Relaxatietijd en T Curie Gesteentemagnetisme

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Relaxatietijd en T Curie Gesteentemagnetisme"

Transcriptie

1 De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek (4 toepassingen) 5 Omkeringen van het Aardmagneetveld (6 - toepassingen) 7 Intensiteit van het veld 8 Gastlezing & bezoek Fort Hoofddijk De Verborgen Attractie van de Aarde Ferromagnetisme Magnetische domeinen Types of domains and domain walls (Tauxe, 2008) Remanente magnetisatie is qua sterkte en duur afhankelijk van het materiaal, en bepaalt de kwaliteit van bv. tape of harddisk. Of van het gesteente Ideaal voor paleomagnetisme: SD (en PSD) meer stabiele magnetisaties Relaxatietijd en T Curie Gesteentemagnetisme Gesteentemagnetisme de basis elementen 1 Types: diamagnetisme, paramagnetisme, ferromagnetisme s.l. 2 Magnetische domeinen en hysterese 3 Magnetische relaxatie tijd en Curie temperature Magnetische relaxatie is een soort halfwaarde tijd (als in radiometrisch verval): hoe langer tot biljoenen jaren hoe stabieler en hoe beter Curie temperatuur is de temperatuur waarboven geen remanente magnetisatie kan bestaan Kortom: 1 alleen ferromagnetische materialen kunnen een remanentie dragen 2 - hoe kleiner de magnetische domeinen (SD, PSD) hoe stabieler 3 materialen hebben verschillende relaxatie tijd en verschillende T Curie : langere = stabieler, hogere T Curie = stabieler in de (geologische) tijd 1

2 Geomagnetisme & paleointensiteit Paleomagnetisme tot nu toe Magnetostratigrafie Paleomagnetisme & tectoniek only the barcode 1D: N/S only directions 2D: dec/inc Geomagnetisme full vector 3D: dec/inc/intensity Foto: Lennart de Groot (Hawaii) Geomagnetisme in het nieuws Geomagnetisme in het nieuws Hulot et al. (2002) Reversed flux patch in Southern Atlantic Ocean 10 jaar later Omkering in 1500 jaar vanaf nu? Geomagnetisme in het nieuws Storingen in satellieten UoSAT II, University of Surrey 2

3 Vliegveld Schiphol Vliegveld Brussel 2012 satellite image De hamvraag: neemt het veld af? Meten is weten - Methode 1: absoluut, in vulkanisch gesteente (TRM) - Methode 2: relatief, in sedimentair gesteente (DRM) Begrijpen via modellen - Type 1: forward models, op basis van fysische aannames - Type 2: inverse models, op basis van metingen Absolute recorders Archeologisch materiaal Vulkanisch gesteente Methode 1: absoluut - Kan alleen met gesteente dat afkoelt onder T Curie (TRM) - M NRM is bekend (meten!) - Geef bekend veld B lab - Meet magnetisatie M lab Als alles goed gaat dan volgt B anc - Succes percentage ~15% 3

4 Methode 1: absoluut Methode 2: relatief In sedimentair gesteente (DRM) M NRM is bekend (meten!) Rest is onbekend (concentratie, materiaal, korrelgrootte, ) Normalisatie nodig Voorbeeld: archeomagnetisme Turkije Relatie PI met cosmogene isotopen Methode 2: relatief IJken aan absolute paleointensiteiten Valet, 2003 Valet, 2003 Cosmogene isotopen (bv. 14 C, 10 Be, 36 Cl, korte halfwaardetijd) worden gevormd door kosmische straling en zonnewind. Zwakker veld betekent meer cosmogene isotopen een onafhankelijke waarneming van de sterkte van het veld De hamvraag: neemt het veld af? Levant High > 18 Ertepinar et al.,

