Christelijk Centrum Groningen 17 juni 2012

Transcriptie

1 Christelijk Centrum Groningen 17 juni 2012 Thema: Het Nieuwe Verbond Lezen: 2 Kor. 5:14-21; Hebr. 8:8-13; 9: Inleiding: God van het Verbond God maakt zich in de Bijbel kenbaar als de God van het verbond. Kenmerkend voor het verbond is Zijn trouw ( ook al zijn wij ontrouw, Hij blijft getrouw, want ; 2 Tim. 2:13, vgl. ook trouwe houdt in eeuwigheid, zie ook Rom. 11:2). Vgl. het huwelijk (vgl. Efez. 5:32): Ook hier gaat het om een exclusieve verbintenis tussen twee partijen, die elkaar trouw beloven. Juist de belofte van trouw maakt een huwelijk tot wat het is. Samenwonen is een soort van open verbintenis, waarin beide partijen nalaten om het element van uitgesproken trouw te belijden. Dus een ander kenmerk van een verbond is dat het twee partijen heeft die elk een aandeel in het verbond hebben. Het veronderstelde uitgangspunt van een verbond is dat beide partijen zich aan hun deel van het verbond houden, dan werkt het goed. Maar daarmee is ook de zwakte van een verbond met en tussen mensen aangegeven: met de intrede van de zonde is de mens onbetrouwbaar geworden en is zijn aandeel in het houden van het verbond onzeker geworden. Daarom zien we dat God aan Israël straffen in het vooruitzicht stelt als ze zich niet houden aan het verbond en beloningen wanneer ze dat wel doen. Dit zijn zowel gevolgen van hun handelen (b.v eer je vader en moeder, opdat ), als ook hulpmiddelen om de mensen te helpen trouw te blijven aan hun verbond. Het Nieuwe Testament maakt duidelijk dat deze straffen niet afdoende waren als afschrikking: de mensen gingen toch wel de fout in, omdat dit in hun aard zit. Want wat de wet niet vermocht (Rom. 8:3), kwam omdat de wet afhankelijk was van de inzet van de mensen. Dé oplossing zou zijn als de wortel van het niet naleven van het Verbond zou worden aangepakt: de oude (zondige) natuur vervangen door een (nieuwe) natuur (Ezech. 36:26,27; Jerem. 31:33,34). En dit is precies wat Christus is komen doen. 2. De twee verbonden De twee grote verbonden in de Bijbel worden lijnrecht tegenover elkaar gezet (Gal. 4:24): Het verbond van de Wet (het Oude Verbond), wat gegeven werd door middel van Mozes, en het verbond van de Genade (het Nieuwe Verbond), wat geworden is door Jezus Christus. Het Oude Verbond was gefundeerd op onze werken, het Nieuwe Verbond op het werk van Christus. Johannes 1:17: Want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid is door Jezus Christus geworden.

2 Een goed begrip van de verschillende verbonden, maakt de Bijbel inzichtelijker. Als een Bijbelpassage onder de wet hoort, dan spreekt die wet tot mensen die onder de wet zijn (Rom 3:19). Wij gelovigen leven onder het verbond van de Genade en zijn verlost van de vloek van de wet. Daarom is het zinloos om het oude en het nieuwe verbond te mengen; Luk 5:36: je zet geen nieuwe lap op een oud kledingstuk. M.a.w. het is óf de Wet óf de genade (Gal. 2:16,17; vgl. 3:10: Want allen die het liggen onder de vloek ). Het Oude Verbond was gesloten met zondige nazaten van Adam, het Nieuwe Verbond met opnieuw geboren nazaten van de tweede Adam, Christus (1 Kor. 15: 22 en 45). De kracht van het Nieuwe Verbond is dat dit een eenzijdig verbond is: dit is het Nieuwe Verbond in mijn bloed (Luk. 22:20). Het enige dat van onze kant gevraagd wordt is om geloof te hechten aan dit verbond (vgl. wie niet gelooft is reeds veroordeeld ). Deze voorwaarde is nodig om deel te verkrijgen aan het Nieuwe Verbond. Maar eenmaal deel van het Nieuwe Verbond is het God Zelf die dit verbond doet werken. 