BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 5518/ 16 Betreft zaak: Zorggroep 5518/Meander - Zorggroep Thuis I. MELDING 1. Op 3 maart 2006 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad) een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Stichting Zorggroep Meander Oostelijk Zuid-Limburg en Stichting Zorggroep Thuis voornemens zijn te fuseren, in de zin van artikel 27, onder a, van de Mededingingswet. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 47 van 7 maart Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Er is een gezamenlijke zienswijze van het College Tarieven Gezondheidszorg en de Zorgautoriteit in oprichting (hierna: CTG/ZAio) ontvangen. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. Stichting Zorggroep Meander Oostelijk Zuid-Limburg (hierna: Meander) is een stichting naar Nederlands recht. Meander verleent diensten op het gebied van verpleeghuiszorg, verzorgingshuiszorg en thuiszorg in het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (hierna: AWBZ). 3. Stichting Zorggroep Thuis (hierna: Zorggroep Thuis) is een stichting naar Nederlands Recht. Zorggroep Thuis verleent diensten op het gebied van thuiszorg in het kader van de AWBZ, kraamzorg, uitleen van hulpmiddelen, jeugdgezondheidszorg en voedingsadvies. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft een juridische fusie tussen Meander en Zorggroep Thuis via een nieuw op te richten stichting. De voorgenomen transactie is vastgelegd in de Fusie- Intentieverklaring van Zorggroep Meander en Zorggroep Thuis naar Zorggroep Zuid van 30 november Openbare versie

2 IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder a, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat twee voorheen van elkaar onafhankelijke ondernemingen fuseren. 6. Betrokken ondernemingen zijn Meander en Zorggroep Thuis. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. RELEVANTE MARKTEN Rel evant e pr oduct mar kt en 8. De activiteiten van partijen overlappen op het gebied van extramurale AWBZ-zorg en wel op het gebied van de functies huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging en verpleging. Huishoudelijke verzorging thuis en persoonlijke verzorging en verpleging thuis 9. In eerdere besluiten 1 is uitgegaan van afzonderlijke markten voor persoonlijke verzorging en verpleging enerzijds, en huishoudelijke verzorging anderzijds, aangezien huishoudelijke verzorging onder andere concurrentiële omstandigheden wordt aangeboden dan persoonlijke verzorging en verpleging en het voor aanbieders van huishoudelijke verzorging niet eenvoudig is persoonlijke verzorging en verpleging aan te bieden. 10. Net als in eerdere besluiten 2 wordt in het onderhavige geval uitgegaan van afzonderlijke markten voor huishoudelijke verzorging enerzijds en persoonlijke verzorging en verpleging anderzijds. Rel evant e geogr af ische mar kt en 11. Meander biedt huishoudelijke verzorging en persoonlijke verzorging en verpleging aan in de nabijheid van haar verzorgings- en verpleeghuizen in de gemeenten Kerkrade, Landgraaf en 1 Zie bijvoorbeeld het besluit van 18 augustus 2005 in zaak 4988/Oosterlengte Thuiszorg Groningen Sensire, punt 11 e.v. 2 Zie het besluit van 4 november 2005 in zaak 4212/De Basis Thuiszorg Gooi en Vechtstreek Vivium, punt 14, het besluit in zaak 4988/Oosterlengte Thuiszorg Groningen Sensire, reeds aangehaald, punt 16 en het besluit van 16 november 2005 in zaak 5186/Carint Reggeland, punt Openbare versie

3 Simpelveld. Zorggroep Thuis biedt deze zorg aan in de gemeenten Kerkrade, Landgraaf, Simpelveld, Heerlen, Voerendaal, Nuth, Onderbanken en Brunssum Partijen zijn van mening dat de geografische markt voor thuiszorg nationaal is of tenminste de zorgkantoorregio Zuid-Limburg omvat. Als redenen hiervoor wijzen zij onder andere op de vrijheid van het zorgkantoor om toegelaten instellingen van buiten de zorgkantoorregio te contracteren en het bestaan van landelijk opererende thuiszorginstellingen. 13. Uit onderzoek in eerdere zaken 4 en onderhavige zaak is gebleken dat de drempels om actief te worden in een andere zorgkantoorregio in vergelijking met toetreding tot een ander gebied binnen één en dezelfde zorgkantoorregio hoger zijn. Een specifieke drempel om toe te treden tot een andere zorgkantoorregio is gelegen in de financieringssystematiek van de AWBZ, die ertoe leidt dat zorgaanbieders moeilijk productieafspraken kunnen maken voor zorg aan cliënten buiten de eigen regio waar zij statutair gevestigd zijn. Evenals in de eerdere besluiten komt de Raad tot de conclusie dat er geen reden is om uit te gaan van geografische markten voor huishoudelijke verzorging en voor persoonlijke verzorging en verpleging die ruimer zijn dan de zorgkantoorregio. 14. Uit onderzoek in eerdere zaken 5 is tevens gebleken dat er drempels bestaan voor spelers om vanuit het eigen werkgebied actief te worden in het werkgebied van een andere gevestigde speler. De aard en omvang van deze toetredingsdrempels in de werkgebieden van gevestigde partijen kunnen per zorgkantoorregio verschillen en dienen dus in elke zaak specifiek te worden onderzocht. 15. Onderzoek onder concurrenten en het zorgkantoor in onderhavige zaak heeft uitgewezen dat binnen de zorgkantoorregio Zuid-Limburg de aanbieders van extramurale AWBZ-zorg buiten de eigen (historische) werkgebieden zijn getreden en in toenemende mate actief zijn en worden in werkgebieden van andere gevestigde aanbieders. Een aantal aanbieders van extramurale AWBZ-zorg is reeds in de gehele zorgkantoorregio Zuid-Limburg actief. 16. Een van de belangrijke oorzaken van de verruiming van de werkgebieden is volgens marktpartijen het contracteerbeleid van het zorgkantoor. Het zorgkantoor van de regio Zuid- Limburg is voor het jaar 2006 voor een deel van de zorg gestart in te kopen via een 3 Partijen leveren hun diensten voornamelijk in de regio Parkstad die de gemeenten Kerkrade, Landgraaf, Simpelveld, Heerlen, Brunssum, Voerendaal en Onderbanken omvat. 4 Zie bijvoorbeeld het besluit in zaak 4988/Oosterlengte Thuiszorg Groningen Sensire, reeds aangehaald, punt 27, het besluit van 11 augustus 2005 in zaak 4198/Proteion TML LvGG, punt 37, het besluit van 17 januari 2005 in zaak 4161/De Runne Kruiswerk Mark en Maas Thebe, punt 25 en het besluit van 31 december 2004 in zaak 4295/Stichting Icare Sensire Thuiszorg Groningen, punt Zie bijvoorbeeld het besluit in zaak 4161/De Runne Kruiswerk Mark en Maas Thebe, reeds aangehaald, punt 25 en het besluit in zaak 4295/Stichting Icare Sensire Thuiszorg Groningen, reeds aangehaald, punt Openbare versie

