INHOUD. Vlaamse land- en tuinbouw: blikvangers... 5

Transcriptie

1

2 2

3 INHOUD Vlaamse land- en tuinbouw: blikvangers... 5 Landbouwstructuur Evolutie van het landbouwareaal... 9 Aandeel landbouwgrond per gemeente Aantal en gemiddelde grootte landbouwbedrijven Indeling landbouwbedrijven naar bedrijfsgrootte Leeftijdsprofiel van de bedrijfsleider Aantal startende bedrijven Gemiddelde veebezetting Evolutie van de veestapel Spreiding van de veestapel Landbouw in de economische context Eindproductiewaarde Netto toegevoegde waarde Netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid Verbreding van landbouwactiviteiten Conjunctuurbarometer Buitenlandse handel van agrarische producten Handel agrarische producten in Europa Thuisverbruik van verse agrovoedingsproducten Sociale aspecten van de landbouw Aantal werkkrachten Opvolging van landbouwbedrijven Arbeidsongevallen Burgerlijke staat bedrijfsleiders Landbouwkundige opleiding van starters

4 Landbouw en milieu Biologische landbouw Stikstofproductie Fosfaatproductie Stikstof- en fosforbalans Stikstof- en fosforoverschot op de bodembalans Druk op het waterleven als gevolg van gewasbeschermingsmiddelengebruik Energiegebruik van de landbouw per brandstoftype Ammoniakemissie Uitstoot van broeikasgassen Vlaams landbouwbeleid Uitbetaalde rechtstreekse betalingen uit Pijler Pijler 1- inkomsten per gemeente Plattelandsbeleid: uitgaven per boekhoudjaar Plattelandsbeleid: totale uitgaven per maatregeltype Plattelandsbeleid: areaal agromilieumaatregelen Vlaamse landbouw in Europees perspectief Referenties

5 Vlaamse land- en tuinbouw: blikvangers in 2006 Vanaf 2005 is er terug een daling van de oppervlakte cultuurgrond in Vlaanderen. Die bleef stabiel van 1998 tot In 2006 is er een duidelijke stijging in de oppervlakte voor wintergerst (+24%), groenvoeders (+37%) en koolzaad (+532%) ten opzichte van Ook de oppervlakte groenten in open lucht stijgt (+5%). Het tabakareaal vermindert sterk (-77%). De sierteelt is sterk vertegenwoordigd in Oost-Vlaanderen, terwijl de fruitteelt vooral voorkomt in Haspengouw en de teelt van groenten onder glas in Antwerpen. De dalende trend van het aantal runderen sinds 1990 zet zich verder. Het aantal varkens daalt vanaf Ook het aantal stuks pluimvee is aan het dalen sinds In 2006 kent het aantal stuks pluimvee zowel voor de hennen als voor de vleeskippen een daling van -6% ten opzichte van Melkveehouderij komt vooral voor in Antwerpen en noord-limburg, terwijl de varkenshouderij vooral in West-Vlaanderen terug te vinden is. Met uitzondering van het jaar 2002 blijft het totale aantal arbeidskrachten sinds 1990 geleidelijk dalen. Het aandeel vrouwelijke arbeidskrachten blijft sinds 2000 constant (± 35%). Het aantal land- en tuinbouwbedrijven blijft dalen terwijl de gemiddelde oppervlakte en de veebezetting per bedrijf blijft stijgen. Het aantal bedrijven met minder dan 30 ha is sinds 1990 continu gedaald, vanaf 2004 verminderen ook het aantal bedrijven met een oppervlakte tussen 30 en 50 hectare. Dit terwijl het aantal bedrijven met een bedrijfsoppervlakte >50 ha een continue stijging kent. De gemiddelde oppervlakte van het bedrijf is sinds 2000 toegenomen met 21% tot 18,8 ha per bedrijf. 5

