LEWENSORIËNTERING VRAESTEL 1/1 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014

Transcriptie

1 LEWENSORIËNTERING VRAESTEL 1/1 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 TOTAAL: 80 TYD: 1½ ure Hierdie vraestel bestaan uit 9 bladsye Bladsy 1 van 9

2 LEWENSORIËNTERING VRAESTEL 1/1 GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 TOTAAL: 80 TYD: 1½ ure INSTRUKSIES: 1. Hierdie eksamenvraestel bestaan uit DRIE afdelings en NEGE vrae. 2. Lees deur die vraestel voordat jy dit beantwoord. 3. Antwoord AL die vrae van elke afdeling, tensy anders versoek. 4. Nommer jou vrae soos versoek. 5. Dit is in jou eie belang om netjies en leesbaar te skryf. 6. Trek n lyn na elke vraag. 7. Gebruik slegs n blou bolpuntpen. Bladsy 2 van 9

3 AFDELING A VRAAG 1 Meervoudige antwoordkeuses. Verskeie opsies word as moontlike antwoorde vir die volgende vrae gegee. Kies die korrekte antwoord en skryf slegs die letter (A D) langs die vraagnommer neer, byvoorbeeld 1.11 D. 1.1 is voorbeelde van verskillende stresfaktore. A. Emosioneel, omgewing, vriende, siekte B. Omgewing, emosioneel, swakpunte, dwelms C. Sosiaal, fisies, emosioneel, familie D. Fisies, emosioneel, sosiaal, omgewing 1.2 Indien daar n dispuut/geskil tussen jou en jou werkgewer is, moet jy eers probeer om die probleem met die hulp van jou unie uit te sorteer. Indien dit onsuksesvol is, kan jy die kontak. A. Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie B. Onafhanklike Polisie-ondersoekeenheid C. Openbare Beskermer D. Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie 1.3 Die is verantwoordelik vir die vervoer van suurstof deur die liggaam tydens oefening. A. rooibloedselle B. witbloedselle C. rooi- en witbloedselle D. geen van die bogenoemde 1.4 Doeltreffende studiestrategieë sluit in om. A. vir minstens twee uur op n slag, aaneen te studeer B. nie enige oefeninge in eksamentyd te doen nie C. n plek te kry waar niks jou kan steur nie en waar jy optimaal kan konsentreer D. die maklikste vak eerste te leer terwyl jy nog helder kan dink 1.5 Die media is verantwoordelik vir. A. menseregteskendings en korrupsie bloot te lê en te publiseer om verandering teweeg te bring B. n bepaalde politieke party te steun, want dit is in belang van die media C. nie die regering en sy optrede te kritiseer nie, want dit is ongrondwetlik D. die regering se belange te bevorder omdat die media aan hulle behoort Bladsy 3 van 9

4 1.6 Aërobiese oefeninge is oefeninge wat insluit. 1. dans en stap 2. strekoefeninge 3. fietsry, draf en swem 4. gimnasiumwerk, dans en hardloop A. 1 en 2 B. 1 en 3 C. 3 en 4 D. 1, 3 en Die regte van alle mense in Suid-Afrika word deur die Grondwet en die Handves van Menseregte vasgelê en bevestig. A. dat mense net beskerm word afhangende van ras, geslag en kultuur B. die outokratiese waardes van menswaardigheid ongelykheid en vryheid C. dat almal gelyk is D. die demokratiese waardes van menswaardigheid, gelykheid en vryheid 1.8 is NIE n eienskap van n doelwitstelling nie. A. Haalbaar B. Vaag C. Tydspesifiek D. Realisties 1.9 is NIE een van die vyf komponente van fiksheid nie. A. Body Mass Index (BMI) B. Kardiovaskulêre fiksheid C. Fiksheidsbank D. Soepelheid 1.10 As daar n besluit gemaak moet word by watter tersiêre instansie om te studeer; moet in ag geneem word. A. die kursusse wat aangebied word B. die kostes verbonde aan studies C. die sosiale lewe D. A en B (10 x 1) = Bladsy 4 van 9

