De financiering van de buitenschoolse kinderopvang Het perspectief van de voorzieningen

Transcriptie

1 De financiering van de buitenschoolse kinderopvang Het perspectief van de voorzieningen Prof. dr. Jozef Pacolet, Frederic De Wispelaere & Annelies De Coninck Studiedag SWVG Integrale zorg en ondersteuning 19 november workshop 8 Inhoud Onderzoeksvragen Afbakening van de sector Overzicht van de mogelijke financieringsstromen maar ook de organisatie van de formele BKO zal een invloed hebben op het resultaat Overzicht van de gehanteerde informatiebronnen Onderzoeksmethodologie Analyse Conclusies 2 1

2 Onderzoeksvragen Wat is het niveau en de structuur van subsidiëring? Wat is de samenstelling van de ouderbijdrage? Mate van tussenkomst/ondersteuning lokale overheden? Profiel winstgevende/verlieslatende voorzieningen (verklarende variabelen)? Mogelijke (beleids)maatregelen? Maar eerst wensten we de volledige sector in beeld te brengen 3 Afbakening van de buitenschoolse kinderopvang (BKO) Bron Kind en Gezin Informele vs formele opvang maar ook binnen de formele opvang: gereguleerd vs gedereguleerd 4 2

3 Afbakening van de formele BKO Tabel Aantal formele voorzieningen, capaciteit en aanwezige kinderen, naar type formele buitenschoolse kinderopvang, Vlaams Gewest, op 31 december 2013* Aantal voorzieningen Capaciteit Aantal aanwezige kinderen* Aantal In % Aantal In % IBO ,1% ,0% BOKDV ,4% ,3% LoDi ,7% 582 0,7% ZBO met attest van ,7% ,0% toezicht Totaal formele buitenschoolse opvang (excl.gemelde opvang) % % * Telling week 1 februari Voor vakantieopvang wordt het aantal aanwezige kinderen niet in deze tabel weergegeven omdat de registratie in deze opvangvorm niet gebeurt in de week van 1 februari Bron Kind en Gezin 5 Afbakening van de formele BKO: IBO s Tabel Spreiding IBO s naar jaar van oprichting, n: 210 Beperkt tot de IBO s met weerwerk-gesco s. Bron WSE 6 3

4 Afbakening van de formele BKO Op basis van recente bevraging (Lenaers, 2013) wordt % van de kinderen tussen 2,5 en 12 jaar minstens één maal per week opvangen in: 13% opgevangen door buitenschoolse opvangvoorzieningen erkend of geattesteerd door Kind en Gezin (IBO, kinderdagverblijf, onthaalouder) 27% in en door school Op basis van een recente bevraging van de scholen op initiatief van Kind en Gezin (2013): Ongeveer 8 op de 10 scholen bieden opvang vóór of na schooltijd aan 7 Gefragmenteerde financieringsstromen formele BKO ZBO IBO BOKDV Opmerking Federaal niveau FCUD (loon- en werkingssubsidie) Financiering niet verschillend naargelang type voorziening Federale tewerkstellingsmaatregelen (o.a. Sociale Maribel) Belastingvermindering van 45% Vlaams niveau Doelgroepvermindering GESCO s Pro memorie Kind en Gezin Forfaitaire subsidie basisaanbod Berekening verschillend naargelang vzw of publiek bestuur; naargelang type voorziening Subsidie voor kinderen met een specifieke zorgbehoefte (structurele en individuele inclusieve opvang) Berekening is verschillend naargelang het gaat om structurele of individuele inclusieve opvang Subsidie voor occasionele opvang Subsidie voor flexibele opvang Berekening is evenwel verschillend naargelang type voorziening Subsidie achtergesteld gebied Subsidie in het kader van de werkdrukvermindering Berekening verschillend naargelang vzw of publiek bestuur Subsidie in het kader van het Generatiepact (doelgroepwerknemers) VIA 4 en VIA4 FCUD Publieke en private sector te onderscheiden Subsidie VIA - GESCO en Sociale Maribel Subsidie als gemandateerde voorziening, coördinatiepunt en flexibele opvangpool van doelgroepwerknemers Subsidie als lokale dienst buurtgerichte opvang Vlaams subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Loonpremie GESCO Omkaderingspremie GESCO Publieke besturen hebben hierop geen recht GESCO s via het veralgemeend stelsel of via het stelsel van de plaatselijke Pro memorie besturen Provinciaal niveau Lokaal niveau Financieringsbijdrage van de gezinnen(waarvan belastingvermindering van 45%) 8 4