6 Economisch gezien vormt de veeteelt (met ruim 58,7% van de totale eindproductiewaarde in 2005) de belangrijkste subsector. Tuinbouw komt (met 32% van de eindproductiewaarde) op de tweede plaats. De netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid, die een idee geeft van het arbeidsinkomen, schommelt van jaar tot jaar, maar vertoont de laatste 10 jaar een licht stijgende tendens. In 2005 bedraagt deze euro. Het Belgische agrarische handelssaldo is sinds vorig jaar verder gestegen, en dit met 5,5% tot 3,097 miljard euro. Globaal gezien, maar vooral wat dierlijke producten betreft, wordt door België meer uitgevoerd dan ingevoerd. Van de totale handel in landbouwproducten wordt ruim 74% ingevoerd uit en 86% uitgevoerd naar EU-lidstaten. In Vlaanderen daalt de consumptie van vis in 2006 met -17%. Het thuisverbruik van aardappelen, brood, en melk kent sinds 2000 een sterke daling van respectievelijk -15%, -23% en -11%. De dalende lijn van het thuisverbruik wordt alleen verbroken door de consumptie van eieren met in 2006 een stijging van +10% ten opzichte van In Vlaanderen zijn er minstens bedrijven met verbrede activiteiten wat overeenkomt met 14% van de landbouwbedrijven. Twee derde daarvan doen aan verbreding op het vlak van milieu, natuur en landschap. De eerste conjunctuurindex voor de landbouwsector afgenomen in de eerste helft van 2007 bedraagt +7%. Deze index is het resultaat van een positieve inschatting van de evolutie van 2006 ten opzichte van 2005 (+16%), een iets mindere tevredenheid van de eigen situatie (+7%) en een eerder negatieve inschatting van de toekomst (-1%). 6

7 De meeste starters in de landbouw hebben een diploma hoger secundair of hoger onderwijs landbouw of behaalden een installatieattest. Meer dan de helft van de bedrijfsleiders in de landbouw is ouder dan 50 jaar. Voor ongeveer 14% van hen is de opvolging verzekerd. Het aantal arbeidsongevallen in landbouw, jacht en aanverwante diensten blijft dalen sinds % van de arbeidsongevallen in 2005 heeft een blijvende arbeidsongeschiktheid tot gevolg. De biologische landbouw in 2006 kent een stijging van het areaal (+3.6%) en een lichte daling van het aantal bedrijven (-1.7%) ten opzichte van Het totale aandeel van de biologische landbouw in de totale landbouw blijft zeer bescheiden (0,5%). De totale overheidsuitgaven in het kader van het plattelandsbeleid in Vlaanderen bedroegen in miljoen euro. Bijna de helft hiervan gaat naar investeringssteun en vestigingssteun. Er gaat 15% naar beheerovereenkomsten. Het totale areaal cultuurgrond dat onder één of meerdere beheerovereenkomsten valt bedraagt in 2006 ruim ha. Het overschot aan stikstof en fosfor van de landbouwsector kent een dalende trend sinds 1990, voornamelijk ten gevolge van de verminderde veestapel. In 2006 is er voor het eerst terug een stijging, te wijten aan de afname van de onttrekking van nutriënten door gewassen (door een lagere oogst). De druk op het waterleven als gevolg van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is sinds 1990 gehalveerd. Deze daling is voornamelijk toe te schrijven aan een daling in het gebruik en een verschuiving naar minder schadelijke gewasbeschermingsmidde- 7

8 len. De laatste twee jaren is er echter terug een lichte stijging, wat te wijten is aan een toegenomen gebruik van actieve stoffen die net iets grotere impact (hogere toxiciteit) hebben. Het totale verbruik van energie in de landbouw daalde de laatste twee jaren met 3,5%, wat mogelijks te verklaren is door de zachte winters en een verschuiving in de teelten onder glas. In 2004 bedraagt het aandeel van de landbouwsector in de totale Vlaamse uitstoot van broeikasgassen 11,6%. De sector is verantwoordelijk voor 78% en 49% van de uitstoot van de respectievelijke broeikasgassen methaan en lachgas. 8

