Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV

Transcriptie

1 Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV In opdracht van Krijn Verwijs Yerseke B.V. A. Gittenberger M. Rensing GiMaRIS rapport 2015_14 u

2 Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV Datum: maart 2015 Rapport nr.: GiMaRIS 2015_14 Titel: Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV Auteurs: Dr. A. Gittenberger Drs. M. Rensing Adres / opdrachtnemer: GiMaRIS, Leiden BioScience Park J.H. Oortweg CH Leiden Info@GiMaRIS.com Opdrachtgever: Krijn Verwijs Yerseke B.V. GiMaRIS is niet aansprakelijk voor gevolgschade, alsmede voor schade welke voortvloeit uit de toepassing van de gegevens in dit rapport. De opdrachtgever vrijwaart GiMaRIS voor aanspraken van derden in verband met de gegevens in dit rapport. beleid maken voor de visserij, Rijkswaterstaat en Economische Zaken (NCK ISO) 2

3 GiMaRIS rapport 2015_14 1. Inleiding 2 Effectiviteit van UV + Emyg-skimmer Met als doel om een gesloten bewaar en verwateringssysteem van oesters te ontwikkelen bij Krijn Verwijs B.V. zijn in 2013 en 2014 door GiMaRIS een groot aantal testen uitgevoerd met verschillende verwateringssysteem opstellingen. Hierbij werd bepaald onder welke condities de verwatering van schelpdieren met de nadruk op oesters het best verloopt. Mede gebaseerd op de resultaten van dit onderzoek kon een geoptimaliseerd gesloten conditionering- en opslag systeem voor oesters verder ontwikkeld worden. In aanvulling op verschillende besprekingen en discussies over wat theoretisch de beste verwateringsopstelling zou zijn, heeft het GiMaRIS onderzoek zich met name op drie aspecten van het verwaterings-systeem gericht: [1] Hoe effectief werkt een UV + Emyg-skimmer systeem bij de afdoding van bacteriën in het water van een verwateringssysteem? [2] Wat zijn mogelijke verwaterings-opstellingen die ervoor kunnen zorgen dat er zich minder wormpjes in en op de schelpen van de oesters vestigen? [3] In hoeverre is de effectiviteit van de zuivering van schelpdieren in een verwaterings-systeem afhankelijk van parameters zoals bijvoorbeeld het soort UV-systeem, de schelpdiersoort, de watertemperatuur, de hoeveelheid water die ververst wordt, het debiet, de troebelheid en de zuurtegraad van het water voor, na en tijdens de verwatering? Verder is hierbij bepaald of, en zo ja in welke mate, het sediment wat uit de schelpdieren komt tijdens de verwatering, zich in het verwateringswater ophoopt. Dit zou de effectiviteit van het UV systeem en daarmee de verwatering negatief kunnen beïnvloeden. In de volgende paragraven zullen de resultaten van de verschillende onderzoeken uitgevoerd door Gi- MaRIS in meer detail besproken worden. In het voorjaar en najaar van 2013 en in het voorjaar van 2014, zijn drie onafhankelijke onderzoeken uitgevoerd met als doel te bepalen wat de effectiviteit is van een UV + Emyg-skimmer systeem wat betreft het afdoden van bacteriën in het water vanuit de oesterputten en bassins. Om dit te onderzoeken zijn er gedurende een week, dagelijks vijf steriele 50 ml buizen gevuld met water uit de oesterputten, vijf buizen met water uit het zuiveringssysteem. De exacte resultaten van deze drie onderzoeken staan beschreven in Gittenberger et al. (2013a, 2013b, 2014). Gebaseerd op deze onderzoeksresultaten kon het Emyg-skimmer systeem beter worden afgesteld om een optimale afdoding van bacteriën in het water te bereiken. 3 Verwateringsopstellingen om kans op wormpjes te verlagen Indien zich in of op de oesterschelp wormpjes bevinden kan een oester voor de consument minder aantrekkelijk zijn. Daarom is onderzocht in hoeverre er bij de verwatering van oesters systemen mogelijk zijn die ervoor zorgen dat minder wormpjes zich na verwatering in en op de schelpen van de oesters gevestigd hebben. Gebaseerd op de literatuur zijn hierbij de onderstaande systeemopstellingen (Fig. 1) theoretisch uitgewerkt waarmee dit probleem zou kunnen worden geminimaliseerd: 3.1 Droogstand / UV Hoewel oesters vele dagen boven water kunnen overleven door hun schelp gesloten te houden, kunnen de meeste mariene wormsoorten dit niet aangezien ze dan uitdrogen. In deze systeemop- 3

