Lesvoorbereiding. Vak: Nederlands: Jeugdliteratuur

Transcriptie

1 Lesvoorbereiding Docent: Ellis Student: Leerjaar: jaar 1 Datum: juni 2014 Vak: Nederlands: Jeugdliteratuur Hogeschool Rotterdam: NEDLKJ02X Niveau: BBL + KBL Aantal leerlingen: 15 leerlingen Leidraad uit Bonset (2010): Door middel van fictie is het mogelijk kennis te maken met de (fantasie) gedachten van anderen, is het mogelijk om (verzonnen) belevenissen in andere tijden, omgevingen en omstandigheden mee te maken. Fictie verruimt je blik, leert je nieuwe werelden kennen en stimuleert je fantasie. p. 269 Kerndoel 8: De leerling leert verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen die aan zijn belangstelling tegemoetkomen en zijn belevingswereld uitbreiden. p. 271 Niveau 1F: Kan jeugdliteratuur belevend lezen. Interpreteren: Kan relaties leggen tussen de tekst en de werkelijkheid. Kan spannende, humoristische of dramatische passages in de tekst aanwijzen. Herkent verschillende emoties in de tekst zoals verdriet, boosheid en blijdschap. Evalueren: Evalueert de tekst met emotieve argumenten. Kan met medeleerlingen leeservaringen uitwisselen. Kan interesse in bepaalde fictievormen aangeven. p Lesonderwerp: - Leren praten over fictie. Doelstelling (die de leerlingen moeten behalen): - De leerling kan na een gezamenlijk gelezen verhaal benoemen wat hij leuk, niet leuk, spannend of interessant vond. De leerling kan dit met behulp van een format van Aidan Chamers uitwerken. - De leerling kan eigenschappen en handelingen benoemen van hoofdpersonage Tiuri. -> met visuele ondersteuning op een Flap. - De leerling kan thema s en onderwerpen koppelen aan het fragment van De Brief voor de Koning Tonke Dragt. -> met visuele ondersteuning op een Flap. - De leerling fantaseert over de mogelijkheden die gebeurd kunnen zijn in de 2 koninkrijken uit De Brief voor de Koning Tonke Dragt. - De leerling schrijft De brief voor de Koning en gebruikt daarbij zijn fantasie over de 2 koninkrijken Unauwen en Dagonaut. - Persoonlijke brief (creatief) schrijven met fantasie. De leerling heeft nagedacht over een vervolg op het fragment wat hij eerder heeft gelezen en verwerkt zijn fantasie in een brief. Beginsituatie (kenmerken van de leerlingen en klas waarmee rekening wordt gehouden): - In de methode Nieuw Nederlands wordt het onderdeel Fictie niet behandeld. De leerlingen krijgen geen Fictieonderwijs / literatuuronderwijs in de onderbouw en bovenbouw op Melanchthon Mathenesse. Dit staat niet vast in het vakwerkplan Nederlands. - 8 van de 15 leerlingen hebben tijdens KeuzeWerkTijd 4 sprookjes behandeld. - Alle 15 leerlingen hebben op de basisschool een boekverslag moeten maken. Op Melanchthon Mathenesse hebben zij dit (nog) niet gedaan. - De leerlingen hebben de film Afblijven! gezien van Carry Slee. Hierover hebben zij een filmtoets gemaakt waarbij genre, hoofdpersonages en bijfiguren aan bod kwamen. - De leerlingen hebben diverse keren een brief geschreven: boodschappenlijstje, verjaardagsuitnodiging, 2x aan mentor. - De leerlingen hebben diverse keren in tweetallen elkaars brief beoordeeld op hoofdletters, aanheft, afsluiting en spellingsfouten.

