Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam"

Transcriptie

1 Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam Het kostte haar ruim twintig jaar om de gezondheidszorg te overtuigen van de waarden van het bewegen voor ouderen. Nog altijd is ze niet tevreden over de resultaten. Medici zien immobiliseren vaak als de veiligste weg. Daar is nog een wereld te winnen. Zelf is Marijke Hopman-Rock (1951) inmiddels vooral bezig met de vraag welke bewuste en onbewuste motieven de oudere heeft om in beweging te komen. In 2008 werd ze benoemd tot bijzonder hoogleraar Lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen aan de Vrije Universiteit (VU) van Amsterdam (afdeling sociale geneeskunde). Daarnaast is ze werkzaam als programmamanager Bewegen en Gezondheid bij TNO Kwaliteit van Leven. Op sportgebied is ze een fervent hardloopster, zit ze graag op de mountainbike en staat ze s winters op de lange latten. 115

2 Hoe is het vakgebied waarbinnen u werkzaam bent te omschrijven? Dat gebied is vrij breed, maar samen te vatten met de vraag: hoe krijg ik mensen aan het bewegen? Daarbij kijken we naar de mensen zelf, naar de adviezen die ze krijgen vanuit onder meer de gezondheidszorg, maar ook naar het beleid en naar de inrichting van hun omgeving. Hoe kun je al die elementen beïnvloeden: daar denk ik over na. Hoe is dit gebied als onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek ontstaan en hoe heeft het zich in de afgelopen jaren ontwikkeld binnen uw universiteit? Eind jaren tachtig werd de samenleving zich bewust van de gevolgen van de vergrijzing en de toenemende vraag naar gezondheidszorg. Ik kwam in die tijd bij TNO werken en kreeg de kans om me te verdiepen in de gerontologie en om naar mogelijkheden te zoeken om gezondheidsklachten te voorkomen. Hopman noemt Vitality and Aging, het boek van de artsen James Fries en Lawrence Crapo uit 1981 internationaal gezien baanbrekend. Deze auteurs legden veel nadruk op een gezonde leefstijl om de kwaliteit van leven op oudere leeftijd te verbeteren. Het ging hen om voeding en bewegen. Eind jaren tachtig kwam er vervolgens na een internationale conferentie in Toronto een standaardwerk op het gebied van gezondheid en bewegen van Claude Bouchard. Er zijn steeds updates verschenen, maar je mag stellen dat sinds die tijd het bewijs van het preventieve effect van bewegen op gezondheid wel is aangetoond, zegt ze. Er is bovendien steeds meer onderzoek gekomen dat dit heeft bevestigd. Een belangrijke verandering in het denken over dit thema is, dat bewegen niet langer synoniem is voor sport. Het gaat, zoals tegenwoordig ook blijkt uit bijvoorbeeld de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, om lichamelijke activiteiten. Wat is de aard en omvang van uw aanstelling en hoe is uw onderzoeksgroep samengesteld? Het hoogleraarschap van Hopman aan de VU, betreft een aanstelling voor één dag per week, waarin ze samen met zes copromotoren onder meer vier promovendi begeleidt. Ze is werkzaam binnen de onderzoeksgroep Body@Work, waarover later meer. De groep medewerkers daar, waarvan ze een van de managers is, bestaat uit ruim veertig mensen. En de groep die werkt op het onderwerp Bewegen en gezondheid bij TNO Kwaliteit van Leven, waar ze momenteel programmamanager is, telt zo n 45 mensen. Het onderzoekswerk van TNO wordt voor ongeveer dertig procent gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, waarbij de besteding plaatsvindt in overleg met Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ongeveer zeventig procent komt uit opdrachten, bijvoorbeeld uit 116 Sport en haar professoren - Sportwetenschap in ontwikkeling

