Historisch café. Verhaal van Ede. 16 april 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Historisch café. Verhaal van Ede. 16 april 2014"

Transcriptie

1 Historisch café 16 april 2014 Verhaal van Ede

2 PROGRAMMA uur: Welkom Peter van Beek uur: Verhaal van Ede Inke Camphens uur: Airborne Gerard Gijsbertsen uur: De Hoge Veluwe Piet Hofman uur: pauze uur: Buurt Ede-Veldhuizen Geen Broere uur: Belgisch Vluchtoord Gerard van Bruggen uur: napraten onder genot van hapje en drankje

3 Hoe het allemaal begon.. Begin 21 e eeuw: Vernieuwing geschiedenisonderwijs Ontwikkelen historisch besef Creëren van een collectief geheugen De canon van Nederland De tien tijdvakken

4 Een canon = een samenhangend geheel van personen, teksten, kunstwerken, voorwerpen, verschijnselen en processen die laten zien hoe een regio of gebied zich heeft ontwikkeld. Verhaal van Ede = de historische canon van Ede 2009: gemeente Ede formuleert de doelstelling:..ontwikkelen van Verhaal van Ede, een onderwijsproduct in de vorm van een website

5

6 (Het) Verhaal van Ede Al vanaf het begin is er geen sprake van de canon van Ede of het verhaal van Ede, maar van Verhaal van Ede. Het lidwoord is nadrukkelijk weggelaten, omdat het niet het ultieme en enige verhaal zal zijn. Het verhaal staat ook niet voor eens en voor altijd vast.

7 2010: Startschot 9 februari 2010 Startschot voor Verhaal van Ede met een minisymposium in De Reehorst. Diverse sprekers vertelden over de rol van lokale geschiedenis en gaven voorbeelden van gebruik van de canon in het onderwijs. Met een kanonschot werd de benoeming van een begeleidingscommissie kracht bijgezet.

8 De commissie Breed van opzet: grote vertegenwoordiging van disciplines, geografisch over de gemeente verspreid. Commissie kwam vier maal bijeen om uitgangspunten en onderwerpen voor de canon vast te stellen.

9 Uitgangspunten Primair een onderwijsproduct sluit aan bij de 10 tijdvakken van De Rooij (1999) sluit aan bij de 50 vensters van de Canon van Nederland (2006) Het moet een website zijn die niet louter statische teksten bevat. Liefst met zo veel mogelijk interactie.

10 Tijdvakken en locale thema s (vensters) Tijdvakken Periode Jaartal Ede jagers en boeren prehistorie tot 3000 v.chr. Grafheuvels, klokbekers Grieken en Romeinen oudheid 3000 v.chr. tot 500 n.chr. Celtic fields, limes, Romeinse opgravingen monniken en ridders vroege middeleeuwen 500 tot 1000 Buurschappen steden en staten hoge en late middeleeuwen 1000 tot 1500 Kastelen ontdekkers en hervormers renaissance/reformatie/ontdekkingsreizen 1450 tot 1600 Reformatie regenten en vorsten Gouden Eeuw 1600 tot 1700 Ambtsjonkers, hessenwegen pruiken en revoluties verlichting 1700 tot 1800 Gemeente Ede burgers en stoommachines industrialisatie 1800 tot 1900 Napoleon, Enka de wereldoorlogen eerste helft 20e eeuw 1900 tot 1950 Garnizoen, Belgische Vluchtelingen, KMM, WOII televisie en computer tweede helft 20e eeuw 1950 tot heden Vluchtelingen, gastarbeiders

11 Ede in de steentijd Een vruchtbaar schaakbord Germanen aan de limes Buurschappen Bloedsteen Kernhem Godsdienst in Ede Edese kastelen Vestiging van immigranten Ambtsjonkers De hessenwegen Gemeente Ede Kerkscheidingen Erop uit naar Ede Garnizoenstad Ede Helene en haar geestelijke goed Park de Hoge Veluwe Belgische vluchtelingen op de hei Enka Een openluchttheater voor Ede Operatie Market Garden Ede in de Tweede Wereldoorlog De Edese canon

12 Website ontwikkelen of. Aanhaken bij MijnGelderland: aanhaken! Groot publieksbereik Gebruik maken van een al bestaande structuur Regionale verbanden laten zien Koppeling aan verhalen en collecties Sterker door samenwerking Veel ontwikkelmogelijkheden Inzet van kennis & kunde van Gelders Erfgoed Relatief lage kosten Nadelen: Niet alles in eigen hand hebben

13 Multitouch tafel MijnGelderland op een interactieve tafel waarbij je op intuïtieve wijze via de kaart van Gelderland kunt bladeren door een grote hoeveelheid verhalen over de geschiedenis van Gelderland.

