Modulehandleiding Bedrijfseconomie 1.2. Collegejaar AC/adBE/BE/FSM Periode 2

Transcriptie

1 Modulehandleiding Bedrijfseconomie 1.2 Collegejaar AC/adBE/BE/FSM Periode 2

2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave Algemene Informatie Doelgroep Instroomeisen Plaats in curriculum Docent ELO Inhoud Leerdoelen Werkvormen en leerlijn Verantwoordelijkheden Spelregels Toetsing Inhoud toetsing Toetsvorm en EC s Procedure Beoordelaars Herkansingsmogelijkheden planning Studiemiddelen Proeftentamen... 10

3 1. ALGEMENE INFORMATIE In de module Bedrijfseconomie 1.2 wordt een zodanig niveau van kennis, inzicht en toepassingsvaardigheden in het deelgebied Kosten en kostprijs van het vakgebied Bedrijfseconomie verschaft, dat enerzijds voor studenten in andere dan bedrijfseconomische studies een adequate basis wordt gelegd om in het latere functioneren als gesprekspartner te kunnen optreden met vakspecialisten Doelgroep Deze module is bestemd voor 1 e jaars studenten AC/adBE/BE/FSM Instroomeisen Geen 1.3. Plaats in curriculum Module in het 1 e jaar, periode 2/4. Deze module dient als flankerend onderwijs voor het project Ondernemersplan Docent Verantwoordelijke docenten: Naam: H. van der Vaart; adres: h.j.w.van.der.vaart@ecma.nhl.nl; tel. nr Naam: K. Braaksma adres: k.braaksma@ecma.nhl.nl Tel nr ELO Course Bedrijfseconomie INHOUD 2.1. Leerdoelen De algemene doelstelling van de module Bedrijfseconomie 1.2 is het verkrijgen van inzicht in het onderdeel kosten en kostprijs, waardoor de student in staat is vraagstukken op te lossen op het gebied van kostencalculatie, als hulpmiddel bij het plannen en beheersen van diverse bedrijfsactiviteiten.

4 2.2. Werkvormen en leerlijn Dit moduul zit in de conceptuele lijn. Werkvormen: hoor- en werkcolleges 2.3. Verantwoordelijkheden Rol en verantwoordelijkheden student; veel opdrachten / oefeningen maken Rol en verantwoordelijkheden docent: expert, beoordelaar 2.4. Spelregels Colleges voorbereiden: opdrachten naar vermogen tijdens werkcolleges uitvoeren

5 3. TOETSING 3.1. Inhoud toetsing Schriftelijke toetsing opgaven / casus Toetsvorm en EC s De kennis van dit onderdeel wordt getoetst aan de hand van een schriftelijk tentamen. Het schriftelijk tentamen heeft een tijdsduur van 2 uur en bestaat uit open vragen en meerkeuzevragen. Het gebruik van het leerboek is niet toegestaan. Als hulpmiddelen zijn toegestaan rekenmachine (geen grafische rekenmachine), pen en papier. Een voldoende resultaat op dit schriftelijk tentamen levert 2 ec s op Procedure Er is 1 schriftelijke toets en 1 schriftelijke herkansing per jaar. Cijfer minimaal 5, Beoordelaars De toets wordt voorgelegd aan de examencommissie. Verder wordt de toets beoordeeld door de docent 3.5. Herkansingsmogelijkheden Er is 1 schriftelijke herkansing per jaar. Verder kan de examencommissie besluiten tot het uitschrijven van een extra herkansing.

6 4. PLANNING Week 1 Hoofdstuk 11 Kostenstructuur Algemene doelstelling Het verkrijgen van inzicht in het kostengedrag en de gevolgen hiervan voor de berekening van het break-evenpunt. Specifieke doelstellingen: Het herkennen, kunnen omschrijven en kunnen hanteren van de begrippen in de begrippenlijst van dit hoofdstuk. Het kunnen aangeven van het verschil tussen variabele en vaste kosten. Het kunnen analyseren van een kostenstructuur. Het kunnen berekenen en toelichten van een break-evenpunt. Het grafisch kunnen weergeven van het verband tussen de omvang van de activiteiten, kosten, opbrengst en winst. Het kunnen berekenen en toelichten van de veiligheidsmarge. Het kunnen bepalen van een indifferentiepunt. Het kunnen noemen en toelichten van de veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de break-evenanalyse en de hefboomwerking van de kostenstructuur. Bestudeer voorafgaande aan het college hoofdstuk 11 Beantwoord voorafgaande aan het college de meerkeuzevragen van hoofdstuk 11 en controleer de antwoorden. Maak de volgende opgaven tijdens het college: V11.1*, V11.2*, V 11.4 V11.6, V11.7, V11.9 Week 2 Hoofdstuk 12 Kostencalculaties ( 12.1 en 12.2) Algemene doelstelling Het verkrijgen van inzicht in te hanteren basisprincipes bij kostenberekeningen. Specifieke doelstellingen Het herkennen, kunnen omschrijven en kunnen hanteren van de begrippen in de begrippenlijst van dit hoofdstuk. Het kunnen berekenen van een integrale kostprijs. Het kunnen bepalen en verklaren van bezettingsverschillen. Het kunnen aangeven van het principe van direct costing en het verschil met de