3 Bewegen en sporten Bewegen werd einde jaren tachtig vaak nog als synoniem gezien van sporten en trainen. De eerste normen op het gebied van bewegen die door het American College of Sports Medicine (ACSM) werden ondersteund gingen dan ook vooral over intensief bewegen, liefst enkele malen per week. Het duurde tot diep in de jaren negentig dat men beweegnormen formuleerde gebaseerd op matig intensieve manieren van bewegen, zoals bijvoorbeeld wandelen en fietsen. Dit werd gedaan op grond van sterk epidemiologisch bewijs voor het gezondheidseffect van bewegen ook matig intensief op het ontstaan van hart- en vaatziekten, diabetes en osteoporose. Uit: oratie Hopman-Rock: In beweging blijven! Bewegen is preventie en zorg voor ouderen, het beroepsveld van fysiotherapeuten, koepels in de zorg en het bedrijfsleven. In het verleden kende TNO geen promotiecultuur, vertelt ze. Zelf ben ik in 1997, dus toen ik hier al werkte, gepromoveerd op een onderzoek naar ouderen met pijn in de heup of knie. Ik kreeg daarna ruimte om vanuit TNO samen te werken met de VU en kon vanaf 2002 een cv opbouwen waarmee ik uiteindelijk benoemd ben tot bijzonder hoogleraar. En inmiddels telt TNO op medewerkers 60 hoogleraren. Op welke wijze en met welke motivatie bent u als wetenschapper zelf op dit terrein terechtgekomen? Ik ben afgestudeerd als bioloog en heb me beziggehouden met stuifmeelkorrels. Daarna heb ik psychologie gestudeerd met statistiek als hoofdvak. Bij TNO kreeg ik de opdracht me te verdiepen in het onderwerp ouderen en bewegen. Dat was dus een heel nieuw terrein voor mij, maar de onderzoeken die ik eerder noemde, hebben me op het spoor gezet. Daarna hebben we bij TNO zelf heel veel onderzoek kunnen doen, mede doordat het ministerie van VWS het belang ervan erkende. Ze had wel altijd het gevoel en dat heeft ze nog wel dat ze met het stimuleren van beweging tegen de hoofdstroom binnen het medische model in moest roeien. Hoeveel er ook via wetenschappelijk onderzoek is aangetoond, het ongeloof leeft nog steeds. Velen binnen de gezondheidszorg hebben de neiging mensen te immobiliseren, vooral uit angst voor vallen. Terwijl dat meer schade doet dan mensen te laten bewegen. Dan hoef je niet meteen aan sport te denken, wandelen kan ook. 117

4 In wat ik wel beweegland noem vielen de uitkomsten van ons onderzoek ook niet altijd in goede aarde, zegt ze. Bij Meer Bewegen voor Ouderen staat bijvoorbeeld de sociale betekenis van het programma voorop en gaat het veel minder om gezondheid. Onze boodschap werd vaak als bedreigend ervaren. Beroepsgroepen vrezen nogal eens, soms ook onbewust, dat hun eigen boodschap verwatert als er nieuwe inzichten ontstaan. De gezondheidszorg kent vele geschreven en ongeschreven regels en als je met nieuwe kennis komt, roept dat sterke tegenkrachten op. Mijn ervaring is: de helft van de mensen wijst het meteen af nadat ze er kennis van nemen. Van de andere helft is nog eens de helft bereid het daadwerkelijk te proberen en daar nog eens de helft van voert het uit zoals het eigenlijk zou moeten. Dan zit je dus op ongeveer12,5 procent. Als wetenschapper kun je daar gek van worden. We weten al zoveel over de waarde van bewegen, maar het is heel moeilijk de omgeving en het beleid te beïnvloeden. Welke is uw eigen betrokkenheid bij de sport? Ik heb altijd aan hardlopen gedaan en dat doe ik nog steeds, mits ik geen last heb van blessures. Fietsen en mountainbiken doe ik ook graag, net als skiën. 118 Sport en haar professoren - Sportwetenschap in ontwikkeling

5 Sport en Kennis Deze preview is een gedeelte uit het boek: Sport en haar professoren Sportwetenschap in ontwikkeling Meer informatie Voor meer artikelen en andere uitgaven kunt u terecht op

Willem van Mechelen. Hoogleraar sociale geneeskunde, met als opdracht in het bijzonder de bedrijfs- en sportgeneeskunde Vrije Universiteit Amsterdam

Willem van Mechelen. Hoogleraar sociale geneeskunde, met als opdracht in het bijzonder de bedrijfs- en sportgeneeskunde Vrije Universiteit Amsterdam Willem van Mechelen Hoogleraar sociale geneeskunde, met als opdracht in het bijzonder de bedrijfs- en sportgeneeskunde Vrije Universiteit Amsterdam Of de journalist met de auto naar het interview is gekomen,

Nadere informatie

Luc van der Woude Hoogleraar bewegen, revalidatie en functieherstel Rijksuniversiteit Groningen

Luc van der Woude Hoogleraar bewegen, revalidatie en functieherstel Rijksuniversiteit Groningen Luc van der Woude Hoogleraar bewegen, revalidatie en functieherstel Rijksuniversiteit Groningen Met enige trots leidt hij de bezoeker rond in het lab van het Centrum voor Bewegingswetenschappen van het

Nadere informatie

Arnold de Haan Hoogleraar inspanningsfysiologie Vrije Universiteit Amsterdam

Arnold de Haan Hoogleraar inspanningsfysiologie Vrije Universiteit Amsterdam Arnold de Haan Hoogleraar inspanningsfysiologie Vrije Universiteit Amsterdam Waardoor loopt een topatleet op de 800 of 1500 meter op latere leeftijd wél een heel redelijke halve marathon, maar zal de marathonloper

Nadere informatie

Geert Savelsbergh Hoogleraar op Desmond Tutu leerstoel Jeugd, Sport en Verzoening Vrije Universiteit Amsterdam

Geert Savelsbergh Hoogleraar op Desmond Tutu leerstoel Jeugd, Sport en Verzoening Vrije Universiteit Amsterdam Geert Savelsbergh Hoogleraar op Desmond Tutu leerstoel Jeugd, Sport en Verzoening Vrije Universiteit Amsterdam Bijna iedereen kent die verwarrende tekening van de twee even lange lijnen. Bij de een zijn

