DUIKEN IN COMFORT: Droogpakduiken. DEEL3: Droogpak materialen

Transcriptie

1 DUIKEN IN COMFORT: Droogpakduiken DEEL3: Droogpak materialen Xavier Merlin all rights reserved. Tekst en logo s zijn auteursrechterlijk beschermd. Gedeeltelijk of volledige reproductie onder welke vorm dan ook is niet toegestaan. De hierna beschreven handelingen en/of procedures zijn GEEN vervanging van een droogpak opleiding. Deze tekst heeft enkel tot doel een inzicht te verschaffen in het veilig gebruik van droogpakken. Droogpaktypes Droogpakken kunnen we ruwweg indelen in twee grote categorieën: membraan types (ook shell types genoemd) en neopreen types. Wat is neopreen nu feitelijk? Neopreen is niets anders dan opgeschuimd rubber dat in platen wordt geproduceerd. Het zijn de luchtbellen in het materiaal die zorgen voor de isolerende eigenschappen. Dit verklaart dan ook waarom neopreen zijn isolerende en drijfvermogen eigenschappen verliest op diepte: de gasbellen worden samengedrukt. Na enkele malen herdrukking gaan er echter permanent bellen stuk waardoor het materiaal deze eigenschappen verliest. Zo verliest men al na 40 tot 50 diepe duiken deze eigenschappen. Na een paar jaar heb je nood aan een nieuw pak zelfs indien het op zicht nog nieuw oogt! Zelfs bij het steunen op de knieën of op plaatsen met veel frictie of druk zoals bvb de ellebogen gaan er cellen kapot. Neopreen types kunnen we nogmaals onderverdelen in drie categorieën met name: de gewone (foam neopreen), compressed neopreen en crushed neopreen. Bij compressed neopreen worden de gasbellen in het materiaal verkleind voordat het op rollen naar de pakfabrikant gaat. Bij crushed neopreen wordt eerst het pak gemaakt en daarna wordt het pak zonder harde delen (zoals bvb ventielen) gecrushed via een gepatenteed proces d.m.v hitte en druk. Een 4mm compressed neopreen is feitelijk een 7mm neopreen dat gewoonweg gecomprimeerd werd. Het 4mm compressed zal lichter zijn. Een vergelijking onder een microscoop toont een wezenlijk verschil tussen crushed en compressed neopreen. Bij crushed zijn de cellen werkelijk vlak terwijl we bij compressed nog wel degelijk ronde bellen zien. Een compressed neopreen pak zal dus evengoed te lijden hebben onder herdrukking en zal dus minder lang meegaan dan bvb een crushed neopreen pak.

2 hoge slijtageweerstand bezit. De graad van weerstand wordt uitgedrukt in aantal denier. Er zijn nu ook al membraan pakken uit vier lagen: de quadlaminate (bvb oceanic aera). Gelaagde materiaal pakken bestaan uit een laag nylon waarvan de buitenlaag gecoat werd met een laag urethaan, polyurethaan of een ander waterafstotend materiaal. Gevulcaniseerde rubber pakken worden doorgaans meer gebruikt door commerciële duikers. Bovenstaande foto gereproduceerd met toestemming van DUI. Vergeten we niet dat het de gasbellen in het neopreen zijn die gecomprimeerd worden door de diepte en dus de isolatie en drijfvermogen eigenschappen van het pak negatief beinvloeden. Wanneer de gasbellen werkelijk uitgevlakt zijn is er geen verdere compressie en behoudt het pak zijn eigenschappen op diepte. Membranen Doordat crushed neopreen feitelijk geen tot weinig absorptie eigenschappen meer heeft en membraan eigenschappen bezit kan het feitelijk gerekend worden tot de membraan types. Wellicht de meest gebruikt shell droogpakken bestaan uit trilaminaat. Trilaminaat bestaat uit drie componenten: een laag EPDM dat geplaatst wordt tussen twee lagen nylon waarbij de buitenste laag een Composiete pakken zijn een combinatie van bovenvermelde types. Zo heb je bvb pakken waarbij je tot aan het middel crushed neopreen hebt voor maximum flexibiliteit aan de benen en waar de bovenzijde trilaminaat is om het totaal gewicht van het pak laag te houden. Een voorbeeld hiervan is de DUI FLX 50/50. De voordelen en de nadelen Ieder pak heeft kenmerken die in het voor of in het nadeel zijn. Het is uitermate belangrijk deze allemaal af te wegen en in geen enkel geval mag de aanschafprijs alleen de doorslag geven om je keuze te bepalen. Voor actieve duikers loont het de moeite een extra investering te doen om zo de kostprijs per duik laag te houden. Op de verdere pagina s vind je handige overzichtstabellen per type materiaal gebruikt bij droogpakken. Eveneens vind je verder een overzichtstabel van mogelijke te gebruiken onderpakken.