4 Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV Fig 1. Verwateringssysteemopstellingen waarmee de hoeveelheid wormpjes die zich op oesterschelpen hebben gevestigd kan worden geminimaliseerd. 4

5 GiMaRIS rapport 2015_14 5

6 Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV stelling (Fig. 1) kan worden getest in hoeverre (en na hoeveel tijd) de droogstand van oesters ervoor kan zorgen dat de wormpjes die zich op de schelp bevinden overleiden of van de schelp afkruipen. Aangezien UV-licht voor kleinere organismen schadelijk blijkt te zijn, kan hierbij onderzocht worden of de aanwezigheid dan wel afwezigheid van UV licht, het afdoden van wormpjes op de schelp kan versnellen dan wel vertragen. 3.4 Getij Veel organismen prefereren een stabiele omgeving boven een variërende omgeving. In hoeverre dit ook voor wormpjes geldt kan in deze opstelling (Fig. 1) worden getoetst. Hierbij wordt in de ene bak een getijde nagebootst (oesters komen afwisselend boven en onderwater te liggen), terwijl in de volgende bak in hetzelfde systeem de oesters continue onderwater liggen. 3.2 Zout water / UV Bij deze opstelling (Fig. 1) wordt ervan uitgegaan dat wormpjes mogelijk alleen of versneld de oesterschelpen verlaten als er zeewater in de buurt is. Daarom worden hier de oesters droog vlak boven het water geplaatst. Net als in de vorige proefopstelling kan hierbij verder worden getest in hoeverre wormpjes sneller van de oesters af gaan bij de aanwezigheid van UV licht. 3.5 Ultrasoon geluid In de recente literatuur zijn verschillende studies te vinden waarin wordt aangetoond dat onderwater geluid (en dan voornamelijk ultrasoon) een grote impact kan hebben doordat dit dieren kan weg-jagen of verstoren in hun gedrag. In hoeverre dit ook gebeurd bij de wormpjes op een oesterschelp, kan met deze systeemopstelling test worden (Fig. 1). 3.3 Regenwater Zeedieren zonder schelp zoals wormen, kunnen erg slecht tegen een snelle wisseling van het zoutgehalte van het water waar ze inzitten. Wanneer zij plotseling in zoet water terecht komen, trekken hun cellen water aan (osmose) waardoor deze kapot gaan en de organismen overleiden. In hoeverre dit ook werkt bij de wormpjes op de oesters wordt in deze opstelling (Fig. 1) onderzocht in twee verschillende situaties: [1] de oesters liggen net boven het zeewater en krijgen plotseling een hoeveelheid zoet water over zich heen (regenbui), en [2] de oesters liggen in zeewater maar doordat er geleidelijk zoet water aan het systeem wordt toegevoegd, neemt het zoutgehalte van het water ook geleidelijk af. Hoewel hiermee de wormpjes mogelijk niet worden afgedood, kan dit wel een vlucht gedrag veroorzaken waardoor ze de oesters verlaten. 3.6 Electro-pulsering Naast ultrasoon geluid, wordt electro-pulsering tegenwoordig ook regelmatig gebruikt om op een natuurvriendelijke manier, zonder chemicaliën bijvoorbeeld de aangroei en vestiging van zeedieren in een watersysteem tegen te gaan. Door pulserend een kleine elektrische stroom door het water heen te voeren, worden de organismen verstoord in hun gedrag en bijvoorbeeld ook bij hun vestiging. In dit systeem (Fig. 1) worden deze elektrische schokjes wel toegediend in eerste bak maar niet de tweede bak met oesters, om zo te onderzoeken of deze methodiek ook van invloed kan zijn op de wormpjes die zich op de oesterschelpen gevestigd hebben. 6