Nadere informatie

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Vragen stellen bij schijnbare vanzelfsprekendheden is een basisvoorwaarde voor wetenschappelijk

Nadere informatie

Frans Kok en Marco Mensink Hoogleraar voeding en gezondheid en universitair docent, afdeling humane voeding Wageningen Universiteit

Frans Kok en Marco Mensink Hoogleraar voeding en gezondheid en universitair docent, afdeling humane voeding Wageningen Universiteit Frans Kok en Marco Mensink Hoogleraar voeding en gezondheid en universitair docent, afdeling humane voeding Wageningen Universiteit Wie de sportbladen opslaat kan er niet omheen: stevig trainen lijkt onmogelijk

Nadere informatie

Chris Visscher Hoogleraar jeugdsport, met specifieke accenten op talentontwikkeling en op sport en school Rijksuniversiteit Groningen

Chris Visscher Hoogleraar jeugdsport, met specifieke accenten op talentontwikkeling en op sport en school Rijksuniversiteit Groningen Chris Visscher Hoogleraar jeugdsport, met specifieke accenten op talentontwikkeling en op sport en school Rijksuniversiteit Groningen Als hij bij Studio Sport FC Groningen en Heerenveen tegen elkaar ziet

Nadere informatie

Wat is de aard en omvang van uw aanstelling en hoe is uw onderzoeksgroep

Wat is de aard en omvang van uw aanstelling en hoe is uw onderzoeksgroep Paul Verweel Hoogleraar bestuur en organisatiewetenschap, met accent op betekenisgeving en cultuurverschillen. Bezet tevens de Richard Krajicek endowed chair Universiteit Utrecht Dat antropologen graag

Nadere informatie

Frank Backx Hoogleraar sportgeneeskunde, met als opdracht in het bijzonder de klinische zorg Universiteit Utrecht

Frank Backx Hoogleraar sportgeneeskunde, met als opdracht in het bijzonder de klinische zorg Universiteit Utrecht Frank Backx Hoogleraar sportgeneeskunde, met als opdracht in het bijzonder de klinische zorg Universiteit Utrecht Of het nou gaat om degene die lui onderuit met een zak chips in de hand naar een wedstrijd

Nadere informatie

Maarten van Bottenburg Hoogleraar sportontwikkeling Universiteit Utrecht

Maarten van Bottenburg Hoogleraar sportontwikkeling Universiteit Utrecht Maarten van Bottenburg Hoogleraar sportontwikkeling Universiteit Utrecht Met hun onderzoeksbureau Diopter stond Maarten van Bottenburg (1962) samen met Jan Janssens aan de basis van het huidige W.J.H.

Nadere informatie

Ruud Koning Hoogleraar sporteconomie Rijksuniversiteit Groningen

Ruud Koning Hoogleraar sporteconomie Rijksuniversiteit Groningen Ruud Koning Hoogleraar sporteconomie Rijksuniversiteit Groningen Voorzitters en trainers van voetbalclubs worden herinnerd door hun sportieve successen, niet vanwege hun zorgvuldige financiële beleid.

Nadere informatie

Beweegrichtlijnen Nr. 2017/08. Samenvatting

Beweegrichtlijnen Nr. 2017/08. Samenvatting Beweegrichtlijnen 2017 Nr. 2017/08 Samenvatting Beweegrichtlijnen 2017 pagina 2 van 6 Achtergrond In Nederland bestaan drie normen voor bewegen: de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, die adviseert op minstens

Nadere informatie

Peter Beek Hoogleraar coördinatiedynamica Vrije Universiteit Amsterdam

Peter Beek Hoogleraar coördinatiedynamica Vrije Universiteit Amsterdam Peter Beek Hoogleraar coördinatiedynamica Vrije Universiteit Amsterdam Zijn wetenschappelijke werk heeft in de afgelopen drie jaar plaats moeten maken voor de taken die verbonden zijn aan de functie van

Nadere informatie

Functieprofiel van de sport- en bewegingsleider betrokken bij de BeweegKuur

Functieprofiel van de sport- en bewegingsleider betrokken bij de BeweegKuur Functieprofiel van de sport- en bewegingsleider betrokken bij de BeweegKuur NISB ontwikkelt de BeweegKuur met subsidie van het ministerie van VWS en in samenwerking met NHG, LVG, NVDA, KNGF, LHV, DVN,

Nadere informatie

Doelmatigheidstoets Master Vitality and Ageing Samenvatting

Doelmatigheidstoets Master Vitality and Ageing Samenvatting Doelmatigheidstoets Master Vitality and Ageing Samenvatting Leiden, augustus 2014 Algemeen Soort aanvraag Naam instelling Nieuwe opleiding Universiteit Leiden Contactpersoon Contactgegevens - adres drs.

Nadere informatie

Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling.

Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Rapport Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Auteurs: F.J.M. van Leerdam 1 K. Kooijman 2 F. Öry 1 M. Landweer 3 1: TNO Preventie en Gezondheid Postbus

Nadere informatie

Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ

Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ Kennisinfrastructuur GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Ontstaan van een kennisinfrastructuur in de GGZ In 1954 verzuchtte hoogleraar

Nadere informatie

Sport & Gezondheid. Arnhem, Juli 2012

Sport & Gezondheid. Arnhem, Juli 2012 Sport & Gezondheid Arnhem, Juli 2012 Positieve gezondheidseffecten van sporten en bewegen Er zijn een aantal aandoeningen waarvan bewezen is dat het risico hierop wordt verkleind, of de aandoening kan

Nadere informatie

Doe het maar rustig aan!?

Doe het maar rustig aan!? Doe het maar rustig aan!? Een onderzoek naar de ervaringen en competenties van trainers en beweegleiders ouderen over adviezen rondom pijnklachten en beperkingen Agnes Elling Mulier Instituut, Utrecht

Nadere informatie

Wandelen als medicijn voor 65-plussers

Wandelen als medicijn voor 65-plussers Wandelen als medicijn voor 65-plussers Liesbeth Preller 6 april 2019 Opbouw workshop Context Veranderende populatie Veranderende regelgeving zorg en ondersteuning Beweegrichtlijnen Inhoud en onderbouwing

Nadere informatie

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012 Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis Hogeschool Zuyd, juni 2012 1 SilverFit maakt systemen voor virtuele revalidatie SilverFit maakt een systemen voor virtuele fysiotherapie en ouderenfitness

Nadere informatie

Het metabolisme plan - voor optimaal vetverbruik

Het metabolisme plan - voor optimaal vetverbruik Het metabolisme plan - voor optimaal vetverbruik Overgewicht is vaak geen op zich staand fenomeen. Overgewicht ontstaat in de regel door een bepaalde leefstijl, welke nog andere gezondheidsrisico s tot

Nadere informatie

Voedingsleer (terug) in de opleiding tot arts

Voedingsleer (terug) in de opleiding tot arts Voedingsleer (terug) in de opleiding tot arts NAV bijeenkomst Ben Witteman Maag-Darm-Leverarts ZGV Buitengewoon hoogleraar voeding en darmgezondheid WUR Discussiepunten Afstemming voedingsleer/kennis:

Nadere informatie

1. Ouder en beter Inleiding

1. Ouder en beter Inleiding 1. Ouder en beter Inleiding Wat kan er fascinerender zijn dan ons brein? Het produceert de meest fantastische gedachten. Alles wat we weten over werelden zo ver weg als andere zonnestelsels of zo klein

Nadere informatie

Vitaliteit: belangrijk voor elke ondernemer!

Vitaliteit: belangrijk voor elke ondernemer! Whitepaper Vitaliteit: belangrijk voor elke ondernemer! Dit handboek wordt je aangeboden door: 5 tips en 3 mythes Als ondernemer heb je een grote verantwoordelijkheid: je hebt je eigen bedrijf en moet

Nadere informatie

Diafit. Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten

Diafit. Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten Diafit Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten Inleiding Met u is besproken dat u zich kunt aanmelden voor het test- en trainingsprogramma van het Albert Schweitzer ziekenhuis voor

Nadere informatie

WBO: onderzoek naar online leefstijladvies om het risico op dementie te verlagen. Nr. 2018, Den Haag 12 juni Samenvatting

WBO: onderzoek naar online leefstijladvies om het risico op dementie te verlagen. Nr. 2018, Den Haag 12 juni Samenvatting WBO: onderzoek naar online leefstijladvies om het risico op dementie te verlagen Nr. 2018, Den Haag 12 juni 2018 WBO: onderzoek naar online leefstijladvies om het risico op dementie te verlagen pagina

Nadere informatie

Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise

Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise Dit formulier bepaalt uw lichamelijke activiteiten niveau. Lees dit formulier door en kies de zin die het beste aansluit bij uw huidige

Nadere informatie

HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN

HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN WORDT EIGENAAR LEEFSTIJL ALS MEDICIJN VAN JE VITALITEIT! HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN WIE ZIJN WIJ? AM

Nadere informatie

Tips voor het volhouden van een lichamelijke actieve leefstijl

Tips voor het volhouden van een lichamelijke actieve leefstijl Tips voor het volhouden van een lichamelijke actieve leefstijl Blessures aan spieren, gewrichten en botten zijn de meest voorkomende oorzaken van beëindigen van activiteiten. De beste manier om blessures

Nadere informatie

Sport- en beweegscan [bedrijf X]

Sport- en beweegscan [bedrijf X] Sport- en beweegscan [bedrijf X] 16 december 2014 Dia 1 Methode Digitale vragenlijst De inventarisatie geeft inzicht in: Beweegnormen (NNGB en Fitnorm) Sportbehoefte Redenen om te gaan sporten Draagvlak

Nadere informatie

oinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd

oinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd oinleiding 1 c Gewichtsstijging ontstaat wanneer de energie-inneming (via de voeding) hoger is dan het energieverbruik (door lichamelijke activiteit). De laatste decennia zijn er veranderingen opgetreden

