EIWITKRISTALLOGRAFIE
|
|
- Dennis Verstraeten
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EIWITKRISTALLOGRAFIE
2 Inhoud workshop Kennismaken Inhoud module Practica
3 Voorstellen Roelof Stienstra ontwikkelaar Kees-Jan van Heusden testschooldocent Chemische Technologie UT docent scheikunde, ANW, NLT vanaf 1994 Altena College, Sleeuwijk sinds 2000 Universiteit Utrecht docent scheikunde, NLT vanaf 1996 R.S.G. Broklede, Breukelen sinds 1997
4 Altena College Broklede
5 Docent bij de sectie -voorwaarden 2 e fase docent VWO 1 dag per week gedurende een jaar = 0,2 fte bij een scheikundesectie
6 Docent bij de sectie -inhoud Kennis verwerven over het onderzoek van de sectie door: overleg gesprekken met medewerkers van de sectie verdiepen in vakliteratuur Concrete klus uitvoeren een masterclass ontwikkelen een project opzetten van de sectie en de school experimenten ontwikkelen meewerken aan modules (nieuwe scheikunde of NLT) Betrokken bij de vertaling van het onderzoek van de sectie naar het VWO niveau, bijvoorbeeld door gastlessen.
7 Docent bij kristal- en structuurchemie kristal- en structuurchemie eiwit röntgendiffractie berekeningen structuur eiwit bepaalt de functie laten groeien van kristallen NLT biologie natuurkunde wiskunde scheikunde scheikunde
8 Klus uitvoeren NLT module Titel: Eiwitkristallografie 1 Inleiding 2 Kristallen maken 3 Röntgendiffractie 4 Eiwit
9 Eiwitkristallografie inleiding Interesse wekken Harvard cell animation Uitleg van opbouw van de module
10 H2 Kristallen maken -eenheidscel
11 H2 Kristallen maken -practicum Practicum 7: Fenylsalicylaat Fenylsalicylaat ook wel salol genoemd heeft een smeltpunt van 42 o C en lost slecht op in water. Fenylsalicylaat wordt toegepast als antiseptisch middel en conserveringsmiddel. NFPA-ratings: health: 1; flammability: 0; reactivity: 0;
12 H2 Kristallen maken -practicum Practicum 12: Eenkristal van Aluin Verzadigde aluinoplossing Indampen In glazen bekerglas (wachten) In plastic bekerglas (wachten)
13 H2 Kristallen maken -practicum Practicum 11: Oplosbaarheid van aluin Klas in groepjes: Per groepje 10 gram water en 1,2,. of 7 gram aluin. Verwarmen tot opgelost (in heet water bad) afkoelen en temperatuur van vertroebelen aflezen)
14 H2 Kristallen maken -practicum Practicum 26: Maak een zo groot mogelijk eenkristal van Aluin ml verzadigde aluinoplossing Andere materialen verzinnen ze zelf Lijm, draad, sateprikkers enz. Hoe groter en mooier, Hoe hoger het cijfer.
15 Kristallen maken -practicum
16 H2 Röntgendiffractie -practicum Practicum 29: golftank Bestuderen van de interferentie van golven in een golftank. Practicum 33: Interferentie van licht Bestuderen van de interferentie laserlicht.
17
18 synchrotron omtrek storage ring: snelheid elektronen: druk in de ring: 844 meter bijna lichtsnelheid 10-9 mbar
19
20 Eiwitkristallografie röntgendiffractie met elektronen-dichtheid kan de plaats van de atomen van het eiwit worden bepaald -Ala-Ser-Tyr - Val - Ile - Thr - Gly - 4 Å 2 Å
21 Eiwitkristallografie röntgendiffractie met elektronen-dichtheid kan de plaats van de atomen van het eiwit worden bepaald -Ala-Ser-Tyr - Val - Ile - Thr - Gly - 4 Å 2 Å
22 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe hydrofiele en hydrofobe aminozuren de eiwitvouwing beïnvloeden
23 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
24 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
25 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
26 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
27 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
28 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
29 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
30 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
31 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
32 Eiwitkristallografie eiwit weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
33 H4 Eiwit - practicum Practicum 54: Amylase 1 ml speeksel verdunnen tot 25 ml 5 ml 1% zetmeel-oplossing + 5 ml verdunde speeksel oplossing mengen. 1 druppel reactiemengsel per 30 sec. bij een jooddruppel doen.
