Verantwoordelijke uitgever: Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers

Transcriptie

1

2 Geografische spreiding van de kinderbijslag

3 Verantwoordelijke uitgever: Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers Voor inlichtingen: RKW Departement Ondersteuning Research en Financiën Trierstraat Brussel of Bijkomende exemplaren kunnen op aanvraag verkregen worden. Deze gegevens mogen enkel worden overgenomen met vermelding van de bron. Deze studie is louter informatief en mag niet beschouwd worden als een document waarop aanspraak op sommige rechten kan worden gebaseerd. 2

4 INHOUDSTAFEL INLEIDING... 1 DEEL I: OVERZICHT VAN DE GEOGRAFISCHE VERDELING VAN DE RECHTGEVENDE... KINDEREN IN HET KINDERBIJSLAGSTELSEL VOOR WERKNEMERS OVERZICHT VAN DE KERNCIJFERS VAN DE GEOGRAFISCHE TELLING OP 31 DECEMBER EVOLUTIE VAN HET AANTAL KINDEREN PER ARRONDISSEMENT EN EVOLUTIE VAN HET AANTAL KINDEREN PER ARRONDISSEMENT, EVOLUTIE VAN HET AANTAL KINDEREN PER, EVOLUTIE VAN DE GEMIDDELDE MAANDELIJKSE KINDERBIJSLAG PER DE GEMIDDELDE MAANDELIJKSE KINDERBIJSLAG VOOR DE GROEP RECHTGEVENDE KINDEREN IN DE SCHAAL ART. 40 KBW EVOLUTIE DE GEMIDDELDE MAANDELIJKSE KINDERBIJSLAG VOOR DE GROEP KINDEREN IN DE VERHOOGDE SCHAAL VOOR... LANGDURIG WERKLOZEN EN GEPENSIONEERDEN ART. 42BIS KBW - EVOLUTIE DE GEMIDDELDE MAANDELIJKSE KINDERBIJSLAG VOOR DE GROEP KINDEREN IN DE VERHOOGDE SCHAAL VOOR INVALIDEN IN DE SCHAAL ART. 50TER KBW (INVALIDENSCHAAL) EVOLUTIE DE GEMIDDELDE MAANDELIJKSE KINDERBIJSLAG VOOR DE GROEP KINDEREN IN DE VERHOOGDE SCHAAL VOOR WEZEN ART. 50BIS KBW EVOLUTIE ALGEMENE EVOLUTIE DEEL II: DE GEWAARBORGDE KINDERBIJSLAG OVERZICHT PER ARRONDISSEMENT OVERZICHT PER VAN AANTAL KINDEREN PER RANG EN LEEFTIJD CONCLUSIE 56 Bijlage Geografische statistieken op 31 december

5 Inleiding De geografische telling geeft, voor het kinderbijslagstelsel voor werknemers, een overzicht van het aantal gezinnen en kinderen volgens het arrondissement waarin de bijslagtrekkende woont. In deze studie worden de resultaten van de geografische telling betreffende de situatie op 31 december 2010 weergegeven en wordt er tevens een blik geworpen op de evolutie gedurende de laatste tien jaren. Daarnaast worden ook de gemiddelde maandelijkse kinderbijslagen per kind en per gewest geanalyseerd aan de hand van een theoretische berekening. Naast de cijfers betreffende de werknemersregeling schetst de studie ook een beknopt beeld van de belangrijkste statistieken in het stelsel van de gewaarborgde gezinsbijslag. Bij de studie hoort ook een omvangrijke bijlage met heel wat detailinformatie over de geografische verdeling van het aantal rechtgevende kinderen en gezinnen per arrondissement en gewest. De studie zelf is als volgt opgebouwd: Deel I: Overzicht van de geografische verdeling van de rechtgevende kinderen in het kinderbijslagstelsel voor werknemers Dit deel bestaat uit drie luiken die elk een verschillend aspect behandelen. In een eerste luik worden de belangrijkste kerncijfers per arrondissement en gewest weergegeven aan de hand van een aantal overzichtelijke landkaarten. Een overzicht van alle kaarten bevindt zich in schema 1 op pagina 6. In een tweede luik wordt stilgestaan bij de algemene evolutie van het aantal kinderen per arrondissement en per gewest. In eerste instantie wordt een algemeen beeld gegeven van de evoluties per arrondissement. Hierbij worden de sterkst stijgende en de sterkst dalende arrondissementen toegelicht. Daarnaast is er in dit luik uitgebreid aandacht voor de evolutie van de effectieven per gewest. Hierbij wordt aan de hand van twee overzichtstabellen de evolutie per gewest geschetst betreffende de verdeling van de rechtgevende kinderen over de rangen, de schalen en de leeftijdscategorieën. 1

6 Een derde luik schetst de evolutie van de gemiddelde kinderbijslag per gewest tussen 2000 en De gemiddelde kinderbijslag wordt hier berekend aan de hand van een theoretisch model door de verschillende statistische categorieën te koppelen aan de barema s. In dit luik wordt waar mogelijk ook het verband aangetoond tussen de evolutie van de gemiddelde kinderbijslag en de evolutie van bepaalde kenmerken zoals rang, sociale schaal en leeftijd die in het tweede luik aan bod komen. Via de bovenstaande drie luiken wordt een volledig overzicht gegeven van de belangrijkste evoluties in de kinderbijslagsector voor werknemers. Deel II: Het stelsel van de gewaarborgde kinderbijslag In deel 2 van de studie wordt een beknopt overzicht geboden van het aantal kinderen in het stelsel van de gewaarborgde kinderbijslag. Er wordt een basisoverzicht gegeven van de statistieken per gewest en per arrondissement op 31 december Tot slot wordt ook nog opgemerkt dat de cijfers betreffende de geografische verdeling in detail te raadplegen zijn in de bijlage van deze statistiek en via het statistiekportaal van de RKW via de volgende link: In de cijfers in de bijlage en in Deel I van de studie worden de cijfers voor de Duitstalige Gemeenschap telkens apart vermeld, maar niet als dusdanig apart besproken. 2

