen in de studiegids. Om een efficiënte leerroute van studenten te bevorderen, heeft de opleiding Pedagogiek de studiejaren onderverdeeld in perioden van 10 weken. Dit is conform het jaarrooster van Hogeschool INHolland. Elke periode heeft een vaste opbouw: 7 lesweken gevolgd door 3 weken voor zelfstudie en toetsing. De studielast van een periode is 15 credits. In de eerste twee leerjaren komen in iedere periode drie onderwijseenheden voor, elk met een zwaarte van 5 credits. Een onderwijseenheid bestaat uit maximaal twee modulen. De studielast van deze modulen is beschreven in de studiegids. Er zijn zestien perioden. De voltijdse studenten brengen tien perioden daarvan door in de hogeschool, de overige zes perioden zijn de studenten buitenschools voor stage en afstuderen. Deeltijdstudenten beschikken over een voor de opleiding relevante werkplek. Het panel heeft vastgesteld dat de docenten voor elke periode en de daarin voorkomende onderwijseenheden periodeboeken samenstellen. Hierin is voor de studenten informatie opgenomen over het onderwijs en de toetsing. Voor de stage en de afstudeerfase zijn aparte handleidingen beschikbaar. De opleiding berekent per periode de studielast. In de periodeboeken beschrijven de docenten waar de studielast uit bestaat, zoals de te bestuderen studiestof, de te maken opdrachten, contacturen, trainingen, begeleiding en dergelijke. Achteraf onderzoekt de opleiding via evaluaties de gerealiseerde studielast. Zij onderneemt actie als daar aanleiding voor is. In het eerste studiejaar hebben de voltijdstudenten zestien contacturen per week. In het tweede jaar is het aantal contacturen veertien en in het derde en vierde jaar zijn er acht contacturen per week. De deeltijdstudenten gaan elke week een dag naar de hogeschool. Zij hebben gedurende hun hele studie acht tot tien contacturen per week. Aan het eind van elke onderwijsperiode worden de daarin geprogrammeerde onderwijseenheden afgerond en getoetst en iedere toets leidt tot een beoordeling op basis waarvan credits (studiepunten) worden toegekend. De beoordelingscriteria zijn vermeld in de periodeboeken. Het jaarrooster is opgenomen in de studiegids, de toetsplanning wordt aan het begin van elke nieuwe periode bekend gemaakt. De studenten vertelden het panel tijdens het bezoek dat er wel eens problemen zijn met roosters, toetsen en de informatievoorziening, maar zij zeiden erbij dat deze problemen over het algemeen snel en adequaat worden opgelost. NQA - visitatie Hogeschool INHolland, hbo-bacheloropleiding Pedagogiek (vt/dt) 27/69