34 H4 Eiwit - practicum resultaten
35 H4 Eiwit - practicum Per groepje 1 temperatuur Snelheid RT = 100 Snelheid andere temperatuur =??
36 Eiwitkristallografie module Moduleboek* 4 afgeronde hoofdstukken 55 vragen/opdrachten 6 filmpjes 7 practica waarvan 5 becijferd (kunnen) worden 2 excelopdrachten 3 computeropdrachten 3 computerpractica 10 keuzeopdrachten
37 Eiwitkristallografie module Docentenhandleiding* Leerdoelen per hoofdstuk Lesplanner Antwoorden Beoordelingsformulieren practica Theoretische eindtoets
38 Eiwitkristallografie -planning 1 Inleiding 1 les 2 Kristallen maken 7 lessen 3 Röntgendiffractie 4 lessen 4 Eiwit 5 lessen Keuzeopdracht Toets Totaal 5 lessen 2 lessen 24 lessen
39 Eiwitkristallografie -becijfering Theoretische toets (open boek) 50% 5 Practica 50% Keuzeopdracht
40 Tot slot Bedankt
41 Eiwitkristallen Lysozym: mg/ml stockoplossing Neerslagmix: 30% mono-methyl-peg 5000 in 1 M NaCl, 50 mm NaAc buffer ph = 4,7
42 Practica Chemicaliën fenylsalicylaat 1 gram per groep ethanol 5 ml per groep aluin 15 gram per groep ijs keukenzout 1% zetmeeloplossing jood-oplossing 1 druppelflesje per groep
43 Practica Materialen-1 zeer dun visdraad of nylondraad secondelijm, satéprikkers dunne vulpotloodvullingen verschillende lasers tralies met verschillende tralieconstanten molecuulbouwdoos 3C, 7H,1N, 2O en 13 bind. insteekhoes met hokjespapier thermometer reageerbuizen
44 Practica Materialen-2 balans indampschaaltje brander (+toebehoren) plastic bekerglazen (50 of 100mL) glazen bekerglazen (50 of 100mL) maatcilinder van 25 ml pipet van 5 ml en van 1 ml stopwatch plastic pasteurpipetjes
45 Practica Materialen-slot Waterbad(en) Golftank (kan worden vervangen met youtube-filmpjes) Computers waarop Deepview is geïnstalleerd Leerlingen hebben schrijfrechten nodig: uitproberen!
46 Syllabus en eiwit
47 Syllabus en eiwit
48 Syllabus en eiwit
49 Eiwitkristallografie inleiding Na H1 moet een leerling: kunnen uitleggen waarom eiwitten belangrijk zijn weten waarom oneindig veel eiwitten mogelijk zijn begrijpen waarom de plaats van atomen wel met röntgenstraling, maar niet met licht kan worden bepaald
50 Eiwitkristallografie H2 kristallen maken Na H2 moet een leerling: kunnen beschrijven welke factoren kristalgroei beïnvloeden een onderzoek kunnen bedenken om de invloed van deze factoren op kristalgroei te meten een proef kunnen opzetten om een zo groot mogelijk éénkristal te kunnen kweken de eenheidscel kunnen bepalen van een regelmatige tweedimensionale tekening
51 Eiwitkristallografie röntgendiffractie Na dit hoofdstuk moet een leerling: de relatie tussen de tralieconstante, golflengte en de afstand van de maxima beheersen kunnen uitleggen dat een reflectie van een röntgendiffractiepatroon ontstaat door verstrooiing van röntgenstraling door elektronen in een kristal kunnen uitleggen hoe met behulp van de elektronendichtheid de plaats van de atomen van het eiwit kan worden bepaald
52 Eiwitkristallografie röntgendiffractie Na dit hoofdstuk moet een leerling: de relatie tussen de tralieconstante, golflengte en de afstand van de maxima beheersen kunnen uitleggen dat een reflectie van een röntgendiffractiepatroon ontstaat door verstrooiing van röntgenstraling door elektronen in een kristal kunnen uitleggen hoe met behulp van de elektronendichtheid de plaats van de atomen van het eiwit kan worden bepaald
53 Eiwitkristallografie eiwit Na dit hoofdstuk moet een leerling: de peptide binding, φ-binding, ψ-binding, Cα-, en Cβatomen van een primaire structuur kunnen aanwijzen kunnen uitleggen waarom een peptide-binding plat is weten hoe hydrofiele en hydrofobe aminozuren de eiwitvouwing beïnvloeden weten hoe het katalytische centrum van amylase werkt
54 NLT: natuur, leven en technologie combinatie - natuurkunde - scheikunde - biologie - wiskunde - fysische aardrijkskunde kernvragen Combineren van mono vakken - hoe werkt het? - waarom is iets zoals het is? - wat zijn de nieuwste ontwikkelingen in gezondheidszorg natuurwetenschap techniek
55 H2 Kristallen maken -2D eenheidscel
56 H2 Kristallen maken -2D eenheidscel
57 H2 Kristallen maken -2D eenheidscel
PENTA college CSG Scala Rietvelden vakgroep biologie Glaswerk practicum. Naam: Klas: Samengewerkt met:
Glaswerk practicum Naam: Klas: Samengewerkt met: 1 Inhoudsopgave Stofonderdelen Blz. Inleiding glaswerk: 2 - Doelen glaswerkpracticum & eindpracticum - Planning Veiligheidregels: 3 - Opdracht 1 Glaswerkpracticum:
Nadere informatieEiwitkristallografie. Gecertificeerde NLT module voor VWO