7 DEEL I: Overzicht van de geografische verdeling van de rechtgevende kinderen in het kinderbijslagstelsel voor werknemers 1. Overzicht van de kerncijfers van de geografische telling op 31 december 2010 Dit eerste luik biedt een overzicht van de geografische verdeling van het aantal rechtgevende kinderen op arrondissementsniveau. De bespreking gebeurt aan de hand van een aantal overzichtelijke landkaarten die weergeven hoeveel rechtgevende kinderen er zijn per arrondissement en wat hun respectieve aandeel is binnen het totaal aantal kinderen (kaart 1) of binnen een bepaald arrondissement (kaarten 2 tot en met 11). Alvorens de bespreking aan te vangen vindt u hieronder een aantal belangrijke methodologische kanttekeningen die moeten helpen bij de interpretatie van de statistieken: De geografische verdeling wordt opgemaakt op basis van de woonplaats van de bijslagtrekkende. Als een bijslagtrekkende in een bepaald arrondissement woont, wordt het rechtgevend kind verondersteld in hetzelfde arrondissement te wonen. De cijfers zelf hebben betrekking op de kinderen waarvoor in december 2010 kinderbijslag betaald werd op basis van een recht in de maand november. Hierdoor zijn de cijfers iets lager dan in de demografische statistiek waarvoor de ingeschreven gevallen het uitgangspunt vormen en niet enkel de betaalde gevallen. In de statistieken van 31 december 2010 zijn ook de werkhervatters opgenomen. Wanneer iemand na een langdurige periode van werkloosheid of ziekte/invaliditeit het werk hervat en een bepaalde inkomensgrens niet overschrijdt dan heeft deze persoon gedurende acht kwartalen verder recht op de verhoogde kinderbijslag voor langdurig werklozen of invaliden. Concreet betekent dit dat een deel van de langdurig werklozen (art. 42bis KBW) en invaliden (art. 50ter KBW) in principe werkt, maar ze worden verder opgenomen in de bestaande statistische categorieën. 3

8 Het onderstaande schema geeft een overzicht van alle beschikbare landkaarten op arrondissementsniveau die in deze studie aan bod komen. In wat volgt wordt elk van deze kaarten apart toegelicht. Schema 1: Overzicht landkaarten per arrondissement, werknemersstelsel 4

9 Kaart 1: kinderen per arrondissement en aandeel van het arrondissement in het totaal van het werknemersstelsel cijfers 31 december 2010 Brugge ,05% Oostende 2,08% Veurne Diksmuide Tielt 0,38% ,43% 0,83% Roeselare Ieper ,91% 1,35% Moeskroen ,67% Kortrijk ,75% Doornik ,30% Eeklo ,75% Gent ,71% ,15% Oudenaarde AANTAL % VLAAMS ,03% VLAAMS-BRABANT ,28% ANTWERPEN ,48% LIM BURG ,42% WEST-VLAANDEREN ,77% OOST-VLAANDEREN ,08% WAALS ,38% waarvan Duitstalige Gem ,46% LUIK ,74% LUXEM BURG ,87% NAM EN ,35% WAALS-BRABANT ,66% HENEGOUWEN ,76% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,60% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,60% TOTAAL ,- % Aat ,77% ,32% Sint-Niklaas Waas ,75% Dendermonde Aalst ,39% Bergen ,36% ,90% Halle- Vilvoorde Zinnik ,89% ,60% De bovenstaande kaart geeft de spreiding weer van het aantal rechtgevende kinderen in het werknemersstelsel. Hieruit blijkt dat 10,60 procent van de rechtgevende kinderen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest woont. Het Vlaams Gewest heeft een aandeel van 57,03 procent met Antwerpen en Halle-Vilvoorde als grootste arrondissementen, met respectievelijk 9,39 en 5,90 procent van de kinderen. Gent is het derde grootste arrondissement. De overige grote arrondissementen in het Vlaams Gewest zijn Leuven, Turnhout en Hasselt. Het Waals Gewest telt 32,38 procent van de kinderen. De grootste arrondissementen zijn Luik, Charleroi en Namen met respectievelijk 5,63, 4,45 en 2,83 procent van de rechtgevende kinderen. De rechtgevende kinderen zijn dus sterk geconcentreerd in de grote steden van de centrumregio s. 1 op 5 kinderen woont in Brussel, Halle-Vilvoorde of Leuven. Met het arrondissement Antwerpen erbij is dit 1 op 3 kinderen, op in totaal kinderen. Thuin ,31% Brussel Antwerpen ,39% Charleroi ,45% Mechelen ,21% Nijvel ,66% Philippeville ,57% Leuven ,38% Turnhout ,88% Namen ,83% ,65% Dinant ,94% Hasselt ,75% Maaseik ,04% Tongeren ,62% Borgworm Luik ,63% Hoei ,01% Marche-en- Famenne ,45% Bastenaken Neufchâteau 0,34% ,49% Virton ,33% Aarlen ,24% Verviers ,45% 5

10 Kaart 2: en percentage kinderen in de categorie arbeidsprestaties & tijdelijk werklozen per arrondissement - werknemersstelsel 31 december 2010 Brugge ,58% Oostende 82,40% Veurne Diksmuide Tielt 80,21% ,18% 88,61% Roeselare Ieper ,64% 86,02% Moeskroen ,11% Kortrijk ,05% Eeklo ,95% Doornik ,29% Gent ,20% AANTAL % VLAAMS ,07% VLAAMS-BRABANT ,62% ANTWERPEN ,22% LIM BURG ,72% WEST-VLAANDEREN ,17% OOST-VLAANDEREN ,07% WAALS ,81% waarvan Duitstalige Gem ,74% LUIK ,03% LUXEM BURG ,59% NAM EN ,04% WAALS-BRABANT ,68% HENEGOUWEN ,99% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,91% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,91% TOTAAL ,24% ,26% Sint-Niklaas Waas ,04% Dendermonde Brussel Aalst ,16% ,24% ,65% Oudenaarde 56,91% Halle- Vilvoorde Aat ,65% Bergen ,57% Zinnik ,64% ,60% Antwerpen ,25% Charleroi ,75% Mechelen ,17% Nijvel ,68% Philippeville ,22% ,92% Turnhout ,97% Hasselt ,84% Maaseik ,86% Tongeren ,33% Borgworm Luik 75,03% ,20% Hoei Namen ,72% 71,04% Dinant ,60% Marche-en- Famenne ,13% ,35% Bastenaken ,90% ,47% ,17% Het percentage kinderen waarvan de rechthebbende kinderbijslag uit hoofde van een statuut als werknemer of tijdelijk werkloze ontvangt, varieert tussen 56,91 procent in het arrondissement Brussel en 88,61 procent in het arrondissement Tielt. Dit percentage verschilt dus heel sterk naargelang het arrondissement. De percentages zijn gemiddeld een stuk hoger in het Vlaams Gewest (81,07 %) dan in het Waals Gewest (64,81 %) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (56,91 %), wat de verschillende socio-economische situaties in de gewesten weerspiegelt. Binnen het Vlaamse Gewest laat vooral de streek rond Tielt en Kortrijk hoge percentages kinderen van werkende rechthebbenden noteren. Maar ook in Leuven, Halle-Vilvoorde, Turnhout en Dendermonde is dit percentage hoog. In Antwerpen en de Limburgse arrondissementen is dit percentage eerder laag in vergelijking tot de rest van het Vlaams Gewest. In het Waals Gewest ten slotte worden de hoogste percentages genoteerd in de arrondissementen Nijvel, Borgworm en Namen en de laagste percentages in Bergen, Charleroi en Luik. Thuin Leuven Neufchâteau Virton Aarlen Verviers ,80% 6