5 Regionale variaties: Hawaii of de Canarische eilanden ~ 12 ~ 14 de Groot et al de Groot et al Levant vs. Canarische eilanden Field strength (ZAm 2 ) Regional variations W. Europe (Gómez-Paccard et al., 2012) Japan (Yu, 2012) 40 France (Gallet et al., 2005) S.W. USA (Bowles et al., 2002) date (AD) Hawaii (this study) instrumental record de Groot et al de Groot et al., Nature Communications 2013 Ja, het veld neemt af Laatste 4 Myr: intensiteitsfluctuaties pdf maar sinds wanneer? Valet & Meinadier,

6 Zaagtand? Gedrag (relatieve) PI bij reversals? Valet & Meinadier, 1993 Valet et al., 2005 Nature Reversals and excursions Reversals. Excursions Stable Field for 780 kyr (normal) Excursions invariably linked with low intensity of the field reversal Pétrélis et al., 2009 Reversals: 15% Excursions: 50% Excursions and Reversals The Ancient Field Reversals Past 3000 Myr pdf Excursions Past 300 Myr Pétrélis et al.,

7 The Archean Field: to live or not to live? From lifeless to living WHEN did the Earth become a BIG magnet, to protect the earliest life on Earth: the period from lifeless to living? What is the influence of the growth of the solid inner core? which is the long-term average of the field anyway, during the past 3 billion years 7

De Verborgen Attractie van de Aarde. Paleomagnetisme: gesteentemagnetisme & paleointensiteit. De Verborgen Attractie van de Aarde.

De Verborgen Attractie van de Aarde. Paleomagnetisme: gesteentemagnetisme & paleointensiteit. De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde De Verborgen Attractie van de Aarde De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift

Nadere informatie

De Verborgen Attractie van de Aarde. Huidig & historisch veld. Huidig veld: observatoria. Huidig veld: observatoria. Huidig veld: observatoria

De Verborgen Attractie van de Aarde. Huidig & historisch veld. Huidig veld: observatoria. Huidig veld: observatoria. Huidig veld: observatoria De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek 4 Omkeringen van het Aardmagneetveld

Nadere informatie

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. 3- Drift der continenten en plaattektoniek. Drift der continenten

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. 3- Drift der continenten en plaattektoniek. Drift der continenten De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek (4 toepassingen) 5 Omkeringen van

Nadere informatie

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde De Verborgen Attractie van de Aarde HOVO cursus 3N5 329 Cor Langereis Paleomagnetisch Laboratorium Fort Hoofddijk Department Aardwetenschappen Universiteit Utrecht De Verborgen Attractie van de Aarde De

Nadere informatie

De Verborgen Attractie van de Aarde

De Verborgen Attractie van de Aarde De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek (4 toepassingen) 5 Omkeringen van

Nadere informatie

HOE MAAK JE EEN BEWOONBARE PLANEET? Wat is nodig voor life as we know it?

HOE MAAK JE EEN BEWOONBARE PLANEET? Wat is nodig voor life as we know it? HOE MAAK JE EEN BEWOONBARE PLANEET? Wat is nodig voor life as we know it? Leidse Winterlezing 050217 Dr. Bernd Andeweg Aardwetenschappen VU Amsterdam Bernd.andeweg@vu.nl IETS SPECIAALS LEVEN Op Mars niet!

Nadere informatie

Het aardmagneetveld verzwakt:

Het aardmagneetveld verzwakt: Het aardmagneetveld verzwakt: Het einde der tijden? door Lennart V. de Groot Paleomagnetisch laboratorium Fort Hoofddijk, Universiteit Utrecht l.v.degroot@uu.nl Zo nu en dan duiken er in de media verontrustende

Nadere informatie

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. 3- Drift der continenten en plaattektoniek. Drift der continenten

De Verborgen Attractie van de Aarde. De Verborgen Attractie van de Aarde. 3- Drift der continenten en plaattektoniek. Drift der continenten De Verborgen Attractie van de Aarde Opzet van de cursus 1 - Magnetisme & Aardmagneetveld 2 Het Aardmagneetveld in het verleden 3 Drift der Continenten en Plaattektoniek 4 Omkeringen van het Aardmagneetveld

Nadere informatie

HOE MAAK JE EEN BEWOONBARE PLANEET? Wat is nodig voor life as we know it?

