ER-modeling. Wat is ER-modeling? ERD & relationeel model. ER-benadering DMO Datamodellering 2008

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ER-modeling. Wat is ER-modeling? ERD & relationeel model. ER-benadering DMO Datamodellering 2008"

Transcriptie

1 ER-modeling Datamodellering Wat is ER-modeling? ER-modelleren: top-down benadering bedacht door P. Chen 1976, paper in ACM Transactions on Database Systems Codd (Relationeel Model) aanvankelijk tegen, reageerde met RM/T (een semantisch databasemodel) veel uitbreidingen Extended E-R Model lange historie varianten in notatie kern: entiteitsklassen (= entity types) met attributen relaties tussen deze entiteitsklassen Zeer geschikt om requirements te modelleren - ERD te lezen als verzameling beweringen (assertions) over samenhang in UoD 2/26 ERD & relationeel model ER-benadering kan de complexiteit van de werkelijkheid vastleggen zonder de beperkende regels van het relationele model ERD rijke semantiek Transformeren t.b.v. implementatie: conceptueel en logisch model verschillend 3/26 DMO

2 Varianten in notatie Entiteiten en relaties Entiteit met attribuut Relatie met attribuut De notatie met de kraaiepoot is eenvoudiger, maar ook beperkter (relaties geen attributen) 4/26 Voorbeeld ERD (Crow s foot) optionaliteit entiteitsklasse mag ook attribuutnamen bevatten, i.h.b. PK en FK Deze notatie is (min of meer) die van Information Engineering (wij gebruiken deze in de cursus) De Barker-notatie lijkt hierop Hoe het diagram te lezen? relatie met cardinaliteit (connectivity) en labels 5/26 Voorbeeld ERD (Chen) Let op de verschillende notatiestijl 6/26 DMO

3 Voorbeeld ERD (UML) 1:N-relatie: 7/26 Entity class en entity Entity class: Something that can be identified and the users want to track - vereist steeds een duidelijke definitie (documentatie) Entity: instance van de class ER zoals Chen het zelf illustreert: 8/26 Attributen Beschrijven kenmerken van de entiteit Alle entiteiten van een bepaalde klasse hebben de zelfde attributen Bijzondere soorten attributen composite (b.v. straat + huisnummer) relationele multi-valued (repeating groups) model! identifiers (eventueel composite) afgeleide (berekende) attributen: wel vermelden in ERD in pseudocode documenteren Een attribuut heeft een domein van waarden 9/26 DMO

4 Simple & composite attributes Customer_address simple en composite ( aparte velden) 10/26 Multi-valued attribute Implementeren als 1:N-relatie 11/26 Indentifiers Elke entiteitsklasse moet een identifier (PK) hebben Primary key is steeds uniek is nooit NULL moet stabiel zijn kan migreren naar een ander entiteitstype FK natural key of surrogate key Foreign key heeft waarde van PK (is referentie) of is in zijn geheel NULL Geen geschikte PK, dan artificial key (= surrogate key, system-generated key), b.v. volgnummer 12/26 DMO

5 Soorten entiteitsklassen Fundamentele: basisconcepten Onafhankelijk afhankelijk weak entity, zie volgende slide Transferable non-transferable (semantiek!) Associatieve = intersection entitytypes ontstaan b.v. bij M:N 2 x 1N Attributieve: categoriseren van andere entiteitsklassen b.v. soort_bedrijf en bedrijf 13/26 Strong vs. weak entity class independent = strong entitytype identifying relationship dependent = weak entitytype PK beoordeling? verwar dit niet met tranferability (zie Simsion) 14/26 Relaties tussen entiteiten Graad (degree) van de relatie = aantal deelnemende entiteiten (b.v. ternair: b) Meest gangbare: binair Wij beperken ons in de cursus hiertoe! 15/26 DMO

6 M:N-relatie M:N 2 x 1:N (van conceptueel naar fysiek) t.b.v. implementatie intersectie tabel = associatieve tabel 16/26 Recursieve relatie Self-referencing (bij implementatie dus binnen één tabel): 1:N (boom = hierarchie) b.v. een team chef medewerkers M:N (netwerk) b.v. remsysteem veel onderdelen geplaatst in veel auto s 17/26 Implementeren rec. relatie HEEFT_CHEF PersNr Chef 2 NULL 2 ONDERDEEL Nr Omschrijving 1 A 2 B 3 C Persoon 1 en 2 hebben persoon 3 als chef. CONSTRUCTIE Nr Bevat NULL 3 3 NULL /26 DMO

7 N-ary relaties oplossen N-ary relaties binaire relaties 19/26 Geen redundante relaties Redundante relaties verwijderen 20/26 Generalisatie (IS-A) Een generalisatie-hierarchie (IS-A relatie): om entiteitsklassen aan elkaar te relateren die een aantal attributen gemeenschappelijk hebben en in anderen verschillen voor het conceptualiseren van de overerving van die gemeenschappelijke attributen beperkt tot single inheritance te onderscheiden van rollen (zie Simsion) 21/26 DMO

8 Let op! ook hier verschil met UTexas Subtypes Subtypes non-overlapping exhaustive minstens één attribuut of een relatie die alleen geldt voor het subtype 22/26 Subtype discriminator Ieder supertype moet een subtype discriminator bevatten: als niet-sleutelattribuut of als foreign key 23/26 Implementeren generalisatie Verschillende opties alleen tabel voor supertype met subtype-kolom met specifieke velden voor subtype alleen tabellen voor subtypes herhaling van velden tabel voor supertype én voor subtypes 24/26 DMO

9 Rol concept Overlappende subtypes vermijden 25/26 Oefening Een supermarkt plaatst orders (OrderNr, Datum) bij een leverancier (Naam, Adres, Plaats, Telefoon, Contactpersoon). Een order betreft producten (ProdNr, Omschrijving, Hoeveelheid, Prijs) Maak een genormaliseerd ERD 26/26 DMO

ER-modeling. Datamodellering Wat is ER-modeling?