14 Vullen van de website Schrijven van de teksten Verzamelen beeldmateriaal Koppeling van de thema s aan coördinaten: georeferenties. (laten) ontwikkelen van een logo Koppeling educatieve producten

15 Verhaal van Ede online! April 2013

16 Verhalen zoeken op gemeente, thema, tijdvak, regio,

17 Er op uit, Nieuws, Agenda,

18 Venstertekst

19 Kaart

20 Winkel

21 Hizzquiz

22 Educatie

23 Tijdvakken

24 Schatten in de klas

25 Op zoek naar de schatten

26 Vervolg Verhaal van Ede is leidend voor het (educatieve beleid van het ) gemeentearchief Verhaal van Ede biedt ook andere lokale erfgoedinstellingen een kapstok We gaan - Gebruik stimuleren en onder de aandacht brengen bij het onderwijs; - Verbinden waar mogelijk en gewenst; - Uitbreiden met nieuwe teksten; - Onderwijsproducten koppelen (vraaggericht en in samenwerking met ander organisaties); - In samenwerking met Gelders Erfgoed mogelijkheden voor nieuwe producten onderzoeken - Kennisbank - Archeologie

27 Uitnodiging Verhaal van Ede is een dynamisch product. We nodigen u dan ook van harte uit om Kennis te maken met (de mogelijkheden) van Verhaal van Ede Uw wensen met ons te bespreken cultuureducatie@ede.nl

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Canon en kerndoelen geschiedenis PO Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente

Nadere informatie

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING

Nadere informatie

Een kasteel in de buurt bezoeken

Een kasteel in de buurt bezoeken Een kasteel in de buurt bezoeken Als leerkracht heb je hier een begeleidende en sturende rol. Het is afhankelijk of jij als leerkracht de kinderen meeneemt en dingen aan ze verteld of dat er bijvoorbeeld

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

Voorbereiding en planning van een thema

Voorbereiding en planning van een thema Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen

Nadere informatie

Handleiding Echt gebeurd!

Handleiding Echt gebeurd! Handleiding Echt gebeurd! Inhoud 1. Introductie Pag. 1 2. Echt gebeurd! lessen Pag. 1 3. Kerndoelen Pag. 2 4. Excursies, lezingen en workshops Pag. 3 5. De website Pag. 4 7. Pag. 5 1. Introductie Welkom

Nadere informatie

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept

Nadere informatie

Leerlijn Oriëntatie op Tijd VSO

Leerlijn Oriëntatie op Tijd VSO Leerlijn Oriëntatie op Tijd VSO Kerndoel 19: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons cultureel erfgoed, en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 6 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 6 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Eerste

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

Historisch denken. Historische benaderingen

Historisch denken. Historische benaderingen Historisch denken Inleiding Mensen hebben een besef van verleden, heden en toekomst. Ze hebben een bepaald beeld van wat er in hun leven is gebeurd tot op de dag van vandaag. Ze kunnen hun bestaan in het

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Instroom pabo geschiedenis

Instroom pabo geschiedenis Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 5 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Stenen

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo

Examenprogramma geschiedenis havo Examenprogramma geschiedenis havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Domein B Domein C Domein

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg SLU Soort afsluiting 1 Toetstijd (min) Herkansbaar? Weging S.E. cijfer leerjaar Afsluitingsweek 2 Resultaat Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg Schooltype: VWO Vak: Geschiedenis cohort: 2011 Programma

Nadere informatie

NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL

NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! HANDLEIDING PRIKKELENDE EN LAAGDREMPELIGE LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT destijlflyer_achterkant.pdf

Nadere informatie

Prehistorische nederzettingen en Batavensage. 15 Was er een Romeins Angeren? Geschiedschrijving algemeen Angers Verleden jrg.7 nr. 2 blz.

