Stock picking in bange tijden: Innovatie als keuze criterium

Transcriptie

1 Stock picking in bange tijden: Innovatie als keuze criterium 1. In de huidige aandelenmarkten lijkt het onmogelijk om grote volatiliteit te vermijden en een gezonde performance met een beheerst risico te bewerkstelligen. Nog nooit is de politieke invloed op financiële markten zo groot geweest. Onmacht om een structurele oplossing voor het Euro zone probleem te bereiken, de voortdurende debatten over de economische krimp door terugdringen van overheidstekorten versus groeibevorderende maatregelen, en de partijpolitieke blokkades in de Verenigde Staten om orde op zaken te stellen in de overheidsbegroting; dit alles schept onzekerheden die gezonde economische groei in de weg staan. Geen wonder dat het consumenten- en producentenvertrouwen op een heel laag peil staan en dat de vooruitzichten van bedrijven steeds pessimistischer worden. In dat klimaat kan geen aandelenbeurs mooie resultaten laten zien. Dat wil niet zeggen dat alle bedrijven het slecht doen. Maar het is duidelijk dat de keuze voor beleggingen in aandelen heel zorgvuldig moet geschieden. Voor Andreas Capital is de zoektocht naar beheerste risico s, lage volatiliteit en inkomensperformance in de aandelensfeer een never-ending story. 2. In de analyses van Andreas Capital zijn naast kwantitatieve elementen zoals P/E ratio s, kwalitatieve factoren van belang bij de selectie van aandelen voor cliëntenportefeuilles. In onze research notitie van juli 2011 bespraken

2 we de positieve invloed van maatschappelijk verantwoord gedrag van ondernemingen op hun performance. In deze notitie gaan we een stap verder in het identificeren van potentieel goede performers. Het uitgangspunt daarbij is dat in een concurrerende global market omgeving, bedrijven die investeren in innovatieve producten en innovatieve productiemethodes waardoor patenten en Intellectuele Eigendomsrechten worden verworven, op termijn een betere performance zullen tonen dan bedrijven die dat niet doen. 3. Laten we eerst eens kijken waar Innovatie een belangrijk nationaal fenomeen is. Binnen de Europese Unie is sinds de top van Lissabon in 2000 veel aandacht voor Innovatie als een belangrijke factor voor een dynamische en concurrerende Europese economie. De Europese Commissie verzamelt sindsdien een set van statistisch materiaal op basis waarvan een Innovatie indicator wordt bepaald per land. Daarin spelen elementen een rol zoals: de kwaliteit van de beroepsbevolking gemeten aan de hand van het opleidingsniveau, de hoogte van de research & development bestedingen in de industrie, het niveau van overheidsinspanningen voor innovatie, het aantal octrooien/patenten per miljoen inwoners, het niveau van exporten van kennisintensieve bedrijven, enz. Op basis hiervan wordt een uitgebreide statistische verzameling gemaakt die leidt tot een European Innovation Scoreboard (EIS) die jaarlijks wordt gepubliceerd voor de 27 lidstaten van de EU en voor vergelijking van andere Europese landen.

3 De resultaten van de meest recente EIS is gebaseerd op 2009 gegevens en zijn gepubliceerd voor de 27 lidstaten. In de grafiek hieronder worden de uitkomsten weergegeven. (Bron: European Innovation Scoreboard 2009) Er zijn vier groepen te onderscheiden: Innovatie Leiders : Denemarken, Duitsland, Finland, Verenigd Koninkrijk en Zweden. Innovatie Volgers waaronder Nederland en ook België, Frankrijk en Ierland. Bescheiden Vernieuwers met landen als Italië, Griekenland, Portugal, Spanje en Tsjechië. Achterblijvers zoals Bulgarije, Letland en Roemenie. De EPO Scoreboard is een zeer brede indicator. Als het met name gaat om de innovatie kracht van bedrijven zijn vooral de R&D inspanningen en de daaruit voortvloeiende activiteit van het bedrijfsleven op het gebied van octrooi