2 Bijlagen (opdrachten, bordschema s, sheets, e.d.): - Fragment uit Tonke Dragt Brief voor de koning (inleiding + hoofdstuk 1 en 2 uit deel 1) - A4 voor iedereen met 4 vakken (leuk niet leuk spannend interessant) = Aidan Chambers - Op bord uitgetekend ter visuele ondersteuning: land van Koning Unauwen en Koning Dagonaut - 2x Flap - Voor elke leerling een lege Brief voor de Koning met structuurmarkeerders Les 1: De brief voor de Koning + model Aidan Chaimbers - De leerling kan na een gezamenlijk gelezen verhaal benoemen wat hij leuk, niet leuk, spannend of interessant vond. De leerling kan dit met behulp van een format van Aidan Chamers uitwerken. - De leerling kan eigenschappen en handelingen benoemen van hoofdpersonage Tiuri. -> met visuele ondersteuning op een Flap. - De leerling kan thema s en onderwerpen koppelen aan het fragment van De Brief voor de Koning Tonke Dragt. -> met visuele ondersteuning op een Flap. Tijd? Docent? Leerlingen? Nodig? Doel? 1.Inleiding 20 min 2. Kern (denk aan variatie in instructie en verwerking) 3.Lesafsluiting 30 min 20 min Uitleg lessenserie; Uitdelen fragment; Leesbeurten geven. Uitleg werkblad Aidan Chamers; Bijsturen waar nodig is. Klas in 2 groepen verdelen; Bijsturen -> 1 groep Flap hoofdpersonage invullen, 1 groep Flap De Brief voor de Koning invullen - > daarna wisselen en elkaars Flappen aanvullen; Klassikaal bespreken; benoemen wat we deze les hebben gedaan. Klassikaal lezen fragment. In tweetallen invullen werkblad Aidan Chamers. In twee groepen de Flappen invullen; Met elkaar brainstormen over hoofdpersonage en De Brief voor de Koning 16x De brief voor de koning. 16x werkblad Aidan Chamers. 1x Flap hoofdperson age; 1x Flap De Brief voor de Koning. Kennismaken met fictie. Leren praten over fictie; De leerling kan na een gezamenlijk gelezen verhaal benoemen wat hij leuk, niet leuk, spannend of interessant vond. De leerling kan eigenschappen benoemen van hoofdpersonage Tiuri. De leerling kan thema s en onderwerpen koppelen aan het fragment van De Brief voor de Koning.

3 Les 2: Uitwerking + schrijfopdracht Brief voor de Koning - De leerling fantaseert over de mogelijkheden die gebeurd kunnen zijn in de 2 koninkrijken uit De Brief voor de Koning Tonke Dragt. - De leerling schrijft De brief voor de Koning en gebruikt daarbij zijn fantasie over de 2 koninkrijken Unauwen en Dagonaut. - Persoonlijke brief (creatief) schrijven met fantasie. De leerling heeft nagedacht over een vervolg op het fragment wat hij eerder heeft gelezen en verwerkt zijn fantasie in een brief. Tijd? Docent? Leerlingen? Nodig? Doel? 1.Inleiding 15 min 2. Kern (denk aan variatie in instructie en verwerking) 35 min Flappen ophangen; Vragen stellen waardoor leerling terugblikken op vorige les. Uitleggen opdracht brief schrijven; Aangeven waar de leerlingen op moeten letten; Lege brief uitdelen; Bijsturen waar nodig is. Terugblikken op vorige les met behulp van de Flappen. Brief voor de Koning schrijven. Flappen op bord ophangen. 15x lege Brief voor de Koning. Voorkennis ophalen. De leerling fantaseert over de mogelijkheden die gebeurd kunnen zijn in de 2 koninkrijken uit De Brief voor de Koning Tonke Dragt. De leerling schrijft De brief voor de Koning en gebruikt daarbij zijn fantasie over de 2 koninkrijken Unauwen en Dagonaut. Persoonlijke brief (creatief) schrijven met datum, aanhef en afsluiting; lettend op hoofdletters, goede aanhef en afsluiting en spellingfouten. 3.Lesafsluiting 10 min Beurten geven; Fantasie benoemen. Elkaars brieven laten voorlezen; Brieven beoordelen op fantasie en werkelijkheid. De Brieven voor de Koning. Praten over fictie en fantasie.