Prehistorische nederzettingen en Batavensage. 15 Was er een Romeins Angeren? Geschiedschrijving algemeen Angers Verleden jrg.7 nr. 2 blz. Jagers en boeren: prehistorie - 3000 v. Chr. ±700 v.chr. Het Meer Opgravingen, gebouwhistorie Angers Verleden jrg.4 nr. 2 blz. 12-17 ±700 v.chr. Prehistorische nederzettingen en Batavensage Opgravingen

Nadere informatie

lesbrief vervolgles Ulrum

lesbrief vervolgles Ulrum lesbrief vervolgles Ulrum Terpen- en Wierdenland lesbrief Ulrum Inhoud Inleiding 3 Lesoverzicht 4 Introductie 5 Kerndoelen 6 Aansluiting bij de canon 7 Deze lesbrief is ontwikkeld door erfgoedjuf Dineke

Nadere informatie

Terwijl veel plaatsen in de buurt van Veenendaal al in april waren bevrijd, duurde dit in Veenendaal veel langer.

Terwijl veel plaatsen in de buurt van Veenendaal al in april waren bevrijd, duurde dit in Veenendaal veel langer. VEENENDAAL BEVRIJD Inleiding Terwijl veel plaatsen in de buurt van Veenendaal al in april waren bevrijd, duurde dit in Veenendaal veel langer. In Veenendaal waren veel Nederlandse en Duitse SS ers gestationeerd,

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert

2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert Antwoordkernen bij Eureka 2mavo-de herziene druk, Amersfoort 2009-2010 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

Aan de slag met Verhaal van Ede

Aan de slag met Verhaal van Ede Aan de slag met Verhaal van Ede Docentenhandleiding 1 2 Aan de slag met Verhaal van Ede Docentenhandleiding Project voor de onderbouw van het VO 3 4 Inhoud Algemene informatie 7 Antwoorden Archeologie

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Tijdvakken en kenmerkende aspecten.

Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie. - 3000 v C 500-1000

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie. - 3000 v C 500-1000 jagers en boeren Prehistorie - 3000 v C monniken en ridders Vroege Middeleeuwen 500-1000 Grieken en Romeinen Oudheid -3000 v C - 500 n C steden en staten - Hoge en Late Middeleeuwen 1000 1500 ontdekkers

Nadere informatie

SaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les?

SaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les? SaNdWiCh RoBoT leer programmeren zonder een computer te gebruiken! Bij deze les speelt de leraar of gastdocent de rol van een robot. Een robot die boterhammen maakt met boter en hagelslag. De leerlingen

Nadere informatie

Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen

Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1 DE LESPAKKETTEN IN HET KORT... 3 2 DE OPBOUW VAN DE LESSEN... 4 3 ACHTEGRONDINFORMATIE

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015 Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Programma Terugblik rekenles Introductie zaakvakken en OOL zand en water oefenen onderzoeksvragen formuleren

Nadere informatie

Nieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl

Nieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs

Nadere informatie

Mens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo)

Mens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo) Mens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden Vakkernen 1. Informatievaardigheden 50: De leerlingen leren omgaan met

Nadere informatie

Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs. Albert van der Kaap

Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs. Albert van der Kaap Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs Albert van der Kaap Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording 2008 Stichting

Nadere informatie

Leerkrachtenhandleiding Peperduur

Leerkrachtenhandleiding Peperduur Leerkrachtenhandleiding Peperduur Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de leerkrachtenhandleiding bij het onderwijsprogramma Peperduur. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek. Het

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18139 5 september 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 4 juli 2012, nr. VO/419920, houdende

Nadere informatie

Nieuwe stappers en stenen per augustus 2015 Aan deze lijst kunnen geen rechten worden ontleend

Nieuwe stappers en stenen per augustus 2015 Aan deze lijst kunnen geen rechten worden ontleend Groep -2 Nieuwe stappers en stenen per augustus 205 L0866 Schilder een haan Zorgen voor dieren L0867 Maak een vriendschapsarmband Omgaan met elkaar L0868 Maak een huisje Inrichten van je omgeving L0869

Nadere informatie

ICC-Cursus Cultureel Erfgoed en Erfgoededucatie

ICC-Cursus Cultureel Erfgoed en Erfgoededucatie ICC-Cursus Cultureel Erfgoed en Erfgoededucatie Wat gaan we doen? 1. Wat doet Drents Plateau? 2. Wat is erfgoed? 25 maart 2009 3. Wat is erfgoededucatie? 4. Tien tijdvakken, de canon en erfgoededucatie

Nadere informatie

Wereldoriëntatie en de kerndoelen

Wereldoriëntatie en de kerndoelen Wereldoriëntatie en de kerndoelen In de inleidende tekst van de kerndoelen bij 'Oriëntatie op jezelf en de wereld staat onder andere het volgende: 'Kinderen zijn nieuwsgierig. Ze zijn voortdurend op zoek

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording 2008 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle

Nadere informatie

612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06

612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06 NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd

Nadere informatie

Aan welke kerndoelen heb je gewerkt?