Eiwitkristallografie Gecertificeerde NLT module voor VWO Colofon De module Eiwitkristallografie is bestemd voor de lessen Natuur, Leven en Technologie (NLT). De module is op 26-06-2012 gecertificeerd door
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 11 Biomoleculen bladzijde 1 Opgave 1 Geef de reactie van de verbranding van glucose (C 6H 12O 6) tot CO 2 en water. C 6H 12O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2O Opgave 2 Hoe luidt de reactie (bruto formules)
Nadere informatieWa W rm r t m e Inlage
Inlage Proef 1 nattigheid - 1 Erlenmeyer (nr. 10) - 1 Rubberen stop (nr. 18) - Heet water Doe wat heet water in de erlenmeyer. Doe de stop erop en kijk wat er gebeurt. Kun je dit beschrijven? Proef 2 Frisse
Nadere informatieOnderzoeksthema: DNA extractie uit levende cellen (kiwi) (6 jaar) C. Schramme
Onderzoeksthema: DNA extractie uit levende cellen (kiwi) (6 jaar) C. Schramme Bij dit onderzoekje wordt het accent in hoofdzaak gelegd op het leren ontwikkelen van een onderzoeksmethode, een werkwijze,
Nadere informatieMens & Medisch. Future4U. Reflectieformulier. Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. Mens & Medisch. In deze les. Inhoud.
Experimentlessen voor havo en vwo Reflectieformulier In deze les De les sluit aan bij de sub domeinen Chemisch rekenen (sk), Eigenschappen en modellen (sk) en Onderzoek en ontwerp (sk). Aan de hand van
Nadere informatieMens & Medisch. Future4U. Reflectieformulier. Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. Mens & Medisch. In deze les. Inhoud. www.exactwatjezoekt.
Future4U Experimentlessen voor havo en vwo Reflectieformulier In deze les De les sluit aan bij de sub domeinen Chemisch rekenen (sk), Eigenschappen en modellen (sk) en Onderzoek en ontwerp (sk). Aan de
Nadere informatieBorrelhapjes met energie
Borrelhapjes met energie Keuzeopdracht voor biologie bovenbouw vwo Een practicum over voedingstoffen, voedingsmiddelen en energie Voorkennis: kennis over voeding uit de onderbouw biologie/verzorging. Termen
Nadere informatieWelkom. Gezond of ziek: Een vouwtje verkeerd. Universiteit Leiden
Welkom Gezond of ziek: Een vouwtje verkeerd Eiwitstructuur niveaus Eiwitvouwing zorgt voor eiwitstructuur Een Hersenschors Hersenkamers Hersenplooi Cystische fibrose (CF) Kanker De ziekte van Alzheimer
Nadere informatie6,5. Verslag door Jesse 2249 woorden 6 februari keer beoordeeld
Verslag door Jesse 2249 woorden 6 februari 2017 6,5 19 keer beoordeeld Vak Biologie Theorie Onderzoeksvraag Waarom verschilt onze suiker van suiker uit de fabriek? Winning suiker uit de biet in de fabriek
Nadere informatieActief en zelfstandig leren en werken met Nu voor straks en Techniek om je heen
Actief en zelfstandig leren en werken met Nu voor straks en Techniek om je heen Door Hans Betlem, auteur Nu voor straks Inleiding Steeds meer scholen gaan over tot samenvoeging van de vakken natuur- en
Nadere informatie03 H3 Onderzoek stroomgeleiding. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 May 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/51290 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Niveau: expert Gezond of ziek Een vouwtje verkeerd Ontwikkeld door Universiteit Leiden in samenwerking met het Centre for Medical Systems Biology Op alle lesmaterialen is de Creative
Nadere informatieLeren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen.
Klas Lesonderwerp Beginsituatie Leskern Leerdoelen Docentendoelen Lesmateriaal Practicummaterialen Ondersteuning Organisatie 5 vwo wiskunde D Praktische opdracht Deel I (eerste lesblok van ongeveer 50
Nadere informatieWerkblad 2.3: Elektrondiffractie aan Grafiet
Werkblad 2.3: Elektrondiffractie aan Grafiet In dit experiment wordt de afstand tussen naburige atomen in een grafietkristal bepaald. Grafiet is een kristallijne vorm van koolstof waarbij het kristal is
Nadere informatieSchrijven met zetmeel
Schrijven met zetmeel 1. Onderzoeksvraag Hoe kan je een boodschap die geschreven is met zetmeel zichtbaar maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Oxidatie: een chemisch proces
Nadere informatiePracticum Emulsies. Leerdoelen
Moleculaire gastronomie is een wetenschapsveld dat zich richt op het verbeteren van bestaande recepten, door bijvoorbeeld te onderzoeken wat de oorzaak is van veelvoorkomende problemen bij het uitvoeren
Nadere informatieLOKAAL LESMATERIAAL Docentenhandleiding over het materiaal kunststof en het beroep procesoperator in de kunststofindustrie.