4 aanvragen goede graadmeters. Immers in geval van een succesvol product, beschermt een octrooi de marktpositie van de onderneming en legt daarmee een solide basis voor een toekomstige kasstroom. In de onderstaande tabel wordt het aantal aanvragen voor octrooien bij het European Patent Office (EPO) per land gepresenteerd voor 8 landen in de hiervoor genoemde Innovatie kopgroepen. Octrooi aanvragen bij het European Patent Office in de jaren aanvragen 2001 per miljoen inwoners aanvragen 2010 per miljoen inwoners Finland Zweden Duitsland Nederland Denemarken België Frankrijk Ver. Koninkrijk [Bron: EPO Statistics: Filings ] Als het aantal octrooi aanvragen een goede indicator is voor de innovatieve kracht van het bedrijfsleven, dan levert dit een iets beter beeld op voor Nederland. In relatief opzicht (aantal patent aanvragen per 1 miljoen inwoners) scoort Nederland in de kopgroep samen met Finland, Zweden en Denemarken, en zelfs hoger dan Duitsland. Dat het Verenigd Koninkrijk in eens duikelt naar de laatste plaats in dit overzicht hangt voor een groot gedeelte samen met de sterk veranderde economische structuur van dat land

5 waar de industrie in de afgelopen decennia sterk is afgenomen en een sterke nadruk is komen te liggen op de dienstverlenende sector ( financiële instellingen en consultancy) waar intellectuele eigendom niet door middel van patenten wordt geregeld. 4. Het EPO publiceert ook gegevens over de top aanvragers per sector. Als die informatie gekoppeld wordt aan de algemene statistieken van het European Innovation Scoreboard dan is het mogelijk om een indruk te krijgen van het potentieel voor toekomstige bedrijfsresultaten op basis van innovatie en marktbeschermende octrooien. De tabel hieronder geeft daarvan een eerste proeve. Europese patent aanvragers in technologisch leidende sectoren Leidende technologie sectoren Dominante regio in totaal EPO aanvragen Totaal aantal aanvragen in 2010 % aanvragen van top 5 Europese bedrijven ICT USA/Europa % Bio/pharma Europa % Electronica Europa/Azië % Med.Technol. USA % Chemie Europa/USA % [Bron: EPO Statistics: Filings 2010] De tabel illustreert dat Europese bedrijven in enkele technologie sectoren leidend zijn. In Chemie, ICT en Electronica zijn de top 5 Europese bedrijven pioniers in het aanvragen van octrooien in 2010 en dat is kijkend naar de EPO statistieken geen uitzondering.

6 De top Europese aanvragers per sector zijn : ICT: Ericson (Zwed), Alcatel (France), Nokia (Fin), France Telecom (France), Philips (Ned). Bio/Pharma: Novartis(Zwits), HoffmanLR (Zwits), NovoNordic (Dmk), DSM (Ned), Abbott(VK) Electronica: Siemens (Dtsl), Philips (Ned), Bosch (Dtsl), ABB (Zwits), EADS (France) Medische Technologie: Philips (Ned), Sanofi (France), Abbott (VK), HillRom (VK), HoffmanLR (Zwits) Chemie: Basf (Dtsl), Bayer (Dtsl), HoffmanLR (Zwits), Novartis (Zwits), Boehringer (Dtsl). 5. Stock picking is altijd meer een art than a science. In onze visie moet deze art wel geholpen worden door research en analyse. Wij gaan ervan uit dat ondernemingen die investeren in innovatie en via patenten hun toekomstige markt posities veilig stellen een betere performance kunnen laten zien. Natuurlijk zijn er veel andere factoren die de aandelen performance beïnvloeden. Omdat in een actieve beleggingsaanpak het altijd om relatieve keuzes gaat, is het beter om binnen bepaalde sectoren de innovatieve bedrijven eruit te pikken. Daarom is het goed te weten wie de grote spelers in de leidende technologie sectoren zijn vooral in landen die hoog op de innovatie ladder scoren. September 2011