Sanitair Schelpdier Onderzoek 2015

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Sanitair Schelpdier Onderzoek 2015"

Agnes Verlinden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Sanitair Schelpdier Onderzoek 2015 Resultaten De Nederlandse productiegebieden voor levende tweekleppige weekdieren worden onderzocht op de aanwezigheid van E.coli (microbiologie), potentieel toxineproducerende fytoplankton, biotoxinen en chemische contaminanten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoekt het water in de productiegebieden voor levende tweekleppige weekdieren (schelpdieren als mosselen en oesters) op de aanwezigheid van potentieel toxineproducerende fytoplankton. Daarnaast worden de schelpdieren in de gebieden onderzocht op de aanwezigheid van E.coli, biotoxinen en chemische contaminanten. Mosselen en oesters worden daarnaast op de zogenaamde verwatergebieden, een bijzondere status bovenop de productiegebieden, bemonsterd op E.coli. Aanleiding In Europa worden alle (productie)gebieden waar levende tweekleppige weekdieren gekweekt of gevist worden getoetst aan de Europese normen. Tweekleppige weekdieren hebben 2 schelpen die bij elkaar gehouden worden door 1 of meerdere sluitspieren; onder de veelgebruikte term schelpdieren vallen bijvoorbeeld ook zeeslakken en inktvissen. Het onderzoek van de NVWA vindt alleen plaats op tweekleppige weekdieren zoals mosselen en oesters. Maatregelen De productie- en verwatergebieden in Nederland worden jaarrond gemonitord. Bij afwijkende analyseresultaten van de gestelde normering, worden door de NVWA gebieden gesloten of maatregelen genomen voor het desbetreffende gebied. Maatregelen houden in dat voor kwekers en/of handelaren extra verplichtingen gelden om zeker te stellen dat alleen voor de consument veilige producten op de markt worden gebracht. In 2015 zijn 11 tijdelijke maatregelen van kracht geweest, 7 op het gebied van E.coli en 4 voor potentieel toxineproducerende fytoplankton in 6 productiegebieden. Daarnaast zijn er door 4 incidenten met (mogelijke) risico s voor de volksgezondheid 6 tijdelijke maatregelen van kracht geweest in 8 verwatergebieden. Elke tijdelijke maatregel wordt ook weer ingetrokken, waardoor er voor de productiegebieden 27 besluiten zijn genomen (13 voor E.coli en 14 voor potentieel toxinevormende algen), voor de verwatergebieden zijn 13 besluiten genomen.