LOKAAL LESMATERIAAL Docentenhandleiding over het materiaal kunststof en het beroep procesoperator in de kunststofindustrie. (aan de hand van de PSO ideeënbo) Lokaal Lesmateriaal door Marco Welink De wereld
Nadere informatieProef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelheid
Proef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelh Proef door een scholier 1517 woorden 6 oktober 2004 6,3 113 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inhoud: Inling o Doel o Hypothese Theoretische achtergrond Benodigdheden
Nadere informatieDOCENTENHANDLEIDING. Wegen, mengsels en scheidingsmethode. Een introductie op het lab.
DOCENTENHANDLEIDING Wegen, mengsels en scheidingsmethode Een introductie op het lab. 1. Beoogde voorkennis Deze uitgangspunten zijn op de volgende manier ondervangen: - Practica tijdens de eerste 2 lessen
Nadere informatieDe leerlingen maken kennis met het beroep van biotechnoloog en doen onderzoek naar het gebruik van enzymen in de bereiding van voedingsmiddelen.
docentenhandleiding Module: De leerlingen maken kennis met het beroep van biotechnoloog en doen onderzoek naar het gebruik van enzymen in de bereiding van voedingsmiddelen. Inhoud 1. opzet module 2. voorbereidingen
Nadere informatiestofomschrijving 4 012 tt 100 SE leesvaardigheid en examenidioom. 3 3 n
Programma van Toetsing en Afsluiting 04-05 Vak: Duits 3 0 tt 00 Kurzgeschichten. Het beantwoorden van vragen en vertalen van tekstpassages n.a.v. een aantal korte Duitse verhalen en bijbehorende literatuurgeschiedenis.
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 580 woorden 27 januari 2014 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Rep Hfst. 2 Water is bijzonder, dat komt door
Nadere informatievrijdag 28 oktober :40:59 Nederland-tijd Moleculaire stoffen 4havo hoofdstuk 2; Chemie Overal
+ Moleculaire stoffen 4havo hoofdstuk 2; Chemie Overal + 2.2 Elektrisch geleidingsvermogen Demo 2.1 Geleidt stroom als vaste stof: ja / nee Geleidt stroom als vloeistof: ja/nee Opgebouwd uit welke atoomsoorten?
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.
Nadere informatieEindexamen havo biologie pilot 2013-I
TOA stage in HAVO-5 Lana merkt op haar stageschool tijdens haar opleiding tot technisch onderwijs assistent (TOA), dat het klaarzetten van een practicum voor een HAVO-5 klas serieus moet worden aangepakt.
Nadere informatieAardrijkskunde. stofomschrijving SE. 1 4tt1 tt 50 Katern Overleven in Europa (Domein B3 en C1) 1 3 j
Programma van Toetsing en Afsluiting 205-206 Vak: Aardrijkskunde periode VD 4tt tt 50 Katern Overleven in Europa (Domein B3 en C) 3 j 2 4po po Praktische Opdracht Eigen Omgeving icm Aardrijkskundige Vaardigheden.
Nadere informatieH7+8 kort les.notebook June 05, 2018
H78 kort les.notebook June 05, 2018 Hoofdstuk 7 en Materie We gaan eens goed naar die stoffen kijken. We gaan steeds een niveau dieper. Stoffen bijv. limonade (mengsel) Hoofdstuk 8 Straling Moleculen water
Nadere informatieDocentenhandleiding. Dynamisch modelleren
Docentenhandleiding - 1 - Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. De module in één oogopslag... 4 3. Leerdoelen... 6 4. Contexten... 8 5. Concepten... 8 6. Vaardigheden... 8 7. Voorkennis... 9 8. Leerplan...
Nadere informatieDocentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit
Docentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit #VOS-038 versie 2.1 Inhoud kit: 2 x 15 DNA profielen 2 x Dader profiel 2 x 1 ml loading dye (kleurloze vloeistof) 3 g agarose 400 µl blauwe gel dye (1000x)
Nadere informatieDocentenhandleiding. Afsluitende module. Van Nature tot Metro
Docentenhandleiding Afsluitende module Van Nature tot Metro Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen van
Nadere informatieDocentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit
Docentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit #VOS-038A versie 2.0 Inhoud kit: 6 x 5 DNA profielen 6 x Dader profiel 6 x 200µl loading dye (kleurloze vloeistof) 4 g agarose 400µl gel dye (1000x) 100ml elektroforese
Nadere informatieβ-clusterdag Maandag 19 december 2011
β-clusterdag Maandag 19 december 2011 Ochtendprogramma 09:30 u.: Introductie NLT 10:00 u.: NLT-module bekijken adhv focusopdracht 11:30 u.: Forumdiscussie met ontwerper, docent en leerlingen 12:30 u.:
Nadere informatieEen stof heeft altijd stofeigenschappen. Door hier gebruik van te maken, kun je stoffen makkelijk scheiden.