ER-modeling. Datamodellering Wat is ER-modeling? ER-modeling Datamodellering 2008 1 Wat is ER-modeling? ER-modelleren: top-down benadering bedacht door P. Chen 1976, paper in ACM Transactions on Database Systems Codd (Relationeel Model) aanvankelijk

Nadere informatie

DMD-2011 Introductie. Introductie. Opzet van de cursus. Werkwijze per week. Datamodelleren en databases 2011. Twee hoorcolleges in totaal

DMD-2011 Introductie. Introductie. Opzet van de cursus. Werkwijze per week. Datamodelleren en databases 2011. Twee hoorcolleges in totaal Datamodelleren en databases 2011 Introductie Leen Breure 1/33 Opzet van de cursus Twee hoorcolleges in totaal week 1 en week 8 (14 juni) Wekelijks practicum: ca. 2 * 1 uur 1 uur: ontwikkeling van eigen

Nadere informatie

Datamodelleren en databases 2011

Datamodelleren en databases 2011 Datamodelleren en databases 21 Capita selecta 1 In dit college Modelleren Normaliseren Functionele afhankelijkheid 1-3N M:N-relaties, associatieve entiteittypes, ternaire relaties Weak entiteittypes Multivalued

Nadere informatie

Normaliseren versie 1.1

Normaliseren versie 1.1 Normaliseren versie 1.1 Datamodellering 27 1 Wat is normaliseren? Data organiseren in tabelvorm, zó dat: er minimale redundantie is update operaties (toevoegen, wijzigen, verwijderen) eenvoudig zijn uit

Nadere informatie

SQL en XML. XML schema s & DMO. Entiteitsklasse en attribuut. SQL en XML. Datamodellering Schema een ruim begrip (zie Møller, p.

SQL en XML. XML schema s & DMO. Entiteitsklasse en attribuut. SQL en XML. Datamodellering Schema een ruim begrip (zie Møller, p. SQL en XML Datamodellering 2007 1 XML schema s & DMO Schema een ruim begrip (zie Møller, p. 96) DTD schema W3C Schema In dit overzicht: Wat zijn de belangrijke zaken uit XML voor datamodellering? (onvolledig)

Nadere informatie

ISO Datamodelleren. Prof. dr. Paul De Bra. Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. Silberschatz, Korth and Sudarshan

ISO Datamodelleren. Prof. dr. Paul De Bra. Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. Silberschatz, Korth and Sudarshan ISO Datamodelleren Prof. dr. Paul De Bra Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. het bank voorbeeld waarom zijn er drie tabellen om klanten en rekeningen voor te stellen? customer (customer_name,

Nadere informatie

het bank voorbeeld ISO Datamodelleren modelleren met het E-R R model een database ontwerpen verzamelingen van relaties (verbanden)

het bank voorbeeld ISO Datamodelleren modelleren met het E-R R model een database ontwerpen verzamelingen van relaties (verbanden) het bank voorbeeld ISO Datamodelleren Prof. dr. Paul De Bra waarom zijn er drie tabellen om klanten en rekeningen voor te stellen? customer (customer_name, customer_street, customer_city) account (account_number,

Nadere informatie

DATAMODELLERING ER DIAGRAM

DATAMODELLERING ER DIAGRAM DATAMODELLERING ER DIAGRAM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ER diagram beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld krijgen

Nadere informatie

SQL & Datamodelleren

SQL & Datamodelleren SQL & Datamodelleren HVA-CMD-V1-datamodelleren Algemene handleiding bij het lesprogramma 2012-2013 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Leerdoelen:... 3 Plaats in het leerplan:... 3 Werkwijze:... 3 Lesstof:...

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 1 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 3 24 april 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 Plan voor Vandaag Praktische dingen 2.1, 2.3, 2.6 (alleen voor 2.2 en 2.3), 2.9, 2.10, 2.11,

Nadere informatie

Normaliseren. Methodisch modelleren. Normaliseren & DBMS-model. Normalisatie DMO 2008 1. Datamodellering 2008. Twee manieren: Deze week: normaliseren

Normaliseren. Methodisch modelleren. Normaliseren & DBMS-model. Normalisatie DMO 2008 1. Datamodellering 2008. Twee manieren: Deze week: normaliseren Normaliseren Datamodellering 200 1 Methodisch modelleren Twee manieren: bottom-up: normaliseren top-down: entity-relationship benadering Deze week: normaliseren gerelateerd aan de theorie van het relationele

Nadere informatie

DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM

DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm begrippenboom inclusief de begrippenlijst beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Relationele databases

Relationele databases Relationele databases Normaliseert eer gij begint! Normalisatie is van zeer groot belang bij het ontwikkelen van een database applicatie. De kern van de zaak, de doelstelling : Efficiënt beheer van data.