HOE MAAK JE EEN BEWOONBARE PLANEET? Wat is nodig voor life as we know it? HOE MAAK JE EEN BEWOONBARE PLANEET? Wat is nodig voor life as we know it? KNAG Onderwijsdag 071114 Dr. Bernd Andeweg Aardwetenschappen VU Amsterdam Bernd.andeweg@vu.nl IETS SPECIAALS LEVEN Op Mars niet!

Nadere informatie

Onbetwist-Toetsen Calculus

Onbetwist-Toetsen Calculus Onbetwist-Toetsen Calculus 1 Exercise 1. Op is het vectorveld gegeven door Bepaal de veldlijn door het punt in de vorm. Geef de functie. Exercise 2. The vector field on is given by Determine the field

Nadere informatie

Vraagstuk 1 (10 eenheden) In het algemeen zal een ferro-magnetisch lichaam zich opsplitsen in een aantal magnetische domeinen.

Vraagstuk 1 (10 eenheden) In het algemeen zal een ferro-magnetisch lichaam zich opsplitsen in een aantal magnetische domeinen. Tentamen vragen DEEL B Materiaalkunde dec. 1999 Vraagstuk 1 (10 eenheden) In het algemeen zal een ferro-magnetisch lichaam zich opsplitsen in een aantal magnetische domeinen. a). Wanneer treedt deze toestand

Nadere informatie

Anouk Matthys. Academiejaar 2009 2010. Scriptie voorgelegd tot het behalen van de graad Van Master in de Geologie

Anouk Matthys. Academiejaar 2009 2010. Scriptie voorgelegd tot het behalen van de graad Van Master in de Geologie FACULTEIT WETENSCHAPPEN Vakgroep Geologie en Bodemkunde Relatieve paleomagnetische-intensiteitmetingen op Holocene sedimenten uit het Villarricameer (Chili, Zuid-Amerika)- Bijdrage tot de mastercorrelatiecurve

Nadere informatie

Inleiding Astrofysica College 3 10 oktober Ignas Snellen

Inleiding Astrofysica College 3 10 oktober Ignas Snellen Inleiding Astrofysica College 3 10 oktober 2016 15.45 17.30 Ignas Snellen Straling, energie en flux Astrofysica: licht, atomen en energie Zwartlichaamstralers (black body) Stralingswetten Een object dat

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24306 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Verhagen, T.G.A. Title: Magnetism and magnetization dynamics in thin film ferromagnets

Nadere informatie

Application tuition fees loan/ Aanvraag collegegeldkrediet

Application tuition fees loan/ Aanvraag collegegeldkrediet Application tuition fees loan/ Aanvraag collegegeldkrediet For students from EU/EEA countries Voor studenten uit EU/EER-landen This form/dit formulier Are you from an EU/EEA country and is this the first

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/64333

Nadere informatie

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten? De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve

Nadere informatie

Peer feedback on complex tasks by tutors trained in content knowledge or tutoring skills

Peer feedback on complex tasks by tutors trained in content knowledge or tutoring skills Peer feedback on complex tasks by tutors trained in content knowledge or tutoring skills Ya Ping (Amy) Hsiao, Francis Brouns, Jan van Bruggen and Peter B. Sloep amy.hsiao@ou.nl Centre for Learning Sciences

Nadere informatie

Glossary. Begrippenlijst magnetisme

Glossary. Begrippenlijst magnetisme Glossary Begrippenlijst magnetisme ANISOTROOP ISOTROOP Wanneer het persen van een soort magneetmateriaal in een magneetveld plaats heeft dan noemt men het magneetmateriaal voorkeursgericht en anisotroop.