5 Inzake begeleiding maar ook de organisatie van de formele BKO zal een invloed hebben op het resultaat Minstens 1 begeleider voor 14 aanwezige kinderen Inzake kwalificaties Inzake loon- en arbeidsvoorwaarden Verschillen tussen de private en publieke sector Inzake infrastructuur 9 Overzicht van de gehanteerde informatiebronnen Bron Administratieve databestanden Kind en Gezin (n: ± 260 IBO s) Inhoud Capaciteit, personeel, prestaties, financiering van de voorzieningen (FCUD, K&G, WSE, ouderbijdrage) Jaarrekeningen via Kind en Gezin Jaarrekening publieke (gemeentelijke) en (n: 47 private en 64 publieke (gemeentelijke) organiserende private organiserende besturen besturen) Jaarrekeningen via Agentschap Binnenlands Bestuur (n: 26 publieke (OCMW s) organiserende besturen) Bijkomende bevraging bij de voorzieningen ( n: 50 publieke IBO s en 59 private IBO s) Jaarrekeningen OCMW s Leemten onderzoeksvragen gedetecteerd na analyse andere bronnen (detail ouderbijdrage, lokale ondersteuning, ) Bron: eigen tabel 10 5

6 Onderzoeksmethodologie Exhaustieve benadering van de sector; Exhaustieve benadering van de dataverzameling; Gedetailleerde analyse van de databestanden; Onderlinge confrontatie databestanden; Aftoetsen resultaten met de sector. 11 Onderzoeksmethodologie: toelichting van het begrip EVP Praktisch gezien realiseren de voorzieningen verschillende capaciteiten op verschillende opvangmomenten. Daarom naar een theoretische situatie waarbij men over alle opvangmomenten heen eenzelfde aantal plaatsen realiseert, en die men kan uitdrukken in equivalentvolle plaats. Dit heeft als voordeel dat Kind en Gezin voor alle dossiers snel op een eenduidige manier budgettaire ramingen kan maken. Resultaat voor 2012: plaatsen ( plaatsen vakantie) t.o.v. 26,017 EVP s Een equivalentvolle plaats wordt in het Subsidiebesluit gedefinieerd als een opvangplaats uitgedrukt in een equivalent aan volle plaatsen voor het geheel van alle opvanglocaties van een organisator met een subsidie voor initiatief buitenschoolse opvang waarvoor de organisator die subsidie ontvangt. Een volle plaats is een opvangplaats die op alle volgende tijdstippen wordt ingezet en waarbij de volgende verdeelsleutel wordt gebruikt voor verhoudingsgewijze vermindering als de opvangplaats op een beperkt aantal tijdstippen wordt ingezet: a) voor schooltijd: 12,54%; b) na schooltijd: 25,08%; c) op woensdagnamiddagen: 14,11%; d) op schoolvrije dagen: 3,72%; e) gedurende één of meerdere schoolvakanties: 44,55% (art. 1, 4, Besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 houdende de subsidievoorwaarden voor buitenschoolse gezinsopvang en groepsopvang). 0,1254 EVP 0,2508 EVP 0,1411 EVP 0,0372 EVP 0,4455 EVP 1 EVP Voor schooltijd Na schooltijd Woensdagnamiddag Schoolvrije dagen Schoolvakanties Totaal 12 6

7 Totale inkomsten IBO s (excl. lokale ondersteuning) op basis van administratieve data K&G Tabel Verdeling inkomsten publieke en private IBO s (excl. ondersteuning lokale overheid), 2012 Publieke IBO's (n: 161) Private IBO's (n: 102) Totaal IBO's (n: 263) Bedrag %-verdeling Bedrag %-verdeling Bedrag %-verdeling (in miljoen ) kolomtotaal (in miljoen ) kolomtotaal (in miljoen ) kolomtotaal Subsidies FCUD 15,14 29,2% 9,32 30,0% 24,46 29,5% Subsidies Werk 12,59 24,2% 5,83 18,7% 18,42 22,2% Subsidies Kind en 9,18 17,7% 8,21 26,4% 17,39 20,9% Gezin Ouderbijdrage 15,02 28,9% 7,75 24,9% 22,77 27,4% Gemeentelijke/ stedelijke bijdrage Totaal (excl. lokale bijdrage) Bron Op basis van administratief databestand Kind en Gezin Te bepalen 51,94 100,0% 31,11 100,0% 83,05 100,0% 13 Subsidiestromen per EVP naar datum van oprichting van de IBO op basis van administratieve data K&G Tabel Gemiddelde subsidiestromen per EVP, naar datum van oprichting IBO, situatie anno 2012, totaal IBO s, n: 192 * Selectie van IBO s waar datum van oprichting gekend is (en welke weerwerk-gesco s hebben). Bron Op basis van administratief databestand Kind en Gezin 14 7

