// Project Renovatie. 26 // Bouwwereld _Project bella donna.indd :04

Transcriptie

1 // Project Renovatie Tekstproductie en fotografie Tom de Vries // Tekenwerk Henk Heusinkveld Binnenaanzicht kartelgevel op de begane grond vanuit een stand punt dat de gevel geheel open lijkt. De vensterbank heeft een bekleding van CVS-beplating. De bekleding aan de buiten zijde is van hogesterktebeton. 26 // Bouwwereld 26-30_Project bella donna.indd :04

2 Renovatie Bella Donna // Locatie: Bella Donna, Amstelveen // Opdrachtgever: ProWinko, A dam // Bouwperiode: jan najaar 2012 Gekartelde gevel op nieuwe vloerrand Het gerenoveerde kantoor Bella Donna heeft een gekartelde gevel met schuin geplaatste aluminium kozijnen, die afwisselend open en gesloten zijn uitgevoerd. De toegevoegde vloer- en dakran den zorgen voor heldere kaders die het gebouw los van het maaiveld tillen. Het kantoor Bella Donna, gelegen aan de gelijknamige straat in Amstelveen, was een karakteristiek voorbeeld van de architectuur uit de jaren 60: Helder, een beetje bruut, modernistisch en voorzien van voor die tijd vooruitstrevende materialen en technieken. Maar dat was niet meer voldoende om aan de huidige eisen van duurzaamheid, energiegebruik en comfort te voldoen. Tot 2009 was hier het hoofdkantoor van Wella (van de haarlakken) gevestigd. Het complex heeft nu een nieuwe eigenaar, die het heeft laten renoveren en het tuinhuis erachter heeft vervangen door nieuwbouw. Het gerenoveerde kantoor wordt verhuurd, terwijl de eigenaar zelf het tuinhuis in gebruik neemt als kantoorpaviljoen. Het gerenoveerde kantoorgebouw is twee verdiepingen hoog en bestaat uit drie vleugels, met op het centrale ontmoetingspunt een dakopbouw. Iedere verdieping is vanuit het centrale deel bereikbaar en is afzonderlijk verhuurbaar. Benthem Crouwel Architekten tekende voor de renovatie van het kantoorgebouw én de bouw van het nieuwe tuinhuis. De klepraampjes in het met geprint hardglas beplakte gesloten kozijn geven de gebruikers de mogelijkheid om met buitenlucht te ventileren. Vergrote footprint Projectarchitect Heymen Westerveld is er met zijn ontwerp voor de renovatie in geslaagd de beeldkwaliteit van het oorspronkelijke ontwerp (architect Webber) minstens te evenaren. De drie vleugels hebben een nieuw uiterlijk, mede doordat gebruik is Bouwwereld // _Project bella donna.indd :04

3 // Project Renovatie // Aanzicht oude gevel, ontworpen door architect Webber in // De nieuwe gevel heeft helderwitte kaders met daartussen een kartelgevel van om en om schuin geplaatste aluminium kozijnen. 3 // De dakopbouw heeft een bekleding van composietelementen in dezelfde kleur als de prefab elementen aan de vloer- en dakranden van de kantoorvleugels. gemaakt van de mogelijkheid in het bestemmingsplan om de footprint met 10 procent te vergroten. Alle langsgevels zijn nu 80 cm naar buiten geplaatst. De nieuwe verdiepingshoge aluminium kozijnen zijn wisselend schuin geplaatst, waardoor in plattegrond een kartelvorm ontstaat. De gevel krijgt stijfheid door op de binnenhoek geplaatste Y-vormige ribben van gezet aluminium. De kozijnen in de kartelgevel hebben afwisselend helder doorzichtglas en glas met een wit te stippenprint, dat over het kozijn is ge lijmd. Met dit ondoorzichtige hardglas is van het kozijn een gesloten (en geïsoleer de) doos gemaakt. Op subtiele wijze is telkens een klepraampje opgenomen om een natuurlijke ventilatie mogelijk te maken. Westerveld: Met deze kartelgevel, afwisselend open en gesloten, krijgt het gebouw plasticiteit en een grote dynamiek. Als je langs en om het gebouw loopt, toont het zich op het ene moment als een gesloten doos, maar een paar passen verder kijk je dwars door het gebouw heen. Ook als je binnen door de ruimtes loopt, heb je telkens een ander beeld van de weldadige groene buitenruimte. Nieuwe vloer- en dakranden De vergroting van de footprint maakte het mogelijk om de gevels naar buiten te plaatsen, waardoor de kartelvorm gemaakt kon worden zonder ruimteverlies. De kartelgevel is ingeklemd tussen met beton beklede banden ter hoogte van de vloervelden, waarbij de betonrand van de begane grond enigszins is opgetild. Op de begane grond zijn hiervoor consoles geplaatst op de betonnen randbalk in de vloer. Deze consoles zijn onderdeel van de nieuwe borstwering en vormen tevens de constructie voor de uitkragende vensterbank waarop de nieuwe kartelgevel is geplaatst. In tegenstelling tot de gevel uit 1960 heeft de nieuwe gevel daarmee een nadrukkelijke onderkant gekregen, waardoor het gebouw loskomt van het lagergelegen maaiveld. Aan de betonnen verdiepingsvloer zouden ook stalen consoles worden bevestigd. Deze zijn uiteindelijk in de uitvoering vervangen door een aanstorting met beton. Op deze wijze was een betere aansluiting met de relatief dunne betonvloer mogelijk en werd bovendien de constructie direct bestand tegen brandoverslag naar de eerste verdieping. De uitbreiding van de dakvloer is wel met 28 // Bouwwereld 26-30_Project bella donna.indd :04