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 Belangrijkste kenmerken van dit boek 1 De opzet van dit boek 1 Over de auteurs 2 Woord van dank 2

Inhoud. Voorwoord 1 Belangrijkste kenmerken van dit boek 1 De opzet van dit boek 1 Over de auteurs 2 Woord van dank 2 v Voorwoord 1 Belangrijkste kenmerken van dit boek 1 De opzet van dit boek 1 Over de auteurs 2 Woord van dank 2 1 Introductie: data en informatie 3 1.0 Wat leer je in dit hoofdstuk? 3 1.1 Verschil tussen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord Belangrijkste kenmerken van dit boek De opzet van dit boek Over de auteur Woord van dank

Inhoud. Voorwoord Belangrijkste kenmerken van dit boek De opzet van dit boek Over de auteur Woord van dank v Voorwoord Belangrijkste kenmerken van dit boek De opzet van dit boek Over de auteur Woord van dank 1 Introductie: data en informatie 1.0 Wat leer je in dit hoofdstuk? 1.1 Verschil tussen gegevens en

Nadere informatie

DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL

DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm basis UML klassemodel beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Top-down ontwerpen. Concentreren op de hoofdzaak zonder rekening te houden met allerlei details.

Top-down ontwerpen. Concentreren op de hoofdzaak zonder rekening te houden met allerlei details. Top-down ontwerpen Concentreren op de hoofdzaak zonder rekening te houden met allerlei details. Dus: de belangrijkste entiteittypes en hun onderlinge structuur proberen te vinden. De relaties in tekst

Nadere informatie

Projecten Applicatie Ontwikkeling

Projecten Applicatie Ontwikkeling Projecten Applicatie Ontwikkeling Standaarden Normaliseren ROC Flevoland Werner Pauchli Versie 1.0 Almere, 15 januari 2004 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 1. Documentbeheer 4 2. Inleiding

Nadere informatie

Entiteit Zaken en gebeurtenissen waarvan gegevens moeten worden vastgelegd worden een entiteit genoemd: b.v. mens, voorstelling, auto.

Entiteit Zaken en gebeurtenissen waarvan gegevens moeten worden vastgelegd worden een entiteit genoemd: b.v. mens, voorstelling, auto. Relationele databases SqlServer en Oracle zijn relationele client server databases. De verwerking van de opdrachten vindt plaats op de server. Access is een relationele pc database. De verwerking van de

Nadere informatie

Unified Modeling Language

Unified Modeling Language Unified Modeling Language Een introductie voor leden van de expertgroep Informatiemodellen Harmen Mantel, Ordina ICT Management & Consultancy, werkzaam voor KING DOELSTELLING PRESENTATIE GEMEENSCHAPPELIJKE

Nadere informatie

Opleiding SQL / Systeemanalyse IBK ERD. Hogeschool Rotterdam

Opleiding SQL / Systeemanalyse IBK ERD. Hogeschool Rotterdam Opleiding SQL / Systeemanalyse IBK ERD Hogeschool Rotterdam ERD ERD = Entity Relationship diagram is een model of diagram voor het inzichtelijk te maken van een conceptueel datamodel. Het is een visuele

Nadere informatie

DATAMODELLERING DATA MAPPING MODEL

DATAMODELLERING DATA MAPPING MODEL DATAMODELLERING DATA MAPPING MODEL Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm data mapping model beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil

Nadere informatie

Ontwerp een datamodel

Ontwerp een datamodel SQL IAM-TDI-V2-SQL, handleiding datamodel Ontwerp een datamodel Fons van Kesteren, okt 2008, HvA IAM IAM-V2-TDI-SQL 1 Doelstelling... 3 Het ontwerpproces... 4 Afbakening van het informatiedomein... 5 Entiteiten,

Nadere informatie

Toets informatica V5 module VIII hfst 1, 2 en 3 februari 2011

Toets informatica V5 module VIII hfst 1, 2 en 3 februari 2011 1) Hieronder staan twee beweringen: I. Het conceptueel model wordt neergelegd in het functioneel-ontwerprapport. II. Tijdens de informatieplanning worden de bedrijfsprocessen in kaart gebracht. 2) Hieronder

Nadere informatie

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Abstract Modelleren op basis van de open standard ArchiMate is een goed uitgangspunt voor

Nadere informatie

Inleiding. In dit college: Opzet van de cursus (1) DMO - introductie DMO 2008 1. Datamodellering 2008

Inleiding. In dit college: Opzet van de cursus (1) DMO - introductie DMO 2008 1. Datamodellering 2008 Inleiding Datamodellering 2008 1 In dit college: Opzet van de cursus Inhoud van het vak DMO Belangrijke begrippen base, model, etc. DMO in context: andere vakken Klassiek en modern modelleren vernieuwing

Nadere informatie

Het belang van. Data Modellering. GEMINIT Training. Data Modellering. Frédéric BARBIER

Het belang van. Data Modellering. GEMINIT Training. Data Modellering. Frédéric BARBIER Het belang van Data Modellering Studiedag Informatiemanagement Politeia, 22 februari 2013, Gent Open data en de cloud: een revolutie in de informatiehuishouding van de overheid Training Data Modellering

Nadere informatie

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate datamodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Systeem modellen. Topics covered

Systeem modellen. Topics covered Systeem modellen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 8 Slide 1 Topics covered Context models Behavioural models Data models Object models CASE workbenches Ian Sommerville 2004

Nadere informatie

DBMS. DataBase Management System. Op dit moment gebruiken bijna alle DBMS'en het relationele model. Deze worden RDBMS'en genoemd.