11 Kaart 3: en percentage kinderen in de gewone schaal voor wezen per arrondissement- werknemersstelsel 31 december 2010 Veurne 93 1,28% Brugge 235 1,18% 613 Oostende 1,55% Diksmuide 127 1,57% Ieper 280 1,62% Tielt 173 1,10% Roeselare 354 1,38% Moeskroen 153 1,19% Kortrijk 623 1,20% Doornik 312 1,26% Eeklo 176 1,23% Gent 885 0,99% AANTAL % VLAAMS ,04% VLAAMS-BRABANT ,87% ANTWERPEN ,93% LIM BURG ,10% WEST-VLAANDEREN ,35% OOST-VLAANDEREN ,04% WAALS ,14% waarvan Duitstalige Gem. 83 0,95% LUIK ,01% LUXEM BURG 416 1,17% NAM EN ,35% WAALS-BRABANT 601 0,86% HENEGOUWEN ,23% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,58% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,58% TOTAAL ,02% 261 1,20% Oudenaarde Aat 213 1,45% 440 1,00% Sint-Niklaas Waas 329 0,99% Dendermonde Aalst 502 1,11% Bergen 571 1,27% 867 0,77% Halle- Vilvoorde Zinnik 396 1,10% Kaart 3 geeft per arrondissement het percentage wezen in de gewone schaal weer. Deze groep kinderen is hoofdzakelijk samengesteld uit twee categorieën. Enerzijds de weeskinderen van wie de overlevende ouder bijvoorbeeld hertrouwd is of een nieuw feitelijk gezin gevormd heeft, waardoor het recht op de verhoogde wezenbijslag ophoudt. Daarnaast behoren tot deze categorie ook weeskinderen van meer dan 25 jaar 1. Daarom is het ook niet mogelijk om eenduidige conclusies te trekken uit de cijfers, omdat in een aantal arrondissementen het aandeel van de meer dan 25 jarigen waarschijnlijk hoger zal zijn dan in andere arrondissementen. Deze opmerkingen in acht nemende kunnen we wel vaststellen dat het percentage wezen in de gewone schaal een stuk lager is dan het aantal wezen in de verhoogde schaal (zie kaart 11 infra). Dit wijst erop dat binnen de totale groep Thuin 312 1,25% Brussel ,58% Antwerpen ,81% Charleroi ,22% Mechelen 617 1,01% Nijvel 601 0,86% Philippeville 126 1,16% Leuven 823 0,99% Turnhout 867 1,18% Namen 713 1,33% 142 1,16% Dinant 279 1,56% Hasselt 750 1,05% Borgworm Maaseik 422 1,09% Tongeren 373 1,21% Luik ,00% Hoei 208 1,09% Marche-en- Famenne 75 0,87% Bastenaken 71 Neufchâteau 1,09% 115 1,23% Virton 98 1,55% Aarlen 57 1,24% Verviers 440 0,95% 1 Het gaat om de gehandicapte wezen die voor 1 juli 1966 geboren zijn. Deze groep heeft op basis van verworven rechten verder recht op kinderbijslag (gewone schaal) en vormt dus een uitzondering op het feit dat de kinderbijslag beperkt is tot 25 jaar. 7

12 weeskinderen het overgrote deel van de rechthebbenden niet hertrouwd is of opnieuw een feitelijk gezin heeft gevormd. Op arrondissementsniveau zijn echter geen cijfers per leeftijdscategorie beschikbaar maar uit de algemene cijfers per gewest blijkt dat er in het Vlaams Gewest 25,77 procent van de wezen jonger dan 25 jaar behoort tot de gewone schaal, tegenover 20,12 procent in het Waals Gewest en 14,05 procent in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De kans dat de ouder van een weeskind een nieuw feitelijk gezin gevormd heeft of hertrouwd is, is dus het hoogst in het Vlaams Gewest. Maar algemeen blijft deze kans wel eerder klein. Kaart 4: en percentage kinderen van werklozen in de gewone schaal (< 6 maanden werkloos) per arrondissement werknemersstelsel 31 december 2010 Veurne 110 1,51% Brugge 237 1,19% 416 Oostende 1,05% Diksmuide 72 0,89% Ieper 157 0,91% Tielt 106 0,67% Roeselare 193 0,76% Kortrijk 520 1,00% Moeskroen 393 3,07% Doornik 468 1,89% Eeklo 112 0,78% Gent 846 0,95% 212 0,97% Oudenaarde Aat 265 1,80% 399 0,90% Sint-Niklaas Waas 289 0,87% Dendermonde Aalst 520 1,15% Bergen 980 2,19% ,25% Halle- Vilvoorde Zinnik 655 1,82% Brussel ,53% Antwerpen ,26% Charleroi ,38% Mechelen 636 1,04% Nijvel ,62% Leuven 722 0,87% Turnhout 710 0,96% Namen ,23% 236 1,92% Hasselt 911 1,28% Borgworm Hoei 371 1,94% Maaseik 503 1,30% Tongeren 437 1,42% Luik ,51% Verviers ,16% AANTAL % VLAAMS ,09% VLAAMS-BRABANT ,09% ANTWERPEN ,15% LIM BURG ,31% WEST-VLAANDEREN ,98% OOST-VLAANDEREN ,96% WAALS ,21% waarvan Duitstalige Gem ,81% LUIK ,32% LUXEM BURG ,92% NAM EN ,30% WAALS-BRABANT ,62% HENEGOUWEN ,16% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,53% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,53% TOTAAL ,60% Thuin 463 1,86% Philippeville 285 2,62% Dinant 419 2,35% Marche-en- Famenne 218 2,54% Bastenaken 197 Neufchâteau 3,02% 201 2,15% Virton 204 3,22% Aarlen 214 4,66% 8

13 Kaart 4 op de voorgaande pagina heeft betrekking op het percentage rechtgevende kinderen waarvan de rechthebbende minder dan 6 maanden werkloos is. Een werkloze die minder dan 6 maanden werkloos is heeft immers geen recht op de toeslag voor langdurig werklozen > 6 maanden 2. Het percentage kortdurig werklozen is het laagst in Tielt (0,67 %), Roeselare (0,76 %) en Eeklo (0,78 %). De hoogste percentages in het Vlaamse Gewest worden waargenomen in Veurne (1,51 %), Tongeren (1,42 %) en Maaseik (1,30 %). In het Waalse Gewest zijn de percentages gemiddeld dubbel zo hoog als in het Vlaamse Gewest. De hoogste percentages worden vastgesteld in het zuiden van het Waals Gewest, met name in Aarlen (4,66 %), Virton (3,22 %), Moeskroen (3,07 %) en Bastenaken (3,02 %). De percentages zijn daar een stuk hoger dan in de rest van het Waals Gewest. In het Brussels Gewest ten slotte is het percentage (2,53 %) kortdurig werklozen hoger dan in de andere gewesten. 2 In het geval het gaat om een werkhervatter die opnieuw werkloos wordt kan er wel een recht zijn op de toeslag voor langdurig werklozen en gepensioneerden indien de persoon in de periode van gelijkstelling is, ook als de werkloosheidsduur minder dan 6 maand bedraagt. Maar deze rechthebbende wordt dan gecatalogeerd onder de categorie art. 42bis KBW. 9

