Hygiëne bij jongeren

Transcriptie

1 Hygiëne bij jongeren

2 Hoe vaak geef jij jezelf een stevige schrobbeurt? Lichaamsverzorging is iets heel persoonlijks. Niet iedereen besteedt er evenveel aandacht aan. Hoeveel tijd trek jij uit voor lichaamsverzorging? Vul onderstaand schema in Activiteit Hoe vaak? Waarmee? Baden of douchen Haren wassen Gezicht reinigen Oren wassen Geslachtsorganen wassen Oksels wassen Tanden poetsen Handen wassen Voeten wassen Nagels onderhouden

3 Hou het proper Baden of douchen Minstens enkele keren per week. Overdadig gebruik van badschuim of douchegel kan je huid uitdrogen. Gebruik daarom liefst een ph-neutrale zeep (= zeep met een neutrale zuurtegraad). Handen wassen Meerdere keren per dag met een ph-neutrale zeep. Niet vergeten je handen te wassen vóór het eten en na toiletbezoek! Haren wassen Minstens één keer per week met een gewone milde shampoo. Gezicht wassen Tweemaal per dag met water. Heb je een erg vette huid, dan kun je een ph-neutrale zeep gebruiken. Oren wassen Bij het baden of douchen. Overtollig oorsmeer kun je met een tip van je handdoek verwijderen. Wattenstaafjes gebruik je beter niet: ze kunnen het oorsmeer dieper in je oor duwen. Oksels wassen Dagelijks met een ph-neutrale zeep. Let op met deodorants: soms bevatten ze geurstoffen en bewaarmiddelen die irrititatie kunnen veroorzaken. 3

4 Geslachtsorganen wassen Dagelijks met water. Was je schaamstreek met lauw water. Doe dat van voor naar achter, anders kan vuil vanuit de darm naar de vagina gewreven worden, wat ontstekingen kan veroorzaken. Schuif de voorhuid van je penis terug tot achter de eikel. Was met lauw water zonder zeep. Tanden poetsen Best na elke maaltijd. Etensresten tussen je tanden kun je verwijderen met tandzijde of een tandenstoker. Voeten wassen Dagelijks met zeep. Nagels onderhouden Knip je teennagels wekelijks mooi recht af met een nagelknipper. Vingernagels kun je ook met een scherp nagelschaartje kort houden. Scherpe puntjes kun je wegvijlen. Goed in je vel?! Tijdens de puberteit verandert je lichaam. Soms duiken er opeens pukkels op, glimt je huid en wordt je haar vlug vettig. Je voelt je misschien niet meer zo goed in je vel Toch kun je daar zelf iets aan doen. Een goede lichaamshygiëne is de eerste stap. Verzorg je huid en haar behoorlijk en trek kleren aan waarin je je goed voelt. De huid: perfecte beschermlaag De huid is een flinterdun laagje dat perfect rond het lichaam past. Ze beschermt ons lichaam tegen kou en vocht, maar ook tegen microscopisch kleine bacteriën en virussen. 4

5 De huid bestaat uit drie lagen. 1. De opperhuid De opperhuid bestaat uit twee delen: de hoornlaag en de kiemlaag. De hoornlaag is de buitenste laag van de huid, het deel dat je met het blote oog kunt zien. Ze is maar een paar millimeter dik en bestaat alleen uit dode cellen. Ze bevat geen zenuwen en bloedvaten en is ondoorlaatbaar voor water en bacteriën. De opperhuid wordt bijna elke maand volledig vernieuwd. De buitenste cellen schilferen af en worden vervangen door nieuwe. Die nieuwe cellen komen uit de kiemlaag, vlak onder de hoornlaag. Ze bewegen zich geleidelijk naar de oppervlakte. Ze worden gevuld met hoornstof, sterven langzaam af en vormen de nieuwe hoornlaag. Haar Porie Opperhuid Hoornlaag Kiemlaag Lederhuid Zweetklier Talgklier Onderhuids celweefsel 5

6 2. De lederhuid De tweede laag van de huid is heel sterk en elastisch. De lederhuid wordt met de leeftijd dunner en minder soepel. Er vormen zich kleine plooien (= rimpels) waardoor je huid er ouder gaat uitzien. In de lederhuid zitten enkele belangrijke orgaantjes die druk en temperatuur waarnemen. De zweetkliertjes helpen je lichaam op een constante temperatuur te houden. De talgkliertjes beschermen je huid tegen uitdroging. 3. Het onderhuidse celweefsel Het onderhuidse celweefsel verbindt de huid met het lichaam. Het is de reserveopslagplaats van lichamelijke vetten. Die vetten leveren niet alleen energie, maar hebben ook een belangrijke functie bij het warm houden van je lichaam. De pest aan puistjes In de puberteit verhoogt de productie van geslachtshormonen in je lichaam. Die hormonen zorgen voor je lichamelijke ontwikkeling. Ze hebben echter ook een minder prettige bijwerking: ze stimuleren de talgkliertjes in de huid van je gezicht, op je rug en op je borstkas waardoor er puistjes kunnen ontstaan. Aan de uitgang van de talgkliertjes kleeft de uitgescheiden talg zich vast aan de afgestorven huidcellen. Samen vormen ze vettige propjes die de afvoerkanaaltjes in de huid verstoppen. Als zo n kanaaltje deels verstopt raakt, dan vormt er zich een klein zwart puntje op je huid. Als de huidporie helemaal afgesloten raakt, dan ontstaat er een klein bultje: een puistje. 1. Wat kun je zelf doen? Extra hygiëne heeft geen enkele invloed op het voorkomen of verminderen van puistjes. Was je gezicht s morgens en s avonds met lauw water maar kies daarbij voor zeep zonder zeep. Gewone zeep of uitdrogende lotions zijn uit den boze. Een crème of lotion om de huid te reinigen kun je eventueel 6

7 gebruiken om lokale plekjes te verzorgen. Dep je huid voorzichtig droog. Wrijven irriteert en zorgt er misschien voor dat puistjes opengaan. Blijf zoveel mogelijk van mee-eters en puistjes af. Uitknijpen of -drukken verergert de acne en kan littekens veroorzaken. Wil je mee-eters toch uitdrukken, hou dan een warme handdoek tegen je gezicht zodat de poriën wijder worden. Ontsmet de huid rond de mee-eter en knijp de mee-eter daarna met een proper doekje uit. Gebruik je vingertoppen en niet je nagels. Maak de huid opnieuw schoon met een ontsmettende lotion. 2. Naar de huisarts Als je veel puistjes hebt, kun je advies vragen aan je huisarts. Die kan je eventueel een geneesmiddel voorschrijven dat de talgproductie vermindert. Je moet de behandeling blijven volhouden, want zodra je ermee stopt, keren de puistjes terug. Als je lichaam volwassen is, raakt het gewend aan de productie van geslachtshormonen en verdwijnen de puistjes. In de zon Bescherm je huid tegen fel zonlicht. Door verstandig te zonnen, hou je je huid in goede conditie en vermijd je een zonneslag of latere huidproblemen. Ga dus niet liggen bakken in de zon. Bescherm jezelf tegen schadelijke zonnestralen met een zonnecrème met de juiste beschermingsfactor. Hoe lang je in de zon mag blijven, hangt af van je huidtype. Wie een bleke huid heeft die gemakkelijk rood ziet, verbrandt snel in de zon. Een hoge beschermingsfactor betekent dat je iets langer zonder gevaar in de zon mag blijven. Vermijd sowieso de zon tussen 11 en 16 uur. 7

8 Haarfijn Op je hoofd staan ongeveer tot haren. Haar groeit ongeveer één centimeter per maand. Na drie tot zes jaar valt het uit en wordt het vervangen. De haarwortel, een minuscuul klein zakje waarin het haar zich ontwikkelt, zit verborgen in de hoofdhuid. Het zichtbare gedeelte van het haar is opgebouwd uit dode cellen. Aan elk haar is een talgkliertje verbonden, dat vet afscheidt om het haar te doen glanzen en soepel te houden. Haar wordt makkelijk vuil, zeker wanneer je een actief leven hebt: zweet komt tussen je haren terecht en zet er zich er op vast. Chloor droogt je haar uit. Een uurtje in een rokerige kamer kan zorgen voor kwalijke geurtjes. 1. Wassen Vuile haren kun je te lijf gaan met shampoo. Maak je haar eerst nat met warm water. Heet water maakt je haar breekbaar en stimuleert de talgkliertjes waardoor je haar vlugger vet wordt. Neem een beetje shampoo en masseer het voorzichtig in, zeker een minuut lang. Spoel nadien de shampoo zorgvuldig uit (zeep die achterblijft, maakt je haar dof). 2. Kammen Haar is haarfijn en komt dus makkelijk los. Knijp daarom je haar voorzichtig droog met een handdoek en gebruik een borstel (liefst van natuurlijk materiaal) of een kam met grote tanden. Lang haar kam je het best laag per laag. Je gebruikt best niet na elke wasbeurt een haardroger. Dat maakt je haar dof en breekbaar. 8

9 9

10 Wat trek ik aan vandaag? Kies bij het winkelen kleren waar je je goed in voelt. Hou daarbij niet alleen rekening met je budget, maar ook met de stof waaruit de kleding gemaakt is. Natuurlijke materialen zoals katoen, linnen, wol en natuurzijde zijn het aangenaamst om dragen. Ze zijn echter ook vrij duur en worden daarom vaak met synthetische stoffen gemengd. Vermijd zuiver synthetische stoffen, want die slorpen geen vocht op. Je huid krijgt dan geen ademruimte en vervelende transpiratiegeurtjes en huidirritatie zijn het gevolg. Kies tijdens de zomer voor lichte kledingstukken, waarin lucht gemakkelijk doordringt. In de winter draag je best een aantal laagjes los over elkaar. Ondergoed houdt de lichaamswarmte vast wanneer het koud is en slorpt zweet op wanneer het warm is. Katoen is sterk en kan op hoge temperatuur gewassen worden. Trek dagelijks proper ondergoed en propere kousen aan. 10

11 Cosmetica Als je experimenteert met nieuwe schoonheidsproducten, doe dan eerst een beetje van het product op de binnenkant van je pols om te testen of je allergisch bent. Vraag raad aan je apotheker als je een gevoelige huid hebt. Als je make-up gebruikt, is het extra belangrijk dat je s avonds je huid goed reinigt met reinigingsmelk, zodat ze s nachts vrij kan ademen. Ook bij cosmetica geldt: dure merkproducten zijn niet altijd de beste koop. 11

12 Deze folder is een realisatie van de dienst Gezondheidspromotie van CM. Deze en andere folders zijn te verkrijgen bij de dienst Gezondheidspromotie van je CM-ziekenfonds of via V.U.: Bert Peirsegaele, Haachtsesteenweg 579 postbus 40, 1031 Brussel CM - maart 2011 FOL042 Zoek je info over gezondheid? Surf dan naar Ben je al CM-lid, dan weet je dat je op CM kunt rekenen. Ben je nog geen lid, dan nodigen we je uit om onze troeven te leren kennen. Ga langs in het CM-kantoor in je buurt of surf naar