4 Resultaten les 1: Aan het begin van de les gaf ik aan dat de leerlingen hun boek weg mochten leggen, omdat we een andere opdracht gingen doen. Hierop reageerden de leerlingen enthousiast. Dit bevestigde voor mij dat de leerlingen naast het boek ook graag niet-methode gebonden opdrachten doen. De afwisseling tussen de lesmethode en ander materiaal is belangrijk. Vervolgens gaf ik aan dat we samen een fragment gingen lezen uit het boek De Brief voor de Koning van Tonke Dragt. Leerling H.gaf aan dat hij dit boek gelezen had en de film had gezien. Daarbij gaf hij aan dat het een stoer boek was over ridders. Hierop reageerden de andere leerlingen (vooral de jongens) positief. Dit bevestigde voor mij dat eigen ervaringen van leerlingen belangrijk zijn om te benoemen en te bespreken in een les. Voordat ik begon met het lezen van het fragment gaf ik aan dat ik met de leerlingen wilde praten over fictie. S. vroeg gelijk wat fictie betekende. Vervolgens vroeg ik klassikaal wat fictie betekende. De volgende antwoorden kwamen naar voren: boeken sprookjes fantasieverhalen kinderboeken lezen neppe verhalen. Al deze antwoorden heb ik goedgekeurd. Samengevat heb ik benoemd dat fictie boeken zijn met verhalen die niet echt zijn gebeurd en dat daarbij verschillende soorten verhalen zijn zoals sprookjes, oorlogsverhalen, fantasieverhalen en dierenverhalen. Ik ben gestart met het klassikaal voorlezen van het fragment. Tussendoor heb ik leerlingen ook stukjes laten lezen. Het stukje waarin er op de deur wordt geklopt door de onbekende man heb ik spannend voorgelezen. Ondertussen zaten de leerlingen geconcentreerd mee te lezen. Dit heeft mij doen inzien dat het (voor) lezen van kinderboeken niet alleen voor het primair onderwijs leuk en goed is voor een les, maar ook voor het voortgezet onderwijs! Na het lezen ben ik kort gaan controleren of de leerlingen het fragment begrepen. Ik begon met het vragen naar de 2 koninkrijken uit het verhaal. Daarbij een schets gemaakt op het smartboard van de 2 koninkrijgen. Bij een aantal leerlingen zag ik een kwartje vallen. Dit bevestigde voor mij dat visuele ondersteuning voor, met name de zwakke, leerlingen belangrijk is. Het ondersteunt onder andere de fantasie.