9 Landbouwstructuur Evolutie van het landbouwareaal (Vlaanderen, in ha) Totale oppervlakte cultuurgrond Weiden, grasland en voedergewassen waarvan: weiden en grasland voedermaïs Akkerbouw waarvan: granen suikerbieten aardappelen Tuinbouw waarvan: groenten fruit andere Andere aanwendingen waarvan: braak Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 9

10 Aandeel landbouwgrond per gemeente (Vlaanderen, 2006, in % t.o.v. totale oppervlakte gemeente) Legende Km Bron: AMS-berekeningen op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 0 10

11 Aantal en gemiddelde oppervlakte landbouwbedrijven (Vlaanderen) aantal bedrijven ha/bedrijf Aantal bedrijven Gemiddelde oppervlakte cultuurgrond (ha/bedrijf) Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Indeling landbouwbedrijven naar bedrijfsgrootte (Vlaanderen, in % van totaal aantal bedrijven) > 50 ha ha ha ha < 10 ha 0% 10% 20% 30% 40% 50% Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 11

12 Leeftijdsprofiel van de bedrijfsleider van de landbouwbedrijven met beroepsmatig karakter (Vlaanderen, in % van totaal aantal bedrijfsleiders) 65 en ouder van 60 tot 65 van 55 tot 60 van 50 tot 55 van 45 tot 50 van 40 tot 45 van 35 tot 40 van 30 tot 35 van 25 tot 30 jonger dan 25-10% -5% 0% 5% 10% 15% 20% % 93 % vrouw man en ouder van 60 tot 65 van 55 tot 60 van 50 tot 55 van 45 tot % 89 % van 40 tot 45 van 35 tot 40 van 30 tot 35 van 25 tot 30 jonger dan 25-10% -5% 0% 5% 10% 15% 20% vrouw man Bron: AMS-berekeningen op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 12

13 Aantal startende bedrijven (Vlaanderen) Aantal nieuwe bedrijfsleiders: Bedrijfshoofd=natuurlijk persoon Bedrijfshoofd=rechtspersoon Aantal goedgekeurde aanvragen voor tussenkomst vestigingskosten (nieuwe dossiers VLIF) Gemiddelde subsidiabel bedrag van de vestigingskosten (in euro) Gemiddeld steunbedrag (eur/bedrijf) Bron: VLIF, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Gemiddelde veebezetting per gespecialiseerd bedrijf (Vlaanderen) Aantal runderen per rundveebedrijf Aantal varkens per varkensbedrijf Aantal kippen per pluimveebedrijf Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische informatie 13

14 Evolutie van de veestapel (Vlaanderen, in aantal) Runderen Waarvan: melkkoeien zoogkoeien Varkens Waarvan: biggen varkens (20<50 kg) vleesvarkens (+50 kg) zeugen Pluimvee waarvan: vleeskippen hennen kalkoenen Schapen Paarden Konijnen Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 14

15 Spreiding van de veestapel (Vlaanderen, 2006) Aantal runderen per ha landbouwgrond Legende Km > 6 (max 9) Bron: AMS-berekeningen op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, AGIV 15

16 Aantal varkens per ha landbouwgrond Legende Km > 30 (max 45) Bron: AMS-berekeningen op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, AGIV 16

17 Aantal stuks pluimvee per ha landbouwgrond Legende Km > 251 (max 970) Bron: AMS-berekeningen op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, AGIV 17

18 Landbouw in de economische context Evolutie van de eindproductiewaarde (Vlaanderen, in miljoen euro) Totale eindproductiewaarde * 4.811, , , , ,0 Akkerbouw 473,2 418,1 467,0 434,5 420,0 waarvan: granen 48,8 55,9 78,0 70,0 68,0 suikerbieten 112,7 113,4 118,5 113,0 103,2 aardappelen 272,3 204,7 218,4 186,0 193,0 Tuinbouw 1.359, , , , ,6 waarvan: groenten 708,3 682,8 740,4 570,2 578,4 fruit 267,8 296,8 327,8 303,5 345,1 Veeteelt 2.978, , , , ,4 waarvan: runderen 338,5 449,3 493,3 495,6 491,9 varkens 1.599, , , , ,8 gevogelte 273,0 243,5 233,5 231,6 231,7 melk en -derivaten 611,9 561,6 553,2 543,9 522,5 eieren 132,3 128,8 158,6 113,5 109,6 Bron: AMS *: voorlopige cijfers 18