Nadere informatie

Cover Page. Author: Voltan, Stefano Title: Inducing spin triplet superconductivity in a ferromagnet Issue Date:

Cover Page. Author: Voltan, Stefano Title: Inducing spin triplet superconductivity in a ferromagnet Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43299 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Voltan, Stefano Title: Inducing spin triplet superconductivity in a ferromagnet

Nadere informatie

University of Groningen. Electron Holography of Nanoparticles Keimpema, Koenraad

University of Groningen. Electron Holography of Nanoparticles Keimpema, Koenraad University of Groningen Electron Holography of Nanoparticles Keimpema, Koenraad IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands (summary in Dutch)

Samenvatting in het Nederlands (summary in Dutch) Samenvatting in het Nederlands (summary in Dutch) Milieu-magnetisme bestudeert onder andere het verband tussen klimaatsveranderingen en de eigenschappen van magnetische deeltjes in gesteenten, bodems en

Nadere informatie

natuurlijke radioactiviteit Sytze Brandenburg sb/radsaf2003_2/1

natuurlijke radioactiviteit Sytze Brandenburg sb/radsaf2003_2/1 natuurlijke radioactiviteit Sytze Brandenburg sb/radsaf2003_2/1 primordiale radionucliden nucliden gevormd in sterren voor ontstaan zonnestelsel leeftijd heelal 15 x 10 9 jaar leeftijd zonnestelsel 4.5

Nadere informatie

NMS8280 programmers information

NMS8280 programmers information NMS8280 programmers information Gathered by HansO, 2001 In this document all available information known is gathered concerning the programming concepts for the NMS8280. If and how this is applicable to

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Feedback WG System Operations 21 November 2012

Feedback WG System Operations 21 November 2012 Feedback WG System Operations 21 November 2012 User Group 06/12/2012 Wim Michiels Content Feedback IGCC Winter action plan Draft ENTSO-E winter outlook 2012 2013 Capaciteit noordgrens Overview of dynamic

Nadere informatie

Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden. Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden Magnetisch Veld van een Stroomdraad Magneetveld omgekeerd evenredig met afstand tot draad : Constante μ 0 is de permeabiliteit van het vacuum: μ 0 = 4π x 10-7

Nadere informatie

Is valpreventie kosteneffectief?

Is valpreventie kosteneffectief? Is valpreventie kosteneffectief? Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be Maart 2014 1 Reactie van de overheden op de crisis Jaarlijkse

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

01/ M-Way. cables

01/ M-Way. cables 01/ 2015 M-Way cables M-WaY Cables There are many ways to connect devices and speakers together but only few will connect you to the music. My Way of connecting is just one of many but proved it self over

Nadere informatie

Bareld Bruining ZIN & ONZIN VAN ON-LINE PROCESS ANALYZERS

Bareld Bruining ZIN & ONZIN VAN ON-LINE PROCESS ANALYZERS Bareld Bruining ZIN & ONZIN VAN ON-LINE PROCESS ANALYZERS AGENDA q Skilledin introductie q Zin & Onzin van On-line process analyzers q Samenvatting TRAIN TO RETAIN TRAIN TO RETAIN -TRAINING Development

Nadere informatie

Probus Aalsmeer 20 mei Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Probus Aalsmeer 20 mei Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Probus Aalsmeer 20 mei 2015 Alles en Niks VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Alles en niks wat leert het allerkleinste ons over het allergrootste

Nadere informatie

Probus 23 apr Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Probus 23 apr Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Probus 23 apr 2015 Alles en Niks VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Alles en niks wat leert het allerkleinste ons over het allergrootste Alles

Nadere informatie

Op de volgende pagina's wordt overal waar 'Contra-expertise staat ook 'Taalanalyse' bedoeld.