5 Na het voorlezen heb ik de werkbladen uitgedeeld van Aidan Chambers. Vervolgens heb ik de leerlingen in groepjes van 4 de opdracht gegeven om samen het werkblad in te vullen. Heftige discussies ontstonden tussen de leerlingen, er was goed horizontale communicatie te zien. Vooral waren de leerlingen aan het overleggen en hun antwoorden aan het verantwoorden naar elkaar. Dit was leuk om te zien, de leerlingen waren actief bezig met het verhaal. Leerling R., R. en G. kwamen moeilijk op gang. Ze vonden alles uit het verhaal leuk. Deze drie leerlingen heb ik uiteindelijk apart genomen en ben deze drie leerlingen vragen gaan stellen over stukjes uit de tekst. Daarna konden de leerlingen concreter benoemen wat ze leuk, niet leuk en spannend vonden. Tijdens deze werkvorm kon ik goed niveauverschillen, zowel op cognitief gebied als op het gebied van de werkhouding. De werkvorm van Aidan Chambers biedt de mogelijkheid om te differentiëren binnen een klas. Dit heb ik tijdens deze werkvorm ook goed kunnen realiseren. Ik ben met drie leerlingen het werkblad gaan invullen en de andere leerlingen waren in groepjes van 4 zelfstandig aan de slag Lesdoel 1: De leerling kan na een gezamenlijk gelezen verhaal benoemen wat hij leuk, niet leuk, spannend of interessant vond. De leerling kan dit met behulp van een format van Aidan Chamers uitwerken. Dit lesdoel is behaald. 12 leerlingen konden dit in groepjes van 4 met elkaar invullen. Er heeft horizontale communicatie plaatsgevonden. De leerlingen waren met elkaar in overleg en hebben gediscussieerd om te kunnen benoemen wat ze leuk, niet leuk, spannend of interessant vonden. Leuk initiatief van G.: Mevrouw, mag ik in de tekst markeren wat ik leuk vind? Uiteraard heb ik dit aangemoedigd. Differentiatie in begeleiding was nodig voor drie leerlingen. Deze leerlingen hebben een verlengde instructie en hulpvragen gehad om uiteindelijk het werkblad in te vullen. Omdat de leerlingen heerlijk aan het overleggen waren, heb ik besloten om de klas niet in tweeën te verdelen om de 2 Flappen in te vullen. Ik besloot de leerlingen één voor één naar het whiteboard te sturen om de Flappen in te vullen. Deze lesverandering heeft geen consequenties gehad voor (kunnen) behalen van de lesdoelen.

6 Lesdoel 2: De leerling kan eigenschappen en handelingen benoemen van hoofdpersonage Tiuri. -> met visuele ondersteuning op een Flap. Dit lesdoel is deels behaald. De leerlingen hebben alleen handelingen benoemt van hoofdpersonage Tiuri. De leerlingen hebben deze informatie uit de tekst onthouden en opgeschreven op de Flap. Het benoemen van eigenschappen van het hoofdpersonage is niet gebeurd. Dit riep vragen bij mij op: Kunnen leerlingen eigenschappen benoemen? Weten leerlingen wat eigenschappen van een persoon kunnen zijn? Waarom kiest de leerling eerder voor het opschrijven van een handeling dan een eigenschap? Ik vermoed dat leerlingen het lastig vinden om te benoemen welke eigenschappen een persoon kan hebben. Voor mij een goed leermoment en ontwikkelpunt voor de volgende les. In les 2 zal ik kort de Flappen evalueren. Daarbij zal ik aandacht besteden aan mogelijke eigenschappen van een personage en leerlingen de Flap laten aanvullen.

7 Lesdoel 3: De leerling kan thema s en onderwerpen koppelen aan het fragment van De Brief voor de Koning Tonke Dragt. -> met visuele ondersteuning op een Flap. Dit doel is deels behaald. De leerlingen hebben voornamelijk dingen genoteerd over Tiuri en over de Brief. Zij hebben niet geassocieerd naar onderwerpen en thema s. In les 2 zal ik klassikaal de 2 Flappen evalueren en deze Flap aanvullen met onderwerpen en thema s. De leerlingen hebben geleerd dat zij onderwerpen in 1 woord of een paar woorden moeten benoemen. In deze les zijn de leerlingen actief bezig geweest met het fragment van de Brief voor de Koning. De afwisseling van verschillende werkvormen is voor deze vmbo leerlingen goed geweest om hun aandacht te houden bij de opdracht en actief te kunnen werken. Het fragment sloot goed aan bij de belevingswereld van de leerlingen. De leerlingen waren erg enthousiast en hebben de gehele les actief gewerkt. Hieruit kan ik concluderen dat het belangrijk is dat er een betekenisvol en contextrijk lesaanbod is voor de (vmbo) leerling. Leerlingen gaan daardoor actief aan de slag met de opdracht en zijn onbewust bezig met het vak Nederlands. In deze les heb ik ook gezien dat het belangrijk is dat de docent differentieert. De ene leerling kan zelfstandiger werken dan een ander en sommige leerlingen hebben baad bij verlengde instructie. Het is belangrijk dat de docent omgaat met deze verschillen en daarop aansluit.