14 Kaart 5: en percentage kinderen van werklozen in de gewone schaal (> 6 maanden werkloos) per arrondissement werknemersstelsel 31 december 2010 Veurne 259 3,56% Brugge ,10% Oostende 4,61% Diksmuide 158 1,96% Ieper 467 2,71% Tielt 288 1,83% Roeselare 620 2,43% Kortrijk ,72% Moeskroen 844 6,59% AANTAL % VLAAMS ,81% VLAAMS-BRABANT ,37% ANTWERPEN ,35% LIM BURG ,07% WEST-VLAANDEREN ,26% OOST-VLAANDEREN ,74% WAALS ,42% waarvan Duitstalige Gem ,35% LUIK ,55% LUXEM BURG ,73% NAM EN ,35% WAALS-BRABANT ,37% HENEGOUWEN ,79% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,12% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,12% TOTAAL ,00% 457 3,19% Doornik ,84% Eeklo Gent ,09% Aalst ,10% 3,53% Oudenaarde Aat 815 5,55% ,52% Sint-Niklaas Waas 903 2,71% Dendermonde Bergen ,20% ,85% Halle- Vilvoorde Zinnik ,58% Thuin ,09% Charleroi ,36% ,18% Brussel ,12% Antwerpen Mechelen ,49% Nijvel ,37% Philippeville 702 6,45% Leuven ,71% Turnhout ,26% Namen ,14% 675 5,50% Dinant 953 5,34% Hasselt ,92% Maaseik ,21% Tongeren ,25% Borgworm Luik ,08% Hoei ,70% Marche-en- Famenne 493 5,74% Bastenaken 579 Neufchâteau 8,87% 579 6,18% Virton 539 8,51% Aarlen ,94% Verviers ,95% De bovenstaande kaart 5 geeft het percentage kinderen waarvan de rechthebbende meer dan 6 maanden werkloos is, maar waarvoor er voor het kind geen recht is op de sociale toeslag voor langdurig werklozen. Dit laatste is het geval wanneer bijvoorbeeld de inkomensgrens 3 overschreden wordt. In de praktijk zijn dit meestal gezinnen waarin één van de beide partners langdurig werkloos is en waarbij het gezinsinkomen de grens overschrijdt. Indien de bijslagtrekkende een alleenstaande ouder is en langdurig werkloos, dan wordt het inkomensplafond niet overschreden. In het Vlaamse Gewest kennen vooral een aantal arrondissementen in West-Vlaanderen, namelijk Oostende (5,10 %) en Brugge (4,61 %), het hoogste percentage langdurig werklozen in de gewone schaal. Maar ook in Antwerpen (5,09 %), Tongeren (4,25 %) en Maaseik (4,21 %) is het percentage hoger dan in de 3 Binnen de kinderbijslagregeling zijn er twee inkomensgrenzen: één voor alleenstaanden en één voor samenwonenden. Als het gezinsinkomen deze grens overschrijdt, is er geen recht op een sociale toeslag. 10

15 rest van het Vlaams Gewest. De laagste percentages worden vastgesteld in de regio Tielt (1,83 %), Diksmuide (1,96 %) en Roeselare (2,43 %). In het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijke Gewest zijn de percentages een stuk hoger. De hoogste percentages in het Waals Gewest worden waargenomen in Aarlen (11,94 %), Bastenaken (8,87 %) en Virton (8,51 %). De laagste percentages daarentegen komen voor in Namen (5,14 %) en Dinant (5,34 %). Kaart 6: en percentage kinderen van gepensioneerden in de gewone schaal per arrondissement - werknemersstelsel 31 december 2010 Brugge 96 0,48% 174 Oostende 0,44 Veurne 36 Diksmuide 0,50% 21 0,26% Ieper 64 0,37% Roeselare 58 0,23% Moeskroen 36 0,28% Tielt 49 0,31% Kortrijk 153 0,29% Eeklo 29 0,20% Doornik 89 0,36% AANTAL % VLAAMS ,48% VLAAMS-BRABANT 781 0,40% ANTWERPEN ,36% LIM BURG ,37% WEST-VLAANDEREN 651 0,35% OOST-VLAANDEREN 758 0,31% WAALS ,40% waarvan Duitstalige Gem. 39 0,45% LUIK 706 0,38% LUXEM BURG 174 0,49% NAM EN 344 0,42% WAALS-BRABANT 329 0,47% HENEGOUWEN 890 0,37% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK 745 0,37% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,37% TOTAAL ,44% Gent 281 0,31% 58 0,27% Oudenaarde Aat 62 0,42% 132 0,30% Sint-Niklaas Waas 95 0,29% Dendermonde Aalst 163 0,36% Bergen 166 0,37% 429 0,38% Halle- Vilvoorde Zinnik 127 0,35% Thuin 81 0,32% Brussel 745 0,37% Antwerpen 651 0,37% Charleroi 329 0,39% Mechelen 212 0,35% Nijvel 329 0,47% Philippeville 52 0,48% Leuven 352 0,42% Turnhout 254 0,34% Namen 220 0,41% 51 0,42% Dinant 72 0,40% Hasselt ,61% Maaseik 532 1,37% Tongeren 255 0,83% Borgworm Luik 442 0,41% Hoei 65 0,34% Marche-en- Famenne 26 0,30% Bastenaken 20 Neufchâteau 0,31% 56 0,60% Virton 41 0,65% Aarlen 31 0,68% Verviers 148 0,32% 11

16 Het aantal rechthebbende gepensioneerden (kaart 6) die het recht openen in de gewone schaal is eerder laag in alle Belgische arrondissementen en stelt in absolute aantallen weinig voor. Deze groep bestaat vooral uit gezinnen van gepensioneerde rechthebbenden van wie het inkomen te hoog is om van de verhoogde schaal voor langdurig werklozen en gepensioneerden te kunnen genieten. In het Vlaams Gewest worden de hoogste percentages waargenomen in Hasselt (1,61 %), Maaseik (1,37 %) en Tongeren (0,83 %), wat wellicht te maken heeft met de laatste steenkoolmijnen die daar gesloten werden 4. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het percentage gepensioneerden in de gewone schaal het laagst van alle gewesten en ook in het Waals Gewest is het percentage gepensioneerden lager dan in het Vlaams Gewest. Het percentage gepensioneerden in de verhoogde schaal echter is dubbel zo hoog in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (zie infra). De hoogste percentages in het Waals Gewest worden waargenomen in Aarlen (0,68 %), Virton (0,65 %) en Neufchâteau (0,60 %). Binnen heel België zijn er dus slechts drie arrondissementen, Maaseik, Tongeren en Hasselt, waar het percentage kinderen van rechthebbende gepensioneerden (gewone schaal) beduidend hoger is dan het nationale gemiddelde. 4 In Zolder werd de laatste mijn definitief gesloten in