Stoffen scheiden Schrijf bij elke proef steeds je waarnemingen in je schrift. Bij het doen van experimenten is het belangrijk dat je goed opschrijft wat je hebt gedaan, zodat andere mensen jouw experiment
Nadere informatieT2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen
T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN 3(4) VMBO-TGK,
Nadere informatieNLT: een vak voor jou? Januari 2015 HWC AMSTELVEEN
NLT: een vak voor jou? Januari 2015 HWC AMSTELVEEN NLT: een vak voor jou? Waarom deze voorlichting? NLT is een nieuw vak sinds 2005 NLT is een belangrijk (profiel)keuzevak NLT wát NLT wát Wat ga je doen
Nadere informatieCHEMIE OVERAL. Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v
Nieuw in 6e editie 2011 Chemie Overal 3h en 3v Opbouw leerboek Elk hoofdstuk begint met een hoofdstukschema. Daarin vindt u een overzicht van de paragrafen, experimenten en de leerling-ict van dat hoofdstuk.
Nadere informatieWiskunde D met Fontys en de TU/e
Wiskunde D met Fontys en de TU/e Mike Boldy m.c.boldy@tue.nl 5 juni 2008 Wiskunde D modules samenwerkingsverband met 3TU (UT, TUD, TU/e) en Fontys modules cursussen voor docenten kerngroep: scholen uit
Nadere informatieDe Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent
De Reizende DNA-labs 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent Brug tussen biologie en scheikunde op school en de life sciences Leerlingen gaan zelf aan de slag met de nieuwste
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,
Nadere informatieSamenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Moleculen
Samenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Mol Samenvatting door een scholier 1296 woorden 9 november 2017 7,6 34 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Paragraaf 6.1: stoffen herkennen
Nadere informatieProef Scheikunde Het suikergehalte in Cola en Cola Light bepalen
Proef Scheikunde Het suikergehalte in Cola en Cola Light bepalen Proef door een scholier 597 woorden 11 maart 24 5,6 22 keer beoordeeld Vak Scheikunde Proeven i.v.m. G.I.P. (suiker) Het suikergehalte in
Nadere informatieEsters. Versie 1 November 2014
Esters Versie 1 November 2014 Gepubliceerd en gedistribueerd door Universiteit Utrecht Departement Scheikunde Onderwijsinstituut Scheikunde Padualaan 8 3584 CH Utrecht Nederland Ontwikkelaar: Anneke Drost,
Nadere informatieDe TOA heeft een aantal potjes klaargezet. In sommige potjes zit een oplossing, in andere potjes zit een vaste stof.
OPDRACHT 9 Practicum Om je kennis van de scheidingsmethoden en oplosbaarheid te vergroten volgen hieronder een aantal proeven. Ook krijg je een proef over indicatoren / reagens. Met behulp daarvan kun
Nadere informatieOefenvragen Hoofdstuk 2 Scheidingsmethoden antwoorden
Oefenvragen Hoofdstuk 2 Scheidingsmethoden antwoorden Vraag 1 Zet een kruisje in de tabel bij de juiste scheidingsmethode(n). Er kan meer dan één antwoord per stelling goed zijn. De component met de grootste
Nadere informatieLANDSEXAMEN VWO
Examenprogramma BIOLOGIE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van
Nadere informatieInhoud Micro en nano fluidica, fotonica en elektronica. Lab on a Chip casus voor netwerkvorming UNIVERSITEIT TWENTE. UNIVERSITEIT TWENTE.
Netwerken VO HO 30 maart 2017 Lab on a Chip casus voor netwerkvorming Dr. Jan Jaap Wietsma Universiteit Twente / Greijdanus Zwolle j.j.wietsma@utwente.nl Drs. Arjan van Basten Saxion a.vanbasten@saxion.nl
Nadere informatieExamen Voorbereiding Voeding
Examen Voorbereiding Voeding Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 4 Voeding Begrippenlijst: Begrip Essentiële aminozuren Voedingsvezels Verzadigd vetzuur Onverzadigde vetzuren Essentiële vetzuren
Nadere informatieColofon Inhoud Veiligheid Symbolen Inleiding
Docentenhandleiding Colofon Inhoud Veiligheid Symbolen Inleiding Bèta4U is een uitgave van Exact wat je zoekt! Exact wat je zoekt! is een samenwerking tussen Stichting C3, onderwijsinstellingen, bedrijven
Nadere informatieNieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011
Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.