8 Resultaten les 2: Als eerste heb ik alle leerlingen nog tijd gegeven om kort te kijken naar hun ingevulde schema. Direct ontstonden er gesprekken tussen de leerlingen. Deze interactie heeft de voorkennis van de leerlingen doen ophalen. Een belangrijk begin van de les, zodat de leerlingen een actieve werkhouding aannemen. Daarbij heb ik klassikaal de vraag gesteld wat we de vorige les Nederlands hadden gedaan. De leerlingen noemden vervolgens de werkvormen uit les 1. Vervolgens ben ik terug gaan blikken op de 2 ingevulde Flappen. Daarna heb ik 2 leerlingen de opdracht gegeven om deze Flappen aan te vullen met input van hun medeleerlingen. De aanvullingen mochten alleen gaan over eigenschappen van Tiuri (in 1 woord en bij de Flap van De Brief voor de Koning mochten ze de Flap aanvullen met thema s en onderwerpen (ook 1 woord). De volgende woorden kwamen bij de Flap van Tiuri erbij: moedig onbetrouwbaar behulpzaam perfectionistisch. Leerling R. vroeg wat perfectionistisch betekende. H. gaf gelijk (het juiste) antwoord op deze vraag en legde daarbij gelijk uit waarom Tiuri perfectionistisch is. De volgende woorden kwamen bij de Flap van De Brief voor de Koning erbij: ridders opdracht reizen koning rijken. De vraag en reactie daarop van leerling R. en H. vond ik erg mooi om te zien. Het heeft mij laten inzien dat tijdens deze les ik voornamelijk een begeleidende rol heb en minder de touwtjes in handen. Interactie tussen de leerlingen wordt door deze werkvormen erg gestimuleerd. Na het aanvullen van de Flappen mochten de leerlingen de brief voor de koning gaan schrijven. Ik heb een korte instructie gegeven en daarbij nogmaals benoemd waar de brief vandaan komt en waar de brief naartoe gaat. Grappig om te zien dat de meeste jongens gelijk oorlog door de klas riepen, terwijl de meisjes het met elkaar hadden over een aanzoek van de prins van de ene koning naar de dochter van de andere koning. Erg mooi om deze verschillen te zien! Ik heb daarom dit verschil ook klassikaal benoemd en daarbij aangegeven dat iedere fantasie die genoemd is over de brief goed is. Lesdoel 1: De leerling fantaseert over de mogelijkheden die gebeurd kunnen zijn in de 2 koninkrijken uit De Brief voor de Koning Tonke Dragt. Lesdoel 2: De leerling schrijft De brief voor de Koning en gebruikt daarbij zijn fantasie over de 2 koninkrijken Unauwen en Dagonaut. Lesdoel 3: Persoonlijke brief (creatief) schrijven met fantasie. De leerling heeft nagedacht over een vervolg op het fragment wat hij eerder heeft gelezen en verwerkt zijn fantasie in een brief. Deze lesdoelen zijn behaald. De leerlingen hebben met elkaar verzonnen welke mogelijkheden in de brief konden staan. Hierbij ontstond een mooi verschil tussen de fantasie van de jongens en de meisjes.