Aan welke kerndoelen heb je gewerkt? Leergebied overstijgende kerndoelen (1) Werkhouding 1 De leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken A ze kunnen gerichte vragen stellen B ze

Nadere informatie

Erfgoed Gelderland. Bijeenkomst nieuwe leden

Erfgoed Gelderland. Bijeenkomst nieuwe leden Erfgoed Gelderland Bijeenkomst nieuwe leden 2017-2018 Erfgoed Gelderland Welkom! Programma 14.00 uur: Kennismaken en verwachtingen delen 14.45 uur: Samen verleden toekomst geven: in sneltreinvaart contacten

Nadere informatie

STI B AT. bovenbouw 2008/2009. Docentenkaart 2 (1 van 2) Verwerking

STI B AT. bovenbouw 2008/2009. Docentenkaart 2 (1 van 2)  Verwerking STI B AT Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding Kopieer voor alle kinderen werkblad 2A, 2B en 2C. Zorg voor knip- en plakspullen en blanco papier. Leg enkele geschiedenislesboeken klaar. Lesdoel Kinderen

Nadere informatie

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en):

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en): A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600); tijd van regenten en vorsten (1600 1848). 40. De leerling leert

Nadere informatie

training: Oriëntatie op jezelf en de wereld, tijd

training: Oriëntatie op jezelf en de wereld, tijd training: Oriëntatie op jezelf en de wereld, tijd >Inhoud > Over deze training 3 > Historisch besef als onderwijsdoel 6 > Jagers en boeren (prehistorie ) 9 > Grieken en Romeinen (oudheid) 11 > Tijd van

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo Albert van der Kaap Enschede, april 2009 Verantwoording Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen Half mei worden leerlingen van 5 havo en 6 vwo onder meer getest op hun kennis van de tijdvakken en de kenmerkende aspecten. In deze les gaan leerlingen een

Nadere informatie

AAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT?

AAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT? AAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT? Leergebied overstijgende kerndoelen (1) Werkhouding 1 De leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken A B

Nadere informatie

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars 1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars Tijd van jagers & boeren - Prehistorie - Tot 3.000 v. Chr. Nomaden + nauwelijks verschil in aanzien, bezit en macht 1.2 Landbouwrevolutie + landbouw Tijd van jagers &

Nadere informatie

Archipelschool de Leeuwenburch Nieuwsbrief bovenbouw nummer: 10 Datum: 26 juni 2015

Archipelschool de Leeuwenburch Nieuwsbrief bovenbouw nummer: 10 Datum: 26 juni 2015 Archipelschool de Leeuwenburch Nieuwsbrief bovenbouw nummer: 10 Datum: 26 juni 2015 Dit is alweer de laatste nieuwsbrief van de bovenbouw dit schooljaar. Er komen nog een paar drukke weken aan voordat

Nadere informatie

Beter geschiedenisonderwijs met een canon?

Beter geschiedenisonderwijs met een canon? Beter geschiedenisonderwijs met een canon? Een reactie van het IVGD De volgende tekst is tot stand gekomen in overleg met de leden van de Adviesraad IVGD, een landelijk gezelschap van specialisten geschiedenisdidactiek

Nadere informatie

Wereldoriëntatie en de kerndoelen

Wereldoriëntatie en de kerndoelen Wereldoriëntatie en de kerndoelen In de inleidende tekst van de kerndoelen bij 'Oriëntatie op jezelf en de wereld staat onder andere het volgende: 'Kinderen zijn nieuwsgierig. Ze zijn voortdurend op zoek

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

Educatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer

Educatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer Educatieflyer 2018-2019 Stadsmuseum Zoetermeer Inleiding Met veel plezier bieden wij u het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar 2018-2019 aan. Een programma

Nadere informatie

Hoe denken examenleerlingen. over het vak geschiedenis? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling

Hoe denken examenleerlingen. over het vak geschiedenis? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Hoe denken examenleerlingen havo/vwo over het vak geschiedenis? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Hoe denken examenleerlingen havo/vwo over het vak geschiedenis? Maart 2016 Verantwoording

Nadere informatie

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs 1. Jagers en boeren (tot -3000 v C) 2. Grieken en Romeinen ( -3000 v. Chr. - 500 na Chr.) 1. Je plaatst historische gebeurtenissen, in de tijd van jagers en boeren (-3000 v C) en je geeft er betekenis

Nadere informatie

Bijvoorbeeld: Welke dieren er waren. Dat de mensen goed konden tekenen. Van welke stoffen ze verfkleuren maakten.