19 Evolutie van de netto toegevoegde waarde (Vlaanderen, in miljoen euro) * Eindproductiewaarde 4.811, , , , ,0 Intermediair verbruik 3.019, , , , ,7 waarvan: voeders 1.530, , , , ,4 meststoffen 122,7 127,2 126,2 127,5 131,2 energie 339,1 308,1 315,3 322,2 386,7 Bruto toegevoegde waarde 1.791, , , , ,3 Afschrijvingen 417,0 419,6 425,8 429,7 434,0 Subsidies - heffingen 178,3 188,6 196,2 201,4 219,3 Netto toegevoegde waarde Bron: AMS *: voorlopige cijfers 1.552, , , , ,7 19

20 Netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid in de landbouw (Vlaanderen, in euro) * Bron: AMS *: voorlopig 20

21 Verbreding van landbouwactiviteiten (Vlaanderen)* Aantal verbreders Uniek aantal landbouwers Sociaaltoeristische activiteiten (hoevetoerisme, dagrecreatie en - educatie en zorgboerderijen) Milieu, natuur en landschap Productie en afzet (hoeveverwerking en -verkoop en productie van energie en nieuwe consumptiegoederen) Uitbesteding productiefactoren Totaal Bron: Idea Consult en U. Gent in opdracht van AMS *: gebaseerd op gegevens van verschillende jaren (2005, 2006 en 2007) 21

22 Conjunctuurbarometer voor de Vlaamse landbouw (Vlaanderen, 2007) Kleine bedrijven Middelgrote bedrijven Grote bedrijven -3% -2% 2% 2% 3% 7% 6% 7% 11% 11% 16% 23% Alle sectoren -1% 7% 7% 16% 9% Akkerbouw 2% 15% 15% Tuinbouw -1% 5% 4% 15% Rundvee 1% 4% 2% 9% -15% 9% 17% Intensieve veeteelt 14% Gemengde bedrijven 4% 14% 25% -20% -10% 0% 10% 20% 30% Index 32% Bron: AMS Evolutie tav vorig jaar Toekomstverwachtingen Tevredenheid over de situatie Conjunctuurindex 22

23 Buitenlandse handel van agrarische producten (België, 2006, in miljoen euro) invoer uitvoer saldo Akkerbouwproducten 8.163, ,9 742,0 Dierlijke producten 4.465, , ,9 Tuinbouwproducten 5.152, ,8 625,4 Agro-industriële producten * 1.914, , ,2 Andere producten ** 4.689, ,5-852,8 Totale agrarische buitenlandse handel , , ,7 intra - EU , , ,6 waarvan handel met: Nederland 5.513, ,5-176,8 Frankrijk 5.922, ,4 325,4 Duitsland 2.819, , ,5 Italië 783, ,1 287,4 Verenigd Koninkrijk 761, , ,0 Spanje 715,1 875,7 160,6 extra - EU , , ,8 Bron: AMS op basis van Eurostat *: landbouwmaterieel, meststoffen en bestrijdingsmiddelen **: vis, schaal- en weekdieren, dranken, oliën en vetten, veevoeders 23

24 Handel agrarische producten in Europa (België, 2006) Legende invoer (in % van totale handel) uitvoer (in % van totale handel) Denemarken 1,20% 0,89% Ierland 3,12% 8,79% Verenigd Koninkrijk 24,29% 22,73% Nederland 22,61% 19,42% 0,92% 1,08% 11,56% 16,62% 0,51% Duits 2,29% Luxemburg Frankrijk It 3,21% 3,90% Portugal 0,38% 0,57% 2,93% 3,19% Spanje Bron: AMS op basis van Eurostat 24