DBMS. DataBase Management System. Op dit moment gebruiken bijna alle DBMS'en het relationele model. Deze worden RDBMS'en genoemd. SQL Inleiding relationele databases DBMS DataBase Management System!hiërarchische databases.!netwerk databases.!relationele databases.!semantische databases.!object oriënted databases. Relationele databases

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 1 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 Plan voor Vandaag Praktische dingen 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen. Theorie

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 1 Plan voor Vandaag Praktische dingen Huiswerk 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen.

Nadere informatie

DATAMODELLERING CRUD MATRIX

DATAMODELLERING CRUD MATRIX DATAMODELLERING CRUD MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm CRUD Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld

Nadere informatie

Objecttype Reactie Actie EGEM

Objecttype Reactie Actie EGEM 1 Overzicht ontvangen commentaar op het Referentiemodel Gemeentelijke Basisgegeven Zaken v0.9 (Herkomst van de reacties is bij EGEM bekend) 1 2.2 / 13 Besluit Een twijfelgeval is nog BESLUIT, goed beschouwd

Nadere informatie

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Tools voor canonieke datamodellering Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Abstract Canonieke modellen worden al snel omvangrijk en complex te beheren. Dit whitepaper beschrijft een werkwijze

Nadere informatie

Praktijkvoorbeeld evolueerbare software-architecturen: Elgg. Salvi Jansen

Praktijkvoorbeeld evolueerbare software-architecturen: Elgg. Salvi Jansen Praktijkvoorbeeld evolueerbare software-architecturen: Elgg Salvi Jansen 8 januari 2011 Elgg: Open source social networking engine Introductie tot Elgg Elgg is een open source framework voor het ontwikkelen

Nadere informatie

Toegepaste notatiewijzen DLA software

Toegepaste notatiewijzen DLA software Toegepaste notatiewijzen DLA software Bert Dingemans info@dla-architect.nl Inleiding In de DLA Software wordt gebruik gemaakt van een aantal notatiewijzen voor het opstellen van een object- en procesmodel.

Nadere informatie

Inhoud. Deel een Het ontwikkeltraject 13. Inleiding 11

Inhoud. Deel een Het ontwikkeltraject 13. Inleiding 11 5 Inhoud Inleiding 11 Deel een Het ontwikkeltraject 13 1 Werken binnen organisaties 15 1.1 Non-profit-organisatie 15 1.2 Profit-organisatie 16 1.3 Doelen 16 1.4 Rechtsvormen 16 Rechtspersoon 17 Persoonlijke

Nadere informatie

Een database voor MEDIAGROEP DE CASE OBJECTTYPEN EN LABELTYPEN

Een database voor MEDIAGROEP DE CASE OBJECTTYPEN EN LABELTYPEN pagina 1 van 9 Een database voor MEDIAGROEP In dit digitale practicum wordt het efficiënt ontwerpen van een eenvoudige database behandeld. Er wordt gebruik gemaakt van een werkwijze, die een aantal jaren

Nadere informatie

Het omzetten van een ER-diagram naar SQL

Het omzetten van een ER-diagram naar SQL Het omzetten van een ER-diagram naar SQL Huub de Beer Eindhoven, 4 juni 2011 Omzetting ER-diagram naar SQL in twee stappen 1: ER-Diagram relationeel model Onderwerp van hoofdstuk 3 Entiteittype relatie,

Nadere informatie

DATAMODEL SQL. Middelbare School. Versie 1.0 Datum 30 oktober 2010 Auteur Mark Nuyens, studentnummer: 500625333 Groep TDI 1

DATAMODEL SQL. Middelbare School. Versie 1.0 Datum 30 oktober 2010 Auteur Mark Nuyens, studentnummer: 500625333 Groep TDI 1 DATAMODEL SQL Middelbare School Versie 1.0 Datum 30 oktober 2010 Auteur Mark Nuyens, studentnummer: 500625333 Groep TDI 1 INHOUDSOPGAVE 1. Informatiedomein 3 1.1 Informatiedomein 3 1.2 Toepassingen 3 2.

Nadere informatie

Archimate risico extensies modelleren

Archimate risico extensies modelleren Archimate risico extensies modelleren Notatiewijzen van risico analyses op basis van checklists versie 0.2 Bert Dingemans 1 Inleiding Risico s zijn een extra dimensie bij het uitwerken van een architectuur.

Nadere informatie

Uitbreiding van UM Aquo cluster metingen, toevoegen optioneel attribuut Identificatie waarnemingssoort aan klasse WaardeReeks MIDDELGROOT

Uitbreiding van UM Aquo cluster metingen, toevoegen optioneel attribuut Identificatie waarnemingssoort aan klasse WaardeReeks MIDDELGROOT Uitbreiding van UM Aquo cluster metingen, toevoegen optioneel attribuut Identificatie waarnemingssoort aan klasse WaardeReeks algemeen onderdeel: Publicatiedatum 1 mei 2012 UM Aquo - metingen Status concept

Nadere informatie

Bestaansafhankelijkheid: Conceptueel modelleren volgens contract.