Bijvoorbeeld: Welke dieren er waren. Dat de mensen goed konden tekenen. Van welke stoffen ze verfkleuren maakten. Antwoorden hoofdstuk 1 1 Jagers en boeren 1 a 15 000 v.c. b 10 000 v.c. c 5000 v.c. 2 3 a Nog nooit waren zoveel oude afbeeldingen bij elkaar gevonden. b Bijvoorbeeld: De schilderingen hebben mooie kleuren

Nadere informatie

HAVO / aardrijkskunde. HAVO / Engelse taal. HAVO / Franse taal. Aantal pagina' / 11:49:54 GMT+02

HAVO / aardrijkskunde. HAVO / Engelse taal. HAVO / Franse taal. Aantal pagina' / 11:49:54 GMT+02 HAVO 1 2018-2019 / aardrijkskunde 1 RT H1RT1 Repetitie H1 Bevolking 1 RT H1RT2 Repetitie H4 Natuurrampen (selectie) TW 2 1 RT H1RT3 Repetitie H2 Klimaat 1 SO H1SO1 SO H1 Bevolking 1 SO H1SO2 SO H2 Klimaat

Nadere informatie

LES 2: HET BODEMARCHIEF 13 - INFORMATIE BIJ LES 2 14 - BIJ LES 2; TEKENINGEN VAN PERIODES 15 - BIJ LES 2: STRIP OVER BODEMLAGEN 20

LES 2: HET BODEMARCHIEF 13 - INFORMATIE BIJ LES 2 14 - BIJ LES 2; TEKENINGEN VAN PERIODES 15 - BIJ LES 2: STRIP OVER BODEMLAGEN 20 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 3 INLEIDING 4 - WAT IS HET 4 - LEERDOELEN 4 - KERNDOELEN 4 - DIDACTISCHE INSTEEK 4 - LESSTOFVERRIJKEND EN SAMENHANG 5 - PLAATS IN LEERLIJN 5 - OPZET EN TIJDSINVESTERING 5 - LESMATERIAAL

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9955 23 februari 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 12 februari 2017, nr.

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

TREED BINNEN DAPPERE RIDDERS

TREED BINNEN DAPPERE RIDDERS TREED BINNEN DAPPERE RIDDERS KASTEEL HOENSBROEK: EDUCATIE KOMT TOT LEVEN! EEN KASTEEL MET EEN OPRIJLAAN WAAR RIDDERS TE PAARD OVERHEEN SNELDEN. WAAR GRAVEN EN GRAVINNEN IN EEN KOETS THUIS KWAMEN. ZOMAAR

Nadere informatie

Ontdek het verborgen verleden van Schokland

Ontdek het verborgen verleden van Schokland Ontdek het verborgen verleden van Schokland Methodelink bij het lespakket Archeoroute Schokland De culturen en landschappen op Schokland vormen een veelzijdig onderwerp voor uw les in de groepen 6, 7 en

Nadere informatie

2. Ontdekkers en Hervormers: Renaissance, Reformatie en Ontdekkingsreizen Periode: 1500 tot 1600

2. Ontdekkers en Hervormers: Renaissance, Reformatie en Ontdekkingsreizen Periode: 1500 tot 1600 Welkom bij de tentoonstelling 200 GREATEST PAINTINGS: de 200 beroemdste schilderijen van de wereld! Er zijn 7 ruimtes die jullie kunnen bekijken en ontdekken: 1. De Middeleeuwen: Steden en Staten Periode:

Nadere informatie

Leerlijnen TULE SLO. Jory Tolkamp

Leerlijnen TULE SLO. Jory Tolkamp Leerlijnen TULE SLO Jory Tolkamp Om de doelen van mijn les te bepalen ging ik uit van de leerlijnen. Wat past bij de leerlingen qua stof van een ontwikkelingsgebied, waar zit het niveau? Maar een duidelijke