2 Werkwijze In 2015 zijn in 14 productiegebieden tweekleppige weekdieren gevist en/of gekweekt. 3 gebieden liggen in de Noordzee, 5 in de Waddenzee, de overige 6 gebieden liggen in Zeeland (Oosterschelde, Grevelingenmeer en Veerse Meer). De gebieden worden afhankelijk van het soort visserij en seizoen wekelijks tot maandelijks bemonsterd. In 2 gebieden in de Oosterschelde liggen verwatergebieden. Deze gebieden zijn bedoeld voor de verwatering van mosselen en oesters, een (natuurlijk) proces om onder andere zand en slik te verwijderen uit de tweekleppige weekdieren. Jaarlijks wordt voor deze gebieden een seizoensbesluit genomen. Verwatergebieden die niet gebruikt worden vallen door middel van het seizoensbesluit onder het reguliere productiegebied en daarmee vervalt de bijzondere status. Chemische contaminanten Jaarlijks worden de productiegebieden gemonitord op een aantal zware metalen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK s), dioxinen en polychloorbifenyl (PCB s). E.coli De productiegebieden zijn ingedeeld in klassen, klasse A en B. Klasse A houdt in dat er aan lage E.coli gehalten voldaan moet worden, waardoor tweekleppige weekdieren uit deze gebieden geschikt zijn voor directe consumptie. Schelpdieren uit een klasse B gebied moeten eerst nog een processtap ondergaan (zuivering) om het E.coli gehalte naar beneden te brengen. In Nederland hebben alle productiegebieden een klasse A status, uitgezonderd het Veerse Meer (klasse B). Delen van 2 productiegebieden in de Oosterschelde zijn erkend als verwatergebieden en hebben tevens een klasse A status, waarbij enkel schelpdieren in/opgebracht mogen worden gebracht met een A status. Wordt er in een gebied een te hoog gehalte E.coli gemeten, boven de wettelijke EU normering, dan worden er in het gebied tijdelijke maatregelen genomen (declassering). Per bedrijf wordt 1 gebied per maand bemonsterd. Potentieel toxineproducerende fytoplankton en biotoxinen Er zijn veel soorten fytoplankton die door tweekleppige weekdieren worden gefilterd. Sommige soorten produceren (onder bepaalde omstandigheden) biotoxinen, giftige stoffen. De dieren hebben zelf geen last van deze giftige stoffen, maar kunnen wel een gevaar opleveren voor mensen die ze consumeren. Worden er potentieel toxinevormende fytoplankton boven de norm aangetroffen dan worden in het gebied tijdelijk maatregelen (besluit) genomen. Dit houdt in dat een ondernemer de tweekleppige weekdieren niet gelijk in de handel mag brengen, maar moet wachten op het eerstvolgende biotoxineresultaat of zelf moet monitoren op biotoxinen. Zijn de resultaten goed dan mag de partij op de markt worden gebracht. Worden biotoxinen in een gebied aangetroffen boven de norm dan wordt het gebied tijdelijk gesloten voor de visserij op tweekleppige weekdieren. Resultaten Verwatergebieden In 2015 zijn in de verwatergebieden 212 monsters genomen en geanalyseerd op E.coli. Er zijn geen overschrijdingen waargenomen. Wel zijn er voor 8 verwatergebieden 6 tijdelijke maatregelen (middels 6 besluiten) genomen door 4 incidenten die een mogelijk risico vormde voor de volksgezondheid. 2 keer betrof het een mogelijke aanwezigheid van biotoxinen (sluiting uit voorzorg), 1 keer een breuk van een kraan waarbij olie vrijkwam (sluiting) en 1 keer werden schelpdieren uit een klasse B productiegebied ingebracht in verwatergebieden (declassering). Elke tijdelijk besluit wordt apart ingetrokken, in totaal zijn in besluiten genomen. 1 besluit is nog niet ingetrokken. Daarnaast zijn 2 seizoensbesluiten genomen voor de verwatergebieden. Productiegebieden Chemische contaminanten In 2015 zijn in de productiegebieden 14 monsters genomen en geanalyseerd op chemische contaminanten. Er zijn geen overschrijdingen aangetroffen (tabel 1).

3 E.coli In 2015 zijn in de productiegebieden 912 monsters genomen en geanalyseerd op E.coli. Er zijn 7 tijdelijke maatregelen genomen (middels 6 besluiten) in 4 productiegebieden. De gebieden werden tijdelijk gedeclasseerd naar klasse B totdat uit bemonstering bleek dat weer aan klasse A voldaan werd (tabel 1). Bij de herbemonsteringen voldeden alle gebieden weer aan klasse A. Door intrekking van de maatregelen zijn in 2015 in totaal 13 besluiten genomen. 1 besluit werd in 2015 ingetrokken naar aanleiding van een maatregel uit Potentieel toxinevormende fytoplankton In 2015 zijn in de productiegebieden 325 monsters genomen en geanalyseerd op potentieel toxinevormende fytoplankton. In 3 productiegebieden zijn 4 tijdelijke maatregelen genomen (middels 7 besluiten), omdat potentieel toxinevormende fytoplankton was aangetroffen boven de norm (tabel 2). Door intrekking van de maatregelen zijn in 2015 in totaal 14 besluiten genomen. Biotoxinen In 2015 zijn in de productiegebieden 381 monsters genomen en geanalyseerd op mariene biotoxinen. Er zijn geen overschrijdingen aangetroffen. De actuele status met (tijdelijke) maatregelen per productiegebied zijn te raadplegen op de website van de NVWA. Zie Sanitair Schelpdier Onderzoek 2015 Pagina 3 van 5