7 integrale calculatie. Het kunnen opstellen van een winstberekening volgens direct costing. Het kunnen verklaren van een winstverschil tussen direct en absorption costing. Bestudeer voorafgaande aan het college hoofdstuk 12 ( 12.1 en 12.2) Beantwoord voorafgaande aan het college de meerkeuzevragen van hoofdstuk 12 ( 12.1 en 12.2) en controleer de antwoorden. Maak de volgende opgaven: V12.1*, V12.2*, V12.3*, V12.4, V12.5, V12.8, V12.10, V12.11, V12.15 Week 3 Hoofdstuk 12 Kostencalculaties ( 12.3 en 12.4) Algemene doelstelling Het verkrijgen van inzicht in te hanteren basisprincipes bij kostenberekeningen. Specifieke doelstellingen Het kunnen opstellen van knelpuntcalculaties. Het kunnen maken van differentiële kostencalculaties. Het kunnen aangeven van de winstgevendheid op korte termijn van producten, productgroepen, afdelingen enzovoort. Bestudeer voorafgaande aan het college hoofdstuk 12 ( 12.3 en 12.4) Beantwoord voorafgaande aan het college de meerkeuzevragen van hoofdstuk 12 ( 12.3 en 12.4) en controleer de antwoorden. Maak de volgende opgaven: V 12.17, V12.21, V12.24, V Week 4 Hoofdstuk 13 Indirecte kosten ( 13.1 t/m 13.3) Algemene doelstelling: Het kunnen opstellen van kostprijsberekeningen, met name voor wat betreft de toerekening van indirecte kosten aan calculatie-objecten. Specifieke doelstellingen: Het herkennen, kunnen omschrijven en kunnen hanteren van de begrippen in de

8 begrippenlijst van dit hoofdstuk. Het kunnen onderkennen van directe en indirecte kosten. Het verband kunnen leggen tussen de aard van een productieproces en de meest geëigende methode van verbijzondering van indirecte kosten. Het kunnen berekenen van kostprijzen volgens deelcalculatie en equivalentiecijfermethode. Het kunnen hanteren van (meerdere) opslagpercentages voor de calculatie van kostprijzen. Bestudeer voorafgaande aan het college hoofdstuk 13 ( 13.1 t/m 13.3) Beantwoord voorafgaande aan het college de meerkeuzevragen van hoofdstuk 13 ( 13.1 t/m 13.3) en controleer de antwoorden. Maak de volgende opgaven tijdens: V13.2, V13.4*, V13.5, V 13.8 Week 5 Hoofdstuk 13 Indirecte kosten ( 13.4 en 13.5) Algemene doelstelling Het kunnen opstellen van kostprijsberekeningen, met name voor wat betreft de toerekening van indirecte kosten aan calculatie-objecten. Specifieke doelstellingen Het kunnen aangeven van het principe van de productiecentramethode. Onderscheid kunnen maken tussen typen kostenplaatsen. Het kunnen opstellen van een kostenverdeelstaat. Het uit een kostenverdeelstaat kunnen berekenen van tarieven voor kostprijscalculatie. Het kunnen uitvoeren van activity based costing toepassingen. Bestudeer voorafgaande aan het college hoofdstuk 13 ( 13.4 en 13.5) Beantwoord voorafgaande aan het college de meerkeuzevragen van hoofdstuk 13 ( 13.4 en 13.5) en controleer de antwoorden. Maak de volgende opgaven : V13.11, V 13.13, C 13.2 Week 6 Hoofdstuk 14 Budgettering en verschillenanalyse Algemene doelstelling: Het verkrijgen van inzicht in (kosten)budgettering als hulpmiddel bij het plannen en beheersen van activiteiten. Specifieke doelstellingen: Het herkennen, kunnen omschrijven en kunnen hanteren van de begrippen in de

9 begrippenlijst van dit hoofdstuk. Het kunnen aangeven van de functies van een budget. Het kunnen aangeven van de inhoud en betekenis van een masterbudget. Het kunnen aangeven van de kenmerken van de verschillende typen kostenbudgetten en het kunnen opstellen van deze budgetten. Het kunnen berekenen van een fabricageresultaat met betrekking tot de productie. Het kunnen splitsen van een fabricageresultaat naar oorzaken, ofwel het kunnen opstellen van een verschillenanalyse (prijsverschil, efficiencyverschil, uitval- en bezettingsresultaat). Bestudeer voorafgaande aan het college hoofdstuk 14 Beantwoord voorafgaande aan het college de meerkeuzevragen van hoofdstuk 14 en controleer de antwoorden. Maak de volgende opgaven: V14.4, V 14.6., V 14.8, V 14.9 Week 7 Maak de volgende opgave tijdens het college: 14.3, V14.3* Zoek voorafgaand aan het college de juiste oplossingen voor de opgaven van het proeftentamen 5. STUDIEMIDDELEN Literatuur : Collegedictaat Basisboek Bedrijfseconomie De Boer, Brouwers, Koetzier 9 e druk Wolters-Noordhoff Opgavenboek bij Basisboek Bedrijfseconomie De Boer, Brouwers, Koetzier 9 e druk Wolters-Noordhoff