5 VRAAG 2 Dui aan of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is. Kies die antwoord en skryf slegs waar of onwaar langs die vraagnommer ( ) neer. Gee n rede as die stelling onwaar is Die reg op n veilige lewe word vervat in Artikel 27 van die Handves van Menseregte, wat bepaal dat elkeen die reg het op toegang tot gesondheid, voldoende voedsel, water en maatskaplike sekerheid Interpersoonlike konflik is n uitdruklike stryd tussen twee of meer partye met onvergelykbare doelwitte, n gebrek aan hulpbronne en die versteuring in die bereiking van ander se doelwitte Belasting wat maatskappye op hul wins of belasbare inkomste moet betaal, staan bekend as inkomstebelasting Stresfaktore is gebeure wat jy as bedreigend vir jou gevoel van welsyn ervaar. (5 x 1) = [5] VRAAG 3 Kies n beskrywing uit KOLOM B wat by n woord in KOLOM A pas. Skryf slegs die letter (A I) langs die vraagnommer ( ) neer, byvoorbeeld 3.2 A. Kolom A Kolom B 3.1 Vooroordeel A. Behels n onredelike vrees vir vreemdelinge. 3.2 Afrigter B. Planne om studiedoelwitte oor n tydperk te behaal. 3.3 Liberale demokratiese C. Suid-Afrika. grondwet 3.4 Studiestyle D. Diagnoseer en behandel sportverwante siektes en beserings. 3.5 Xenofobie E. Volg ander se raad. F. Vrees vir spinnekoppe. G. Onregverdige benadeling teenoor iets of iemand. H. Spesifieke maniere waarop jy studeer. I. Motiveer, lei en rig atlete af ten opsigte van strategieë en taktiek tydens wedstryde. (5 x 1) = [5] Bladsy 5 van 9

6 VRAAG 4 Gee EEN woord/term vir die volgende beskrywings. Skryf slegs die woord langs die vaagnommer ( ) Noem die visuele instrument wat jou brein help om inligting uit te pak en weer te verpak, soos die takke van n boom Behalwe belasting, noem EEN wettige aftrekking wat sonder toestemming van n werker se salaris gemaak kan word Die stelsel waardeur menslike ontlasting na rioolsuiweringswerke vervoer word, byvoorbeeld dreine en pype Koerante en tydskrifte word gekategoriseer onder dié vorm van die media Iemand met nuwe idees in die sakewêreld of n onderneming wat aanspreeklikheid vir die risiko s en gevolge aanvaar. (5 x 2) = AFDELING B TOTAAL AFDELING A: 30 Beantwoord AL die vrae in hierdie afdeling. In hierdie afdeling moet jy al die vrae in volsinne beantwoord. VRAAG Wat is demokrasie? (2) 5.2. Verduidelik wat jy verstaan onder die Grondwet van Suid-Afrika. (4) 5.3. Noem TWEE regte wat kinders onder die ouderdom van 18 het. (2) Bladsy 6 van 9

7 5.4. Noem en bespreek die mensereg wat uitgebeeld word in die onderstaande prentjie. (2) VRAAG 6 Bestudeer die prent hieronder en beantwoord die vrae wat volg Die media is n belangrike kanaal van kommunikasie. Noem VIER rolle wat die media moet vervul in n demokratiese samelewing. (4) 6.2. Die woord media verwys na die onderskeie vorms van kommunikasie in die samelewing. Noem DRIE soorte media. Gee ook n voorbeeld van elk. (6) VRAAG 7 Beantwoord die volgende vrae. Die regering begin of ondersteun baie gemeenskapsdiensprogramme om te verseker dat ons almal gelyke toegang tot dienste het Verduidelik wat jy verstaan onder die term ingrypingsprogramme, en noem ook TWEE voorbeelde. (4) 7.2. Bespreek wat jy dink die doel van opvoedingsprogramme is. (2) 7.3. Impakstudies behels opnames of navorsing om vas te stel of ingrypingsprogramme werk. Noem TWEE voorbeelde van impakstudies. (4) TOTAAL AFDELING B: 30 Bladsy 7 van 9

8 AFDELING C Beantwoord die volgende twee opstelvrae in hierdie afdeling. Jou antwoorde moet reëls lank wees. VRAAG 8 Lees deur die onderstaande teks en beantwoord die vraag. Ons gebruik dikwels die woord "stres" wanneer ons voel dat alles te veel raak ons is oorlaai en wonder of ons werklik al die druk wat op ons geplaas word, kan hanteer. Enigiets wat n uitdaging of bedreiging vir ons welstand inhou, is stres. Sommige stres kry jou aan die gang en is goed vir jou sonder enige stres sal ons lewens vreeslik vervelig wees en ons sal heel waarskynlik nutteloos voel. Maar wanneer die stres ons geestelike en fisiese gesondheid begin ondermyn, is dit sleg.in hierdie teks sal ons fokus op stres wat sleg is vir jou. Bron: In vandag se lewe kan jongmense hulself in situasies bevind waar hulle baie stres ervaar. Bespreek in opstelvorm VIER faktore van stres. VRAAG 9 Bestudeer die onderstaande prent en beantwoord die vraag in opstelformaat. Bladsy 8 van 9

9 9.1. Werkloosheid speel n belangrike rol in die ekonomie. Die werkloosheidsyfer in Suid-Afrika is aan die toeneem en baie mense het vandag geen bron van inkomste nie. Bespreek die volgende in opstelvorm: Die impak van werkloosheid in Suid-Afrika. Redes vir werkloosheid. Gee VIER innoverende oplossings om werkloosheid teen te werk. TOTAAL AFDELING C: 20 GROOTTOTAAL: 80 Bladsy 9 van 9