Patiënteninformatie. Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek

Transcriptie

1 Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek Patiënteninformatie Kijkoperatie (laparoscopie) voor vruchtbaarheidsonderzoek

2 1 Wat is een laparoscopie? 2 Wat is een hysteroscopie? 3 Welke afwijkingen kunnen gezien worden? 4 Wat zijn de risico s 5 Na de laparoscopie (in het ziekenhuis) 6 Na de laparoscopie (thuis) 7 Nacontrole

3 1 Wat is een laparoscopie? Een laparoscopie is een kijkoperatie, dit gebeurt onder algehele narcose. Via een dunne naald wordt koolzuurgas in de buikholte ingebracht, dit is niet schadelijk. Zo ontstaat ruimte in de buik om de verschillende organen te zien. Meestal gebeurt dit via een sneetje van ongeveer 1 cm onder de navel. Als er een vermoeden is dat er verklevingen in de buik bestaan, brengt men de naald op een andere plaats in, bijvoorbeeld onder de ribbenboog. Daarna brengt de gynaecoloog via hetzelfde sneetje de laparoscoop (kijkbuis) in de buik en sluit deze aan op een videocamera. De baarmoeder, eileiders en eierstokken zijn zo zichtbaar op de monitor en kunnen worden beoordeeld op eventuele afwijkingen. Via een sneetje bij de bovengrens van het schaamhaar worden andere instrumenten in de buikholte gebracht. Via de baarmoedermond wordt blauwe vloeistof in de baarmoeder en eileiders gespoten. Indien de eileiders doorgankelijk zijn zal de vloeistof in de buikholte komen. Zo kan de arts beoordelen of de vloeistof goed door de eileiders loopt. Een enkele keer is nog een derde sneetje aan de zijkant van de buik noodzakelijk, om met een extra hulpinstrument beter zicht te krijgen op de baarmoeder, eileiders of eierstokken. Vaak wordt de laparoscopie gecombineerd met een hysteroscopie. 2 Wat is een hysteroscopie? Dit is een kijkbuisonderzoek van de baarmoeder. Bij een hysteroscopie kijkt de arts met een zogenoemde hysteroscoop via de schede (vagina) naar de binnenkant van de baarmoeder. De hysteroscoop is net als de laparoscoop - een dunne holle buis waar een lichtbundel en een camera doorheen gaan. Om de binnenkant van de baarmoeder zichtbaar te maken, brengt de arts tijdens de hysteroscopie vloeistof naar binnen. Tijdens dit onderzoek zijn kleine ingrepen mogelijk, zoals het verwijderen van een poliep. 3 Welke afwijkingen kunnen gezien worden?

4 Afgesloten eileiders. Eileiders kunnen afgesloten zijn als gevolg van een ontsteking in het verleden, een eerdere buikoperatie, endometriose of verklevingen. Als een of beide eileiders afgesloten zijn, beoordeelt de gynaecoloog tijdens de operatie of het mogelijk en/of zinvol is de eileiders operatief te openen. Meestal kan dit niet direct gebeuren, maar is een tweede operatie nodig. Een hydrosalpinx. In een eileider kan vocht zitten, dit wordt een hydrosalpinx genoemd. Meestal veroorzaakt dit geen klachten, zelden veroorzaakt dit pijn. Soms is het verstandig een hydrosalpinx te verwijderen of te openen. Indien de hydrosalpinx voor het eerst wordt ontdekt bij de operatie zal deze niet verwijderd worden, de vooren nadelen hiervan zullen dan eerst met u besproken worden en zo nodig zal een tweede operatie gepland worden. Endometriose. Bij endometriose bevindt zich baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder. De menstruaties zijn dan soms pijnlijk omdat deze plekjes in de buik bloeden. Er kunnen ook verklevingen ontstaan. Afhankelijk van de locatie en de uitgebreidheid van de endometriose kan deze soms tijdens de operatie worden weggebrand. Verklevingen. Verklevingen kunnen het gevolg zijn van ontstekingen, eerdere operaties of endometriose. Meestal geven ze geen klachten en is het niet nodig er iets aan te doen. Afhankelijk van de locatie en de uitgebreidheid beoordeelt de gynaecoloog of ze een mogelijke oorzaak voor verminderde vruchtbaarheid kunnen vormen en of ze tijdens de operatie verwijderd kunnen worden. Myomen (vleesbomen). Myomen zijn goedaardige verdikkingen van de spierwand van de baarmoeder. Behandeling is alleen nodig indien een myoom grotendeels in de baarmoederholte uitpuilt. Verwijdering kan dan bij de hysteroscopie (dus vaginaal) gebeuren.