3. De verbondstheologie In de loop der eeuwen is in de Protestantse kerken de zgn. verbondstheologie ontstaan. Dit is een theologisch systeem dat ruwweg twee verbonden bevat: het Oude Verbond van de werken (de Wet) en het Nieuwe Verbond van Genade (in Christus). Hoewel het theologisch onderscheid juist is, heeft men als het ware het Nieuwe Verbond gemengd met elementen uit het Oude Verbond als gevolg van een onjuiste uitleg waarin men probeerde het Nieuwe Verbond op het Oude Verbond te leggen. In de verbondstheologie is de kerk in de plaats van Israël gekomen en is daarom de besnijdenis vervangen door de doop (zie Kolos. 2:11,12): een Nieuwtestamentisch gebruik in een Oudtestamentische jas. Maar de Bijbel spreekt in Efeze 2:14 zegt Paulus dat God de twee één heeft gemaakt en niet dat de één de ander vervangen heeft. En ook het zwakke punt in het Oude Verbond (namelijk ons aandeel in het houden van de Wet) is overgenomen, zodat in veel orthodoxe kerken de Wet wordt gelezen en nageleefd, maar dan in een nieuw jasje: de oude Sabbath is nu de zondag. Op die manier wordt het verbond van God met Israël overgezet naar Zijn verbond met de hele wereld. En de kernzaken van het Oude Verbond krijgen dan een nieuwe theologische jas. Daarmee is men volkomen voorbij gegaan aan het feit dat God een nieuw verbond ging maken, niet het verbond dat ik met Israël had ten tijde dat hun vaderen mij hebben verlaten (Jer. 31:32). Een nieuw Verbond heeft ook geheel nieuwe voorwaarden en een nieuwe weg tot deelname, namelijk in Christus. 4. Christus, de Middelaar van het Nieuwe Verbond De bepalende contractpersoon in het Nieuwe Verbond is Jezus: Dit is het Nieuwe Verbond in mijn bloed. (Matth. 26:28). Met andere woorden Hij is verantwoordelijk voor het tot stand komen van dit verbond. Dat is de reden dat we regelmatig het Heilig Avondmaal vieren als het definiërende moment van het ontstaan van het

3 Nieuwe Verbond. Het werd door Jezus ingesteld aan de vooravond van Zijn offerende dood voor de mensheid. Het Avondmaal is een verwijzing naar Christus dood in het verleden, ons gezamenlijk deelhebben aan Hem door het geloof in het heden, en als onderpand van Zijn terugkeer in de toekomst. De Hebreeënschrijver legt uit dat Jezus de middelaar van het Nieuwe Verbond is. Hij is de weg tot het Nieuwe Verbond: En daarom is Hij de middelaar van een nieuw verbond, opdat, nu Hij de dood had ondergaan om te bevrijden van de overtredingen onder het eerste verbond, de geroepenen de belofte der eeuwige erfenis ontvangen zouden. (9:15). We kunnen dus niets toedoen of afnemen aan het volmaakte werk van Jezus die heeft geroepen: Het is volbracht (Joh. 19:30). Elke toevoeging aan het volbrachte werk van Jezus doet dus af aan de grootsheid van Zijn offer. Dan zeggen we feitelijk: het is niet genoeg, er dient nog iets aan toegevoegd te worden; bv. mijn inspanning. Er is maar één toegangsbewijs voor deelname aan het Nieuwe Verbond, namelijk het geloof in het plaatsvervangend offer van Jezus. Hiermee sluit Jezus Zelf elke andere toevoeging (dus ook die van de Wet) uit. Er is sprake van een nieuw verbond en daarmee is het Oude Verbond verouderd verklaard en als zodanig niet meer geldig voor de relatie tussen God en mens (Hebr. 8:13: Als Hij spreekt van een nieuw (verbond), heeft Hij daarmede het eerste voor verouderd verklaard ). 