Nadere informatie

STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009. Versie november 2010

STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009. Versie november 2010 STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009 Versie november 2010 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Aardrijkskunde... 2 Biologie... 3 Culturele en Kunstzinnige Vorming... 4 Duitse taal en literatuur... 5 Economie... 6

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting. Havo 4

Programma van Toetsing en Afsluiting. Havo 4 Programma van Toetsing en Afsluiting Havo 4 Schooljaar 2016 2017 Aardrijkskunde Het schoolexamen voor het vak aardrijkskunde omvat de volgende onderdelen, waarvoor cijfers gegeven worden: Mexico en de

Nadere informatie

Openbare Scholengemeenschap Apeldoorn Aantal pagina's: 6 Leerling_KSG HAVO Inrichting toetsdossier lj

Openbare Scholengemeenschap Apeldoorn Aantal pagina's: 6 Leerling_KSG HAVO Inrichting toetsdossier lj HAVO 1 2017-2018 / aardrijkskunde Afnamevorm omschrij Resultaatweergave 1 TT H1RT1 Repetitie H1 Bevolking Cijfer1-10 Geen N 0 J 300 TT H1RT2 Repetitie H2 Klimaat Cijfer1-10 Geen N 0 J 300 TT H1RT3 Repetitie

Nadere informatie

Doelgroepen Dit educatieve lespakket is bedoeld voor de groepen 5,6 en de groepen 7,8.

Doelgroepen Dit educatieve lespakket is bedoeld voor de groepen 5,6 en de groepen 7,8. Dcentenhandleiding Beleef Het Verleden met Ltte Delgrepen Dit educatieve lespakket is bedeld vr de grepen 5,6 en de grepen 7,8. Middelen Data-DVD: Inzet van filmmateriaal via digibrd. 4 afleveringen met

Nadere informatie

Mens en maatschappij inhouden (PO-vmbo)

Mens en maatschappij inhouden (PO-vmbo) Ms maatschappij inhoud (PO-vmbo) Sector kerndoel primair onderwijs kerndoel onderbouw vmbo bovbouw examehed vmbo bovbouw bb examehed bb vmbo kb/gl/tl examehed Vakkern 1. Communicatie 37: zich te gedrag

Nadere informatie

april Evenementenplanner 2015 Hele jaar: De Smaak van Van Gogh www.smaakvangogh.nl

april Evenementenplanner 2015 Hele jaar: De Smaak van Van Gogh www.smaakvangogh.nl Evenementenplanner 2015 Hele jaar: De Smaak van Van Gogh www.smaakvangogh.nl In deze evenementenplanner staan de grotere evenementen genoemd, zoals deze nu bekend zijn bij de gemeente Ede. Het is bedoeld

Nadere informatie

webwinkel. mijngelderland.nl E-commerce voor samenwerkende erfgoedinstellingen

webwinkel. mijngelderland.nl E-commerce voor samenwerkende erfgoedinstellingen webwinkel. mijngelderland.nl E-commerce voor samenwerkende erfgoedinstellingen MUSEUMWEBSHOPS.NL E-commerce integreert met de hele organisatie MUSEUM WINKEL MUSEUM WEBWINKEL IDENTITEIT SPIRITUALITEIT TENTOONSTELLING

Nadere informatie

geschiedenis waardoor opgroeiende generaties meer zicht krijgen op wezenlijke aspecten van het mens-zijn.

geschiedenis waardoor opgroeiende generaties meer zicht krijgen op wezenlijke aspecten van het mens-zijn. geschiedenis Belang van het vak Geschiedenisonderwijs is van essentieel belang voor ontwikkeling van historisch besef, dat de samenhang omvat tussen de interpretatie van het verleden, het begrijpen van

Nadere informatie

Themabrief Invloedrijke Personen

Themabrief Invloedrijke Personen Themabrief Invloedrijke Personen Albert Einstein Aletta Jacobs Willem van Oranje September - november 2018, Thema ontworpen door leerkrachten De Ark volgens de Noordwijkse Methode Wie is een invloedrijk

Nadere informatie

Jeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten. pruiken en revoluties. Ontvangsthal. Garderobe links af

Jeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten. pruiken en revoluties. Ontvangsthal. Garderobe links af Zelfstandig bezoek Tijdvakken tour geschiedenis Tijd van jagers en boeren Grieken en Romeinen monniken en ridders steden en staten Jeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten pruiken en revoluties

Nadere informatie

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven.

