DEEL 1: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 1 tot en met 9 (9 vragen van 2 punten = 18 punten)

Transcriptie

1 VERSIE DEEL : Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen tot en met 9 (9 vragen van 2 punten = 8 punten). Veronderstel een economie waar drie goederen worden geproduceerd. Alles wat in een jaar geproduceerd wordt, wordt in hetzelfde jaar ook geconsumeerd. De tabel hieronder geeft de productiehoeveelheden en de prijzen van de drie goederen in jaar en jaar 2. Bereken eerst de consumentenprijsindex in jaar en jaar 2 (CP I en CP I 2 ), met jaar als basisjaar; bereken daarna de inflatie tussen jaar en jaar 2 als (CP I 2 CP I )/CP I. De inflatie, uitgedrukt in procent, is dan gelijk aan:. 0, 4, 8, 2, 6, 20, 24, 28, 32 of 36; 2., 5, 9, 3, 7, 2, 25, 29, 33 of 37; 3. 2, 6, 0, 4, 8, 22, 26, 30, 34 of 38; 4. 3, 7,, 5, 9, 23, 27, 3, 35 of 39. jaar jaar 2 productiehoeveelheid - van goed van goed van goed prijs - van goed van goed van goed Zijn de volgende stellingen waar of niet waar? I. Door de stijging van de olieprijzen is de Nederlandse gulden in de jaren 70 van de vorige eeuw nominaal sterk gedeprecieerd t.o.v. de Amerikaanse dollar. II. Door de stijging van de olieprijzen in de jaren 70 van de vorige eeuw daalden de belastinginkomsten voor de Nederlandse overheid (uitgedrukt als procent van het BBP), waardoor de Nederlandse overheid zich verplicht zag ook de overheidsbestedingen drastisch te verlagen (eveneens uitgedrukt als procent van het BBP).. Stelling I is waar; stelling II is waar. 2. Stelling I is waar; stelling II is niet waar. 3. Stelling I is niet waar; stelling II is waar. 4. Stelling I is niet waar, stelling II is niet waar.

2 3. De grafiek hieronder is van. de Dow Jones. 2. de Nikkei units Zijn de volgende stellingen waar of niet waar? I. Een centrale bank die geconfronteerd wordt met beleggers die massaal de eigen munt verkopen, kan de wisselkoers van de eigen munt constant houden door de interestvoet te verlagen, waardoor de economie wordt gestimuleerd en het BBP toeneemt. II. Verschillende centrale banken in het EMS hebben door de wisselkoerscrisis in september 992 veel vreemde munten verloren.. Stelling I is waar; stelling II is waar. 2. Stelling I is waar; stelling II is niet waar. 3. Stelling I is niet waar; stelling II is waar. 4. Stelling I is niet waar, stelling II is niet waar. 2

3 5. De grafiek hieronder geeft de nominale en de reële effectieve wisselkoers voor Japan sinds 980, waarbij de wisselkoers apprecieert als de curve stijgt, en deprecieert als de curve daalt. Welke curve geeft dan de nominale wisselkoers weer, en welke curve de reële wisselkoers?. De dikke lijn is de nominale effectieve wisselkoers, en de dunne lijn is de reële effectieve wisselkoers. 2. De dikke lijn is de reële effectieve wisselkoers, en de dunne lijn is de nominale effectieve wisselkoers. 20 Japan 00 Index (2000=00) Veronderstel het IS-LM- en het AV-AA-model voor een gesloten economie met adaptieve verwachtingen, en veronderstel dat de economie zich in een langetermijn evenwicht bevindt. Een stijging van het nominaal geldaanbod leidt dan tot. een stijging van de reële interestvoet, zowel op korte als op lange termijn. 2. een stijging van de reële interestvoet op korte termijn, maar geen verandering in de reële interestvoet op lange termijn. 3. een daling van de reële interestvoet, zowel op korte als op lange termijn. 4. een daling van de reële interestvoet op korte termijn, maar geen verandering in de reële interestvoet op lange termijn. 3