Nadere informatie

In dit nummer 1 Afscheid Marijke Hopman-Rock. 2 Promotie. 3 Promotie. 4 Aankondiging. 5 Aankondiging. Afscheid prof. dr. Marijke Hopman-Rock

In dit nummer 1 Afscheid Marijke Hopman-Rock. 2 Promotie. 3 Promotie. 4 Aankondiging. 5 Aankondiging. Afscheid prof. dr. Marijke Hopman-Rock Oktober 2013 NR. 22 Bodyt@lk Afscheid prof. dr. Marijke Hopman-Rock Body@Work Secretariaat Van der Boechorstraat 7 1081 BT Amsterdam Tel. 020-4448206 http://www.bodyatwork.nl In dit nummer 1 Afscheid Marijke

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk Geachte heer, mevrouw, Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk BaLaDe 119 Waalwijk Telefoon: 0416 337651 e mail: Info@hevafysio.nl De dubbele vergrijzing zorgt ervoor dat het percentage ouderen in Nederland

Nadere informatie

Beweegrichtlijnen 2017

Beweegrichtlijnen 2017 Beweegrichtlijnen 2017 Vereniging voor Bewegingswetenschappen De Gezondheidsraad 2 Gezondheidsraad 21 november 2016 De Gezondheidsraad Onafhankelijk advies over gezondheid aan regering en parlement Advies

Nadere informatie

Start met bewegen. Tips voor gezond bewegen

Start met bewegen. Tips voor gezond bewegen Start met bewegen Tips voor gezond bewegen Start met bewegen Voel je fitter en gezonder Inleiding Starten met meer bewegen is een gezond besluit. Bij bewegen denk je misschien aan intensief sporten zoals

Nadere informatie

Mastertrack Psychologie van Gezondheidsgedrag

Mastertrack Psychologie van Gezondheidsgedrag Mastertrack Psychologie van Gezondheidsgedrag Nina Bogaerts Aafje Brandt Yaël de Liver gezondheidsgedrag@uva.nl 1 Mastertrack Psychologie van Gezondheidsgedrag Als je wil begrijpen waarom mensen (on-)gezond

Nadere informatie

Beweegprogramma GOUD. Beweegnormen en theorie programma. www.kennispleingehandicaptensector.nl/bewegen

Beweegprogramma GOUD. Beweegnormen en theorie programma. www.kennispleingehandicaptensector.nl/bewegen Beweegprogramma GOUD Beweegnormen en theorie programma www.kennispleingehandicaptensector.nl/bewegen Colofon De producten uit deze werkplaats zijn tot stand gekomen naar aanleiding van de beweeginterventie

Nadere informatie

Welkom bij de workshop Aan de slag met de beweegrichtlijnen? Robert Gelinck 13 mei 2019

Welkom bij de workshop Aan de slag met de beweegrichtlijnen? Robert Gelinck 13 mei 2019 Welkom bij de workshop Aan de slag met de beweegrichtlijnen? Robert Gelinck 13 mei 2019 Vraag minister aan Gezondheidsraad Update Nederlandse Norm Gezond Bewegen, Fitnorm en Combinorm vanuit gezondheidsperspectief.

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding 1 miljoen aan de antidepressiva, aandacht, geborgenheid en warmte zijn de oplossing Er zijn 1 miljoen mensen in Nederland die antidepressiva gebruiken, dat is dus 1 op de 17 mensen om ons heen. Dat is

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s door nachtwerk. Nr. 2017/17. Samenvatting

Gezondheidsrisico s door nachtwerk. Nr. 2017/17. Samenvatting Gezondheidsrisico s door nachtwerk Nr. 2017/17 Samenvatting Gezondheidsrisico s door nachtwerk pagina 2 van 5 Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid brengt de hiertoe ingestelde

Nadere informatie

Functionele Loop Training

Functionele Loop Training Functionele Loop Training In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt op de polikliniek Fysiotherapie Centraal.van het Radboudumc te Nijmegen. Op de afdeling Fysiotherapie worden patiënten

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid

Nadere informatie

Belevingen van Buitenpromovendi

Belevingen van Buitenpromovendi Belevingen van Buitenpromovendi Workshop Ondersteuning Buitenpromovendi Den Haag, 12 oktober 2018 Onderzoeksteam: Inge van der Weijden, Ingeborg Meijer & Christine Teelken Bijdrage van: Ingeborg van der

Nadere informatie

Koen Lemmink Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool

Koen Lemmink Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool Koen Lemmink (l) en Johan de Jong. Koen Lemmink Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool Een twaalftal studenten zit rond een grote tafel in één van

Nadere informatie

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? - Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen

Nadere informatie

Kom naar buiten en hou je Fit. Kom naar buiten en hou je Fit

Kom naar buiten en hou je Fit. Kom naar buiten en hou je Fit Fifty + Fifty + Kom naar buiten en hou je Fit Kom naar buiten en hou je Fit IJSLANDER heeft in samenwerking met Top Health Partners (THP) een lijn bewegingstoestellen voor ouderen ontwikkeld voor in de

Nadere informatie

Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit

Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit Eén van de belangrijkste gevolgen van veroudering en geriatrische aandoeningen is het ontstaan van beperkingen. De weg van

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd

Nadere informatie

NIVEL Panels. Gezondheidszorgonderzoek. vanuit het perspectief van. de Nederlander. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg

NIVEL Panels. Gezondheidszorgonderzoek. vanuit het perspectief van. de Nederlander. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NIVEL Panels Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Gezondheidszorgonderzoek vanuit het perspectief van de Nederlander nivel panels Het Nivel onderzoekt met behulp van een aantal panels

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte

Nadere informatie

HAAL MEER UIT FRIESLAND!