17 Kaart 7: en percentage kinderen van invaliden in de gewone schaal per arrondissement - werknemersstelsel 31 december 2010 Brugge 474 2,38% 756 Oostende 1,92% Veurne 171 Diksmuide Tielt 2,35% ,90% 1,85% Roeselare 515 Ieper 457 2,65% 2,01% Moeskroen 223 1,74% Kortrijk ,09% Doornik 614 2,48% Eeklo 326 2,27% Gent ,82% 557 2,55% Oudenaarde AANTAL % VLAAMS ,05% VLAAMS-BRABANT ,97% ANTWERPEN ,79% LIM BURG ,64% WEST-VLAANDEREN ,15% OOST-VLAANDEREN ,04% WAALS ,63% waarvan Duitstalige Gem ,45% LUIK ,65% LUXEM BURG ,16% NAM EN ,09% WAALS-BRABANT ,08% HENEGOUWEN ,88% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,00% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,00% TOTAAL ,23% Aat 434 2,95% 776 1,76% Sint-Niklaas Waas 724 2,17% Dendermonde Aalst ,31% Bergen ,02% ,82% Halle- Vilvoorde Zinnik ,22% In de cijfers in de bovenstaande kaart 7 worden de kinderen weergegeven waarvan de rechthebbende invalide is, maar geen recht heeft op de verhoogde schaal voor invaliden. Dit is het geval wanneer het gezinsinkomen de inkomensnorm bepaald in de Kinderbijslagwet overschrijdt. In het Vlaams Gewest wordt het hoogste percentage invaliden in de gewone schaal genoteerd in de arrondissementen Diksmuide (2,90 %), Maaseik (2,78), Ieper (2,65 %), Hasselt (2,58 %) en Tongeren (2,57 %). In het Waalse Gewest is dit in Aarlen (3,75 %), Bastenaken (2,33 %), Zinnik (3,22 %), Thuin (3,14 %) en Neufchâteau (3,06%). Het Brussels Gewest ten slotte telt het laagste percentage kinderen in deze schaal, maar het verschil met het Vlaams Gewest is verwaarloosbaar. Algemeen zijn de verschillen tussen gewesten en arrondissementen onderling trouwens eerder beperkt in deze categorie. Thuin 783 3,14% Brussel ,00% Antwerpen ,64% Charleroi ,86% Mechelen ,90% Nijvel ,08% Philippeville 262 2,41% Leuven ,16% Turnhout ,05% Namen ,99% 340 2,77% Dinant 387 2,17% Hasselt ,58% Borgworm Maaseik ,78% Tongeren 792 2,57% Luik ,73% Hoei 520 2,72% Marche-en- Famenne 254 2,96% Bastenaken 217 Neufchâteau 3,33% 287 3,06% Virton 189 2,98% Aarlen 172 3,75% Verviers ,39% 13

18 Kaart 8: en percentage kinderen van werklozen in de verhoogde schaal (art. 42bis KBW) per arrondissement werknemersstelsel 31 december 2010 Veurne 408 5,61% Brugge ,89% Oostende 4,16% Diksmuide 301 3,73% Ieper 834 4,84% Tielt 374 2,38% Roeselare 791 3,09% Moeskroen ,25% Kortrijk ,27% Eeklo 623 4,35% Doornik ,41% AANTAL % VLAAMS ,77% VLAAMS-BRABANT ,05% ANTWERPEN ,43% LIM BURG ,82% WEST-VLAANDEREN ,40% OOST-VLAANDEREN ,45% WAALS ,92% waarvan Duitstalige Gem ,60% LUIK ,35% LUXEM BURG ,07% NAM EN ,86% WAALS-BRABANT ,58% HENEGOUWEN ,19% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,31% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,31% TOTAAL ,05% Gent ,25% ,64% Oudenaarde Aat ,82% ,97% Sint-Niklaas Waas ,80% Dendermonde Aalst ,82% Bergen ,50% ,71% Halle- Vilvoorde Zinnik ,69% Het percentage kinderen in de verhoogde schaal voor langdurig werklozen verschilt sterk tussen de gewesten en de arrondissementen onderling, zo blijkt uit kaart 8. Binnen het Vlaams Gewest is dit percentage het laagst in Tielt (2,38 %), Roeselare (3,09 %), Leuven (3,16 %) en Diksmuide (3,73 %). De hoogste percentages worden genoteerd in Antwerpen (9,11 %), Oostende (7,78 %), Tongeren (7,30 %), Hasselt (7,12 %) en Gent (6,25 %). Gemiddeld behoort 5,77 procent van de kinderen in het Vlaamse Gewest tot deze categorie. Thuin ,70 Brussel ,31% Antwerpen ,11% Charleroi ,61% Mechelen ,81% Nijvel ,58% Philippeville ,51% Leuven ,16% Turnhout ,69% Namen ,55% 926 7,54% Dinant ,20% Hasselt ,12% Borgworm Maaseik ,88% Tongeren ,30% Luik ,77% Hoei ,85% Marche-en- Famenne ,11% Bastenaken 622 Neufchâteau 9,53% 843 9,00% Virton ,11% Aarlen ,02% Verviers ,69% In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het percentage rechtgevende kinderen van langdurig werklozen in de schaal art. 42bis KBW het hoogst (21,31%). Dit is bijna 4 keer zo hoog als in het Vlaams Gewest en ruim 7 procent hoger dan in het Waals Gewest. 14

19 Binnen het Waals Gewest worden de hoogste percentages kinderen met recht op de verhoogde schaal voor langdurig werklozen geteld in de arrondissementen Charleroi (19,61 %), Bergen (19,50 %), Luik (17,77 %), Philippeville (14,51 %) en Thuin (13,70 %). Gemiddeld bedraagt het percentage over alle arrondissementen in het Waals Gewest 13,92 procent. Voor deze indicator zijn de onderlinge verschillen tussen de arrondissementen relatief groot. In het arrondissement met het laagste percentage rechtgevende kinderen in deze schaal (Tielt) zijn er verhoudingsgewijs 9 keer minder kinderen in deze schaal dan in het arrondissement met het hoogste percentage Brussel (21,31 %). Tenslotte wordt opgemerkt dat in deze schaal zich ook de rechtgevende kinderen bevinden van degenen die in de periode van de gelijkstelling in het kader van de werkhervattingmaatregel zitten (zie supra). Voor deze laatste groep zijn er echter geen aparte cijfers beschikbaar. 15