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven. Historische vaardigheden PO kern subkern inhoud PO tussendoel PO kerndoel Historische vaardigheden Tijdaanduidingen en tijdsindelingen. Tien tijdvakken met bijbehorende kenmerkende aspecten. Het plaatsen

Nadere informatie

Erfgoed Gelderland. Ledenraadsvergadering Coöperatie Erfgoed Gelderland 15 april uur

Erfgoed Gelderland. Ledenraadsvergadering Coöperatie Erfgoed Gelderland 15 april uur Erfgoed Gelderland Ledenraadsvergadering Coöperatie Erfgoed Gelderland 15 april 2019 13.30 16.30 uur Agenda 1. Welkom en vaststellen agenda 2. Mededelingen en voorstellen leden 3. Notulen 02-11-2018 4.

Nadere informatie

INHOUD THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 1 INLEIDING 2

INHOUD THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 1 INLEIDING 2 THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 INHOUD 1 INLEIDING 2 2 THIS IS HOLLAND: EEN EDUCATIEF PAKKET 3 Doelstellingen 3 Doelgroepen 4 Inzet van de lessen 4 Aansluiting bij methoden en

Nadere informatie

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden!

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedenis Waarheden Verleden = beelden van het verleden van de menselijke cultuur. = relatie tussen vroeger en nu,

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.05.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Hoe maak ik mijn (school)examen?

Hoe maak ik mijn (school)examen? Hoe maak ik mijn (school)examen? Tips om: - mij voor te bereiden op de (school)examens - volgens een vaste aanpak de vragen te beantwoorden - soorten bronnen te herkennen - soorten vragen te herkennen

Nadere informatie

Erfgoed Gelderland. Ledenraadsvergadering Coöperatie Erfgoed Gelderland 2 november uur

Erfgoed Gelderland. Ledenraadsvergadering Coöperatie Erfgoed Gelderland 2 november uur Erfgoed Gelderland Ledenraadsvergadering Coöperatie Erfgoed Gelderland 2 november 2018 10.00 12.00 uur 1. Welkom en vaststellen agenda 2. Mededelingen en voorstellen leden 3. Notulen 23-04-2018 4. Stand

Nadere informatie

Themabrief Groei. In deze themabrief lezen jullie wat er per atelier de komende 9 weken gaat gebeuren. Heel veel plezier en GROEI toegewenst!

Themabrief Groei. In deze themabrief lezen jullie wat er per atelier de komende 9 weken gaat gebeuren. Heel veel plezier en GROEI toegewenst! Themabrief Groei Deze week zijn we gestart met het nieuwe thema Groei. Groeien staat dicht bij de kinderen, ze groeien elke dag! Het lijf van uw kind, maar ook de vaardigheden en talenten groeien. Ook

Nadere informatie

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel:

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: 0. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een eigen

Nadere informatie

vwo geschiedenis M.M.P.C. Bolink Y. Bouw H. van der Meiden J. Roesink Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018

vwo geschiedenis M.M.P.C. Bolink Y. Bouw H. van der Meiden J. Roesink Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 2017 2018 vwo M.M.P.C. Bolink Y. Bouw H. van der Meiden J. Roesink geschiedenis Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 vwo geschiedenis Voorwoord Wanneer je examen gaat doen, wil je natuurlijk vertrouwd

Nadere informatie

PPON Geschiedenis en aardrijkskunde einde basisonderwijs

PPON Geschiedenis en aardrijkskunde einde basisonderwijs Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau nummer Uitgave 19 april????7 11 PPON Geschiedenis en aardrijkskunde einde basisonderwijs In 8 zijn voor de vakken geschiedenis en aardrijkskunde peilings onderzoeken

Nadere informatie

VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2013 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

PONTES PIETER ZEEMAN

PONTES PIETER ZEEMAN PONTES PIETER ZEEMAN Programma van toetsing en afsluiting VWO cohort 2017 2019 Leerjaar 5 Schooljaar 2017-2018 wijzigingen voorbehouden Aardrijkskunde Het schoolexamen voor het vak aardrijkskunde omvat

Nadere informatie

PTA - HAVO

PTA - HAVO - HAVO 4 2018-2019 Nederlandse taal en literatuur Engelse taal en literatuur Franse taal en literatuur Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Rekenen Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Profielwerkstuk-Handelingsdeel

Nadere informatie

DE RODE DRAAD VAN TWENTE

DE RODE DRAAD VAN TWENTE groep ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen.

Nadere informatie