4 7. De grafiek hieronder geeft de overheidsschuld in procent van het BBP in Nederland van 993 tot 200. Zijn de volgende stellingen waar of niet waar? I. De overheidsschuld in de grafiek is de overheidsschuld na aftrek van de waarde van de activa van de Nederlandse overheid. II. De grafiek impliceert dat de Nederlandse overheid tussen 993 en 2000 elk jaar een overschot had op de begroting.. Stelling I is waar; stelling II is waar. 2. Stelling I is waar; stelling II is niet waar. 3. Stelling I is niet waar; stelling II is waar. 4. Stelling I is niet waar, stelling II is niet waar. 00 in procent van het BBP Zijn de volgende stellingen waar of niet waar in het AV-AA-model? I. Bij rationele verwachtingen geldt de klassieke dichotomie niet alleen op lange termijn, maar voor geanticipeerde vraagschokken ook op korte termijn. II. Adaptieve verwachtingen en rationele verwachtingen hebben dezelfde macroeconomische langetermijn implicaties, maar niet dezelfde macro-economische kortetermijn implicaties.. Stelling I is waar; stelling II is waar. 2. Stelling I is waar; stelling II is niet waar. 3. Stelling I is niet waar; stelling II is waar. 4. Stelling I is niet waar, stelling II is niet waar. 4

5 9. Veronderstel een gesloten economie die beschreven wordt door het Keynesiaanse 45 - model, veronderstel dat de consumptiefunctie lineair is en veronderstel dat de overheidsbestedingen bestaan uit een autonome component en een component die proportioneel is met het geaggregeerde inkomen: Y = C + I + G C = C + c(y T ) I = I(r) G = Ḡ + gy T = T Y is de geaggregeerde produktie, C is de geaggregeerde consumptie, I zijn de geaggregeerde investeringen, G zijn de overheidsbestedingen en T zijn de belastingen. r is de reële interestvoet. C, c, Ḡ, g en T zijn parameters. Ḡ zijn de autonome overheidsbestedingen, en de waarden van c en g zijn zo dat 0 < c < and 0 < g < ; veronderstel ook dat c g < c + g < en dat c( g) < c( + g) < (zodat de vier mogelijke antwoorden hieronder allemaal positief zijn). De multiplicator van de autonome overheidsbestedingen is dan gelijk aan:. c g 2. c( g) 3. c+g 4. c(+g) DEEL 2: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 0 tot en met 30 (2 vragen van 6/2 punten = 6 punten) Hieronder wordt beschreven hoe de economie reageert op een daling van de autonome investeringen volgens het IS-LM-model. In de beschrijving zijn hier en daar zinsnedes weggelaten. Vervolledig de beschrijvingen door steeds de meest gepaste zinsnede te zoeken in de lijst waarnaar de term tussen accolades verwijst. De lijst met mogelijke antwoorden zit niet in deze vragenbundel, maar krijg je apart. Maak op je antwoordblad de bolletjes zwart van de cijfers die overeenkomen met de juiste antwoorden. Het antwoord voor de ste weggelaten zinsnede is op je antwoordblad het antwoord van vraag 0, het antwoord voor de 2de weggelaten zinsnede is op je antwoordblad het antwoord van vraag, enz. Het antwoord voor de laatste weggelaten zinsnede is op je antwoordblad het antwoord van vraag 30. Veronderstel dat de economie in evenwicht is op het moment dat ze getroffen wordt door de schok. Veronderstel dat de centrale bank het nominaal geldaanbod constant houdt. 5

6 Beschrijving i. De schok heeft als gevolg dat de geplande geaggregeerde uitgaven {0. verandering} (gegeven de interestvoet). Dit leidt tot een verschuiving {. verschuiving} {2. curve} naar {3. richting}, en een {4. onevenwicht} op de goederenmarkt. ii. Hierdoor begint de geaggregeerde produktie te {5. verandering}. Dit heeft twee gevolgen. Een eerste gevolg is dat het onevenwicht op de goederenmarkt verkleint. Een tweede gevolg is dat {6. variabele} {7. verandering}, wat leidt tot een {8. onevenwicht} op de geldmarkt. De economische agenten proberen daarom obligaties te {9. transactie}, waardoor de interestvoet {20. verandering}, tot de geldmarkt opnieuw in evenwicht is. Deze veranderingen op de geldmarkt worden beschreven door een verschuiving {2. verschuiving} {22. curve} naar {23. richting}. Bovendien heeft de verandering van de interestvoet als gevolg dat {24. variabele} {25. verandering}, waardoor het onevenwicht op de goederenmarkt verder verkleint. Dit alles gaat zo door tot zowel de goederenmarkt als de geldmarkt opnieuw in evenwicht zijn. iii. Vergeleken met de beginsituatie is in het nieuwe evenwicht de geaggregeerde produktie {26. verandering} de geaggregeerde consumptie {27. verandering} de geaggregeerde investeringen {28. verandering} de reële geldhoeveelheid {29. verandering} de interestvoet {30. verandering} DEEL 3: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 3 tot en met 48 (8 vragen van 6/8 punten = 6 punten) Hieronder wordt beschreven hoe de economie reageert op een verlaging van de autonome reële geldvraag volgens het Mundell-Fleming-model. In de beschrijving zijn hier en daar zinsnedes weggelaten. Vervolledig de beschrijvingen door steeds de meest gepaste zinsnede te zoeken in de lijst waarnaar de term tussen accolades verwijst. De lijst met mogelijke antwoorden zit niet in deze vragenbundel, maar krijg je apart. Maak op je antwoordblad de bolletjes zwart van de cijfers die overeenkomen met de juiste antwoorden. Het antwoord voor de ste weggelaten zinsnede is op je antwoordblad het antwoord van vraag 3, het antwoord voor de 2de weggelaten zinsnede is op je antwoordblad het antwoord van vraag 32, enz. Het antwoord voor de laatste weggelaten zinsnede is op je antwoordblad het antwoord van vraag 48. Veronderstel dat de netto-export alleen afhangt van de reële wisselkoers (en niet van het geaggregeerde inkomen). Veronderstel dat de economie in evenwicht is op het moment dat ze getroffen wordt door de schok. Veronderstel dat de economie in evenwicht is op het moment dat ze getroffen wordt door 6