4 aanbestedingsprocedure. 6 Het zorgkantoor heeft meerdere aanbieders hierbij verzocht tevens zorg te gaan aanbieden in een ander werkgebied. Onder meer deze aanbesteding heeft volgens het zorgkantoor en concurrenten gevolgen gehad op de markt en voor de marktpartijen. Er is meer beweging in de markt ontstaan. Verschillende aanbieders zijn namelijk actiever geworden in andere werkgebieden binnen de zorgkantoorregio, waardoor de concurrentie is toegenomen. 17. Uit het onderzoek in onderhavige zaak is gebleken dat er geen specifieke redenen bestaan waardoor toetreding tot een ander werkgebied binnen de zorgkantoorregio Zuid-Limburg wordt belemmerd. Het is, gezien het voorgaande, niet aannemelijk dat het werkgebied waarin partijen beide actief zijn, de regio Parkstad, een aparte geografische markt vormt. 18. Gezien het voorgaande zal in onderhavige zaak voor wat betreft de geografische omvang van (i) de markt voor persoonlijke verzorging en verpleging thuis en (ii) de markt voor huishoudelijke verzorging thuis worden uitgegaan van de zorgkantoorregio Zuid-Limburg. B. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE 19. Op de markt voor huishoudelijke verzorging behalen partijen in de zorgkantoorregio een gezamenlijk marktaandeel van circa [30-40]% (Zorggroep Thuis circa [30-40]% en Meander [0-10]%). 7 Partijen behalen op de markt voor persoonlijke verzorging en verpleging in de zorgkantoorregio een gezamenlijk marktaandeel van circa [20-30]% (Zorggroep Thuis circa [20-30]% en Meander [0-10]%). 20. In de betreffende zorgkantoorregio is naast partijen een groot aantal 8 andere aanbieders actief op het gebied van huishoudelijke verzorging en persoonlijke verzorging en verpleging, waaronder grote aanbieders zoals Groene Kruis Domicura en Orbis en een groot aantal kleinere aanbieders. Het zorgkantoor heeft aangegeven dat er naast partijen voldoende alternatieven in de zorgkantoorregio actief zijn. Opvatting CTG/ZAio 6 Het betreft voor % van de extramurale AWBZ-zorg. Het zorgkantoor heeft aangegeven vanaf 2007 een groter deel van de zorg via aanbesteding te gaan inkopen. In deze openbare versie van het besluit zijn delen van de tekst vervangen om redenen van vertrouwelijkheid. Vervangen delen zijn met vierkante haken aangegeven. In het geval van getallen of percentages heeft de vervanging plaatsgevonden in de vorm van vermelding van bandbreedtes. 7 De marktaandelen zijn vastgesteld op basis van informatie van het zorgkantoor en zijn berekend op basis van budgetten over Partijen hebben iets afwijkende cijfers verstrekt, maar dit leidt niet tot een andere materiële beoordeling. 8 In Zuid-Limburg zijn circa 35 aanbieders van extramurale zorg actief. 4 Openbare versie

5 21. CTG/ZAio is van mening dat het niet aannemelijk is dat door de voorgenomen concentratie de marktstructuur zodanig wijzigt, dat nadelige gevolgen zullen ontstaan voor publieke belangen, te weten: kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Conclusie 21. Gelet op het voorgaande is het niet aannemelijk dat als gevolg van de onderhavige concentratie een machtspositie kan ontstaan of worden versterkt op het gebied van huishoudelijke verzorging en persoonlijke verzorging en verpleging die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging in de zorgkantoorregio Zuid-Limburg op significante wijze wordt belemmerd. VI. CONCLUSIE 22. Na onderzoek van deze melding is de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 23. Gelet op het bovenstaande deelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: 13 april 2006 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: w.g. mr. J. Schönau Directeur Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam 5 Openbare versie

6 6 Openbare versie