20 Kaart 9: en percentage kinderen van gepensioneerden in de verhoogde schaal (art. 42bis KBW) per arrondissement werknemersstelsel 31 december 2010 Brugge 58 0,29% 67 Oostende 0,17% Veurne 21 Diksmuide 0,29% 4 0,05% Ieper 26 0,15% Tielt 17 0,11% Roeselare 39 0,15% Kortrijk 87 0,17% Moeskroen 31 0,24% Eeklo 19 0,13% Gent 228 0,26% Doornik 36 0,15% AANTAL % VLAAMS ,35% VLAAMS-BRABANT 338 0,17% ANTWERPEN ,38% LIM BURG ,98% WEST-VLAANDEREN 319 0,17% OOST-VLAANDEREN 541 0,22% WAALS ,30% waarvan Duitstalige Gem. 18 0,21% LUIK 690 0,37% LUXEM BURG 60 0,17% NAM EN 199 0,24% WAALS-BRABANT 191 0,27% HENEGOUWEN 679 0,28% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,82% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,82% TOTAAL ,38% 66 0,30% Oudenaarde Aat 28 0,19% 95 0,22% Sint-Niklaas Waas 62 0,19% Dendermonde Aalst 71 0,16% Bergen 88 0,20% 190 0,17% Halle- Vilvoorde Zinnik 115 0,32% Het percentage rechtgevende kinderen in de verhoogde schaal voor gepensioneerden is eerder laag. Binnen het Vlaamse Gewest ligt dit percentage (0,35 %) iets hoger dan in het Waalse Gewest (0,30 %). Binnen het Vlaamse Gewest is vooral in Antwerpen (0,52 %), Hasselt (1,27 %) en Maaseik (0,84 %) het percentage rechtgevende kinderen van gepensioneerden in de verhoogde schaal hoog. Voor deze laatste twee arrondissementen kan dit waarschijnlijk verklaard worden door het feit dat in deze regio s de mijnen het laatst gesloten zijn en dat een aantal mijnwerkers op relatief jonge leeftijd (zelfs op 40 jaar) op pensioen gesteld zijn. In het Waalse Gewest worden de hoogste percentages vastgesteld in de arrondissementen Charleroi (0,38 %), Zinnik (0,32 %) en Aarlen (0,28 %). In de andere arrondissementen is het percentage vrij laag. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ten slotte, is het percentage (0,82 %) rechtgevende kinderen van gepensioneerde rechthebbenden met recht op de verhoogde schaal het hoogst van alle gewesten. Thuin 59 0,24% Brussel ,82% Antwerpen 928 0,52% Charleroi 322 0,38% Mechelen 149 0,24% Nijvel 191 0,27% Philippeville 29 0,27% Leuven 148 0,18% Turnhout 98 0,13% Namen 144 0,27% 16 0,13% Dinant 26 0,15% Hasselt 903 1,27% Borgworm Maaseik 327 0,84% Tongeren 146 0,47% Luik 526 0,49% Hoei 33 0,17% 8 0,09% Marche-en- Famenne 12 0,14% Neufchâteau Bastenaken 18 0,28% Virton 9 0,14% Aarlen 13 0,28% Verviers 115 0,25% 16

21 Kaart 10: kinderen en percentage kinderen van invaliden in de verhoogde schaal (art. 50ter KBW) per arrondissement - werknemersstelsel 31 december 2010 Veurne 237 3,26% Brugge 852 4,27% 905 Oostende 2,29% Diksmuide 255 3,16% Ieper 456 2,64% Tielt 309 1,97% Roeselare 711 2,78% Kortrijk ,89% Moeskroen 581 4,54% 370 2,58% Doornik ,17% AANTAL % VLAAMS ,07% VLAAMS-BRABANT ,26% ANTWERPEN ,15% LIM BURG ,59% WEST-VLAANDEREN ,82% OOST-VLAANDEREN ,92% WAALS ,09% waarvan Duitstalige Gem ,01% LUIK ,34% LUXEM BURG ,50% NAM EN ,21% WAALS-BRABANT ,50% HENEGOUWEN ,81% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,62% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,62% TOTAAL ,42% Eeklo Gent ,91% 738 3,38% Oudenaarde Aat 738 5,02% ,91% Sint-Niklaas Waas 919 2,76% Dendermonde Aalst ,95% Bergen ,16% ,17% Halle- Vilvoorde Zinnik ,20% De bovenstaande kaart heeft betrekking op de kinderen van invalide rechthebbenden waarvoor de verhoogde bijslag voor invaliden (art. 50ter KBW) wordt uitbetaald. Het percentage kinderen in deze categorie is binnen het Vlaams Gewest het hoogst in Hasselt (4,93 %), Oostende (4,27 %) en Maaseik (4,26 %). In de andere arrondissementen is het percentage eerder laag in vergelijking tot het nationale gemiddelde (4,42 %). In het Waals Gewest is het percentage kinderen in deze schaal bijna dubbel zo hoog als in het Vlaams Gewest. Vooral in Charleroi (9,71 %), Bergen (9,16 %) en Luik (7,65 %) ligt het percentage een stuk boven het nationale gemiddelde. De laagste percentages in het Waals Gewest worden waargenomen in het arrondissement Nijvel (2,50 %) gevolgd door Borgworm (3,59 %) en Dinant (3,76 %). In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het percentage met 6,62 % meer dan twee keer zo hoog als in het Vlaams Gewest (3,07 %) en iets hoger dan in het Waals Gewest (6,09 %). Thuin ,22% Brussel ,62% Antwerpen ,63% Charleroi ,71% Mechelen ,71% Nijvel ,50% Philippeville 578 5,31% Leuven ,38% Turnhout ,35% Namen ,14% 441 3,59% Dinant 672 3,76% Hasselt ,93% Maaseik ,26% Tongeren ,20% Luik ,65% Hoei 874 4,58% Borgworm Marche-en- Famenne 460 5,35% Bastenaken 258 Neufchâteau 3,95% 468 5,00% Virton 244 3,85% Aarlen 162 3,53% Verviers ,80% 17