7 de schok. Veronderstel vlottende wisselkoersen. Een stijgende wisselkoers betekent dat de binnenlandse munt apprecieert; een dalende wisselkoers betekent dat de binnenlandse munt deprecieert. Een vraagoverschot op de wisselmarkt betekent dat er meer vraag is naar buitenlandse munten dan aanbod van buitenlandse munten; een aanbodoverschot op de wisselmarkt betekent dat er meer aanbod is van buitenlandse munten dan vraag naar buitenlandse munten. Tenzij anders vermeld verwijzen alle variabelen naar hun binnenlandse waarden. Beschrijving i. De schok heeft als gevolg dat de interestvoet begint te {3. verandering}. Dit leidt echter onmiddellijk tot een {32. stroom} van kapitaal, tot de interestvoet opnieuw gelijk is aan de interestvoet in het buitenland. Deze kapitaalbewegingen veroorzaken een {33. onevenwicht} op de wisselmarkt, waardoor de wisselkoers {34. verandering}. Het gevolg hiervan is dat {35. variabele} {36. verandering}, waardoor er een {37. onevenwicht} ontstaat op de goederenmarkt, zodat de geaggregeerde produktie {38. verandering}. Het effect van de schok en de verandering van de geaggregeerde produktie op het evenwicht op de geldmarkt kan worden afgelezen in een {39. verschuiving} {40. curve} naar {4. richting}. Dit alles gaat zo door tot de economie opnieuw in evenwicht is. ii. Vergeleken met de beginsituatie is in het nieuwe evenwicht de geaggregeerde produktie {42. verandering} de geaggregeerde consumptie {43. verandering} de geaggregeerde investeringen {44. verandering} de netto-export {45. verandering} de reële geldhoeveelheid {46. verandering} de interestvoet {47. verandering} de wisselkoers {48. verandering} 7

8 DEEL 4: Antwoordformulier voor de rekenoefeningen, vragen tot en met 8 (8 vragen van 3/8 punten = 3 punten) Geef alleen de uitkomsten van je berekeningen (géén afleidingen)! Veronderstel een gesloten economie die beschreven wordt door het IS-LM-model: Y = C + I + G C = C(Y T ) I = I(i) M = L(i, Y ) P Y is de geaggregeerde produktie, C is de geaggregeerde consumptie, I zijn de geaggregeerde investeringen, G zijn de overheidsbestedingen, T zijn de belastingen, M is het nominaal geldaanbod, en P is het geaggregeerde prijspeil. i is de interestvoet. G, T, M en P worden exogeen bepaald. Veronderstel de volgende gegevens: G = 500, T = 400, M = 3000, P = 3 C(Y T ) = (Y T ) I(i) = i L(i, Y ) = 2 Y 00i Bereken nu de evenwichtswaarden van de volgende variabelen:. de geaggregeerde produktie Y. 2. de interestvoet i. Veronderstel nu dat het geaggregeerde prijspeil P stijgt van 3 naar 5. Bereken de nieuwe evenwichtswaarden van de geaggregeerde produktie Y en de interestvoet i in de veronderstelling dat de Centrale Bank het nominaal geldaanbod constant houdt: 3. de geaggregeerde produktie Y. 4. de interestvoet i. Bereken de nieuwe evenwichtswaarde van de geaggregeerde produktie Y in de veronderstelling dat de Centrale Bank de interestvoet constant houdt op het niveau dat je gevonden hebt in vraag 2, en bereken het nominaal geldaanbod M dat hiervoor vereist is: 5. de geaggregeerde produktie Y. 6. het nominale geldaanbod M. Bereken de nieuwe evenwichtswaarde van de interestvoet i in de veronderstelling dat de Centrale Bank de geaggregeerde produktie constant houdt op het niveau dat je gevonden hebt in vraag, en bereken het nominaal geldaanbod M dat hiervoor vereist is. 7. de interestvoet i. 8. het nominale geldaanbod M. 8