25 0,32% 1,15% Zweden 0,17% 0,48% Finland Estland 0,01% 0,06% Litouwen Letland Polen 0,81% 0,99% Tsjechie 0,18% land Slovakije 0,56% 0,08% Oostenrijk 0,12% 0,53% 0,88% 0,34% 0,43% 0,01% Hongarije 0,09% alie Slovenië 0,01% 0,06% 0,24% 0,14% Europese landen 73,88 % 85,47 % Derde landen 26,12 % 14,53 % Griekenland 0,38% 0,89% 0,00% Cyprus 0,05% 0,05% Malta 0,12% 25

26 Thuisverbruik van verse agrovoedingsproducten (Vlaanderen, index, 1997 = 100) Consumptiemelk Kaas Aardappelen Brood Fruit Groenten Vlees Gevogelte & wild Eieren Vis Bron: VLAM, GfK Panelservices Benelux 26

27 Sociale aspecten van de landbouw Evolutie van het aantal werkkrachten in de land- en tuinbouw (Vlaanderen) Totaal aantal regelmatig tewerkgestelde arbeidskrachten Aantal bedrijfshoofden Aantal arbeidskrachten - meer dan halftijds waarvan: mannen vrouwen Aantal arbeidskrachten - minder dan halftijds waarvan: mannen vrouwen Totaal aantal vrouwelijke arbeidskrachten % vrouwen t.o.v. totaal aantal arbeidskrachten % meer dan halftijdse vrouwelijke arbeidskrachten t.o.v. totaal aantal vrouwelijke arbeidskrachten % 36% 35% 35% 59% 59% 59% 59% Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 27

28 Opvolging van landbouwbedrijven (Vlaanderen) Bedrijven met bedrijfshoofd ouder dan 50 jaar (aantal) waarvan met vermoedelijke opvolger van 14 jaar en ouder (in %) ja 14% 14% 14% 13% nee 63% 62% 62% 61% weet nog niet 23% 25% 24% 25% Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Arbeidsongevallen in de landbouw, jacht en aanverwante diensten (België, in aantal) Zonder gevolg Tijdelijke ongeschiktheid Blijvende ongeschiktheid Dodelijk ongeval Totaal Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen 28

29 Burgerlijke staat bedrijfshoofd (Vlaanderen, 2006, in % van totaal aantal bedrijfshoofden) 2,8% 4,5% 14,7% ongehuwd gehuwd weduwnaar/weduwe 78,0% Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie gescheiden Landbouwkundige opleiding van starters in de landbouw (Vlaanderen, 2005, in % van totaal aantal starters*) 24,2% 3,3% 4,2% B-cursus of gelijkwaardig 30,2% hoger secundair onderwijs landbouw hoger secundair beroepsonderwijs landbouw hoger onderwijs landbouw 22,8% 15,3% installatieattest of gelijkwaardig andere Bron: VLIF *: enkel starters die VLIF-steun aangevraagd en toegewezen gekregen hebben 29

30 Biologische landbouw Landbouw en milieu (Vlaanderen) Areaal biologische landbouw (ha) waarvan: akkerbouw weiden groenteteelt fruitteelt Aantal biologische landbouwbedrijven aandeel biologische landbouw in: totale landbouwoppervlakte 0,54% 0,51% 0,50% 0,52% aantal legkippen 0,45% 0,54% 0,71% 1,22% vleeskippen 0,28% 0,46% 0,48% 0,54% varkens 0,03% 0,03% 0,03% 0,05% runderen 0,21% 0,17% 0,15% 0,14% schapen 2,37% 2,25% 3,43% 4,42% geiten 12,64% 8,93% 14,15% 16,55% Bron: AMS, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie 30

31 Stikstofproductie in Vlaanderen (in kg N per ha landbouwgrond, 2006) Legende Km > 400 Bron: AMS op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische informatie en ILVO L&M, AGIV 31