Nadere informatieBereiding van een tijdelijke crosslinked polymeer
Bereiding van een tijdelijke crosslinked polymeer 1) Materiaal 1 veiligheidsbril 1 spuitfles met water 1 maatcilinder 25 ml 1 bekerglas 100 ml 1 flesje methylrood indicator 20 ml polyvinylalcohol 5 ml
Nadere informatieBijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde
Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatie3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl
3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl 3.1 a Water doen koken b Paraffine doen stollen 3.3 Kristal maken 3.4 a Uitzetten en krimpen (demonstratie) b Thermometer ijken 1 3.1 a Water doen koken www.natuurkundecompact.nl
Nadere informatieBOUWSTENEN VAN HET LEVEN
BOUWSTENEN VAN HET LEVEN Pearson Basisboek Biologie 10voorBiologie VWO Hoofdstuk 1 L. Grotenbreg (MSc.) Bouwstenen van het leven Organische moleculen, groot of klein, bevatten chemische energie en zijn
Nadere informatieBijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde
Bijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieRaakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek
19-05-16 1 Raakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek in de ULO 19-05-16 2 Een oud probleem Bij natuurkunde weten de leerlingen weinig meer van de kennis opgedaan bij wiskunde en omgekeerd we moeten ervoor
Nadere informatiePRACTICUM VERTERING VWO 5
PRACTICUM VERTERING VWO 5 In deze handleiding worden een aantal opdrachten beschreven, die je in 3 lessen van 80 minuten gaat uitvoeren. Een gemist practicum dien je in overleg met Dhr. Heinink in kwt-tijd
Nadere informatie18.00 uur Welkom 18.05 uur Algemene informatie 18.45 uur Vragen 19.30 uur Afsluiting
18.00 uur Welkom 18.05 uur Algemene informatie 18.45 uur Vragen 19.30 uur Afsluiting 15, 21 en 22 januari: 10-min. gesprekken Eerste week van maart: keuzecarousel nieuwe vakken 13 maart: inleveren voorlopige
Nadere informatieOVERSTAP MAVO4-HAVO4. 28 november 2016
OVERSTAP MAVO4-HAVO4 28 november 2016 29-11-2016 PROGRAMMA - Uitleg Zeeuwse Code - Profielen HAVO - Leerlingen aan het woord - Wesley en Nemo, havo 4 NG - Vragen? 29-11-2016 2 ZEEUWSE CODE Intake gesprek
Nadere informatieEsters. Versie 1 November 2014
Esters Versie 1 November 2014 Gepubliceerd en gedistribueerd door Universiteit Utrecht Departement Scheikunde Onderwijsinstituut Scheikunde Sorbonnelaan 16 3584 CA Utrecht Nederland Ontwikkelaar: Anneke
Nadere informatieKernvraag: Hoe ziet een afkoelingsgrafiek eruit?
Kernvraag: Hoe ziet een afkoelingsgrafiek eruit? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Een kopje thee Je hebt een kopje warme thee, maar je bent druk bezig een computerspel te spelen.
Nadere informatieHOME MADE VITAMINES Werkboek
HOME MADE VITAMINES Werkboek Versie 1.1 Januari 2013 Sittard Jos van Mil Home made vitamines Inleiding Werkboek Inleiding Tijdens deze opdrachtenserie ga je werken in groepen van 4 personen. Ieder lid
Nadere informatie02 H2 Stoffen om je heen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Its Academy Laatst gewijzigd 18 December 2014 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/51289 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieChristelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo. Betaonderwijs
Christelijke Scholengemeenschap - gymnasium, atheneum, havo en vmbo Betaonderwijs 'Als je doet wat je altijd gedaan hebt, krijg je wat je altijd kreeg' Albert Einstein Wat is betaonderwijs? De bètarichting
Nadere informatieUitwerkingen. T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen
Uitwerkingen T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN
Nadere informatieDocentenhandleiding 2x16 Daderprofiel Dye kit
Docentenhandleiding 2x16 Daderprofiel Dye kit #VOS-039 versie 1.0 Inhoud kit: 2 x 15 Dye profielen 2 x Daderprofiel 3 g agarose 20 ml TAE 100x Benodigdheden: Electroforese opstelling inclusief voeding
Nadere informatieBijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie
Bijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieDatum Voorzitter Secretaris Klusser
Datum Voorzitter Secretaris Klusser Elaborate Aan de slag 4: Het winnen van koper uit malachiet teamopdracht Inleiding De bereiding van koper uit malachiet gaat in verschillende stappen: Stap 1: het maken
Nadere informatie19.00 uur Welkom uur Algemene informatie uur Vragen uur Afsluiting
19.00 uur Welkom 19.05 uur Algemene informatie 19.45 uur Vragen 20.30 uur Afsluiting 18 februari: keuzecarrousel nieuwe 26 februari: inleveren voorlopige stroomkeuze 7, 13 en 14 april: 10-min. gesprekken
