Mantelzorgvriendelijk Personeelsbeleid. Sarah Janssens Inspiratiesessie Inzetten op Welzijn, do 11 oktober 2016, Brussel

Transcriptie

1 Mantelzorgvriendelijk Personeelsbeleid Sarah Janssens Inspiratiesessie Inzetten op Welzijn, do 11 oktober 2016, Brussel

2 Kennismaking

3 Hoe voelt het om mantelzorger te zijn? Oefening

4 Mantelzorgquiz

5 Vraag 1 Hoeveel procent van de Vlamingen (tussen 18 en 85 jaar) verleent op regelmatige basis zorg? A. Bijna één op tien Vlamingen (10%) B. Bijna één op vijf Vlamingen (20%) C. Bijna één op drie Vlamingen (33%) Bron: Vanderleyden & Callens, 2012, SCV-survey Studiedienst Vlaamse Regering

6 Vraag 2 Hoeveel procent van de mantelzorgers (tussen 18 en 85 jaar) is een man? A. 5% B. 15% C. 35% Bron: Jacobs & Lodwijckx, 2004

7 Vraag 3 Het hoogste percentage mantelzorgers bevindt zich in de leeftijdscategorie A. Tussen 25 en 45 jaar oud B. Tussen 45 en 65 jaar oud C. Tussen 65 en 85 jaar oud Bron: Dedry, 2003; Vanderleyden & Moons, 2010

8 Vraag 4 Hoeveel procent van de werkende Vlamingen verleent op regelmatige basis zorg? A. Minder dan 5% B. Tussen 10 en 25% C. Meer dan 40% Bron: SCV-survey 2011, Studiedienst Vlaamse Regering; Deboosere et al., SEE 2001

9 Vraag 5 Hoeveel procent van de geregistreerde mantelzorgers combineert de zorg met een job? A. Minder dan 20% B. Van 30 tot 60% C. Meer dan 80% Bron: Van Woensel, 2006

10 Stellingenspel

11 STELLING 1 De meeste mantelzorgers zorgen voor een zorgbehoevende ouder.

12 Stelling 1 Voorbeelden van variatie in mantelzorgsituaties: Sociale relatie: ouder, kind, broer/zus, buur, kennis, neef/nicht, ander familielid Zorgontvanger: iemand die zorgafhankelijk is door een beperking, ziekte, ouderdom, psychische versus lichamelijke symptomen,. Soort zorg die gegeven wordt: fysiek (verzorging, wassen), administratief (hulp bij organisatie, boekhouding), huishoudelijk (schoonmaken, koken, boodschappen doen), sociaal-emotioneel (gezelschap, steun, luisterend oor, sociaal contact, oppas), inslapen/waken,. Inwonend of buitenshuis

13 STELLING 2 Er zijn meer werkende mantelzorgers dan nietwerkende mantelzorgers.

14 Stelling 2 Aantal mantelzorgers actief op de arbeidsmarkt verschilt van onderzoek tot onderzoek Afhankelijk van gehanteerde definitie Niet-werkende Vlamingen zijn vaker mantelzorger dan werkende Vlamingen Aantal werkende mantelzorgers is in absolute cijfers groter dan het aantal niet-werkende mantelzorgers. Bron: Van Woensel (2006)

15 STELLING 3 Werk is altijd een extra belasting voor mantelzorgers.

16 Stelling 3 Mantelzorgers kiezen vaak zelf om aan het werk te blijven. Werk betekent voor mantelzorgers: Behoud van sociale contacten en voorkomen van isolement Uitlaatklep en afwisseling met de zorgtaken Voldoening en uitdaging door aanspreken van talenten en kwaliteiten (voldoening, waardering en erkenning) Bescherming van financiële draagkracht

17 STELLING 4 Werkgevers hebben er baat bij aandacht te hebben voor de medewerkers met mantelzorgtaken

18 MEERWAARDE VOOR DE WERKGEVER van werkende mantelzorgers: Transfer van vaardigheden van mantelzorgvriendelijk ondernemen: Verhoogde inzet en prestatie Tevredenheid, loyaliteit, organisatie-betrokkenheid Werksfeer/collegialiteit Dalend verzuim Dalend verloop (kosten rekrutering) Organisatie-attractiviteit (imago, pionier in MVO) (Bron: Carers UK, 2006)

19 STELLING 5 Onze organisatie beschikt over mantelzorgvriendelijke maatregelen.

20 Maatregelen Maatwerk en creativiteit: afstemmen op de unieke noden van de mantelzorger én op mogelijkheden en beperkingen van de organisatie Benutten van bestaande sterktes Zijn beschikbaar, bekend en toegankelijk Oog voor (impact op en noden van) team en collega s Noden worden erkend, maatregelen niet noodzakelijk toegekend. Maatregelen = 1 van de 3 pijlers van een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid

21 STELLING 6 Het is zinvoller om onder managers over concrete mantelzorgvriendelijke maatregelen te brainstormen dan om onder managers over mantelzorgvriendelijkheid te praten.