Bestaansafhankelijkheid: Conceptueel modelleren volgens contract. Bestaansafhankelijkheid: Conceptueel modelleren volgens contract. Dr. M. Snoeck Prof. dr. G. Dedene Katholieke Universiteit Leuven Dept. Toegepaste Economische Wetenschappen Naamsestraat 69, 3000 Leuven

Nadere informatie

Normaliseren voor Dummies

Normaliseren voor Dummies Waarom normaliseren? Normaliseren voor Dummies Gegevensredundantie leidt tot gegevensinconsistentie! Dit cryptisch antwoord betekent het volgende: indien men dezelfde gegevens onnodig herhaaldelijk opslaat

Nadere informatie

DBMS SQL. Relationele databases. Sleutels. DataBase Management System. Inleiding relationele databases. bestaan uit tabellen.

DBMS SQL. Relationele databases. Sleutels. DataBase Management System. Inleiding relationele databases. bestaan uit tabellen. SQL Inleiding relationele databases DBMS DataBase Management System!hiërarchische databases.!netwerk databases.!relationele databases.!semantische databases.!object oriënted databases. Op dit moment gebruiken

Nadere informatie

3.1 Opsomming data type

3.1 Opsomming data type Deel I Hoofdstuk 3: Klasse Model - gevorderd 2005 Prof Dr. O. De Troyer Klasse Model - gevorderd pag. 1 3.1 Opsomming data type Opsomming (enumeration) data type Data type waarvan de verzameling waarden

Nadere informatie

Databanken - les 2.

Databanken - les 2. Databanken - les 2 joost.vennekens@kuleuven.be http://www.cs.kuleuven.be/~joost/dn/ Samenvattend Probleemstelling ER-Diagramma Databank definitie Gegevens invoeren Gegevens opvragen Huiswerk! Practicum

Nadere informatie

Keteininformatiemodellering op basis van UML

Keteininformatiemodellering op basis van UML Keteininformatiemodellering op basis van UML Richtlijnen en voorbeelden versie 0.1 Bert Dingemans Keteininformatiemodellering op basis van UML... 1 Richtlijnen en voorbeelden... 1 Inleiding... 2 Documenten...

Nadere informatie

ART-DECOR en acute overdracht

ART-DECOR en acute overdracht ART-DECOR en acute overdracht Dr. Kai U. Heitmann 22 november 2012 Op weg naar implementatie Gebruik ART-DECOR Voorbeeld: Acute Overdracht Lev 1 Kai Heitmann: ART-DECOR gebruik en Acute Overdracht 2 Op

Nadere informatie

DATAMODELLERING GEAVANCEERD UML KLASSEMODEL

DATAMODELLERING GEAVANCEERD UML KLASSEMODEL DATAMODELLERING GEAVANCEERD UML KLASSEMODEL Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm geavanceerd UML klassemodel beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Informatie-analyse volgens het NIAM model.

Informatie-analyse volgens het NIAM model. Informatie-analyse volgens het NIAM model. 2.1 NIAM als binair relationeel model In tegenstelling met het entiteit relatie diagram, dat gegroeid is uit de praktijk van data base ontwerp met de beschikbare

Nadere informatie

Object Modellering en Object Relational Mapping

Object Modellering en Object Relational Mapping Modellering Structureren van gegevens van het doelsysteem () Object Modellering en Object Relational Mapping Toon Loonen Steeds vaker wordt de gegevensstructuur niet meer als een relationeel (Entity Relationship

Nadere informatie

Ternaire relaties in ERDs zijn lastig

Ternaire relaties in ERDs zijn lastig Ternaire relaties in ERDs zijn lastig Maarten M. Fokkinga Versie van 3 juni 2002, 9:54 Inleiding In het afgelopen tentamen OIS (Ontwerpen van Informatiesystemen; 233026) stond onderstaande opgave over

Nadere informatie

INFORMATIEANALYSE VOLGENS HET ER-MODEL

INFORMATIEANALYSE VOLGENS HET ER-MODEL INFORMATIEANALYSE VOLGENS H ER-MOL Werkwijze Informatiemodellering De kracht van de werkwijze voor informatiemodellering ligt in de communicatie van de informatie-analist met de gebruiker. In de lessen

Nadere informatie

DATAMODELLERING RACI MATRIX

DATAMODELLERING RACI MATRIX DATAMODELLERING RACI MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm RACI Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere data modelleervormen. Wil je een

Nadere informatie

Databanken - les 2.

Databanken - les 2. Databanken - les 2 joost.vennekens@kuleuven.be http://www.cs.kuleuven.be/~joost/dn/ Bv. tennisclub Onze tennisclub heeft een aantal spelers, die allemaal een uniek spelersnummer hebben. Soms krijgt een

Nadere informatie

EXAMEN juni 2018 Gegevensbanken

EXAMEN juni 2018 Gegevensbanken 22 juni 2018 9.00 u. EXAMEN juni 2018 Gegevensbanken Het examen bestaat uit drie vragen die schriftelijk uitgewerkt worden. Instructies a. De vragen moeten worden opgelost in de volgorde waarin ze genummerd

Nadere informatie

SQL & Relationele datamodellen in interactieve media

SQL & Relationele datamodellen in interactieve media SQL & Relationele datamodellen in interactieve media HVA-IAM-V1-TDI-SQL Algemene handleiding bij het vak 2010-2011 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Leerdoelen:... 3 Competenties:... 3 Plaats in het leerplan:...