Nadere informatiePTA SCHOOLEXAMENS Natuurkunde cohort
Natuurkunde cohort 2015-2017 %. % % % % Toets over H1, 2, 3, 4, 5, 6 35% 150 min schriftelijk cijfer Experimenteel onderzoek: De Leerlingen werken in tweetallen aan een experiment. Het bijbehorende hoofdstuk:
Nadere informatieProfielkeuze in VWO 3. Gonnie Zegers Decaan Havo/VWO 3, 4, 5 en 6
Profielkeuze in VWO 3 Gonnie Zegers Decaan Havo/VWO 3, 4, 5 en 6 gzegers@donboscocollege.com De profielen Cultuur en Maatschappij (C&M) Economie en Maatschappij (E&M) Natuur en Gezondheid (N&G) Natuur
Nadere informatieLesbrief : Melk en essentiële aminozuren Versie januari 2015
Lesbrief : Melk en essentiële aminozuren Versie januari 2015 Gepubliceerd en gedistribueerd door Universiteit Utrecht Departement Scheikunde Onderwijsinstituut Scheikunde Padualaan 8 3584 CH Utrecht Nederland
Nadere informatieBepaling van concentratie nitriet in een monster met een. spectrofotometer
Handleiding Spectrofotometer 118085 Bepaling van concentratie nitriet in een monster met een spectrofotometer 118085 1. Inleiding Achtergrond informatie spectrofotometrie. Als een oplossing gekleurd is,
Nadere informatieBereiding van alleskleverlijm
Bereiding van alleskleverlijm 1) Materiaal 1 veiligheidsbril 1 weegbalans 1 plastic weegschuitje 2 gram polyvinylacetaat 1 lepel 1 bekerglas 50 ml 1 glazen pipet 10 ml 1 pipetpeer 7,5 ml ethylacetaat 1
Nadere informatieTwente Academy. Twente Academy wint SIGMA-prijs voor bijzondere resultaten wiskundeaansluiting
In het kader van de Twente Academy vindt een groot aantal wiskundige activiteiten plaats, bedoeld voor leerlingen van het VWO. Floor Altena geeft een overzicht. Twente Academy Twente Academy wint SIGMA-prijs
Nadere informatieNLT: een vak voor jou? Januari 2018 HWC AMSTELVEEN
NLT: een vak voor jou? Januari 2018 HWC AMSTELVEEN NLT: een vak voor jou? Waarom deze voorlichting? NLT is een nieuw vak sinds 2005 NLT is een belangrijk (profiel)keuzevak NLT wát NLT wát Wat ga je doen
Nadere informatieChemie Overal 3vwo editie 2012
Chemie Overal 3vwo editie 2012 Voorbeeld practicuminstructies Experiment 2-1 t/m 2-5 Experiment 5-1 t/m 5-4 Februari 2012 Experiment 2.1: Is elke stof in water oplosbaar? Is water een geschikt oplosmiddel
Nadere informatie3 Het Foto Elektrisch Effect. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/51931
Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 May 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/51931 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieHOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES?
OPDRACHT HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES? In deze opdracht doorloop je in vogelvlucht alle stappen die je kunt zetten om van leerdoelen te komen tot een goede les voor de leerlingen. Het betreft
Nadere informatieKeuzeopdracht Textiel verven
klas 2 havo/atheneum 2013-2014, periodeboek: Breng kleur in je leven! Keuzeopdracht Textiel verven Ontwerp en maak een kledingstuk van spijkerstof voor de R&D-mascotte en presenteer je product aan de groep***
Nadere informatieJan Apotheker coach bonte leerlijn
Leerlijnen in nieuwe scheikunde Jan Apotheker coach bonte leerlijn Bonte leerlijn Overzicht achtergronden Overzicht leerlijn Bespreking module slikken of spuiten Gelegenheid tot vragen Achtergrond symbolen
Nadere informatieNatuur, leven en technologie (NLT)
Natuur, leven en technologie (NLT) Natuur, leven en technologie (NLT) Dit hoofdstuk gaat over het keuzevak natuur, leven en technologie. Dit vak noem je ook wel NLT. NLT is een combinatie van de zo genoemde
Nadere informatieWorkshop Differentiatie. Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom.
Workshop Differentiatie Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom. Voorstelrondje Wat kom je halen? Wat versta je onder differentiëren? Wat is het programma Doel: aantal voorbeelden van
Nadere informatieEsters. Versie 1 November 2014
Esters Versie 1 November 2014 Gepubliceerd en gedistribueerd door Universiteit Utrecht Departement Scheikunde nderwijsinstituut Scheikunde Sorbonnelaan 16 3584 A Utrecht Nederland ntwikkelaar: Anneke Drost,
Nadere informatieoverstap MAVO4-HAVO4. 3 december 2018
5-12-2018 overstap MAVO4-HAVO4 3 december 2018 5-12-2018 2 Programma - Uitleg Zeeuwse Code - Profielen HAVO - Welke keuze - Vragen? 5-12-2018 3 Zeeuwse Code Uitgangspunt is de motivatiebrief van de leerling
Nadere informatie3 december 2015 Science. Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT.