HAAL MEER UIT FRIESLAND! HAAL MEER UIT FRIESLAND! STAP OVER NAAR HET ROEN & FIT COLLECTIEF Mensen met meer groen in de nabije leefomgeving voelen zich gezonder. Zo blijkt uit een groot Nederlands wetenschappelijk onderzoek *.

Nadere informatie

Beleidsplan De landelijke Depressie Vereniging is dé patiëntenvereniging van én voor mensen met een depressie en hun naasten.

Beleidsplan De landelijke Depressie Vereniging is dé patiëntenvereniging van én voor mensen met een depressie en hun naasten. Beleidsplan 2016 2018 De landelijke Depressie Vereniging is dé patiëntenvereniging van én voor mensen met een depressie en hun naasten. Vastgesteld door het bestuur van de Depressie Vereniging d.d. 27

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer

Nadere informatie

Beweging meten met METs

Beweging meten met METs Beweging meten met METs Digitale registratie, begeleiding en onderdeel van sport- en gezondheidsprogramma s. Atletiekunie 1 Wat is ActiefMET? Een interactief registratie- en begeleidingsprogramma. Overzicht

Nadere informatie

Preventie Bevorderen van gezond gedrag

Preventie Bevorderen van gezond gedrag Preventie Preventie Bevorderen van gezond gedrag Marleen Mares Pepijn Roelofs Tweede druk Boom Lemma uitgevers Amsterdam 2015 Voorwoord In de Nederlandse Grondwet ligt vastgelegd dat de overheid verantwoordelijk

Nadere informatie

Als stress omslaat in faalangst en gespannenheid is dat het signaal om op de rem te gaan staan. Stress kan dus zowel negatief als positief zijn.

Als stress omslaat in faalangst en gespannenheid is dat het signaal om op de rem te gaan staan. Stress kan dus zowel negatief als positief zijn. bewegen is gezond Als stress omslaat in faalangst en gespannenheid is dat het signaal om op de rem te gaan staan. Stress kan dus zowel negatief als positief zijn. 3 Bewegen is gezond afdeling preventie

Nadere informatie

Zeeland In Beweging Challenge aanmeldformulieren

Zeeland In Beweging Challenge aanmeldformulieren Zeeland In Beweging Challenge 2017 aanmeldformulieren Geachte heer/mevrouw, Fijn dat we u hebben mogen begroeten op deze informatieavond! Een nieuw initiatief van ons gezondheidscentrum voor mensen met

Nadere informatie

Samenwerken. kwaliteit

Samenwerken. kwaliteit Beter voorkomen Kwaliteitsprogramma preventie Samenwerken Doe mee met aan het landelijke kwaliteitsprogramma kwaliteit Samenwerken aan kwaliteit Het kwaliteitsprogramma Beter voorkomen heeft tot doel de

Nadere informatie

DIABETES EN BEWEGEN Hypo of hyper

DIABETES EN BEWEGEN Hypo of hyper DIABETES EN BEWEGEN Bewegen is voor iedereen belangrijk. Als u regelmatig beweegt, verbetert uw conditie. Ook kan voldoende beweging voorkomen dat u te zwaar wordt, en het helpt bij afvallen. Bovendien

Nadere informatie

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 7. Appendix Overzicht klachten en symptomen 159. Boeken en bronvermeldingen 165 Dankwoord 185

Inhoud. Voorwoord 7. Appendix Overzicht klachten en symptomen 159. Boeken en bronvermeldingen 165 Dankwoord 185 Inhoud Voorwoord 7 1. Vanwaar dit boek? 11 2. Het leven heeft weer kleur: Het verhaal van Katja 17 3. De wondere wereld van hormonen 21 4. Vrouwelijke en mannelijke geslachtshormonen 29 5. Nog meer hormonen:

Nadere informatie

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben.