22 Kaart 11: en percentage kinderen in de verhoogde schaal voor wezen (art. 50bis KBW) per arrondissement - werknemersstelsel 31 december 2010 Veurne 104 1,43% Brugge 327 1,64% 552 Oostende 1,40% Diksmuide 106 1,31% Ieper 252 1,46% Tielt 183 1,16% Roeselare 293 1,15% Kortrijk 692 1,33% Moeskroen 255 1,99% Eeklo 189 1,32% Gent ,22% Doornik 529 2,14% AANTAL % VLAAMS ,28% VLAAMS-BRABANT ,21% ANTWERPEN ,25% LIM BURG ,41% WEST-VLAANDEREN ,35% OOST-VLAANDEREN ,26% WAALS ,10% waarvan Duitstalige Gem ,43% LUIK ,00% LUXEM BURG 776 2,19% NAM EN ,13% WAALS-BRABANT ,56% HENEGOUWEN ,31% BRUSSELS HOOFD- STEDELIJK ,75% BRUSSELS HOOFDST. GEW ,75% TOTAAL ,60% Aalst ,42% 1,37% Oudenaarde Aat 314 2,14% 514 1,17% Sint-Niklaas Waas 397 1,19% Dendermonde Bergen ,52% ,21% Halle- Vilvoorde Zinnik 745 2,07% Het percentage weeskinderen met recht op de verhoogde wezenbijslag is het laagste in het Vlaams Gewest (1,28 %). Het hoogste percentage weeskinderen in het Vlaams Gewest, wordt waargenomen in Oostende (1,70 %) gevolgd door Ieper (1,67 %). In het Waals Gewest is het aantal weeskinderen gemiddeld het hoogst (2,10 %). De meeste arrondissementen in het Waals Gewest noteren trouwens percentages weeskinderen die hoger liggen dan 2 procent. De laagste percentages weeskinderen in het Waals Gewest worden waargenomen in Nijvel (1,56 %), Bastenaken (1,73 %) en Marche-en- Famenne (1,86 %). De hoogste percentages worden dan weer waargenomen in Aarlen (2,72 %), Philippeville (2,59 %), Bergen (2,52 %), Virton (2,51 %) en Thuin (2,49 %). In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt het percentage van deze categorie 1,75 % wat ongeveer het midden houdt tussen de twee andere gewesten. Thuin 621 2,49% Brussel ,75% Antwerpen ,33% Charleroi ,36% Mechelen 772 1,27% Nijvel ,56% Philippeville 282 2,59% Leuven ,21% Turnhout 777 1,05% Namen ,91% 239 1,95% Dinant 443 2,48% Hasselt 997 1,40% Borgworm Hoei 360 1,88% Maaseik 550 1,42% Tongeren 439 1,42% Luik ,17% Marche-en- Famenne 160 1,86% Bastenaken 113 Neufchâteau 1,73% 219 2,34% Virton 159 2,51% Aarlen 125 2,72% Verviers 791 1,70% 18

23 2. Evolutie van het aantal kinderen per arrondissement en gewest In dit deel zal de evolutie van het aantal rechtgevende kinderen tussen 2000 en 2010 besproken worden op basis van zowel de evolutie binnen de arrondissementen als tussen de gewesten. Op gewestelijk niveau is de beschikbare informatie gedetailleerder en bijgevolg komen ook de verschillen in de rangverdeling en de leeftijdsverdeling tussen de verschillende gewesten aan bod. 2.1 Evolutie van het aantal kinderen per arrondissement Algemeen waren er in het werknemersstelsel in België 5 7,69 procent rechtgevende kinderen meer in 2010 dan in 2000 (gebaseerd op de geografische statistiek). Dit komt neer op een toename van rechtgevende kinderen. Een toename die zich vooral concentreert in de grote arrondissementen (zie tabel 2, p 23) 6. Op een totaal van 43 arrondissementen in België zijn er 6 arrondissementen (zie tabel 2, p.23) waarvan het aantal rechtgevende kinderen is gedaald tussen 2000 en Het betreft de arrondissementen: Virton, Maaseik, Ieper, Thuin, Brugge en Aarlen. In een viertal arrondissementen is het aantal rechtgevende kinderen nauwelijks gewijzigd in vergelijking tot Het betreft de arrondissementen Tongeren, Bergen, Veurne en Diksmuide. Daartegenover staan 20 arrondissementen die een meer dan gemiddelde toename (+ 7,69 %) van het aantal rechtgevende kinderen telden: Philippeville, Dendermonde, Bastenaken, Nijvel, Namen, Antwerpen, Gent, Dinant, Hoei, Neufchâteau, Aalst, Sint-Niklaas, Eeklo, Leuven, Aat, Halle- Vilvoorde, Oudenaarde, Mechelen, Borgworm en Brussel. In 14 arrondissementen tenslotte was deze stijging gemiddeld of minder dan gemiddeld. De helft van de toename van het aantal rechtgevende kinderen concentreert zich binnen de 7 arrondissementen die in volgende tabel 1 zijn weergegeven. Dit terwijl de betreffende arrondissementen slechts een aandeel hebben van 26,66 procent in het totaal aantal rechtgevende kinderen. 5 Exclusief de kinderen opgevoed buiten het Rijk welke niet in de cijfers zijn opgenomen. 6 De evolutie van het aantal rechtgevende kinderen in zijn geheel kan trouwens geraadpleegd worden op het statistiekportaal van de RKW: 19

24 Tabel 1: Evolutie aantal kinderen , de 7 sterkst stijgende arrondissementen ARRONDISSEMENT STIJGING IN AANTAL STIJGING IN % Brussel ,96% Borgworm ,72% Mechelen ,05% Oudenaarde ,03% Halle-Vilvoorde ,03% Aat ,84% Leuven ,39% TOTAAL ,61% Totale toename Rijk ,69% De cijfers tonen aan dat de toename van het aantal rechtgevende kinderen zich vooral voordoet in een aantal grote en centraal gelegen arrondissementen (rondom Brussel). Vooral de toename in Brussel is aanzienlijk, 16,96 procent van de toename van het aantal rechtgevende kinderen is te verklaren door Brussel, terwijl Brussel maar een aandeel heeft van 10,60 procent in het totaal aantal rechtgevende kinderen in het werknemersstelsel. De achterliggende oorzaken kunnen echter moeilijk op basis van de kinderbijslagstatistieken verklaard worden. Er zijn immers verschillende factoren die de dynamiek van het aantal kinderen per arrondissement bepalen. Enerzijds kan er een toename zijn van de vruchtbaarheid of het aantal potentiële moeders, anderzijds speelt ook de interne migratie tussen de verschillende arrondissementen een belangrijke rol. Ook de migratie naar bepaalde arrondissementen van buiten België speelt trouwens voor verschillende arrondissementen een cruciale rol in de evolutie van het aantal kinderen. Deze mix van factoren ligt aan de basis van de vastgestelde verschillen in de evolutie. Bij de bespreking van de gewesten (zie punt 2.2) zal dieper ingegaan worden op de evolutie van de gezinsgrootte (aan de hand van de rang) en de leeftijd van de kinderen. 20

25 Tabel 2: Evolutie van het aantal rechtgevende kinderen per arrondissement in het werknemersstelsel, ARRONDISSEMENT AANTAL % Antwerpen ,83% Mechelen ,05% Turnhout ,34% Halle- Vilvoorde ,03% Leuven ,39% Nijvel ,70% Brussel ,96% Brugge ,36% Diksmuide ,15% Ieper ,99% Kortrijk ,54% Oostende ,22% Roeselare ,32% Tielt ,22% Veurne ,15% Aalst ,35% Dendermonde ,10% Eeklo ,04% Gent ,31% Oudenaarde ,03% Sint-Niklaas ,61% Aat ,84% Charleroi ,71% Bergen ,63% Moeskroen ,61% Zinnik ,08% Thuin ,87% Doornik ,48% Hoei ,71% Luik ,47% Verviers ,90% Borgworm ,72% Hasselt ,40% Maaseik ,52% Tongeren ,52% Aarlen ,59% Bastenaken ,33% Marche-en-Famenne ,78% Neufchâteau ,75% Virton ,78% Dinant ,57% Namen ,73% Philippeville ,78% Rijk ,69% 21 21