8 Aandeel erkende niet-gesubsidieerde EVP s in IBO s op basis van administratieve data K&G Tabel Aandeel erkende niet-gesubsidieerde EVP s, private en publieke IBO s, 2012, n: 263 Type IBO Private IBO's Publieke IBO's Totaal IBO's EVP erkend (A) EVP erkend en gesubsidieerd EVP erkend en nietgesubsidieerd (B) Verhouding (B/A) Aantal Aantal Aantal Aantal Bedrag (in miljoen) % 13% % 18% % 16% Bron Op basis van administratief databestand Kind en Gezin 15 Statuut en financiering personeel in IBO s op basis van administratieve data K&G Tabel Statuut personeel IBO s, private en publieke IBO s, 2012, n: Statuut personeel Publieke IBO's Private IBO's Totaal IBO's Aantal %- verdeling Aantal %- verdeling Aantal %- verdeling Geen specifiek ,1% ,2% ,3% statuut GESCO ,4% ,4% ,3% Sociale Maribel 150 4,9% 32 2,2% 182 4,0% Startbanen 27 0,9% 0 0,0% 27 0,6% Generatiepact 100 3,3% 60 4,1% 160 3,6% Andere statuten 43 1,4% 102 7,0% 145 3,2% Totaal ,0% ,0% ,0% Tabel Financiering personeel IBO s, private en publieke IBO s, 2012, n: Enkel Enkel Enkel FCUD FCUD WW & Geen Totaal FCUD Werk K&G & WW & K&G K&G Publieke 5,7% 56,7% 2,0% 2,9% 0,1% 0,7% 32,0% 100,0% IBO's Private IBO's 17,7% 44,6% 3,7% 0,6% 0,3% 0,9% 32,2% 100,0% Totaal IBO's 9,5% 15,7% 39,6% 2,1% 0,1% 0,7% 1632,1% 100,0% Bron Op basis van administratief databestand Kind en Gezin 8

9 Bezettingsgraad naar tijdstip van opvang in de IBO s op basis van administratieve data K&G Tabel Bezettingsgraad naar tijdstip opvang, naar type IBO, 2012 Vóór Na Woensdagnamiddag Schoolvrije School- Totaal schooltijd schooltijd dagen vakantie Publieke IBO's (n:160) 71% 120% 99% 58% 110% 103% Private IBO's (n: 95) 55% 100% 97% 90% 107% 99% Totaal IBO's (n: 255) 66% 113% 99% 70% 109% 102% Bron Op basis van administratief databestand Kind en Gezin 17 Gemiddelde tarieven in de IBO s op basis van de webbevraging Tabel Gemiddelde tarieven, publieke en private IBO s, naar tijdstip opvang, n: 109, april 2014 Type IBO Vóór en na de schooluren tijdens een schooldag (per begonnen half uur) Minder dan 3u tijdens een vakantiedag of schoolvrije dag Tussen 3u en 6u tijdens een vakantiedag of schoolvrije dag Meer dan 6u tijdens een vakantiedag of schoolvrije dag Publiek (n: 50) 0,91 4,06 5,91 10,81 Privaat (n: 59) 0,98 4,38 6,70 12,86 % verschil 7,7% 7,9% 13,4% 19,0% Totaal (n: 109) 0,95 4,24 6,35 11,95 Bron Op basis van Bevraging Financiering van de formele buitenschoolse kinderopvang + cijfers Landelijke Kinderopvang vzw 18 9

10 Op basis van de bevraging: Raming van de lokale ondersteuning in de IBO s op basis van de webbevraging en jaarrekeningen Publieke IBO s: ± 25% van de inkomsten Private IBO s: ± 11% van de inkomsten, MAAR Totaal IBO s: ± 20% van de inkomsten Op basis van de jaarrekeningen publieke IBO s: ± 32% van de inkomsten 19 Verklaring van het bedrijfsresultaat IBO s Verklarende variabelen op basis van kwalitatieve input: Men dient zo dicht mogelijk bij de begeleidingsnorm aan te leunen wat een zeer goede planning veronderstelt; Subsidies worden niet geïndexeerd of gekoppeld aan de anciënniteit van het personeel. Initiatieven om baten te verhogen lasten te verlagen: Inzake baten: Verhogen van de ouderbijdrage, aanrekeningen administratieve kost; Organisatie van bijkomende activiteiten; Ondersteuning vragen aan de lokale overheid. Inzake lasten: Nauwkeurig aansluiten bij de begeleidingsnorm; Ontwijking/verschuiving van het stelsel naar het gemelde stelsel; Aanwerven van een bepaald type werknemer; Aankoopbeleid

11 Conclusies Nood aan een betrouwbaar beeld van het aantal aanbieders en het aantal plaatsen binnen de formele buitenschoolse kinderopvang Significante ondersteuning van de lokale overheid aan de (publieke) IBO s Toekomstige organisatie en financiering level playing field om een race to the bottom te vermijden; Vermijden van een verdere fragmentering van de middelen; Ouders dragen momenteel ongeveer 10% de inkomsten na belastingvermindering (laag t.o.v. andere sectoren) Aanpassing begeleider/kind ratio (1 op 14) versus verhoging van de financiering 21 11