32 Fosfaatproductie in Vlaanderen (in kg P 2 O 5 per ha landbouwgrond, 2006) Legende Km > 200 (max 265) Bron: AMS op basis van Algemene Directie Statistiek en Economische informatie en ILVO L&M, AGIV 32

33 Stikstof (N)- en fosfor (P) balans van de landbouwsector (Vlaanderen, 2006, in miljoen kg) minerale dierlijke zaden en atmosferische biologische reststoffen meststoffen mest input plantmateriaal depositie N-fixatie 65,9 2,0 143,9 22,6 2,1 0,7 0,9 0,2 23,1 / 4,6 / ammoniakemissie 35,7 / NUTRIENTENMETABOLISME IN DE LANDBOUWBODEM overschot op de bodembalans 54,3 3,7 legende gewasproductie voederproductie N P 36,7 6,7 113,7 15,0 Bron: VMM-MIRA op basis van ILVO - L&M, 33

34 Evolutie van het stikstof (N)- en fosfor (P) overschot op de bodembalans van de landbouwsector (Vlaanderen, in kg/ha) kg/ha N-overschot doelafstand = 2,3 kg P/ha doel N 2007 = 70 kg N/ha P-overschot doel P 2010 = 3,6 kg/ha Bron: VMM-MIRA op basis van ILVO - L&M, Evolutie van de druk op het waterleven als gevolg van het gewasbeschermingsmiddelengebruik in de landbouw (Vlaanderen, index Seq (1990 = 100)) 120 insekticiden fungiciden 60 herbicide overige Totaal 34 Seq = verspreidingsequivalenten Bron: VMM-MIRA op basis van UGent Vakgroep Gewasbescherming,

35 Evolutie van het energiegebruik van de landbouw per brandstoftype (Vlaanderen, in peta Joule) PJ biomassa electriciteit aardgas andere petro. prod. zware stookolie gas- en dieselolie steenkool Bron: Energiebalans Vlaanderen, VITO, Evolutie van de ammoniakemissie van de landbouw (Vlaanderen, in miljoen kg) mestverwerking kunstmest beweiding mestopslag uitrijden dierlijke mest Bron: VMM, 35

36 Aandeel van de sectoren in de uitstoot van broeikasgassen (Vlaanderen, 2006, in CO2-equivalenten) Transport 18% Handel & diensten 5% Energie 27% Natuur & tuinen -1% Landbouw & visserij 12% Huishoudens 15% Industrie 24% CH 42% 4 N 2 O 25% CO 33% 2 CO 2 : koolstofdioxide, CH 4 : methaan, N 2 O: lachgas Bron: VMM, 36

37 Vlaams landbouwbeleid Totaal overzicht van uitbetaalde rechtstreekse betalingen uit Pijler 1 (Vlaanderen, 2005) aantal bedrijven Bron: AMS op basis van databank ALV (gegevens september 2006) *: melkpremie inclusief aanvullende premie premie (euro) gemiddelde premie/bedrijf (euro) Pijler toeslagrecht gewone toeslagrechten braakleggingstoeslagrechten speciale toeslagrechten melkpremie* zoogkoeienpremie slachtpremie kalveren overige gekoppelde premies extra betaling na modulatie

38 Gemiddelde waarde aan Pijler 1-inkomsten per gemeente (Vlaanderen, 2005, in euro/landbouwbedrijf) Legende > (max ) Km Bron: AMS-berekeningen op basis van databank ALV 38

39 Plattelandsbeleid: uitgaven per boekhoudjaar (Vlaanderen, in miljoen euro) Overgangsmaatregelen VLIF Investeringssteun VLIF Vestigingssteun VLIF Opleiding totaal Probleemgebieden Milieumaatregelen nieuw regime Milieumaatregelen oud regime Afzet landbouwproducten Bosbouw nieuw regime Bosbouw oud regime Afzet van kwalitatieve landbouwproducten Diversificatie hoeve&plattelandstoerisme Dienstverlenende instanties voor basiszorg Dorpsvernieuwing Milieubehoud Bron: AMS 39