3 Het lagen concept Wanneer je een membraan type droogpak gebruikt is het dragen van een onderpak noodzakelijk. Niet enkel voor het gemak van het aantrekken van het droogpak maar tevens voor het bedekken van de huid. Van groter belang evenwel is naast de isolerende waarde de eigenschap voor het aantrekken van vocht en het transport ervan (weg van de huid). Het gebruikte materiaal van een onderpak is van groot belang. Zo is bijvoorbeeld het dragen van een katoenen T-shirt geen al te best idee daar dit het transpiratievocht zal vasthouden en men dus zal afkoelen ondanks het feit dat men een droogpak draagt! Het idee van lagen is dat bij iedere laag een hoeveelheid gas (lucht of argon) vastgehouden wordt zodat de totale isolatie waarde verhoogd wordt. In tegenstelling tot bergbeklimmers moet de onderlaag voor duikers uit 1 stuk bestaan. Dit omwille van mogelijke verschuivingen en de onmogelijkheid om dit te corrigeren. Voor de eerste laag, de laag direct op de huid, is verwijdering van vocht door transpiratie van essentieel belang. Hiervoor zijn enkel synthetische vezels bruikbaar daar zij zowel water kunnen aantrekken als afstoten, m.a.w ze bewerkstelligen een zogenaamd sluiseffect. Als eerste laag kan bvb damart ondergoed gebruikt worden. Als tweede laag kan bvb een fleece gebruikt worden. De derde laag is dan het eigenlijke membraanpak. Vrijwel de beste onderpakken bestaan uit thinsulate daar dit materiaal zelfs wanneer het nat is nog steeds zijn isolerende eigenschappen behoudt. Soms volstaat 1 laag als zowel laag1 en laag2 bvb een 400G thinsulate. Bescherming(en) Wat nu met de slijtagevastheid van het pak en de perforatieweerstand? (denk maar eens aan de uitnodigende oesterschelpen in de oosterschelde). De dichtheid van het materiaal wordt meestal weergegeven in Denier. Hoe groter dit getal des te zwaarder de gebruikte vezel in het materiaal. Als tegenkanting heb je dan natuurlijk dat het materiaal minder flexibel wordt. Vergeten we niet dat het hebben van een extra laag materiaal ter hoogte van de knieën geen overbodige luxe is. Desondanks het feit dat mijn droogpak (een DUI TLS350) een tweede laag materiaal heeft ter hoogte van de knieën heeft draag ik nog dunne neopreen knielappen erover heen als extra protectie. Bijzondere materialen Recente materialen zijn bijzonder slijtvast zonder dat ze daarom zwaarder of minder flexibel hoeven te zijn. Een voorbeeld hiervan is de stof CORDURA. Er bestaan reeds droogpakken die uit dit materiaal bestaan. Nadeel is wel dat dit vrij dure materialen zijn en dat dus de prijs van het pak de hoogte injaagt. Volgend deel: Deel 4 Hoe duik je nu het best met een droogpak?

4 Overzicht van materialen geschikt om te gebruiken als onderpak (WAT ENKEL BRUIKBAAR IS ALS EERSTE LAAG IS AANGEGEVEN IN LAVENDEL KLEUR) Materiaal Eigenschappen Isolerend droog Isolerend nat Invloed op drijfvermogen Kostprijs THINSULATE B THINSULATE C Dunner dan andere fabrics met zelfde isolatie Dunner dan andere fabrics met zelfde isolatie Zeer goed Zeer goed Nauwelijks Hoog Zeer hoog Zeer goed Goed Zeer goed Gering Hoog FLEECE Beste prijs/kwaliteit Goed Zeer goed Goed Vrij gering Middelmatig - hoog TACTEL FLEECE Goed vochttransport Hoog draagcomfort Goed Goed Matig Middelmatig POLYESTER FOAM Scheurt makkelijk Goed Gering Gering Laag Middelmatig WOL Goed vochttransport Nadeel: irriterend Goed tot zeer goed Goed Gering Middelmatig - hoog ZIJDE Goed vochttransport Zeer goed Goed Nihil Hoog - Zeer hoog