4 De betonvloer op de verdieping is niet met consoles maar met aangestort beton vergroot. stalen consoles gedaan, die hier aan de bestaande dakvloer met stalen liggers zijn gekoppeld. Maatvoering en afwijkingen Tussen ontwerp en uitvoering zitten bij te renoveren gebouwen vaak aanzienlijke verschillen. Maatvoering van oorspronkelijke tekeningen komen vrijwel nooit overeen met de werkelijkheid. Dat gold ook voor Bella Donna. Westerveld: Ogenschijnlijk is in ons ontwerp sprake van een grote mate van repetitie van gelijke bouw elementen. Helaas is dat schijn, want alles is uiteindelijk maatwerk vanwege de tot 10 centimeter grote maatverschillen waar gelijke afmetingen bedoeld waren. Ook de ontworpen aanpassingen in het centrale deel van het gebouw bleken tijdens de uitvoering veel meer consequenties te hebben dan was voorzien. Westerveld daarover: Kolommen bleken niet boven elkaar te staan, waar dat wel de bedoeling was. Ook de betonbalken liepen niet waar ze hoorden en hadden afwijkende afmetingen en richtingen. Met röntgenapparatuur hebben we de aanwezige wapening moeten detecteren. Deze verzuchting geldt niet voor de dakopbouw, die geheel nieuw is. Opvallend zijn hier de vooroverhellende glaspuien die op de relatief kleine vloeroppervlakken een verrassend verruimend effect hebben. Topklassering duurzaamheid Vanuit de vensters van de dakopbouw is er zicht op het dak van de drie vleugels, waar in een deel van de dakbedekking Als het zonweringscreen is neergelaten ontstaat tussen de kartelgevel en het screen een afgesloten erker van waaruit de opgewarmde lucht kan worden afgezogen. een flexibel PV-systeem is opgenomen. Het energieopwekkende dak is het resultaat van innovatieve samenwerking tussen dakdekkers Schadenberg Dakwerken en Schiebroek Dakbedekkingen met Duurstroom. De zuinige energiehuishouding in het gebouw beperkt zich niet tot het dak. Er is een intelligente E-installatie, er is energiezuinige koeling en verwarming in combinatie met warmte-koudeopslag en de overvloedige beglazing in het gebouw is zon- en warmtewerend. In het luchtbehandelingsysteem is evengoed rekening gehouden met de zon newarmte die door de beglazing binnenkomt. De driehoekige volumes achter de kartelgevel worden bij zonneschijn met een zonwerend maar lichtdoorlatend screen afge sloten. De in dit volume opgewarmde lucht wordt in de plafondkoof afgezogen. Daardoor blijft de ruimtetemperatuur op een aangenaam niveau. Samen met het gegeven dat een bestaand gebouw is hergebruikt, maakt dit alles dat het kantoor het duurzaamheidslabel GreenCalc A kreeg. met deze kartelgevel krijgt het gebouw plasticiteit en dynamiek. Soms lijkt het een geslo ten doos, dan weer kijk je dwars door het gebouw heen Bouwwereld // _Project bella donna.indd :04

5 // Project renovatie Projectgegevens // Locatie: Bella donna, Amstelveen // Opdrachtgever: Prowinko, Amsterdam, prowinko.com // Ontwerp: Benthem Crouwel Architekten (projectarchitect Heymen westerveld), Amsterdam, benthemcrouwel.nl // Bouwmanagement: Boag Advies en management, rotterdam, boag.com // Adviseur constructies: Pieters Bouwtechniek, Amsterdam, pietersbouwtechniek.nl // Adviseur bouwfysica: dgmr raadgevend ingenieursbureau, den Haag, dgmr.nl // Adviseur installaties: whr installatie-adviseurs, utrecht, whr.nl // Uitvoering: Aannemingsbedrijf H.J. Jurriëns, utrecht, jurriens.nl // Aluminium gevel: kloosterman Geveltechniek, Heerenveen, kloosterman.nl // Bouwperiode: januari 2010 najaar 2012 EPDM-dakbedekking Isolatie 120mm Houten balklaag tussen st. consoles Dampr. folie Gezette alu daktrim Stalen console Prefab elementen lichtgewicht hogesterktebeton 25mm Stalen hoeklijn Sleuf 20x1500 tbv afzuiging 'erker' Trechter vacuüm-hwa Nwe dakbedekking 2 deels met 500m pv-cellen Houten randbalk Nw dakbeschot tpv dakrand Nwe randbalk Nwe afschotisolatie Nwe houten klossen Bestaande stalen ligger 6x :750 Houten schoor Akoestisch syst.plaf. Verzamelleiding hwa Unit zonwering met motorbediening met cvs-plaat 2mm Uitzetraam hardglas Sandwichpaneel Geëmailleerd glas gelijmd op alu kozijn Geïsoleerde beglazing Alu pui Sleuven in betonelement 850+ Stalen goot, tbv steun betonelement Spuwer aan goot 500+ Mv=180- Isolatie 100mm Stalen consoles Stalen hoeklijnen Prefabelementen lichtgewicht hogesterktebeton 25mm Cementpaneel 10mm Harde isolatie 120mm Multiplex 15mm Dampremmende folie Cvs-beplating 2mm Stucstopprofiel Spuitwerk Kalkzandsteen 150mm Waterkerende laag Isolatie 120mm Houten balklaag Geventileerde spouw Cvs-plint op multiplex Peil=0 Afwerkvloer 60mm Bestaande kanaalplaatvloer 850+ Funderingsbalk 1:20 30 // Bouwwereld 26-30_Project bella donna.indd :04