Nadere informatie

Opdrachten databaseontwikkeling. Niveau 3/4

Opdrachten databaseontwikkeling. Niveau 3/4 Opdrachten databaseontwikkeling. Bij: databaseontwikkeling Access 2000/2002 Niveau 3/4 Opdracht 01. In de bijlage van deze opdrachten wordt stap voor stap aangegeven welke stappen je moet volgen om tot

Nadere informatie

Thinking of development

Thinking of development Thinking of development Databases Arjan Scherpenisse HKU / Miraclethings Agenda voor vandaag Opdracht tussenstand State diagram / Observer pattern Bret Victor Databases 2/42 Opdracht tussenstand Slides

Nadere informatie

Uitwerking toets modelleren voor vwo 6

Uitwerking toets modelleren voor vwo 6 Uitwerking toets modelleren voor vwo 6 Huub de Beer Schooljaar 2010/2011 Inhoudsopgave 1 DFD: toetsenfabrikant Dub5 1 1.1 Contextdiagram............................ 1 1.2 Gedetailleerd DFD..........................

Nadere informatie

DATAMODELLERING XML SCHEMA DEFINITIONS

DATAMODELLERING XML SCHEMA DEFINITIONS DATAMODELLERING XML SCHEMA DEFINITIONS Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm XML Schema Definition (XSD) beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

voorbeeldexamen I-Tracks voorbeeldexamen ISDDF Information Systems Design and Development Foundation uitgave april 2005

voorbeeldexamen I-Tracks voorbeeldexamen ISDDF Information Systems Design and Development Foundation uitgave april 2005 voorbeeldexamen Information Systems Design and Development Foundation I-Tracks voorbeeldexamen ISDDF Information Systems Design and Development Foundation uitgave april 2005 inhoud 3 inleiding 4 voorbeeldexamen

Nadere informatie

Semantische Netwerken & Frames. Geen revolutie... Ontologieën. Linnaeus

Semantische Netwerken & Frames. Geen revolutie... Ontologieën. Linnaeus Semantische Netwerken & Frames Geen revolutie... Belang laatste jaren zeer sterk toegenomen: als basis voor description logics (DL s) als basis voor de beschrijving van terminologieën in bepaalde domeinen

Nadere informatie

BIM-validatietool Toetst data bij aanlegprojecten

BIM-validatietool Toetst data bij aanlegprojecten BIM-validatietool Toetst data bij aanlegprojecten Overzicht validatieregels Categorie en validatieregel Omschrijving COINS 1 Categorie COINS/Validatieregel 1 Is de COINS container een zip-bestand? COINS

Nadere informatie

SQL is opgebouwd rond een basisinstructie waaraan één of meerdere componenten worden toegevoegd.

SQL is opgebouwd rond een basisinstructie waaraan één of meerdere componenten worden toegevoegd. BASISINSTRUCTIES SQL SQL : Structured Query Language is een taal gericht op het ondervragen van een relationele database en die aan veel klassieke databasemanagementsystemen kan worden gekoppeld. SQL is

Nadere informatie

Les 10 : Aanmaken van een database (deel2).

Les 10 : Aanmaken van een database (deel2). Les 10 : Aanmaken van een database (deel2). Wat is een database? Een centrale opslagruimte voor gegevens. Alle informatie wordt centraal opgeslagen en kan door iedereen geraadpleegd worden. Voordelen van

Nadere informatie

opstarthandleiding mysqlworkbench November 2012 Fons van Kesteren HVA- CMD- V1 Datamodelleren

opstarthandleiding mysqlworkbench November 2012 Fons van Kesteren HVA- CMD- V1 Datamodelleren opstarthandleiding mysqlworkbench November 2012 Fons van Kesteren HVA- CMD- V1 Datamodelleren Handleiding om te beginnen met mysql WorkBench. In twee stappen 0. WorkBench verbinden met mysql 1. een hallo

Nadere informatie

Module 1 Programmeren

Module 1 Programmeren Module 1 Programmeren Programmeertalen 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Programmeertalen in historisch perspectief 13 1.2.1 Machinecode 13 1.2.2 Assembleertalen (assembly) 14 1.2.3 Hogere programmeertalen 15 1.2.4

Nadere informatie

Databases - Inleiding

Databases - Inleiding Databases Databases - Inleiding Een database is een verzameling van een aantal gegevens over een bepaald onderwerp: een ledenbestand van een vereniging, een forum, login gegevens. In een database worden

Nadere informatie

Les 2 Eenvoudige queries

Les 2 Eenvoudige queries Les 2 Eenvoudige queries XAMP Apache server ( http ) mysql server PHP myadmin IAM SQL oefeningen Database phpmyadmin Import : sql_producten.sql, sql_winkel.sql, sql_festival.sql SAMS SQL in 10 minuten