9 Tijdens het schrijven van de brief heb ik kort benoemd dat de leerlingen niet beoordeeld worden op spellingfouten en interpunctiefouten. In het eindresultaat kon ik dan ook zien dat veel leerlingen hier geen aandacht aan hadden besteed (de leerlingen hebben puur aandacht besteed aan het verloop van het verhaal van de Brief van de Koning). In de brief hebben de meeste leerlingen geen gebruik gemaakt van punten. Er ontstond als het ware één lange zin op ongeveer 12 regels. Aan het eind van de les heb ik de leerlingen elkaars brief laten voorlezen. Ik stond ervan verbaasd hoe goed de leerlingen elkaars brieven konden lezen, ondanks het missen van hoofdletters, punten en komma s. Het voorlezen van elkaars brieven was erg leuk! De leerlingen reageerden erg enthousiast op elkaars resultaten. Ze konden door overleg met elkaar benoemen welke brief ze het origineelste vonden: de brief van H. Zij had als enige geschreven over de ontvoering van de prinses. Opvallend was de brief van S. Hij is erg zwak in Nederlands. Zijn brief bevatte veel spellingfouten en geen interpunctie. Toch had hij een goed verhaal. Hij had geschreven over een aanval op het kasteel en daarbij goed geschreven waar de vijand zich bevond. Persoonlijk vond ik dit mooi om te zien: een leerling met taalzwakke vaardigheden die een fantasierijke brief had geschreven! Eindresultaten & leerpunten: Jeugdliteratuur is een middel om leerlingen kennis te laten maken met elkaars fantasiegedachten. Jeugdliteratuur laat leerlingen fantaseren over nieuwe mogelijkheden, belevenissen en omstandigheden. Jeugdliteratuur is een middel dat ingezet kan worden om leerlingen meningen te laten vormen over verhalen, gebeurtenissen, voorkeuren en fantasie. Deze meningen kunnen uitgewisseld worden, waardoor er overleg en discussie kan plaatsvinden. Bij de inzet van jeugdliteratuur kunnen vervolgopdrachten gemaakt en ingezet worden, waarbij de leerlingen aan andere taalvaardigheden kunnen werken. Denk hierbij aan de andere Nederlandse domeinen mondelinge taalvaardigheid, schrijfvaardigheid, spreken en luisteren. Daarbij kunnen coöperatieve werkvormen ingezet worden, zodat leerlingen samenwerkend en actief kunnen leren

10 Bijlage 1: Fragment De Brief voor de Koning Tonke Dragt Inleiding: De ridders van koning Dagonaut Dit is een verhaal van lang geleden, toen er nog ridders waren. Het speelt zich af in twee koninkrijken: het land van koning Dagonaut ten oosten van het Grote Gebergte en het land van koning Unauwen ten westen van het Grote Gebergte. Zo heten ook de hoofdsteden van de twee rijken: de Stad van Dagonaut en de Stad van Unauwen. Er wordt ook gesproken van een ander land, maar daarover valt nu nog niets te vertellen. Het verhaal begint in het Rijk van Dagonaut. Eerst moet je echter iets weten van hem en van zijn ridders. Ik heb daartoe een paar stukjes overgeschreven uit een oud, oud boek. Onze koning Dagonaut is een machtig koning: zijn regering wordt geprezen als verstandig en rechtvaardig en zijn rijk is groot en mooi. Er zijn heuvels en velden, en vruchtbare akkers, brede rivieren en uitgestrekte wouden. In het noorden zijn bergen, en in het westen zijn hogere bergen. Aan gene zijde daarvan ligt het land van koning Unauwen, waar onze minstreels mooie liederen van zingen. In het oosten en zuiden zijn geen bergen, en daarvandaan proberen soms vijanden ons land binnen te vallen, jaloers op de welvaart die er heerst. Maar nooit heeft iemand het rijk kunnen veroveren, want de ridders van de koning bewaken het goed en verdedigen het dapper. Het is goed wonen binnen onze grenzen, waar het vredig en veilig is. Koning Dagonaut wordt gediend door vele ridders: kloeke, moedige mannen, die hem helpen het rijk te regeren en er de orde te handgaven. Velen van hen zijn beroemd: wie heeft nooit gehoord van ridder Fartumar, en Tiuri de Dappere, en Ristridin van het Zuiden om maar enkelen te noemen? De meeste van zijn ridders heeft de koning stukken land in leen gegeven, die ze in zijn naam moeten besturen. Ook zijn ze verlicht meteen te komen als hij hen roept, om hem te helpen met hun kracht en krijgslieden. Er zijn ook ridders die geen land bezitten: in de eerste plaats zijn die nog te jong, maar die later hun vaders zullen opvolgen. En dan zijn er degenen die geen bezit wensen, de Zwervende Ridders, die het land rondreizen en overal hun diensten aanbieden, die de grenzen bewaken en zich zelfs buiten het rijk begeven om dan later de koning te vertellen wat daar gebeurt. Vele ridders zijn er in het rijk van koning Dagonaut, en toch is het niet makkelijk een van hen te worden. Want hij die de ridderslag wenst te ontvangen, moet bewijzen dat hij de waard is. Een zware proeftijd moet hij doormaken: eerst dienend als schildknaap bij een ervaren ridder en daarna nog een jaar bij s konings krijgslieden. Niet alleen moet hij met wapens kunnen omgaan en kennis hebben van vele zaken, maar bovenal moet hij bewijzen dat hij trouw is en eerlijk, hulpvaardig en dapper. Ridderlijk in alle opzichten moet hij zijn. Eens in de vier jaar, in de zomer, roept koning Dagonaut alle ridders naar zijn stad, en ze blijven daar zeven dagen. Ze vertellen hem dan hoe alles gaat in de verschillende delen van het rijk en wat ze zelf hebben gedaan en verricht. En in die week, op Midzomerdag, worden de jongelieden die daartoe waardig bevonden zijn, plechtig door de koning tot ridder geslagen. Een grote dag is dat! Na de ridderslag is er een dienst in de kathedraal, gevolgd door een maaltijd in het paleis. Daarna komt de schitterende optocht door de stad, waarin alle ridders meerijden, in volle wapenrusting, met schilden en banieren, de nieuwe jonge ridders voorop. Van heinde en ver komen de mensen om dat te zien. Dan wordt en een groot feest gehouden, niet alleen in het paleis, maar