5 1 Lage aanschafprijs 2 Geen verlies van isolatie en drijfvermogen bij een lek 3 Rekbaar materiaal 4 comfortabel om lange tijd te dragen 1 Verlies van isolatie en drijfvermogen op diepte 2 Lekken moeilijk te localiseren alsook te repareren 3 Hoge kostprijs per duik 4 Levensduur pak: duiken, ongeveer 3-5 jaar NEOPREEN (dikte 5mm) 5 Positief drijfvermogen: veel lood nodig 6 Niet hydrodynamisch: veel weerstand bij stroming 7 Niet vergevingsgezind bij gewichts-toename 8 Ongeschikt voor diepere duiken 9 Wordt stug en veroudert naarmate gebruik 10 Gevoelig voor ozon en smog

6 COMPRESSED NEOPREEN (dikte < 5mm) 1 Minder verlies van isolatie en drijfvermogen bij een lek 2 Minder lood nodig 3 Minder verlies van isolatie en drijfvermogen op diepte 4 Rekbaar materiaal 5 comfortabel om lange tijd te dragen 6 Hydrodynamisch 7 Vergevingsgezind bij gewichtstoename 1 Verlies van isolatie en drijfvermogen op diepte (na verloop van tijd) 2 Hoge kostprijs per duik 3 Levensduur pak: duiken, ongeveer 3-8 jaar 4 Hoge aanschafprijs: tweemaal de prijs van een neopreen droogpak. 5 Het pak is dunner: je hebt een onderpak nodig (vooral bij diepe duiken).

7 CRUSHED NEOPREEN (dikte < 5mm) DUI patenten en Duurzaam materiaal 2 Laag intern volume, minder lood nodig 3 Lage kostprijs per duik 4 Levensduur pak: duiken, ongeveer meer dan 10 jaar 5 Rekbaar materiaal 6 comfortabel om lange tijd te dragen 7 Hydrodynamisch 8 Vergevingsgezind bij gewichtstoename 9 Geen verlies van isolatie op diepte (na enige tijd) 10 Wordt flexibeler naarmate gebruik 1 Hoge aanschafprijs: tweemaal de prijs van een neopreen droogpak. 2 Zwaar pak, vooral wanneer het materiaal nat is 3 Geen inherente isolatie, een onderpak is hier noodzakelijk 4 Geen inherent drijfvermogen

8 POLYURETHAAN 1 Goedkoopste membraan type 2 Lage kostprijs per duik 3 Vergevingsgezind bij gewichtstoename 4 Geen verlies van isolatie en drijfvermogen op diepte 5 Bijzondere slijtvastheid (afhankelijk van de opgegeven denier) 1 Geen rekbaar materiaal. 2 Niet hydrodynamisch 3 Geen inherente isolatie, een onderpak is hier noodzakelijk 4 Levensduur pak: duiken, ongeveer 5-7 jaar 5 Zeer moeilijk te herstellen 6 Grote waterabsorptie 7 Slechts een gemiddelde perforatieweerstand

9 TRILAMINAAT 1 Bijzondere perforatieweerstand 2 Gemiddelde kostprijs per duik 3 Vergevingsgezind bij gewichtstoename 4 Geen verlies van isolatie en drijfvermogen op diepte 5 Goede slijtvastheid (afhankelijk van de opgegeven denier) 6 Gering gewicht 7 Hydrodynamisch 1 Geen rekbaar materiaal. 2 Geen inherente isolatie, een onderpak is hier noodzakelijk, bij voorkeur materiaal dat warmte behoud wanneer het nat is 3 Levensduur pak: duiken, ongeveer 5-7 jaar 4 Moeilijker te herstellen dan EPDM (twee contacten lijm nodig) 5 Zeer grote waterabsorptie

10 GEVULCANISEERD RUBBER 1 Gemiddelde kostprijs per duik 2 Vergevingsgezind bij gewichtstoename 3 Geen verlies van isolatie en drijfvermogen op diepte 4 Gemakkelijk te herstellen 5 Weinig waterabsorberend (gebruik in gecontamineerd water mogelijk) 6 Rekbaar materiaal 1 Zeer duur in aanschaf. 2 Geen inherente isolatie, een onder-pak is hier noodzakelijk 3 Levensduur pak: duiken, ongeveer 5-12 jaar 4 Gemiddelde perforatieweerstand 5 Slijtvastheid afhankelijk van de dikte van het materiaal 6 Niet hydrodynamisch