Op de volgende pagina's wordt overal waar 'Contra-expertise staat ook 'Taalanalyse' bedoeld. Vragenlijst Contra-expertise / Taalanalyse Beperkt Vooraf: Op de volgende pagina's wordt overal waar 'Contra-expertise staat ook 'Taalanalyse' bedoeld. Voor het aanvragen van een Contra-expertise Beperkt

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Crane, L. M. A. (2011). Intraoperative fluorescence imaging in cancer Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Crane, L. M. A. (2011). Intraoperative fluorescence imaging in cancer Groningen: s.n. University of Groningen Intraoperative fluorescence imaging in cancer Crane, Lucia Marie Albertine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite

Nadere informatie

Broeikasklimaten van het verre verleden als analoog voor de toekomst. Appy Sluijs

Broeikasklimaten van het verre verleden als analoog voor de toekomst. Appy Sluijs Broeikasklimaten van het verre verleden als analoog voor de toekomst Appy Sluijs Temperature Using the past to project the future Scenario voor toekomstige opwarming Time Deep Ocean Temp. Using the past

Nadere informatie

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Onderzoek met het Virtuele Lab Social Cognition in Psychologically Healthy Adults Research with the Virtual Laboratory Anja I. Rebber Studentnummer: 838902147

Nadere informatie

Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht

Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Voorzorg is niet onredelijk WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Kindermobieltjes en voorzorg Child warning over mobile phones Parents should ensure their children use mobile phones

Nadere informatie

Dr. Kris Van der Mieren (Begeleiding nationale teams weg + veld) Zeg tegen je (huis)arts: ik ben coureur. NOOIT inspuitingen behalve door een arts. TTN Voedingssupplementen beperken. MENS Zeg tegen je

Nadere informatie

De Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten. een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te.

De Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten. een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te. De Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te Stoppen The Influence of the Innovation Characteristics on the Intention of

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002

1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002 1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002 1 Kosmische straling Onder kosmische straling verstaan we geladen deeltjes die vanuit de ruimte op de aarde terecht komen. Kosmische straling is onder

Nadere informatie

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW)

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Citation: N.J. Vlaar, Levensbericht S.K. Runcorn, in: Levensberichten en herdenkingen, 1997, Amsterdam, pp. 35-40 This PDF was

Nadere informatie

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

Waar blijven de innovatieve weerproducten? KNMI en Open Data biedt volop kansen! Frits Brouwer Hoofddirecteur KNMI

Waar blijven de innovatieve weerproducten? KNMI en Open Data biedt volop kansen! Frits Brouwer Hoofddirecteur KNMI Waar blijven de innovatieve weerproducten? KNMI en Open Data biedt volop kansen! Frits Brouwer Hoofddirecteur KNMI Samenvatting Het KNMI, meer dan weer Open Data en economische waardecreatie, een goudmijn?

Nadere informatie

Werk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland

Werk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland Werk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland VLOR 7 juni 2017 Ive Marx Waar we voor staan Tewerkstellingsgraad bij kortgeschoolden en mensen

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice A.D. Rijnsdorp, R. van Hal, M. Hufnagl, R.D.M. Nash, A. Schroeder, L.R. Teal, I. Tulp, R. Witbaard, D. Beare, H.W. van der Veer Wageningen

Nadere informatie

Reading comprehension: The Tropical Rainforest

Reading comprehension: The Tropical Rainforest Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Patricia Termeer 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/71971 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's?

Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's? Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's? Andreas Sterl (KNMI) wind hurricanes (orkanen) regen zicht + mist weer van de toekomst Achtergrond: CO 2 en temperatuurstijging Stijging

Nadere informatie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Costache, M. V. (2007). High frequency spin dynamics in hybrid metallic devices s.n.