Nadere informatie

Systeemontwikkeling, Hoofdstuk 3, Tabellen en formulieren

Systeemontwikkeling, Hoofdstuk 3, Tabellen en formulieren 3. Tabellen en formulieren Het Contextdiagram en het Data Flow Diagram geven een globaal ontwerp van het informatiesysteem dat we gaan bouwen. We gaan het ontwerp nu verder detailleren voordat we het daadwerkelijk

Nadere informatie

SQL datadefinitietaal

SQL datadefinitietaal SQL datadefinitietaal We kunnen er het schema van de database mee bepalen: metadata toevoegen, wijzigen en verwijderen uit een database. Basiscommando's: CREATE : toevoegen van metagegevens DROP : verwijderen

Nadere informatie

EN Kernfactuur

EN Kernfactuur EN 16931 Kernfactuur elektronisch factureren in de praktijk 13 december 2017 Fred van Blommestein This presentation expresses the position of the above mentioned presenter. Not of CEN nor NEN. Aanleiding

Nadere informatie

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate data- & applicatiemodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding

Nadere informatie

Informatie & Databases

Informatie & Databases Informatie Wat is informatie en waaruit het bestaat? Stel op een kaart staat het getal 37 geschreven. Wat kun je dan zeggen van het cijfer 37? Niets bijzonders, toch? Alleen dat het een getal is. Gaat

Nadere informatie

Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2

Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Handleiding van Auteur: OctaFisH April 2011 handleiding: Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Auteur: OctaFisH In deze

Nadere informatie

Modelleren van plancijfers met variabel detailniveau

Modelleren van plancijfers met variabel detailniveau Datamodellering Een breed toepasbare oplossing voor dimensionele modellen Modelleren van plancijfers met variabel detailniveau Mark Zwijsen In een datawarehouse-omgeving kan men plan- en realisatiecijfers

Nadere informatie

In deze appendix wordt bekeken wat er moet gebeuren voordat

In deze appendix wordt bekeken wat er moet gebeuren voordat Normaliseren A In deze appendix wordt bekeken wat er moet gebeuren voordat een systeem kan worden gedefinieerd. Dit begint met een analyse van de gegevens die de basis vormen. Daarbij wordt gekeken naar

Nadere informatie

[TOETS SQL INLEIDING]

[TOETS SQL INLEIDING] 2011 ROC ter AA afdeling T&T Team ICT Toets SQL Inleiding Duur: 100 minuten Hulpmiddelen: Alleen Pen en Papier Er is één voorblad en vijf opgaven pagina s. Normering: Deel I: 14 punten (7x2 Deel II: 10

Nadere informatie

SQL Developer Data Modeler

SQL Developer Data Modeler SQL Developer Data Modeler Een migratiepad vanuit Oracle Designer Chris Amelink, Manager SO Mark Rooijakkers, Technisch Architect Hans Joop Leendertse, Willem Cortenraad, Technisch directeur Architect

Nadere informatie

From Alife Agents to a Kingdom of Queens

From Alife Agents to a Kingdom of Queens From Alife Agents to a Kingdom of Queens Bob Wansink 27 Mei 2010 Deze notitie is een vrije vertaling en uitleg van het gelijknamige artikel in Intelligent Agent Technology: Systems, Methodologies, and

Nadere informatie

Databases en SQL Foundation (DBSQLF.NL)

Databases en SQL Foundation (DBSQLF.NL) Databases en SQL Foundation (DBSQLF.NL) EXIN Hét exameninstituut voor ICT ers Janssoenborch - Hoog Catharijne Godebaldkwartier 365 3511 DT Utrecht Postbus 19147 3501 DC Utrecht Nederland T +31 30 234 48

Nadere informatie

Als er besloten is een database op te stellen dient men een analyse van de informatiegegevens te volbrengen.

Als er besloten is een database op te stellen dient men een analyse van de informatiegegevens te volbrengen. Normaliseren Een van de voornaamste rollen in een informatie systeem is het bewaren van gegevens en liefst over een lange tijd. Meestal doen we dat door middel van een gegevensbank of databank. Deze gestructureerde,

Nadere informatie

Het ontwerpen van een databaseschema

Het ontwerpen van een databaseschema Het ontwerpen van een databaseschema Maarten Fokkinga Versie van 9 oktober 2008, 10:14 In deze verhandeling geef ik een notatie en methode om een databaseschema te ontwerpen. Ik onderscheid in grote lijnen

Nadere informatie

Semantiek 1 college 10. Jan Koster

Semantiek 1 college 10. Jan Koster Semantiek 1 college 10 Jan Koster 1 Vandaag Vorige keer: conceptuele structuur en semantische decompositie Vandaag: inleiding in de formele semantiek Gebruikt notaties uit formele logica plus de daar gehanteerde

Nadere informatie

Wijzigingsvoorstel op het Logisch Model Aquo 2 kabel-elementen uit IMKL overnemen RfC-W-0901-0031

Wijzigingsvoorstel op het Logisch Model Aquo 2 kabel-elementen uit IMKL overnemen RfC-W-0901-0031 Wijzigingsvoorstel op het Logisch Model Aquo 2 kabel-elementen uit IMKL overnemen RfC-W-0901-0031 Indiener A. Meerkerk, Nieuwland Datum 9-3-2009 Kenmerk RfC W-0901-0031 Documentbeheer Wijzigingshistorie