3 december 2015 Science Talentstroom voor leerjaar 1,2,3 havo/vwo met de mogelijkheid tot voortzetting in de bovenbouw in het vak NLT. Het doel Leerlingen voorbereiden op natuurwetenschappelijk onderzoek
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017. Vak: Natuur- en scheikunde 1 (NASK) Inleiding. Voor het vak Nask1 gebruiken we twee methodes:
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2017 Vak: Natuur- en scheikunde 1 (NASK) Inleiding Voor het vak Nask1 gebruiken we twee methodes: In het derde jaar: Nu voor staks (ThiemeMeulenhoff) In het vierde
Nadere informatieDocentenhandleiding PO Schoolkamp
Docentenhandleiding PO Schoolkamp Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat maakt deze opdracht 21 e eeuws?... 1 2.1 Lesdoelstellingen... 2 2.2 Leerdoelen... 2 3 Opzet van de opdracht... 2 3.1 Indeling van
Nadere informatieOnderzoeksvaardigheden in de TWEEDE klas. Huiswerk ma 8 sept Alle opdrachten m.u.v. experimenten. Waarom zijn de bananen krom?
Waarom zijn de bananen krom? Onderzoeksvaardigheden in de TWEEDE klas Huiswerk ma 8 sept Alle opdrachten m.u.v. experimenten Waarom zijn de bananen krom? Augustes 2008 Een groot deel van dit boekje is
Nadere informatieAutonomie Ik kan veel zelf
Competentie Ik kan veel Autonomie Ik kan veel zelf Relatie Ik wil samenwerken Leiding geven aan je eigen leven Plezier in leren Gezien worden Programma AVONDSTART Journaal Planning Bijzonderheden 1 WORKSHOP
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting Vak: Nederlands VWO 4. stofomschrijving
Vak: Nederlands VWO periode code som tt/mt/lt po/hd 3 of tt mt 0 Presentatie literair thema De leerlingen lezen twee moderne prozawerken. In een leesgroep wordt vastgesteld welke twee werken dit zullen
Nadere informatieBiologie Examen. Sla steeds een regel over tussen de vragen! Bestaat uit: Een examen met opgaven ( + 40 vragen ); Een bijlage met informatie en;
1 Biologie Examen Bestaat uit: Een examen met opgaven ( + 40 vragen ); Een bijlage met informatie en; Waarvan 10 15 MC vragen (soms) Een uitwerkbijlage voor bepaalde vragen. Toegestane hulpmiddelen: Goedgekeurd
Nadere informatieWerkplan Leerjaar: 4V Sectie: ANW Verantwoordelijke docent: William Vletter Marie-José van der Voort
Werkplan 2016-2017 Leerjaar: 4V Sectie: ANW Verantwoordelijke docent: William Vletter Marie-José van der Voort N.B. De kleuren in de kantlijn staan voor de vier lesperiodes te, mu en O&O in de brugklassen
Nadere informatieH1 Werken met hoeveelheden. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Its Academy Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 December 2014 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/45481 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieBlauwdruk ontwikkeling leermateriaal
Blauwdruk ontwikkeling leermateriaal School: Greijdanus College Door: Jeroen Wester Datum: 19 augustus 2015 Versie: 1.0 Onderstaande blauwdruk is tot stand gekomen door eerdere ervaringen bij het ontwikkelen
Nadere informatieHydrofobe staart. Leerlingopdracht
Vak: Scheikunde Niveau: havo/vwo Denkwijze: Structuur en functie/eigenschap Onderwerp: Zeep Aansluitend op: reinigingsmiddelen paragraaf 2.6 uit Chemie overal 3havo Leerlingopdracht Mensen gebruiken al
Nadere informatieHAVO 4, PTA 2014-2016 Toets-code Omschrijving Weging Moment Tijdsduur Wijze van toetsing Type toets Herkansing Commentaar Vak: Aardrijkskunde
Vak: Aardrijkskunde SE P1 Arm en rijk h1+2 4 TW1 50 Schriftelijk SE ja B1 SE P2 (Over)leven in Europa behandeld deel 9 TW2 50 Schriftelijk SE ja B3, C1 SE P3 Indonesie h1+2 5 TW3 50 Schriftelijk SE ja
Nadere informatieEvalueren van de kwaliteit van onderzoek
Evalueren van de kwaliteit van onderzoek Een aanpak voor zelfevaluatie van nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en validiteit door vwo-leerlingen bij onderzoek in de bètavakken Promotieonderzoek in kader van
Nadere informatie