4 Tabel 1 Chemische contaminanten in productiegebieden 2015 Productiegebied Zware metalen Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK s) Dioxinen en polychloorbifenyl (PCB s) Lood Cadmium Kwik Benzo[a]pyreen Chryseen Benzo[a]anthraceen Benzo[b]fluorantheen Som PAK4 Som van dioxinen (pg/g) Som van dioxinen en dioxineachtige PCB s (pg/g) Som van PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 138, PCB 153, PCB 180 (ng/g) Norm 1,5 1,0 0,5 5,0 30,0 3,5 6,5 75 Visserijzone noord binnen de 12-mijlszone 0,05 0,04 0,01 0,8 1,6 0,7 0,6 3,6 0,10 0,14 0,42 Visserijzone midden binnen de 12-mijlszone <0,05 0,03 0,01 0,6 1,1 0,5 0,4 2,5 0,09 0,12 0,31 Visserijzone zuid binnen de 12-mijlszone 0,09 0,06 0,01 0,7 1,7 0,7 0,5 3,6 0,19 0,35 1,54 Westelijke Waddenzee Noord 0,17 0,05 0,02 0,8 2,0 1,2 2,1 6,1 0,36 0,87 5,32 Westelijke Waddenzee Midden 0,16 0,05 0,02 0,7 2,2 1,2 2,1 6,1 0,38 0,85 5,28 Westelijke Waddenzee Zuid 0,15 0,06 0,02 0,6 1,8 1,1 1,5 5,0 0,34 0,72 5,02 Oostelijke Waddenzee Friese Wad 0,16 0,03 0,02 0,8 1,1 0,8 1,4 4,1 0,18 0,27 0,77 Oostelijke Waddenzee Groninger Wad 0,12 0,02 0,01 0,7 1,0 0,8 1,2 3,7 0,19 0,29 0,72 Grevelingenmeer 0,10 0,13 0,03 0,6 2,1 1,1 3,0 6,8 0,74 1,16 5,28 Veerse Meer 0,06 0,09 0,02 0,2 0,9 0,5 0,7 2,2 0,17 0,31 1,65 Oosterschelde Noord 0,10 0,05 0,02 0,7 2,2 1,1 2,4 6,4 0,56 1,01 5,62 Oosterschelde Midden 0,12 0,06 0,02 0,7 2,1 1,2 2,2 6,3 0,37 0,73 3,68 Oosterschelde West 0,15 0,05 0,02 0,7 2,0 1,2 2,4 6,2 0,43 0,96 5,34 Oosterschelde Oost 0,12 0,19 0,02 0,4 2,0 0,9 2,0 5,3 0,48 0,79 2,73

5 en uitgave van: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteitus Tabel 2 Overschrijdingen E.coli in productiegebieden 2015 Week overschrijding vastgesteld Productiegebied 32 Oosterschelde Noord 36 Oosterschelde Noord 36 Oosterschelde West 38 Oosterschelde West 38 Oostelijke Waddenzee Friese Wad 38 Grevelingenmeer 46 Oosterschelde Noord Tabel 3 Overschrijdingen potentieel toxinevormende fytoplankton in productiegebieden 2015 Week overschrijding vastgesteld Productiegebied Grevelingenmeer 36 Westelijke Waddenzee Midden Grevelingenmeer Visserijzone Noord binnen de 12-mijlszone Dit is een uitgave van: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit Catharijnesingel 59 Postbus AA Utrecht Februari 2016

Vergelijkbare documenten

Besluit maatregelen productiegebieden Westelijke Waddenzee Noord, Westelijke Waddenzee Midden en Westelijke Waddenzee Zuid (C)

Besluit maatregelen productiegebieden Westelijke Waddenzee Noord, Westelijke Waddenzee Midden en Westelijke Waddenzee Zuid (C) De Inspecteur-generaal van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit heeft,