11 overla in de stad. Er is kermis op het martkplein, overal wordt muziek gemaakt en in alle straen wordt gedanst en gezongen, eerst in zonneschijn en later bij het licht van honderden fakkels de volgende dag roept de koning zijn ridders ter vergadering bijeen, en de nieuwe jonge ridders mogen daar voor het eerst bij izjn. En de daag daarop doen ze mee aan een groot toernooi, dat voor velen het hoogtepunt is van de week. Nooit ziet een mens zoveel pracht en praat, zoveel moed en behendigheid bij elkaar. Maar voor al deze glansrijke dagen hebben de nieuwe jonge ridders hun laatste proef moeten doorstaan. De vierentwintig uren voor hun ridderslag moeten ze vasten niets eten en drinken mogen zij. En de nacht moeten ze wakend doorbrengen in de kleine kapel buiten de muren van de stad. Daar liggen hun zwaarden voor het altaar, en zijzelf, in witte gewaden gekleed, knielen neer en bezinnen zich op de grote taak die voor hen licht. Ze nemen zich voor als Dagonauts ridders die hun koning trouw dienen, en rijk zijn, dat hun vaderland is. Ze beloven zichzelf altijd eerlijk en behulpzaam te zijn, en te strijden voor wat goed is. De hele nacht moeten ze waken en denken, en bidden om kracht voor hun taak. Ze mogen niet slapen of praten, en niet luisteren naar een stem uit de buitenwereld, totdat ze om zeven uur in de morgen door een afvaardiging van ridders worden gehaald om voor de koning geleid te worden. Dit verhaal begint op zo n nacht, in de kleine kapel op de heuvel buiten de stad van Dagonaut. Vijf jongelieden doorwaakten daar de nacht voordat ze tot ridder zouden worden geslagen: Wilmo, Foldo, Jioesipi, Arman en Tiuri. Tiuri was de jongste van hen; hij was pas zestien jaar. Eerste deel: De opdracht 1. De nachtwake in de kapel Tiuri lag geknield op de stenen vloer van de kapel en staarde naar de bleke vlam van de kaars die voor hem stond. Hoe laat zou het zijn? Hij moest ernstig denken over de plichten die hij zou hebben als hij eenmaal ridder was, maar zijn gedachten dwaalden tekens af. Soms dacht hij zelfs helemaal niet. Hij vroeg zich af of zijn vrienden hetzelfde voelden. Morgenochtend! Tiuri zag de feestelijke optocht voor zich: de ridders op hun mooi opgetuigde paarden, de kleurige schilden en de wapperende banieren. Zichzelf zag hij ook, gezeten op een vurig paard, gehuld in een blinkend harnas, met helm en wuivende vederdos. Toen werd er op de deur geklopt zacht, maar heel goed hoorbaar. De vijf jongelieden hielden hun adem in, maar ze bleven onbeweeglijk zitten. Weer werd er geklopt. De jongelieden keken elkaar aan, maar ze spraken geen woord en verroerden zich niet. Ze hoorden dat er aan de knop van de deur werd gedraaid. Daarna klonk het geluid van voetstappen. Ze slaakten een zucht, alle vijf tegelijk. Nu is het gebeurd dacht Tiuri. Het was vreemd, maar hij had het gevoel dat dit het moment was waar hij op had gewacht. Zijn hart bonsde zo luid. Kom, blijf kalm zei hij tot zichzelf. Misschien was het een vreemdeling die niet wist dat wij hier waken, of iemand die ons wilde plagen, of op de proef stellen.