Citation for published version (APA): Costache, M. V. (2007). High frequency spin dynamics in hybrid metallic devices s.n. University of Groningen High frequency spin dynamics in hybrid metallic devices Costache, Marius Vasile IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish

Nadere informatie

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping The Relation Between Personality, Stress and Coping J.R.M. de Vos Oktober 2009 1e begeleider: Mw. Dr. T. Houtmans 2e begeleider: Mw. Dr. K. Proost Faculteit

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW)

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Citation: A.R. Ritsema, Levensbericht J. Veldkamp, in: Levensberichten en herdenkingen, 1994, Amsterdam, pp. 107-114 This PDF was

Nadere informatie

EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds

EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds 4 juni 2008 Ingrid Hulshoff Portfolio Manager Healthcare ING Real Estate Investment Management 1. AGENDA EN INTRODUCTIE 1. AGENDA

Nadere informatie

BEWEGENDE AARDE: KWARTET

BEWEGENDE AARDE: KWARTET BEWEGENDE AARDE: KWARTET Theoretisch kader In dit kwartetspel leer je door middel van het beantwoorden van vragen over van alles dat met het bewegen van de aarde te maken heeft. Elk kwartet heeft een onderwerp,

Nadere informatie

Klimaatverandering. Urgentie in Slow Motion. Bart Verheggen ECN

Klimaatverandering. Urgentie in Slow Motion. Bart Verheggen ECN Klimaatverandering Urgentie in Slow Motion Bart Verheggen ECN http://klimaatverandering.wordpress.com/ @Bverheggen http://ourchangingclimate.wordpress.com/ De wetenschappelijke positie is nauwelijks veranderd

Nadere informatie

Voorbeelden van machtigingsformulieren Nederlands Engels. Examples of authorisation forms (mandates) Dutch English. Juli 2012 Versie 2.

Voorbeelden van machtigingsformulieren Nederlands Engels. Examples of authorisation forms (mandates) Dutch English. Juli 2012 Versie 2. Voorbeelden van machtigingsformulieren Nederlands Engels Examples of authorisation forms (mandates) Dutch English Voorbeelden machtigingsformulieren standaard Europese incasso Examples of authorisation

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Application tuition fees loan/ Aanvraag collegegeldkrediet

Application tuition fees loan/ Aanvraag collegegeldkrediet Application tuition fees loan/ Aanvraag collegegeldkrediet For students from EU/EEA countries Voor studenten uit EU/EER-landen This form/dit formulier Are you from an EU/EEA country and is this the first

Nadere informatie

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit Onderzoek naar het Effect van de Aanwezigheid van een Hond op het Alledaags Functioneren van een Kind met Autisme M.I. Willems Open Universiteit Naam student: Marijke Willems Postcode en Woonplaats: 6691

Nadere informatie

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1 The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety De Rol van Gevarieerd Ontbijten en Consciëntieusheid in Angst

Nadere informatie

Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone

Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version

Nadere informatie

Natuurkunde. Magnetisme tussen nietmagnetische. De vierde ferroïsche toestand... en veel onderwijs. Nederlands Tijdschrift voor

Natuurkunde. Magnetisme tussen nietmagnetische. De vierde ferroïsche toestand... en veel onderwijs. Nederlands Tijdschrift voor Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde -jaargang 74-nummer 2 Magnetisme tussen nietmagnetische materialen De vierde ferroïsche toestand... en veel onderwijs Frontlinie Magnetisme op het raakvlak tussen

Nadere informatie

CHROMA STANDAARDREEKS

CHROMA STANDAARDREEKS CHROMA STANDAARDREEKS Chroma-onderzoeken Een chroma geeft een beeld over de kwaliteit van bijvoorbeeld een bodem of compost. Een chroma bestaat uit 4 zones. Uit elke zone is een bepaald kwaliteitsaspect

Nadere informatie

liniled Cast Joint liniled Gietmof liniled Castjoint

liniled Cast Joint liniled Gietmof liniled Castjoint liniled Cast Joint liniled Gietmof liniled is een hoogwaardige, flexibele LED strip. Deze flexibiliteit zorgt voor een zeer brede toepasbaarheid. liniled kan zowel binnen als buiten in functionele en decoratieve

