GRAAD 8 NATUURWETENSKAPPE JUNIE 2013 TYD: 2 URE PUNTE: 100

Transcriptie

1 1 GRAAD 8 NATUURWETENSKAPPE JUNIE 2013 TYD: 2 URE PUNTE: 100 Naam: Klas: INSTRUKSIES 1. Hierdie vraestel bestaan uit DRIE AFDELINGS en VYF vrae. Beantwoord AL die vrae op hierdie vraestel. 2. Indien diagramme geteken moet word, doen dit in potlood en verskaf die byskrifte met pen. 3. Indien enige berekening gedoen moet word, toon alle stappe en vervangings. 4. Diagramme wat in hierdie vraestel aangetoon word, is nie noodwendig volgens skaal geteken nie. 5. Jy mag die periodieke tabel aan die agterkant van hierdie vraestel gebruik. AFDELING A VRAAG Verskeie moontlike antwoorde word verskaf. Kies die korrekte antwoord en maak net n KRUISIE deur die toepaslike letter op hierdie vraestel. Bv A Twee naftaleenballetjies is in n kas geplaas. Lateraan is gevind dat die balletjies na n gas verander het. Hierdie verskynsel staan bekend as... A. sublimasie. B. kondensasie. C. smelting. D. solidifikasie Watter een van die onderstaande stellings is n voorbeeld van n hipotese? A. Ys smelt om n vloeistof te vorm. B. Ys smelt in die teenwoordigheid van hitte. C. As ys verhit word, dan sal dit in n vloeistof verander. D. Wat word gevorm wanneer ys smelt? Edelgasse word... van die periodieke tabel aangetref. A. aan die onderkant B. aan die regterkant C. aan die boonste linkerkant D. in die middel Hoeveel elektrone kan in n 2s orbital aangetref word wanneer dit heeltemal gevul is? A. 2 B. 4 C. 5 D. 6

2 n Sonsverduistering vind plaas wanneer... A. die maan tussen die son en die aarde inskuif B. die son tussen die maan en die aarde inskuif C. die aarde tussen die son en die maan inskuif D. die maan deur die aarde geblokkeer word Watter een van die volgende is NIE n stap in die wetenskaplike metode nie? A. Hipotese B. Eksperiment C. Gevolgtrekking D. Vrae Watter een van die onderstaande word NIE met die wetenskaplike metode geassosieer nie? A. Gedisorganiseerd B. Georganiseerd C. Data / gegewens D. Kontrole Watter een van die onderstaande kan resultate van n eksperiment wees? A. Aantal vrugtevlieë B. Tel die vrugtevlieë C. Beskou die vrugtevlieë op n appel D. Wonder hoekom n vrugtevlieg uitgebroei het Wat kan jy doen om n hipotese te toets? A. Raai B. Ontwerp n datalys C. Publiseer n wetenskaplike artikel D. Ontwerp n eksperiment Watter een van die onderstaande is n ondersoekende vraag? A. Redes waarom die lug blou is. B. Die lug is blou. C. Hoekom is die lug blou? D. As daar waterdamp in die lug is, dan sal dit lyk asof dit lug blou is Gee EEN woord of term vir elk van die onderstaande omskrywings. Skryf die woord/term neer op die spasie daarvoor gelaat Die buitekantste laag van die aarde wat uit grond en klippe bestaan Die aantrekkingskrag van die aarde Die sfeer van die aarde wat uit water bestaan. 1

3 Deeltjies in n atoom wat n positiewe lading het n Tabel waarin die chemiese elemente voorkom wat in volgorde geplaas is na aanleiding van atoomgetal, elektronverspreiding en chemiese kenmerke n Toestel met vane of draaiende dele wat begin roteer sodat water of wind daardeur beweeg Deeltjies wat in die lug, water of grond vrygelaat kan word, en skadelik kan wees vir die plante en diere Enige hulpbron wat nie weer teruggesit kan word nadat dit gebruik is nie, en nie opgebruik kan word nie Die natuurlike omgewing waar organismes oorleef Organismes van dieselfde soort, wat op dieselfde tyd in dieselfde plek kan bly en die organismes kan inteel met mekaar Gebruik die periodieke tabel aan die agterkant van hierdie vraestel om die volgende vrae te beantwoord Gee die NAAM van die element wat as 8 genommer is Gee die SIMBOOL van Magnesium In watter GROEP word Berillium aangetref? In watter PERIODE word Koolstof aangetref? Wat noem ons elemente met die volgende simbole: He, Ne, Ar, Kr, Xe en Rn? Watter een van die volgende element(e) word geklassifiseer as Halogene? ONDERSTREEP net die regte element(e). 1 Fluoor, Stikstof, Waterstof, Boor Hoeveel elektrone is daar in Natrium? Skryf die NAAM van die element neer wat 13 elektrone bevat Skryf die NAAM van die element in periode 3 groep 2 neer Totaal Afdeling A: 30

4 4 AFDELING B VRAAG Die volgende is n skematiese voorstelling van die elektrone wat in Koolstof aangetref word. 6 protone +6 neutrone Elektron Proton Koolstofatoom Neutron Gebruik hierdie diagram om die volgende vrae te beantwoord Die Aufbaudiagram wat die posisies van die elektrone van koolstof aantoon Die elektronverspreiding (konfigurasie) van koolstof Voltooi die volgende tabel deur die simbool of die naam van die element in te vul. 7 Element C Ca Cl Na N Simbool Litium 2.2.7