5. Christus Opstanding Niet alleen Christus sterven is bepalend voor het Nieuwe Verbond, het Verbond ontleent ook zijn kracht aan de Opstanding van Christus uit de dood: Want als wij, toen wij vijanden waren, met God verzoend zijn door de dood zijns Zoons, zullen wij veel meer, nu wij verzoend zijn, behouden worden, doordat Hij leeft (Rom. 5:10). Door Jezus uit de dood op te wekken, bewees God dat Hij het offer van Jezus had aanvaard en dat voortaan allen niet alleen met Hem gestorven zijn, maar voortaan ook met Hem zullen leven (Rom. 6:1-11; zie ook 1 Tim. 2:11: Het woord is betrouwbaar: immers, indien wij met Hem gestorven zijn, zullen wij ook met Hem leven. ). 6. Het Nieuwe Verbond als de vervulling van de belofte Het Nieuwe Verbond is feitelijk de vervulling van Gods belofte in Jer. 31:31(Hebr. 8:8-12) dat Hij een nieuw verbond zal sluiten met de mensen. Hoewel we niet zomaar één-op-één alle beloften aan Israël op de kerk kunnen toepassen, zegt inzake de Bijbel zelf dat het Nieuwe Verbond zich zal uitstrekken tot de gehele mensheid: Hij zegt dan: Het is te gering, dat gij Mij tot een knecht zoudt zijn om de stammen van Jakob weder op te richten en de bewaarden van Israël terug te brengen; Ik stel u tot een licht der volken, opdat mijn heil reike tot het einde der aarde. (Jes. 49:9). Vgl. Rom. 9:6-8: Want niet allen, die van Israël afstammen, zijn Israël, en zij zijn ook niet allen kinderen, omdat zij nageslacht van Abraham zijn, maar: Door Isaak zal men van nageslacht van u spreken. Dat wil zeggen: niet de kinderen van het vlees zijn kinderen Gods, maar de kinderen der belofte gelden voor nageslacht.

4 Het Nieuwe Verbond heeft dus het Oude vervangen en creëert een nieuw volk bestaande uit heidenen en Joden die in Christus één worden gemaakt (Efez. 2:14). Zij allen hebben op één wijze de toegang tot God, namelijk door het verzoenend offer van Jezus Christus en zijn allen gedrenkt met dezelfde Heilige Geest als onderpand van hun verlossing (1 Kor. 12:13). 7. De Geest van het Nieuwe Verbond Kenmerkend voor de mensen van het Nieuwe Verbond is dat ze gedrenkt, vervuld, gedoopt zijn in de Heilige Geest. Petrus noemt dit de belofte van de Vader (Hand. 2:33) en voegt eraan toe: voor jullie is die belofte (Hand. 2:39). Voordat Jezus naar de hemel gaat, dringt Hij er bij Zijn discipelen op aan te blijven wachten op de belofte van de Vader (Hand. 1:9). Ook Paulus spreekt over de belofte van de Geest (Gal. 3:14) in relatie tot het deelhebben aan het nieuwe leven van Christus in het Nieuwe Verbond. Johannes de Doper wijst op Jezus als degene die jullie zal dopen met de Heilige Geest en met vuur (Matth. 3:11). Het ontvangen van de Heilige Geest is dus het kenmerk van deel hebben aan het Nieuwe Verbond (Efez. 1:13,14; zie ook 2 Kor. 1:21,22 en 5:5). Daarmee wordt vervuld wat God beloofd heeft in Jer. 31:33 en Ezech. 36:26 en 27, namelijk dat Hij de nieuwe mens van binnenuit zou veranderen door hen een nieuw hart te geven en een nieuwe geest. Gelovigen die ingegaan zijn in het Nieuwe Verbond worden voortaan niet meer geleid door uitwendige bepalingen, maar door de Geest van God Zelf. Zoals Jezus de Middelaar van het Nieuwe Verbond is ( dit is het nieuwe verbond in mijn bloed. ), is de Heilige Geest het Onderpand (de garantie) van ons deelhebben aan het Nieuwe Verbond in Christus: in Hem bent u, toen u gelovig werd, ook verzegeld met de Heilige Geest van de belofte, die een onderpand is van onze erfenis, tot verlossing van het volk, dat Hij Zich verworven heeft, tot lof zijner heerlijkheid (Efez. 1:13,14). Niet de kinderdoop (die in de plaats van de besnijdenis gekomen zou zijn) is het onderpand van onze deelname aan het Nieuwe Verbond, maar de Heilige Geest. Als Petrus op de Pinksterdag spreekt over de belofte van de Vader, heeft hij het over de Heilige Geest die beloofd is aan degenen die Jezus aannemen in geloof. (Vgl. Ezech. 