12 Toch bleef hij gespannen wachten of hij weer iets hoorde. En toen hoorde hij een stem, zacht als een ademtocht, die zei: In Godsnaam, doe de deur open! Tiuri ging rechtop zitten en keek naar het raam. Hij zag niets geen schaduw - zodat hij zou kunnen denken dat hij het zich had verbeeld. Was dat maar zo! Hij kon toch niet doen wat die stem had gevraagd, al had het nog zo dringend geklonken. Hij verborg zijn gezicht in zijn handen en probeerde alle gedachten te bannen uit zijn geest. Maar nogmaals hoorde hij de stem, heel duidelijk: In Godsnaam, doe open! Het klonk haast nog dringender dan eerst. Wat nu? Hij mocht de deur niet openen maar als het nu eens een mens was die in nood verkeerde, een vluchteling die een vrijplaats zocht? Tiuri twijfelde. Hij draaide de sleutel om, opende de deur op een kier en keek naar buiten. Op de drempel stond een man, gehuld in een wijde pij, met de kap over zijn hoofd getrokken. Dank u. fluisterde de man. Tiuri bleef zwijgen. Ik vraag uw hulp; het gaat om een zaak van leven of dood! Tiuri gaf geen antwoord. De man stapte naar voren. Wilt u mij helpen? Wilt u mij helpen? herhaalde hij. Hoe kan ik u helpen? fluisterde Tiuri., Waarom komt u hier? Ik word morgen tot ridder geslagen en ik mag met niemand praten. U had beter ergens anders heen kunnen gaan. Een ridder moet toch helpen als het hem gevraagd wordt. zei de onbekende. Tiuri ging zachtjes de kapel uit met de man mee naar buiten. De man boog naar hem toe en fluisterde: Ik heb hier een brief, een heel belangrijke brief. Ik kan wel zeggen dat het welzijn van een heel koninkrijk ervan afhangt. Een brief voor koning Unauwen. Deze brief moet naar de koning gebracht worden. Zo vlug mogelijk! Kom, aarzel niet langer. - De brief voor de koning, Tonke Dragt -

13 Bijlage 2: model Aidan Chambers Naam: Klas: Vak: Leuk Niet leuk Spannend Interessant

14 Bijlage 3: De Brief voor de Koning (format)