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben. Zorg bij diabetes Inhoud Vormen van diabetes 4 Klachten en symptomen 5 Oorzaken 6 Behandeling 7 Leven met diabetes 8 Meer informatie 9 Wat kan Kring-apotheek voor jou betekenen? 10 Diabetes Diabetes is

Nadere informatie

Functieprofiel van de fysiotherapeut met aanvullende scholing binnen de BeweegKuur

Functieprofiel van de fysiotherapeut met aanvullende scholing binnen de BeweegKuur Functieprofiel van de fysiotherapeut met aanvullende scholing binnen de BeweegKuur NISB ontwikkelt de BeweegKuur met subsidie van het ministerie van VWS en in samenwerking met NHG, LVG, NVDA, KNGF, LHV,

Nadere informatie

Medicijnen maken kan goedkoper

Medicijnen maken kan goedkoper Medicijnen maken kan goedkoper Lagere R&D-kosten Farmaceuten geven kapitalen uit voor nieuwe medicijnen. Veel gaat naar mislukte projecten. Het kan goedkoper, zegt onderzoeksbureau Gupta. Liza van Lonkhuyzen

Nadere informatie

Sedentair gedrag bij ouderen STA OP VOOR GEZONDHEID!

Sedentair gedrag bij ouderen STA OP VOOR GEZONDHEID! Sedentair gedrag bij ouderen STA OP VOOR GEZONDHEID! Zittende en liggende activiteiten als percentage van de totale dagelijkse sedentaire tijd THEATER-/ KERK-/ BIOSCOOP- BEZOEK 4,2% Wat is sedentair gedrag?

Nadere informatie

Universiteit. Brochure. Opleidingsinstituut Dageraad

Universiteit. Brochure. Opleidingsinstituut Dageraad Brochure Opleidingsinstituut Dageraad Universiteit Informatie Je zult je wel afvragen wie zoiets bedenkt en wie zo iets op de kaart wil zetten. Ik kan daar kort en krachtig over zijn: kijk op www.ruudvanlent.nl

Nadere informatie

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 S A M E N I N V E S T E R E N I N G E Z O N D H E I D VOLKSGEZONDHEID 2 0 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam Volksgezondheidsprijs 2011 Fikse korting

Nadere informatie

Haal je sporters in de weken

Haal je sporters in de weken Haal je sporters in de weken voor de Spelen uit hun gewone dagelijkse leven Marjolein van Unen (1963) is sinds maart 1997 in dienst van de JBN (Judo Bond Nederland). In Beijing begeleidde ze vier judoka

Nadere informatie

Verklaring van Belangen

Verklaring van Belangen Verklaring van Belangen Algemeen Titel(s) Prof. Dr. Voornaam Ludo J. Tussenvoegsels Achternaam Functie Hellebrekers X voorzitter O lid Korte omschrijving huidige werkzaamheden Sinds 18 december 2014 lid

Nadere informatie

ETHIEK TAKE HOME TOETS

ETHIEK TAKE HOME TOETS ETHIEK TAKE HOME TOETS Naam: Danissa Loocks Studentennummer: 500621916 Groep: LV12-2F1 Datum: 18 Januari 2013 Blok naam: 2.2 Naam opleiding : HBO- V Hoge School van Amsterdam Naam docent: Paul Vleugels

Nadere informatie

Gezonde groei en ontwikkeling voor ieder kind in Nederland

Gezonde groei en ontwikkeling voor ieder kind in Nederland Gezonde groei en ontwikkeling voor ieder kind in Nederland Februari 2017 Gezonde groei en ontwikkeling voor ieder kind in Nederland Ongezonde eet-, beweeg- en slaapgewoonten vormen een grote bedreiging

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Enschede

Kernboodschappen Gezondheid Enschede Kernboodschappen Gezondheid Enschede De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Enschede epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Enschede en de factoren die hierop van

Nadere informatie

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Groeien in gezondheid door kennis Onze gezondheid is ons belangrijkste bezit. Daarom is het goed dat we ons er steeds meer van bewust worden dat

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Beweeg jij genoeg? Beweeg jij genoeg? Bewegen, sport of wat je dan ook doet, is belangrijk voor je gezondheid, wij zijn gemaakt om te bewegen. Bewegen verlaagt het risico op chronische ziekten als diabetes

Nadere informatie

Feiten en cijfers beweegnormen

Feiten en cijfers beweegnormen Feiten en cijfers beweegnormen * Hoe staat Súdwest-Fryslân er voor op het gebied van sport en bewegen? Evaluatie sportbeleidsnota 2013-2016 * Nieske Witteveen MSc - maart 2016 Achtergrondinfotmatie beweegnormen

Nadere informatie

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1 (2007/28317) QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1. ONDERZOEKSVRAGEN 1. Kan de raad met de programmabegroting beoordelen of de voorgenomen beleidsmaatregelen doeltreffend

Nadere informatie

In beweging blijven! Bewegen is preventie en zorg voor ouderen. prof.dr. Marijke Hopman-Rock

In beweging blijven! Bewegen is preventie en zorg voor ouderen. prof.dr. Marijke Hopman-Rock In beweging blijven! Bewegen is preventie en zorg voor ouderen prof.dr. Marijke Hopman-Rock In beweging blijven! Bewegen is preventie en zorg voor ouderen ISBN 978-90-5986-315-6 M. Hopman-Rock, 2009. Foto