9 DEEL 5: Antwoordformulier voor de rekenoefeningen, vragen 9 tot en met 4 (6 vragen van 3/6 punten = 3 punten) Geef alleen de uitkomsten van je berekeningen (géén afleidingen)! Veronderstel een kleine, open economie die beschreven wordt door het Mundell-Flemingmodel: Y = C + I + G + NX C = C(Y T ) I = I(r) NX = NX(ε) M = L(i, Y ) P i = i = r = r ε = P e P Y is de geaggregeerde produktie, C is de geaggregeerde consumptie, I zijn de geaggregeerde investeringen, NX is de netto-export, G zijn de overheidsbestedingen, T zijn de belastingen, M is het nominaal geldaanbod, P is het binnenlandse geaggregeerde prijspeil, en P is het buitenlandse geaggregeerde prijspeil. r, r, i en i zijn de binnen- en buitenlandse reële en nominale interestvoeten. ε en e zijn respectievelijk de reële en nominale wisselkoers. G, T, M, P, P, r en i worden exogeen bepaald. Veronderstel de volgende gegevens: G = 250, T = 300, M = 000, P =, P =, r = i = 5 C(Y T ) = (Y T ) I(r) = r NX(ε) = 450 0ε L(i, Y ) = Y 0i Bereken nu de evenwichtswaarden van de volgende variabelen: 9. de geaggregeerde produktie Y. 0. de wisselkoers e. Veronderstel nu dat de overheidsbestedingen G en de belastingen T beide verlagen met 00. Bereken de nieuwe evenwichtswaarden van de geaggregeerde produktie Y en de wisselkoers e in een systeem van vlottende wisselkoersen:. de geaggregeerde produktie Y in een systeem van vlottende wisselkoersen. 2. de wisselkoers e in een systeem van vlottende wisselkoersen. Bereken de nieuwe evenwichtswaarde van de geaggregeerde produktie Y en het nominale geldaanbod M dat hiervoor vereist is in een systeem van vaste wisselkoersen. 3. de geaggregeerde produktie Y in een systeem van vaste wisselkoersen. 4. het vereiste nominaal geldaanbod M in een systeem van vaste wisselkoersen. 9

10 Lijsten voor Deel 2 curve. de IS-curve 2. de LM-curve onevenwicht. vraagoverschot 2. aanbodoverschot richting. rechts 2. links transactie. koopt/kopen 2. verkoopt/verkopen variabele. de consumptievraag 2. de investeringsvraag 3. het nominale geldaanbod 4. de reële geldvraag verandering. stijgt/stijgen/gestegen 2. niet verandert/niet veranderen/niet veranderd 3. daalt/dalen/gedaald verschuiving. van 2. langs

11 Lijsten voor Deel 3 curve. de IS*-curve 2. de LM*-curve onevenwicht. vraagoverschot 2. aanbodoverschot richting. rechts 2. links stroom. instroom 2. uitstroom transactie. koopt/kopen 2. verkoopt/verkopen variabele. de investeringsvraag 2. de netto-export 3. het nominale geldaanbod 4. de reële geldvraag verandering. stijgt/stijgen/gestegen 2. niet verandert/niet veranderen/niet veranderd 3. daalt/dalen/gedaald verschuiving. van 2. langs