10 6. PROEFTENTAMEN Opgave 1 (20 punten; 2 punten per deelvraag). Shift bv produceert uitsluitend het product VT. Voor 2012 gaat de administratie uit van de volgende gegevens: - beginvoorraad per 1 januari stuks - verwachte productie stuks - verwachte verkoop stuks - verwachte variabele fabricagekosten verwachte variabele verkoopkosten verwachte constante fabricagekosten verwachte constante verkoopkosten normale productie- en verkoopomvang stuks - verwachte verkoopprijs 15,- per stuk De onderneming hanteert de intergale kostencalculatiemethode. a. Bereken de fabricagekostprijs per product b. Bereken de commerciële kostprijs per product. c. Bereken het verwachte verkoopresultaat over d. Bereken het verwachte bezettingsresultaat op de fabricagekosten over e. Bereken het verwachte bezettingsresultaat op de verkoopkosten over f. Bereken het verwachte bedrijfsresultaat over Shift bv overweegt om de direct costingmethode in te voeren. g. Bereken het verwachte bedrijfsresultaat over 2012 op basis van de direct costingmethode. h. Verklaar het verschil tussen de antwoorden op f en g met behulp van een berekening. i. Bereken bij welke productie- en verkoopomvang het break-evenpunt ligt. j. Bereken bij welke productie- en verkoopomvang de winst bedraagt. (Antwoord op helen afronden) Opgave 2 (15 punten) Onderneming Top gebruikt voor de verbijzondering van de indirecte kosten de kostenplaatsenmethode. De geschatte indirecte kosten zijn voor Dit bedrag wordt ten laste van de volgende kostenplaatsen gebracht: Huisvesting Directie en administratie Magazijn grondstoffen Fabricage afdeling , waarvan constante kosten. Verkoopafdeling , waarvan constante kosten. De indirecte kosten van Huisvesting, Directie en administratie en Magazijn zijn volledig proportioneel variabel. De doorbelasting van de kostenplaatsen vindt als volgt plaats:

11 Huisvesting: Een tarief per nuttige m 2. Van de nuttige oppervlakte is 100 m 2 in gebruik bij directie en administratie, 400 m 2 bij magazijngrondstoffen, m 2 bij fabricage en 500 m 2 bij verkoop. Directie en administratie: 10% van de kosten worden doorbelast naar magazijn, 50% naar fabricage en 40% naar verkoop. Magazijn grondstoffen: 20,- per 100 kg aan de fabricage-afdeling afgegeven grondstoffen. De verwachte hoeveel af te geven grondstoffen bedraagt kg. Fabricage-afdeling: een tarief per machine-uur. Het normale aantal uren bedraagt en het verwachte aantal uren is Verkoopafdeling: de verkoopkosten worden doorberekend in een percentage (afgerond op een decimaal) van de omzet. De normale omzet is en de verwachte omzet bedraagt a. (12 pt) Stel de kostenverdeelstaat samen op bijlage 1. b. (3 pt) Bereken de commerciële kostprijs van product waaraan wordt besteed: 2 kg. grondstof à 12,50,een arbeidsuur à 25,- en een half machine-uur tegen het onder punt a berekende tarief. De verkoopprijs van dit product is 140,-. Opgave 3 (15 punten) Flexia bv produceert onder andere bouwlampen. Van type TS-12 bedraagt de standaardkostprijs: Direct materiaal: 3 m 2 à 20 60,- Directe arbeid: 0,5 uur à 60 30,- Variabele machinekosten: 15 minuten à 30 per uur 7,50 Constante machinekosten: 15 minuten à 40 per uur 10,- Standaardkostprijs 107,50 De normale productie bedraagt stuks per maand. De verkoopprijs is 150,- per lamp. In augustus bedroeg de productie en afzet lampen. De kosten bedroegen: -Materiaal: verbruikt m 2 waarvoor betaald is Direct loon: 570 uur waarvoor Aantal machine-uren 275 -Vaste machinekosten en variabele machinekosten a. (5 pt) Bepaal het bedrijfsresultaat over augustus. b. (4 pt) Splits het bedrijfsresultaat in een verkoop- en een fabricageresultaat. b. (6 pt) Splits het fabricageresultaat in prijsverschillen, efficiëncyverschillen en bezettingsverschillen.

12 Bijlage 1: Kostenverdeelstaat Eerstbelaste kosten: Doorbelastingen: Huisvesting Huisvesting Dir./adm. Magazijn Fabr. afd Verk. afd. Dir./adm. Magazijn Fabricage-afdeling Verkoopafdeling