Nadere informatie

VAARWEL ARCHITECTUUR DOCUMENT WELKOM ARCHITECTUUR REPOSITORY INZETTEN VAN ENTERPRISE ARCHITECT ALS ALTERNATIEF VOOR ARCHITECTUURDOCUMENTEN

VAARWEL ARCHITECTUUR DOCUMENT WELKOM ARCHITECTUUR REPOSITORY INZETTEN VAN ENTERPRISE ARCHITECT ALS ALTERNATIEF VOOR ARCHITECTUURDOCUMENTEN VAARWEL ARCHITECTUUR DOCUMENT WELKOM ARCHITECTUUR REPOSITORY INZETTEN VAN ENTERPRISE ARCHITECT ALS ALTERNATIEF VOOR ARCHITECTUURDOCUMENTEN AGENDA Architectuurdocumenten waarom wel of niet? Alternatieven

Nadere informatie

Workshop 3x. Normaliseren. Normaliseren. Hiëarchische database ODBMS. Relationele database. Workshop 14 oktober 2010. A. Snippe ICT Lyceum 1

Workshop 3x. Normaliseren. Normaliseren. Hiëarchische database ODBMS. Relationele database. Workshop 14 oktober 2010. A. Snippe ICT Lyceum 1 Workshop 3x Analytisch vermogen Huiswerk Lestijden 10:00 12:30 Pauze 10:15 10:30 Deze les: Hiëarchische database Relationele database ODBMS Normaliseer stappen Hiëarchische database Elk record in een database

Nadere informatie

9 Werken met meer tabellen (zie ook query s)

9 Werken met meer tabellen (zie ook query s) 9 Werken met meer tabellen (zie ook query s) 9.1 Inleiding werkwijze je moet begrijpen waarom in de praktijk een databank meestal opgebouwd wordt met verschillende tabellen die aan elkaar gekoppeld worden.

Nadere informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie Djoerd Hiemstra, Klaas Sikkel, Luís Ferreira Pires, Maurice van Keulen, en Jan Kamphuis 1 Inleiding Studenten hebben in modules 1 en 2 geleerd om moeilijke

Nadere informatie

hoofdstuk 9 referentiële integriteit waarborgen overige constraints 9.1 Referentiële integriteit relationele databases 9.1

hoofdstuk 9 referentiële integriteit waarborgen overige constraints 9.1 Referentiële integriteit relationele databases 9.1 relationele databases 9.1 hoofdstuk 9 referentiële integriteit waarborgen overige constraints 9.1 Referentiële integriteit Als voorbeeld nemen we een eenvoudige database, bestaande uit twee tabellen. De

Nadere informatie

HL7 v3 in een notendop

HL7 v3 in een notendop HL7 v3 in een notendop Relatie : Furore Contactpersoon : - Auteur : Christiaan Knaap Collegiale toetsing : Versie : 1.0 Datum : 8 augustus 2007 Kenmerk : Fur_HL7v3notendop_1-0 Bruggebouw Bos en Lommerplein

Nadere informatie

Databanken: Inleidende begrippen, normalisatie en ERD

Databanken: Inleidende begrippen, normalisatie en ERD Databanken: Inleidende begrippen, normalisatie en ERD Inhoud 1 Gegevens en betrouwbaarheid 3 1.1 Gegevens en informatie 3 1.2 Integriteit 3 1.3 Gegevensgerelateerde begrippen 4 1.4 Opslaggerelateerde begrippen

Nadere informatie

Waardelijsten. Vormen van waardelijsten.

Waardelijsten. Vormen van waardelijsten. Waardelijsten Introductie Bij de opbouw van een applicatie is zuiverheid van informatie van zeer groot belang. Het gebruik van waardelijsten beperkt/vegemakkelijkt de invoer van gegevens in bepaalde velden.

Nadere informatie

Wijzigingsvoorstel op het Logisch Model Aquo Kabel/leiding

Wijzigingsvoorstel op het Logisch Model Aquo Kabel/leiding Wijzigingsvoorstel op het Logisch Model Aquo Kabel/leiding Indiener A.Teunissen Datum 24-02-2010 Documentbeheer Wijzigingshistorie Datum Auteur Versie Wijziging 10-11-2009 A.Teunissen (Nieuwland) 0.0 16-02-2010

Nadere informatie

Data Definition Language

Data Definition Language Data Definition Language We gaan hier dezelfde database gebruiken als in de vorige les. Nu gaan we deze echter maken met behulp van DDL gedeelte van SQL. Om in het SQL deel van Microsoft Access te komen

Nadere informatie

Technisch ontwerp ScheidsMarkt

Technisch ontwerp ScheidsMarkt Technisch ontwerp ScheidsMarkt User stories/ Pseudocode User stories verenigingen 1. Als een vereniging wil ik een eigen account zodat ik oproepen kan plaatsen voor scheidsrechters. De contactpersoon van

Nadere informatie

ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters. Marc Lankhorst 16 oktober 2013

ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters. Marc Lankhorst 16 oktober 2013 ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters Marc Lankhorst 16 oktober 2013 Agenda 13:00 introductie ArchiMate-status en -ontwikkelingen en NORA-kennismodel 14:00 parallelle workshops rond de

Nadere informatie