26 2.2 Evolutie van het aantal kinderen per gewest, Evolutie aantal kinderen per gewest volgens rang en schaal In tabel 3 wordt de evolutie van het aantal rechtgevende kinderen per gewest weergegeven. Ook de cijfers voor de Duitstalige Gemeenschap die onderdeel uitmaken van het Waals Gewest zijn in de tabel opgenomen. Zoals eerder reeds vermeld steeg het aantal kinderen in België met Het Vlaams Gewest nam kinderen van de globale toename voor zijn rekening gevolgd door voor het Waals Gewest en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Relatief gezien was de stijging van het aantal kinderen in Brussel (+ 16,96 %) dubbel zo sterk als in het Vlaams Gewest (+ 7,61 %) en meer dan drie keer zo sterk als in het Waals Gewest (+ 5,09 %). Als we de evolutie over de verschillende schalen bekijken dan valt op dat op niveau van het Rijk de kinderen in de schaal art. 42bis KBW slechts beperkt zijn toegenomen (1,70 %) en dat de kinderen in de schaal art. 50bis KBW een daling kenden met 1,63 procent. Het aantal kinderen in de gewone schaal steeg met 7,19 procent. Maar vooral de spectaculaire toename van de kinderen van invaliden (+ 45,84 %) valt op. Het aantal invaliden is sinds 2000 gestegen van naar kinderen. De evolutie per schaal verloopt, zo blijkt, ook sterk verschillend per gewest. In alle gewesten is er een sterke stijging van het aantal kinderen van invaliden, maar de stijging is het sterkst in het Vlaams Gewest (+ 50,34 %) gevolgd door het Waals Gewest (+ 44,89 %) en ten slotte het Brussel Hoofdstedelijk Gewest (+ 38,08 %). Ondanks de sterke toename van het aantal invaliden in het Vlaams Gewest blijkt dat nog altijd slechts 39,54 procent van de kinderen van invaliden in het Vlaams Gewest woont tegenover 44,60 procent in het Waals Gewest en 15,86 procent in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Binnen de categorie art. 42bis KBW is er zowel binnen het Waals als het Vlaams Gewest een daling van het aantal rechtgevende kinderen van respectievelijk 1,88 en 2,51 procent. In Brussel echter is er een toename van 18,10 procent, een trend die volledig tegengesteld is aan de andere gewesten. De toename van het aantal kinderen in de gewone schaal verloopt min of meer gelijk met de globale evolutie per gewest. Het Vlaams Gewest kent een toename van 7,45 procent, tegenover 4,43 procent in het Waals Gewest en 15,61 procent in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 22

27 De wezen met recht op de verhoogde wezenbijslag nemen zowel in het Vlaams Gewest (-5,56 %) als in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-3,14 %) af. In het Waals Gewest daarentegen was er een toename met 1,53 procent. Globaal genomen is de impact op het totaal beperkt vermits er slechts 504 kinderen minder waren in deze categorie in vergelijking tot Uit de vergelijking van de evoluties per schaal blijkt dat er enerzijds verschillen zijn in het groeiritme per gewest, maar dat de gewesten onderling ook verschillen in de mate van toename per schaal. Als we het geheel van de verhoogde schalen analyseren dan blijkt dat in 2000, 16,06 procent van de kinderen behoorden tot één van de verhoogde schalen. In het Vlaams Gewest was dit 10,33 procent, in het Waals Gewest 21,91 procent en 29,69 procent in het Brussel Hoofdstedelijk Gewest. In 2010 is dit percentage voor Brussel nog toegenomen tot 30,50 procent, in Vlaanderen was er een minieme toename en in het Waals Gewest steeg het tot 22,41 %. Maar dit is zonder rekening te houden met de éénouderpremie (art. 41 KBW). Als ook deze éénouderpremie in rekening gebracht wordt dan bedraagt het percentage kinderen in de verhoogde schaal 35,63 % in Brussel, 14,40 procent in het Vlaams Gewest en 27,65 procent in het Waals Gewest. Het percentage kinderen in de verhoogde schalen is het laatste decennium dus sterk toegenomen zoals blijkt uit de cijfers. De hogere aanwezigheid van de verhoogde schalen is een van de belangrijkste verklarende factoren voor het verschil in de gemiddelde bijslagen tussen de gewesten zoals zal worden aangetoond in luik 3 van de studie. Wat de evolutie per rang betreft blijkt dat er algemeen een sterke toename is van het aantal kinderen in rang 1 (+ 9,33 %) en rang 2 (+ 8,34 %). De kinderen in rang 3 daalden daarentegen licht (-0,53 %). Ook hier zijn er sterke onderlinge verschillen tussen de gewesten. Zo valt op dat de toename in Brussel vooral te verklaren is door de toename van het aantal kinderen van rang 1 en rang 2, waar de toename ruim 20 procent bedraagt. In het Vlaams Gewest is het aantal kinderen van rang 2 (+ 9,00 %) sterker gestegen dan het aantal kinderen van rang 1 (+ 7,80 %). In het Waals Gewest ten slotte is de toename van het aantal kinderen van rang 2 (+ 3,80 %) een stuk lager dan de toename van rang 1 (8,48 %). Het aantal kinderen van rang 3 ten slotte daalde zowel in het Waals Gewest (-5,69 %) als in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-1,72 %) en steeg daarentegen met 3,23 procent in het Vlaams Gewest. De evolutie verschilt dus vrij sterk over de verschillende rangen. 23

28 Tabel 3: Evolutie van het aantal rechtgevende kinderen per gewest volgens kinderbijslagschaal en rang evolutie AANTAL % VERDELING AANTAL RECHTGEVENDE KINDEREN PER RIJK ,69% Brussels Hoofdst. Gew ,96% Vlaams Gewest ,61% Waals Gewest ,09% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,73% VERDELING AANTAL RECHTGEVENDE KINDEREN PER SCHAAL EN PER Art ,19% Brussels Hoofdst. Gew ,61% Vlaams Gewest ,45% Waals Gewest ,43% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,54% Art. 42bis ,70% Brussels Hoofdst. Gew ,10% Vlaams Gewest ,88% Waals Gewest ,51% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,89% Art. 50ter ,84% Brussels Hoofdst. Gew ,08% Vlaams Gewest ,34% Waals Gewest ,89% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,79% Art. 50bis ,63% Brussels Hoofdst. Gew ,56% Vlaams Gewest ,41% Waals Gewest ,53% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,05% VERDELING AANTAL RECHTGEVENDE KINDEREN PER RANG EN PER Rang ,33% Brussels Hoofdst. Gew ,27% Vlaams Gewest ,80% Waals Gewest ,48% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,15% Rang ,34% Brussels Hoofdst. Gew ,31% Vlaams Gewest ,00% Waals Gewest ,80% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,46% Rang 3 en ,53% Brussels Hoofdst. Gew ,72% Vlaams Gewest ,23% Waals Gewest ,69% waarvan Duitstalige Gemeenschap ,22% 24 24