7 GiMaRIS rapport 2015_14 4 Water parameters van invloed op de zuiveringseffectiviteit van een verwateringssysteem In de loop van , is de effectiviteit van verschillende verwateringssystemen onder veschillende condities bij Krijn Verwijs B.V. getoetst. Dit gebeurde door schelpdieren te besmetten met E. coli, waarna deze ter zuivering werden aangeboden aan Krijn Verwijs B.V. Door de E. coli concentratie in de schelpdieren te bepalen voor en na zuivering kon de zuiveringseffectiviteit van het verwateringssysteem bepaald worden. Bij elke toets werden schelpdieren met tenminste twee verschillende besmettingsgraden gebruikt, om zo de zuiveringseffectiviteit te onderzoeken bij zwaar en licht besmette schelpdieren. Verder werden verschillende condities van de verwaterings-systemen gevarieerd zoals bijvoorbeeld de stroomsnelheid (debiet), de aan/ afwezigheid van een UV-systeem om het water schoon te maken, maar ook de laagdikte van de schelpdieren in het systeem. Aangezien waterparameters zoals watertemperatuur en troebelheid de effectiviteit van de verwatering ook kunnen beïnvloeden, werden deze nauwkeurig bijgehouden en meerdere malen bepaald voor en/of na de zuivering. De tussentijdse voorlopige resultaten van de verschillende toetsen werden opgeleverd in rapportages VAL_KRI_01 t/m VAL_KRI_20. Een overzicht van de uiteindelijke resultaten en waterparameter metingen van alle verschillende testen staat in tabel 1. Gebaseerd hierop konden de condities bepaald worden waarbij schelpdieren in een verwateringssysteem het best gezuiverd kunnen worden. Zo dienen bijvoorbeeld de schelpdieren bij een koudere watertemperatuur aanzienlijk langer verwaterd te worden dan bij een warmere temperatuur om de zelfde zuiveringseffectiviteit te behalen. Ook kon worden vastgesteld bij welk debiet (stroomsnelheid) de schelpdieren het best gezuiverd konden worden en dat er weinig tot geen verschil bestaat bij de zuivering van schelpdieren onderin en midden in het systeem. Verder werd vastgesteld dat onder de verschillende geteste verwaterings-condities van de troebelheid van het water. Dit betekent dat het sediment wat in het water van het systeem vrijkomt vanuit de schelpdieren die gezuiverd worden, niet in het water blijft zitten, maar daaruit door vindt er geen afname van de helderheid van het water plaats, waardoor het UV-systeem bij eenzelfde lichtsterkte naar verwachting ook niet in effectiviteit zal afnemen wat betreft het afdoden van bacteriën in het water. 5 Literatuur Gittenberger, A., Rensing, M., Tektas, S. & W.B. van Leeuwen, 2013a. Evaluatie waterzuiveringsinstallatie gebaseerd op bacterie-tellingen. GiMaRIS rapport 2013_10: 5 pp. Gittenberger, A., Rensing, M. & W.B. van Leeuwen, 2013b. Evaluatie waterzuiveringsinstallatie gebaseerd op bacterie-tellingen september GiMaRIS rapport 2013_18: 5 pp. Gittenberger, A. & M. Rensing, Evaluatie waterzuiveringsinstallatie gebaseerd op bacterie-tellingen mei GiMaRIS rapport 2014_11: 5 pp. 7

8 Wetenschappelijke samenvatting van de testen die zijn uitgevoerd ter optimalisatie van een oesterverwateringssysteem bij Krijn Verwijs BV Tabel 1. Een overzicht van de uiteindelijke resultaten en waterparameter metingen van de verschillende testen die in 2013 en 2014 zijn uitgevoerd om de zuiveringseffectiviteit te bepalen van verschillende verwateringssystemen onder verschillende omstandigheden bij Krijn Verwijs B.V. 8