40 Plattelandsbeleid: totale uitgaven per maatregeltype (Vlaanderen, in % van totale uitgaven ) 9% 0,1% 0,4% 1% 2% 4% 0,3% 1% 21% 1% 16% 1% 31% 6% 7% Overgangsmaatregelen VLIF Vestigingssteun VLIF Probleemgebieden Milieumaatregelen oud regime Bosbouw nieuw regime Afzet van kwalitatieve landbouwproducten Dienstverlenende instanties voor basiszorg Milieubehoud Investeringssteun VLIF Opleiding totaal Milieumaatregelen nieuw regime Afzet landbouwproducten Bosbouw oud regime Diversificatie hoeve&plattelandstoerisme Dorpsvernieuwing Bron: AMS 40

41 Plattelandsbeleid: areaal agromilieumaatregelen (Vlaanderen, , in ha) Raming uniek areaal Bijkomende contractarealen : opsplitsing van het totale areaal d.m.v. raming Bron: AMS 41

42 Vlaamse landbouw in Europees perspectief (2005) eenheid VL. België EU-25 NL FR DE Totale oppervlakte ha Totale oppervlakte cultuurgrond ha Aandeel cultuurgrond in totale oppervlakte Aandeel cultuurgrond in totale Europese cultuurgrond % 46,6 45,4 41,2 51,4 53,9 47,7 % 0,4 0,8 100,0 1,2 18,1 10,4 Aantal agrarische bedrijven stuks Gemiddelde bedrijfsgrootte ha 18,3 26,9 16,9 23,5 52,2 43,7 Rundveestapel stuks aantal bedrijven Varkensstapel stuks aantal bedrijven Pluimveestapel stuks aantal bedrijven

43 eenheid VL. België EU-25 NL FR DE Aandeel land-, bosbouw, jacht en visserijsector in de beroepsbevolking % 2,4 2,1 4,9 3,3 3,8 2,3 Waarde v/d landbouwproductie Miljoen euro Aandeel in BBP % 1,0 0,8 1,3 1,7 1,7 0,6 Zelfvoorzieningsgraad granen % aardappelen % runds- en kalfsvlees % ** 110* 121 varkensvlees % ** 107* 97 pluimveevlees % ** 136* 82 Agrarische handelsbalans Miljoen euro Aandeel in totale import % 7,1 6,0 8,8 4,7 4,7 Aandeel in totale export % 4,9 6,1 14,7 8,3 2,4 Aandeel areaal biologische landbouw t.o.v. totale cultuurgrond % 0,5 1,7 2,5 1,9 4,7 Bron: AMS, Eurostat, LEI, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie *: cijfer 2004 **: cijfer 2003 VL: Vlaanderen, NL: Nederland, FR: Frankrijk, DE: Duitsland 43

44 44 Notities:

45 Referenties Departement Landbouw en Visserij Jaarverslag, verschillende jaargangen Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV) Vectoriële versie van de Administratieve grenzen, NGI, OC-product 1996 Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (FOD Economie) Landbouwtelling mei, verschillende jaargangen Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) Activiteitenverslag 2006 Bijkomende informatie werd verkregen bij: Agentschap Landbouw en Visserij Eurostat Landbouw Economisch Instituut (LEI) ILVO Landbouw en Maatschappij Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) 45

46 De publicatie Landbouw in zakformaat. Land- en Tuinbouw in Vlaanderen is een uitgave van de afdeling Monitoring en Studie (AMS). Deze afdeling maakt deel uit van het Departement Landbouw en Visserij (Vlaamse overheid). Overname is toegestaan mits bronvermelding: Vriesacker M., Platteau J., Van Gijseghem D. (2007) Landbouw in zakformaat. Land- en tuinbouw in Vlaanderen Beleidsdomein Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie Brussel. Eindredactie: Marina Vriesacker, ir. Jonathan Platteau en ir. Dirk Van Gijseghem Verantwoordelijke uitgever: Jules Van Liefferinge, Secretaris-generaal Departement Landbouw en Visserij Nummer wettelijk depot: D/2007/3241/

47 47

48