22 Visie Kennis van, bewustzijn over en profilering ten opzichte van werk en mantelzorg Verankering in bestaande waarden, visie en beleidslijnen = eerste pijler van mantelzorgvriendelijk ondernemen Fundament Bepaalt richting Overstijgt het situatie-specifieke van maatregelen Zorgt voor coherentie Verzekert continuïteit en duurzaamheid

23 STELLING 7 Eén van onze werknemers is mantelzorger voor zijn zieke vrouw. Om voor zijn vrouw te kunnen zorgen, wou hij graag 4/5 werken. Dat ligt in ons bedrijf nogal moeilijk voor personeelsleden met zijn functie. Wie minder wil werken, kan niet aanblijven in die specifieke functie. De persoon in kwestie wou graag zijn functie blijven verderzetten, maar tegelijk had hij nood aan één vrije dag per week voor zorgtaken. In principe kon hij ouderschapsverlof opnemen en op die manier 4/5 werken, hetgeen we hem niet konden weigeren, maar wat ons als werkgever wel in de problemen kon brengen. Hij verkoos echter om met zijn probleem naar ons toe te stappen en stelde voor om voltijds te blijven werken, maar zijn uren te spreiden over 4,5 in plaats van vijf dagen. We gingen akkoord en hebben samen met hem en zijn collega s gezocht naar een manier om dat mogelijk te maken. Doordat hij naar ons toestapte en we samen zochten naar een oplossing, kan hij én de job blijven doen die hij graag doet, én voor zijn vrouw zorgen. (HR-manager, social profit, Vlaams productie- en dienstenbedrijf met 1700-tal werknemers) In onze organisatie zou dergelijke regeling perfect mogelijk zijn.

24 Cultuur van bespreekbaarheid Bekendheid thema mantelzorg en werk Beschikbaarheid van informatie Bespreekbaarheid van noden Horizontaal en verticaal Top-down en bottom-up Via zoveel mogelijk communicatiekanalen Voortgezet doorheen de tijd Alle werknemers worden betrokken Transparantie en discretie Cultuur van bespreekbaarheid = Centrale pijler

25 Pijlers mantelzorgvriendelijk ondernemen Visie Kennis van, bewustzijn over en profilering ten opzichte van werk en mantelzorg Verankering in bestaande waarden, visie en beleidslijnen Cultuur van bespreekbaarheid Bekendheid, beschikbaarheid en bespreekbaarheid Bewustwording en sensibilisatie Zowel top-down als bottom-up Maatregelen Beschikbaar, gekend en toegankelijk Maatwerk Oog voor impact op team, collega s en organisatie Mogelijkheden en grenzen

26 Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid

27 DOELSTELLING Faciliteren en ondersteunen van afstemming tussen werk en mantelzorg bij werkende mantelzorgers. Organisatie-specifiek Complementair aan wettelijke regelingen Profit en non-profit sector

28 TOOLS Mantelzorgvriendelijk Personeelsbeleid

29 Test voor werkgevers

30 ORGANISATIESCAN Organisatiescan

31 Fiches actoren Reflectie

32 Mantelzorgcoach Fiches actoren Reflectie

33 Mantelzorgwijzer

34 Mantelzorggesprek Leidraad

35 Mantelzorgvriendelijke maatregelen Wat is haalbaar in jouw organisatie?

36 Vormingsbundel

37 Doe het zelf pakket

38 Thema s 1. MIJN JOB: Wat betekent mijn job voor mij? 2. MANTELZORG: Wat betekent de mantelzorg die ik geef voor mij? 3. Hoe haalbaar is het voor mij op dit moment om werk en zorg met elkaar te combineren? 4. Wat zou ik willen of kunnen veranderen in de mantelzorg die ik geef? 5. Wat zou ik willen of kunnen veranderen in mijn job? 6. Waaraan wil ik het liefst voorrang geven: werk en/of mantelzorg? 7. Hoe ziet mijn ideale combinatie van werk en mantelzorg er uit? 8. Wat zijn de concrete stappen die ik kan zetten?

39 Wat nemen jullie mee?

40 Contact Kennispunt Mantelzorg, Hogeschool West- Vlaanderen