36:27 Mijn Geest zal Ik in uw binnenste geven en Joël 2:28 Ik zal Mijn Geest uitstorten op al wat leeft ). James Packer schrijft in I want to be a Christian : Ik geloof in de Heilige Geest, zo begint de derde paragraaf van de Geloofsbelijdenis. Van het scheppende werk van de Vader en het reddingswerk van de Zoon, worden we geleid naar het herscheppende werk van de Geest, waardoor mensen werkelijk nieuw gemaakt worden in en door Christus. Door de Geest (en niet uit werken der Wet) wordt het nieuwe leven van Christus en de relatie met God de Vader en God de Zoon gerealiseerd. In de waterdoop wordt zichtbaar gemaakt dat we gestorven zijn aan de oude mens en dat we nu als nieuwe scheppingen leven en met Christus heersen. Het logische gevolg daarop is het vervuld worden met de Heilige Geest door de doop in de Geest om ook inderdaad dit nieuwe leven te kunnen leven.

5 Of weet je niet, dat wij allen, die in Christus Jezus gedoopt zijn, in zijn dood gedoopt zijn? Wij zijn dan met Hem begraven door de doop in de dood, opdat, gelijk Christus uit de doden opgewekt is door de majesteit des Vaders, zo ook wij in nieuwheid des levens zouden wandelen, (Rom. 6:3 en 4). 8. Het Nieuwe Verbond, een verbond van de Geest Het Nieuwe Verbond in Christus, waardoor wij tot andere mensen worden gemaakt, is een verbond dat uitgewerkt wordt door de Geest van God. Jezus sterven was de grond voor onze redding, Zijn Opstanding het bewijs dat wij deel hebben aan Zijn nieuwe leven (dat laten we dus zien in de doop), de Heilige Geest is de persoon van God Die ons in staat stelt als nieuwe scheppingen te leven. M.a.w. God poetst onze oude mens niet op, Hij verplicht ons niet om dat te doen Wij zijn met Christus gestorven ( niet meer mijn ik, maar Christus leeft in mij Gal.2: 20; Want u bent gestorven en uw leven is verborgen met Christus in God. Kol. 3:3). Het enige dat Hij van ons vraagt is dat we ons laten vervullen met Zijn Geest (Ef. 5:18). De Geest zal ons leven veranderen (Rom. 8:13). De belofte van de Geest als onderdeel van het Nieuwe Verbond is even zeker als het feit dat Jezus voor ons gestorven is en daarmee de weg naar God heeft vrijgemaakt:. omdat de liefde Gods in onze harten uitgestort is door de heilige Geest, die ons gegeven is, zo zeker als Christus, toen wij nog zwak waren, te zijner tijd voor goddelozen is gestorven, (Rom. 5:5,6). Toen Adam in zonde viel, vielen we allemaal in zonde; de tweede Adam Christus heeft de dood en de zonde overwonnen (zie 1 Kor. 15:42-49; Rom. 5:17-19). In Hem hebben wij deel aan dit nieuwe leven, niet slechts voor de toekomst, maar ook nu al. Om dit nieuwe leven te realiseren is het nodig om voortdurend vervuld te zijn van de Heilige Geest. Bij een Nieuw Verbond hoort een nieuwe schepping: Zo kennen wij dan van nu aan niemand naar het vlees. Indien wij al Christus naar het vlees gekend hebben, thans niet meer. Zo is dan wie in Christus is een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het nieuwe is gekomen. Hem, die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid Gods in Hem. (2 Kor. 5:16,17 en 21). En bij een nieuwe schepping hoort een nieuwe Geest: de Geest van het zoonschap, door welke wij roepen: Abba, Vader. Die Geest getuigt met onze geest, dat wij kinderen Gods zijn. (Rom. 8:15,16).