12 Oplossingen Deel - Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen. 4. Stel de productiehoeveelheid en de prijs van goed i in jaar t voor als respectievelijk x t,i en p t,i. Aangezien jaar het basisjaar is, is de consumentenprijsindex in jaar gelijk aan : CP I = De consumentenprijsindex in jaar 2 is gelijk aan: CP I 2 = x, p 2, + x,2 p 2,2 + x,3 p 2,3 x, p, + x,2 p,2 + x,3 p, = = 00 =. De inflatie (π) berekend volgens de consumentenprijsindex is dan gelijk aan: π = CP I 2 CP I CP I =. = 0. = % Stelling I: In de jaren 70 zijn verschillende Europese munten t.o.v. de Amerikaanse dollar sterk geapprecieerd (zoals blijkt uit de eerste grafiek van hoorcollege 6). Voor de Nederlandse gulden werd de nominale appreciatie bovendien deels veroorzaakt doordat de prijzen van aardgas in de jaren 70 mee stegen met de olieprijzen (zodat een belangrijk deel van de Nederlandse export duurder werd en de vraag naar Nederlandse gulden toenam). Stelling II: Naarmate de olieprijzen stegen in de jaren 70, steeg ook de prijs van aardgas en de inkomsten voor de Nederlandse overheid. Dit heeft de Nederlandse overheid toegelaten de overheidsbestedingen te verhogen en een zeer expansief fiscaal beleid te voeren Zie lesnota s Zie lesnota s. 5.. Herinner je dat Japan sinds de jaren 90 zeer lage inflatie heeft gekend, en soms zelfs deflatie (in tegenstelling tot de meeste andere landen). Hierdoor is de nominale effectieve wisselkoers sterker geapprecieerd dan de reële effectieve wisselkoers (voor de relatie tussen de appreciatie van de nominale wisselkoers en de appreciatie van de reële wisselkoers, zie Hoofdstuk V). Dus is de dikke lijn de nominale wisselkoers, en de dunne lijn de reële wisselkoers Een stijging van het nominaal geldaanbod leidt op korte termijn tot een verschuiving van de LM-curve naar rechts, zodat de interestvoet op korte termijn daalt. Op lange termijn geldt echter de klassieke dichotomie, en verandert de reële interestvoet niet: op lange termijn stijgt immers het geaggregeerde prijspeil volgens het AV-AA-model, zodat de LM-curve opnieuw naar haar oorspronkelijke positie verschuift Stelling I: De overheidsschuld in de grafiek is de bruto overheidsschuld, niet de netto overheidsschuld. Stelling II: Tussen 993 en 2000 had de Nederlandse overheid meestal een tekort op de begroting; dit heeft zich echter niet vertaald in een stijging van de overheidsschuld in procent van het BBP, omdat het BBP in deze periode zeer sterk is gestegen.

13 8.. Stelling I: Bij rationele verwachtingen doen geanticipeerde vraagschokken de economie niet afwijken van een langetermijn evenwicht, zodat de klassieke dichotomie niet alleen op lange termijn, maar ook op korte termijn geldt voor geanticipeerde vraagschokken. Stelling II: Bij adaptieve verwachtingen doen geanticipeerde vraagschokken de economie wel afwijken van het langetermijn evenwicht, in tegenstelling tot rationele verwachtingen. Dus adaptieve verwachtingen en rationele verwachtingen hebben inderdaad niet dezelfde kortetermijn implicaties. 9.. Veronderstel dat de goederenmarkt in evenwicht is, zodat Y = C +I +G. Als de autonome overheidsbestedingen dan verhogen met Ḡ, zal de evenwichtsproduktie Y veranderen met Y, waarbij Y = C + I + G. Uit de consumptiefunctie volgt dat C = c Y ; uit de investeringsfunctie volgt dat I = 0; en uit de functie voor de overheidsbestedingen volgt dat G = Ḡ + g Y. Hieruit volgt dan dat Y = c Y Ḡ + g Y, zodat ( c g) Y = Ḡ. Hieruit volgt dat Y = c g Ḡ, zodat de multiplicator gelijk is aan c g. Deel 2 - Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen 0. 3,., 2., 3. 2, , 6. 4, 7. 3, 8. 2, 9., 20. 3, 2. 2, 22. 2, 23. 2, 24. 2, , 27. 3, 28. 3, 29. 2, Deel 3 - Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen 3. 3, 32. 2, 33., 34. 3, 35. 2, 36., 37., 38., 39., 40. 2, , 43., 44. 2, 45., 46. 2, 47. 2, Deel 4 - Antwoordformulier voor de rekenoefeningen. Y = 3000, 2. i = 5, 3. Y = 2600, 4. i = 7 5. Y = 3000, 6. M = 5000, 7. i = 5, 8. M = 5000 Deel 5 - Antwoordformulier voor de rekenoefeningen 9. Y = 050, 0. e = 50,. Y = 050, 2. e = 46, 3. Y = 950, 4. M = 900