Kijk op de praktijk! HSN- Brugge -15 november Maaike Vervoort. Kom verder. Saxion.

Transcriptie

1 Kijk op de praktijk! HSN- Brugge -15 november 2014 Kom verder. Saxion. Maaike Vervoort

2 Ingrediënten workshop Context en aanleiding Het ontwerp van VILMS Casus: de T van Titia

3 Context en aanleiding Lerarenopleiding primair onderwijs (pabo) Opleiden in de School Studenten vinden het lastig om vernieuwende (vakdidactische) inzichten uit het pabocurriculum toe te passen in hun lespraktijk.

4 Handelen Theoretische kennis

5 Ontwerponderzoek in 4 stappen Probleemanalyse Ontwerp Uitvoering Evaluatie

6 Rich media-cases Videobeelden van onderwijssituaties verbonden met video, audio, tekst en ander achtergrondmateriaal

7 Ontwerpcriteria Gebruik exemplarische cases over vernieuwende vakdidactiek (Barnett-Clarke, 2001) Stimuleer een dialoog over de casusinhoud (Carter, 1999) Verbind cases aan een expliciete opdracht (Blijleven, 2005)

8 Ontwerp van VILMS Video voor Interactieve Lesvoorbereiding door Mentor & Student

9 Onderwijseenheid Vakdidactiek Rich mediacases Colleges pabo Dialoog student & mentor Les student Videoportfolio student Presentatie videoportfolio

10 Doel van VILMS Vernieuwende vakdidactiek toepassen in de praktijk?

11 Praktijkkennis gebaseerd op (reflecties op) praktijkervaring (gedeeltelijk) persoonsgebonden vak- of zelfs onderwerpsgebonden afhankelijk van de context hoofdzakelijk tacit (niet geëxpliciteerd) (Meijer, Verloop & Beijaard, 1999)

12 Praktijkkennis Leerlijn Leren van leerlingen Doelen Instructie Vakinhoud Materiaal Pedagogiek en didactiek in het algemeen

13 Kijken met kennis

14 Kijken met kennis

15 Kijken met kennis

16 Kijken met kennis

17 Classroom interactions Kom verder. Saxion. Learn to notice Selective attention Knowledge based reasoning (Bron: Van Es & Sherin, 2008)

18 Methode Onderzoeksvragen Welke rol speelt de praktijkkennis van de mentor bij de bespreking van de inhoud van de rich media-cases en bij de totstandkoming van een lesontwerp? Wat zijn de opbrengsten van de dialoog voor het leren van de student?

19 Methode Onderzoeksopzet Meervoudige gevalsstudie (Yin, 2003) 5 mentor-student-koppels Koppel Mentor Student Groep Opleiding Pabo Pabo Klos Ervaring PO a Ervaring mentor a Opleiding Data: video-opnames dialoog, interviews, videoportfolio s vwo havo vwo Ervaring stage b 2 4 Pabo 2 1 mbo Klos vwo

20 Koppel 3: De T van Titia Heb je al een lesidee?

21

22 Koppel 3: De T van Titia Bespreken van de cases

23 Analyse praktijkkennis Dimensie Categorieën praktijkkennis Code De inhoud van de uitingen van de mentor in de dialoog Vakinhoud PK-V Algemene didactiek en pedagogiek PK-A Leerprocessen van leerlingen Doelen Instructie Leerlijn Materiaal PK-Ls PK-D PK-Is PK-La PK-M

24 Koppel 3: De T van Titia Bespreken van het lesontwerp

25 Koppel 3: De T van Titia Bijdrage mentor aan lesontwerp Advies voor lesdoel (1) Advies/voorstel voor instructie (5) Voorstel voor materiaal (1) Gebeurtenis 8 Mentor doet voorstel voor instructie: letter visueel maken, want het is belangrijk dat leerlingen de letter horen en zien. Mentor maakt voorstel specifieker: woorden opschrijven. Lesontwerp: 2 + 5

26 Koppel 3: De T van Titia Tabel 11: Overzicht van aspecten doel, didactische aanpak en materiaal voor lesidee en lesontwerp koppel 3 Aspect Lesidee Lesontwerp Lesdoel i. Herkennen van de letter T, zowel horen als zien. ii. Bedenken van woorden met beginletter T. Didactische aanpak & leerling activiteit 1. LK bespreekt een beginletter 2. LLN bedenken woorden die met die letter beginnen. 1. LK benoemt voorwerpen bij thema met beginletter T (zoals toverhoed, toverstaf). LLN luisteren (horen ze de /t/?) 2. LK schrijft woorden op en vraagt: wat valt jullie op? 3. LK wijst de letter T aan en spreekt deze uit (/t/) 4. LK geeft opdracht: verzin woorden die met de /t/ beginnen. LLN bedenken woorden met beginletter T. 5. LK schrijft woorden met beginletter T op. 6. LLN kunnen letter T tekenen of overtrekken op een werkblad. Materiaal a. Voorwerpen met beginletter T b. Werkblad met letter T Noot: LK = leerkracht; LLN = leerlingen

27 Toelichting vanuit theorie: Videoportfolio student Ik zorg voor een pakkende inleiding, zodat ik de nieuwsgierigheid van de leerlingen prikkel en hun aandacht heb. Ik laat de letter zien en horen, zodat ze de foneem-grafeemkoppeling kunnen maken (tussendoel 6.1)

28 Videoportfolio student Toelichting vanuit praktijkkennis mentor: Het niveau van de leerlingen verschilt sterk. Sommigen kunnen al woorden lezen en schrijven, terwijl anderen alleen de eerste letter van hun naam kunnen herkennen. Daarom past het aanbieden van een enkele letter goed in deze groep.

29 Bijdrage praktijkkennis mentor aan dialoog Interpreteren gebeurtenissen in casus Relateren casus aan de eigen groep Formuleren adviezen voor lesontwerp

30 Bijdrage dialoog aan leren student Beredeneerd didactisch handelen: uitvoeren ideeën uit de cases verantwoorden van handelen vanuit praktijkkennis mentor Leeropbrengsten voor lesontwerp en beeldvorming vakdidactiek

31 Theoretisch model

32 Opbrengst 1 Opbrengst 2

33 Aanbevelingen Geef praktijkkennis van mentoren een prominente plaats in het opleidingscurriculum Stem de rollen van mentoren en opleidingsdocenten beter op elkaar af, met name wat betreft hun specifieke kennisbijdrage aan het leren van studenten.

34 Contactgegevens Meer weten? Proefschrift Artikel Pedagogische Studiën Artikel Tijdschrift voor Lerarenopleiders Kijk op de praktijk Rich media-cases in de lerarenopleiding