Nadere informatie

Levenslang bewegen. Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat

Levenslang bewegen. Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat 36 Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat Levenslang bewegen Tekst: Caroline Mangnus Voorkomen is beter dan genezen. Dit adagium is zeker ook van toepassing op bewegen. Dat bewegen belangrijk

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd

Nadere informatie

De arts-onderzoekers van morgen

De arts-onderzoekers van morgen Erasmus MC De arts-onderzoekers van morgen Junior Med School 2017 2018 De artsonderzoekers van morgen Junior Med School 2017 2018 Het programma Dit programma loopt parallel aan VWO-5 en -6 en bestaat uit

Nadere informatie

Redactie M.M. Wagenaar-Fischer, N. Heerdink-Obenhuijsen, M. Kamphuis, J. de Wilde

Redactie M.M. Wagenaar-Fischer, N. Heerdink-Obenhuijsen, M. Kamphuis, J. de Wilde Samenvatting van de JGZ Richtlijn secundaire preventie kindermishandeling. Handelen bij een vermoeden van kindermishandeling Samenvatting voor het management Redactie M.M. Wagenaar-Fischer, N. Heerdink-Obenhuijsen,

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer

Nadere informatie

Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en de inzet van Combinatiefuncties. Succesvolle inzet sport- en beweeginterventies

Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en de inzet van Combinatiefuncties. Succesvolle inzet sport- en beweeginterventies Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en de inzet van Combinatiefuncties Succesvolle inzet sport- en beweeginterventies Kor Leegstra: Atlas College Bram Buiting, Marc Zweekhorst: NISB NASB Het Nationaal

Nadere informatie

Factsheet. Bewegen en sporten. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen

Factsheet. Bewegen en sporten. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen Gelderland-Zuid Factsheet Bewegen en sporten Onderzoek onder volwassenen en ouderen Bewegen en sporten De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim 22.000 zelfstandig wonende inwoners van

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Almelo

Kernboodschappen Gezondheid Almelo Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed

Nadere informatie

Woonzorgwijzer. Doelgroepen in beeld. Kees Leidelmeijer

Woonzorgwijzer. Doelgroepen in beeld. Kees Leidelmeijer Woonzorgwijzer Doelgroepen in beeld Kees Leidelmeijer PRESTATIEAFSPRAKEN Jaarlijkse afspraken tussen gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties over o.a.: nieuwbouw van sociale huurwoningen betaalbaarheid

Nadere informatie

Sportief bewegen met osteoporose. Osteoporose

Sportief bewegen met osteoporose. Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de

Nadere informatie

Wat zijn de redenen om langer door te werken?

Wat zijn de redenen om langer door te werken? Wat zijn de redenen om langer door te werken? Karin Proper 1, Dorly Deeg 2, Allard van der Beek 1 Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid, TNO VUmc 1) Afdeling Sociale Geneeskunde en

Nadere informatie

Stappenlogboek voor 20 weken

Stappenlogboek voor 20 weken voor 20 weken Tel-uw- met behulp van de teller! Bereken uw bewegingsen gedurende het behandelprogramma Diabese Dit voor 20 weken hoort bij: DIABESE Er is een oplossing voor diabetes! Een natuurlijk behandelprogramma

Nadere informatie

Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid 1

Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid 1 Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid 1 (Besluit maatschappij en gezondheid) Het College Geneeskundige Specialismen,

Nadere informatie

PARELPRIJS VOOR PETER MEULENBEEK

PARELPRIJS VOOR PETER MEULENBEEK PARELPRIJS VOOR PETER MEULENBEEK (Foto: ZonMw) Peter Meulenbeek, universitair docent geestelijke gezondheidsbevordering bij de faculteit Gedragswetenschappen van de Universiteit Twente, kreeg donderdag

Nadere informatie

[NB. Het gesproken woord geldt!]

[NB. Het gesproken woord geldt!] Toespraak door Minister Bussemaker bij de opening van de CMI-conferentie Screening in de gezondheidszorg, van push to pull, in Den Haag op 26 november 2013 [NB. Het gesproken woord geldt!] 1 Dames en heren,

Nadere informatie

Diabetes en bewegen. Esther Pekel, diabetes diëtist Misja Sprengers, verpleegkundig specialist diabetes

Diabetes en bewegen. Esther Pekel, diabetes diëtist Misja Sprengers, verpleegkundig specialist diabetes Diabetes en bewegen Esther Pekel, diabetes diëtist Misja Sprengers, verpleegkundig specialist diabetes Kahoot! Diabetes en bewegen: wat weet jij ervan? Ga naar de Kahoot! app of kahoot.it https://kahoot.it

Nadere informatie

Jacques van Rossum Positief coachen brengt talenten dichter bij de top

Jacques van Rossum Positief coachen brengt talenten dichter bij de top Jacques van Rossum Positief coachen brengt talenten dichter bij de top Bij talentontwikkeling gaat het om kwaliteiten en mogelijkheden van jonge sporters, zoals in het vorige hoofdstuk is beschreven. Maar

Nadere informatie

Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid OUD

Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid OUD Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid (Besluit maatschappij en gezondheid) Het College Geneeskundige Specialismen,

Nadere informatie