5 5 2.3 Beskou die volgende chemiese reaksie en beantwoord die vrae wat daarop volg. NaOH + HCl NaCl + H 2 O Is hierdie reaksie gebalanseer? Gee n rede vir jou antwoord Skryf hierdie reaksie neer in woorde Hoe sal jy vir die volgende toets? Die teenwoordigheid van suurstofgas Die teenwoordigheid van waterstofgas VRAAG Bestudeer die onderstaande tabel oor verskillende planete, die tyd wat die planeet neem om rondom die son te roteer, die daglengte en beantwoord die vrae wat daarop volg. Naam van die planeet Tyd geneem om rondom die son te roteer Daglengte Mercurius 88 dae 58 dae en 16 ure Venus 225 dae 243 dae Aarde 365 dae 23 ure 56 minute Mars 687 dae 24 ure 37 minute Jupiter 4380 dae 9 ure 50 minute Saturnus dae 10 ure 14 minute Uranus dae 20 ure Neptunus dae 21 ure

6 Wat word bedoel met die term daglengte? Watter planeet neem die langste tyd om rondom die son te roteer? Watter planeet het die kortste dag? Watter planeet het die langste dag? Waarom word Pluto nie by hierdie tabel ingesluit nie? Verander die tyd wat Neptunus neem om rondom die son te roteer vanaf dae na jare. Toon alle berekeninge Die volgende skematiese voorstelling toon die verskillende lae van die aarde. Bestudeer die diagram en beantwoord die vrae wat daarop volg. Kors Mantel Buitekern Binnekern Gee een kenmerk van elk van die onderstaande lae van die aarde kors: mantel: binnekern: 3.3 Bestudeer die onderstaande diagram aangaande die verskillende klimaatsones en beantwoord die vrae wat daarop volg. Poolarea Gematigde area

7 Waar sal die laagste gemiddelde temperatuur aangetref word? 1 Tropiese area Gematigde area Poolarea Waar sal die hoogste gemiddelde reënval aangeteken word? Waar sal die kleinste hoeveelheid lewende plante en diere aangetref word? 1 17 VRAAG Beantwoord die volgende vrae aangaande die opwekking van elektrisiteit Skryf die name van enige drie bronne van elektrisiteit neer Waar sal jy Suid-Afrika se enigste kernkragstasie aantref? Wanneer kernkrag opgewek word, kan sekere chemikalieë vrygestel word wat karsinogenies kan wees. Verduidelik die term karsinogenies In Suid-Afrika word elektrisiteit hoofsaaklik deur steenkool opgewek. Waarom is hierdie praktyk skadelik vir die omgewing? Verskaf twee redes. 2

8 8 4.5 Die volgende verteenwoordig verskillende diere wat as vertebrate (gewerweldes) geklassifiseer kan word. Bestudeer die diagram en beantwoord dan die vrae wat volg. A B C G D E G F I H Wanneer word diere as vertebrate (gewerweldes) geklassifiseer? Gee die LETTER wat n reptiel verteenwoordig Gee die LETTER van enige dier wat n soogdier is EN op land lewe Gee die LETTER van enige dier wat n soogdier is EN in die water aangetref word Gee die LETTER van enige dier wat koudbloedig is Gee n rede waarom die dier wat F genommer is, nie n vis is nie Totaal Afdeling B: 56

9 9 AFDELING C VRAAG 5 In die eerste kwartaal jy het gebruik gemaak van n digotome sleutel om verskillende gesiggies te identifiseer. Jy het nog n aktiwiteit gedoen waar jy verskillende diere geïdentifiseer het. Gebruik nou die volgende digotome sleutel en skryf die wetenskaplike naam van elk van die plante en diere in die digotome sleutel neer soos jy dit identifiseer. Daar is ook n paar prente van die diere wat jou sal help met die identifikasie. 1. dier nie n dier nie 2. het vlerke het geen vlerke nie 3. het vere het geen vere nie 4. vlieg hoog vlieg nie hoog nie 5. gewoonlik geel nie geel nie 6. leef in water leef op land 7. het dik pels geen dik pels 8. algemene troeteldier nie algemene troeteldier 9. het vinne geen vine 10. baie skerp tande tande met punte 11. groen nie groen 12. kan lank word word nie lank nie 13. kan giftig wees is nie giftig nie Gaan na 2 Gaan na 11 Gaan na 3 Gaan na 6 Gaan na 4 Ochloerotatus taeniorhynchus Gaan na 5 Meleagris gallopavo Serinus canaria Haliaeetus leucocephalus Gaan na 9 Gaan na 7 Gaan na 8 Bos taurus Canis familiaris Mephitis mephitis Gaan na 10 Ostrea edulis Carcharodon carcharias Tursiops truncates Gaan na 12 Gaan na 13 Pinus ponderosa Rhus toxicodendron Boletus edulis Rosa sylvestris

10 10 Algemene naam 1. hond Wetenskaplike naam Algemene naam 8. kanarie Wetenskaplike naam 9. oester 2. haai 3. roos 10. muskiet 4. muishond 11. sampioen 5. kalkoen 12. koei 6. dolfyn 13. denneboom 14. giftige klimop 7. arend 14 Totaal Afdeling C: 14 Groottotaal: 100

11 11