Nadere informatie

XTRA LEUK DOCUMENTATION SHOPPEN IN DECEMBER

XTRA LEUK DOCUMENTATION SHOPPEN IN DECEMBER FREE DOCUMENTATION Promotion for the gift-wrapping service/shop was part of the XTRA Leuk Shoppen in de Marikenstraat (XTRA Great Shopping in Marikenstraat) campaign, which also communicated about Sunday

Nadere informatie

Low voltage electrical installations - Part 6: Verification. Central Secretariat: rue de Stassart 35, B Brussels

Low voltage electrical installations - Part 6: Verification. Central Secretariat: rue de Stassart 35, B Brussels Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Inleiding Astrofysica College 4 12 oktober 2015 13.45 15.30. Ignas Snellen

Inleiding Astrofysica College 4 12 oktober 2015 13.45 15.30. Ignas Snellen Inleiding Astrofysica College 4 12 oktober 2015 13.45 15.30 Ignas Snellen Ons Zonnestelsel De Aarde als een planeet De rotsachtige planeten dubbelplaneet systeem (Aarde-Maan). Vloeibaar water! oceanen

Nadere informatie

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Hoezo, meten aan emissies?

Hoezo, meten aan emissies? Hoezo, meten aan emissies? Arjan Hensen, Pim van den Bulk, Arnoud Frumau, Mark Blom, Alex Vermeulen, Albert Bleeker. Utrecht 16 juni 2015 www.ecn.nl Conclusie van presentatie Blijf/ga meten aan diffuse

Nadere informatie

Johto. Flexible light

Johto. Flexible light Johto Flexible light Johto is a high quality lighting system based on LED for technically sophisticated interior and exterior light. It provides homogeneous and dot free illumination in very low installation

Nadere informatie

Stretching T. Mertens

Stretching T. Mertens Stretching T. Mertens Stretching??? Why? Pourquoi? How long? Long? When? Quand? How frequently? Frequent? Which muscles? Quels muscles? Do I prevent muscle soreness? Raideur? Do I get slower? Je deviens

Nadere informatie

Het Weer in de Stad. Gert-Jan Steeneveld Met werk van Bert Heusinkveld, Reinder Ronda, Natalie Theeuwes, Jisk Attema, Roy Molenaar, Bert Holtslag

Het Weer in de Stad. Gert-Jan Steeneveld Met werk van Bert Heusinkveld, Reinder Ronda, Natalie Theeuwes, Jisk Attema, Roy Molenaar, Bert Holtslag Het Weer in de Stad Gert-Jan Steeneveld Met werk van Bert Heusinkveld, Reinder Ronda, Natalie Theeuwes, Jisk Attema, Roy Molenaar, Bert Holtslag Motivatie: urbanisatie Source: United Nations ... Ook in

Nadere informatie

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018 Innovatief monitoren van sportvelden 31 mei 2018 31 mei 2018 Met Intelligent Play een gegarandeerde levensduur en exploitatie van sportsportvelden Wim Glaap, Newae Alex Talton, Intelligent Play Sportvelden

Nadere informatie

BA 3 Pol PoWe_13-14_Leiden_BA_33_Pol_Part_Dem_Ennser-Jedenastik (6443PPD13) No. of responses = 14

BA 3 Pol PoWe_13-14_Leiden_BA_33_Pol_Part_Dem_Ennser-Jedenastik (6443PPD13) No. of responses = 14 BA Pol PoWe_-_Leiden_BA Pol_Part_Dem_Ennser-Jedenastik (6PPD) No. of responses = Survey Results Legend Relative Frequencies of answers Std. Dev. Mean Question text Left pole % % Right pole n=amount av.=mean

Nadere informatie

Docenten Rooster Electromagnetische Veldtheorie

Docenten Rooster Electromagnetische Veldtheorie Docenten Rooster Electromagnetische Veldtheorie 22 april 2012 Dit document is ook beschikbaar in pdf formaat op blackboard; menu Huiswerk Inleveren ; Folder: /0 Instructors folder/2012-04-22 docrooster.pdf