5 4 Wat zijn de risico s? Algemene risico s van een operatie Risico s van de narcose: Als u gezond bent, zijn deze risico's zeer klein. Dit wordt met u besproken tijdens uw bezoek aan de polikliniek Anesthesiologie. Overgevoeligheidsreactie op jodium Bij iedere operatie bestaat een klein risico op het ontstaan van een infectie. Bij iedere operatie bestaat een klein risico op het ontstaan van een trombose. Dit is een stolsel in een bloedvat. De klachten kunnen zijn: een vrij snel optredende zwelling van één been, een rode tot blauwachtige verkleuring van het been, een lichte temperatuursverhoging, een strakgespannen huid van het been (rood en glanzend met gestuwde oppervlakkige aderen). Risico s van een laparoscopie Bij de laparoscopie wordt een katheter in de blaas gebracht, als gevolg waarvan een blaasontsteking kan ontstaan. Dit is lastig en pijnlijk, maar goed te behandelen. Er kan in de buikwand een bloeduitstorting optreden. Meestal kan het lichaam zelf een bloeduitstorting verwerken, maar dit vergt een langere periode van herstel. Vaginaal bloedverlies: Dit stopt meestal binnen een paar dagen. Een enkele keer is het bloedverlies hevig, zelfs meer dan een flinke menstruatie. Beschadiging van organen: In zeldzame gevallen kunnen bloedvaten, urinewegen of darmen beschadigd worden. De gevolgen zijn soms pas merkbaar als u al uit het ziekenhuis ontslagen bent. De klachten kunnen bestaan uit koorts, ernstige buikpijn of pijn in de nierstreek (aan de zijkant van de rug). Bij een ernstige beschadiging is het soms niet mogelijk de schade middels de kijkoperatie te repareren, dan kan het nodig zijn de buik te openen. Risico van een hysteroscopie Tijdens de hysteroscopie ontstaat in zeer zeldzame gevallen een gaatje in de wand van de baarmoeder (perforatie). Omdat de baarmoederwand een spier is die samentrekt, geneest een klein gaatje vanzelf. In zeer zeldzame gevallen is een buikoperatie

6 nodig. Belangrijk: Als de laparoscopie wordt uitgevoerd mag u niet zwanger zijn. Een beginnende zwangerschap kan namelijk door het spuiten van de vloeistof worden verstoord. Ook mag de laparoscopie niet plaatsvinden tijdens bloedverlies. Het ideale moment om de laparoscopie te doen is dus als de menstruatie voorbij is, maar nog vóór de eisprong heeft plaatsgevonden. 5 Na de laparoscopie (in het ziekenhuis) Zodra u na de laparoscopie goed wakker bent, wordt u in bed naar de uitslaapkamer gebracht. Het kan zijn dat u wat keelpijn heeft als gevolg van een buisje dat bij de narcose is ingebracht om u te beademen. Via een infuus krijgt u vocht toegediend. Soms bent u wat misselijk of moet u overgeven. Het infuus blijft aanwezig tot de misselijkheid verdwenen is en u zelf voldoende drinkt. Voor pijn na de laparoscopie krijgt u pijnstillers. Soms kunt u behalve buikpijn ook schouderpijn hebben. Dit komt door het koolzuurgas dat bij de laparoscopie is gebruikt. Voordat u naar huis gaat vertelt de arts u of er afwijkingen te zien waren. Ongeveer twee uur na de laparoscopie kunt u zich laten ophalen uit het ziekenhuis. U mag niet alleen naar huis gaan. Het besturen van een auto is na de ingreep niet toegestaan. 6 Na de laparoscopie (thuis) U kunt nog wat blauwe vloeistof verliezen uit de vagina. Deze vloeistof is gebruikt om de eileiders tijdens de laparoscopie te bekijken. Soms kunt u ook bloedverlies uit de vagina hebben. U mag alleen maandverband gebruiken, geen tampons. De hechtingen die gebruikt zijn, lossen vanzelf op. Dit duurt ongeveer een week. Het oplossen van de uiteinden van de draadjes kan langer duren. Zolang er nog wondvocht uit de wondjes komt, is het verstandig een pleister of een steriel gaasje aan te brengen. Als de wondjes droog zijn, is dit niet meer nodig. U mag gerust douchen. Ga niet zwemmen of in bad zolang u vaginaal bloedverlies hebt. Als u geen vaginaal

7 bloedverlies meer hebt, mag u gemeenschap hebben. Na de laparoscopie kunt u één of twee dagen lichte pijn in de onderbuik houden. U kunt paracetamol gebruiken. Bij vragen kunt u altijd contact opnemen met het ziekenhuis. Tijdens kantoortijden kunt u het beste bellen met de polikliniek gynaecologie via het afsprakenbureau: Buiten kantoortijden kunt u de dienstdoend gynaecoloog bereiken via de receptie: Wanneer willen wij in ieder geval dat u belt?: - Bij koorts (temperatuur boven de 38.5) - Bij hevige buikpijn 7 Nacontrole Ongeveer vier weken na de operatie krijgt u een afspraak op de polikliniek fertiliteit om de bevinden van de operatie nogmaals door te spreken en om verder beleid te maken.

8 MC Zuiderzee Ziekenhuisweg AA Lelystad (0320) MC Emmeloord Urkerweg BX Emmeloord (0527) MC Dronten Het Zwarte Water PD Dronten (0320) Polikliniek Urk Gezondheidscentrum Het Dok Vlechttuinen BA Urk