Nadere informatie

Nationale benadering Lichte variaties (van administratieve aard, type IA en IB)

Nationale benadering Lichte variaties (van administratieve aard, type IA en IB) Nationale benadering Lichte variaties (van administratieve aard, type IA en IB) 18/11/2006 Page 1 sur 7 Inhoud : Inleiding... 3 Praktisch... 3 Gevolg... 4 Bijlage: Modellen gebruikt voor de 2 automatische

Nadere informatie

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS. Mogelijkheden van metingen aan intacte wortelstelsels met fysische methoden waaronder kern spinresonantie (NMR)

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS. Mogelijkheden van metingen aan intacte wortelstelsels met fysische methoden waaronder kern spinresonantie (NMR) II '' f p Bibliotheek Proefstation Naaldwijk 1 ölbi-iu ict-fck PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER QLAS TE NAALDWIJK zern... ^sa? U? t 55 PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS Mogelijkheden van metingen aan

Nadere informatie

Dolende Geografische Polen. prof. dr Bert Vermeersen

Dolende Geografische Polen. prof. dr Bert Vermeersen Dolende Geografische Polen prof. dr Bert Vermeersen Rotatieveranderingen van de Aarde De rotatie van de Aarde verandert voortdurend: - positie van de aardrotatie-as ten opzichte van de verre sterren: Precessie

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Tentamen Bewijzen en Technieken 1 7 januari 211, duur 3 uur. Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe.

Nadere informatie

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet. Expert at a distance Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.nl Working together for education

Nadere informatie

Cursusinhoud. De spinecho pulssequentie 90 puls 180 puls sliceselectie fasecodering frequentiecodering gradiënt k vlak echo repetitietijd echotijd

Cursusinhoud. De spinecho pulssequentie 90 puls 180 puls sliceselectie fasecodering frequentiecodering gradiënt k vlak echo repetitietijd echotijd 1 Cursusinhoud Onderdelen en functie van de MRI resistieve / supergeleidende / permanente magneet open / gesloten MRI systemen RF en spoelen gradiënten veldsterkte magneet kooi van Faraday reconstructie

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN 50288-3-2:2001. Nederlandse norm. NEN-EN 50288-3-2 (en)

Vervangt NEN-EN 50288-3-2:2001. Nederlandse norm. NEN-EN 50288-3-2 (en) Vervangt NEN-EN 50288-3-2:2001 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen.

Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen. Examen ET1205-D1 Elektronische Circuits deel 1, 5 April 2011, 9-12 uur Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen. Indien, bij het multiple choice

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2005-II

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2005-II Actieve aarde Opgave 7 bron 12 Ouderdom van de oceanische korst bron: Berendsen, H.J.A., Fysisch-geografisch onderzoek, Assen, 1997 De ligging van delen van de oceanische korst met een verschillende geologische

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

telefoon interface voor t-72 en m-72

telefoon interface voor t-72 en m-72 telefoon interface voor t-72 en m-72 veiligheid, gemak en bewegingsvrijheid de telefoon en de intercom werken gescheiden de interface koppelt de telefoon aan de intercom anderhalf jaar geleden vroegen

Nadere informatie

ABSTRACT Zonder magnetisme zou de wereld om ons heen er heel anders uitzien. De radio zou niet werken, computers zouden niet bestaan en op zee zou je

ABSTRACT Zonder magnetisme zou de wereld om ons heen er heel anders uitzien. De radio zou niet werken, computers zouden niet bestaan en op zee zou je ABSTRACT Zonder magnetisme zou de wereld om ons heen er heel anders uitzien. De radio zou niet werken, computers zouden niet bestaan en op zee zou je verdwalen zonder kompas. Maar wat is magnetisme nu

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

Figure 1 Shares of Students in Basic, Middle, and Academic Track of Secondary School Academic Track Middle Track Basic Track 29 Figure 2 Number of Years Spent in School by Basic Track Students 9.5 Length

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie