Patiënteninformatie. PET-CT scan terTER_

Transcriptie

1 Patiënteninformatie PET-CT scan terTER_

2

3 Inhoudsopgave Pagina Onderzoek 4 Nucleaire geneeskunde 4 Voorbereiding 5 Extra voorbereiding voor patiënten met suikerziekte 6 Extra voorbereiding voor patiënten die een koolhydraatarm dieet moeten volgen 7 Melden 9 Onderzoek 9 Duur van het onderzoek 10 Nazorg 10 Mogelijke risico s en complicaties 10 Zwangerschap en borstvoeding 11 Uitslag van het onderzoek: 11 Bericht van verhindering 11 Afspraak 11 3

4 PET-CT scan U heeft een afspraak in Tergooi voor een onderzoek. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw verblijf in het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw onderzoek informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom een PET-CT. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterin vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Onderzoek Een onderzoek met een PET-CT is een gecombineerd onderzoek, waarmee veranderingen in de suikerstofwisseling kunnen worden aangetoond. Ontstekingsprocessen en tumoren hebben een verhoogde stofwisseling en kunnen met de PET-scan afgebeeld worden. Met de CT-scan kan de exacte locatie van de ontstekingsprocessen of tumoren worden bepaald. In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om een PET-CT scan te laten maken op de afdeling Nucleaire geneeskunde van Tergooi, locatie Hilversum. Nucleaire geneeskunde Nucleaire geneeskunde is een moderne vorm van onderzoek en behandeling die gebruik maakt van licht-radioactieve stoffen (isotopen genoemd). Radioactiviteit is altijd en overal aanwezig: in de bodem, in de lucht (kosmische straling), in ons voedsel, maar ook in onze eigen lichaamsweefsels. Bij dit onderzoek gebruiken we een geringe hoeveelheid kunstmatig geproduceerd radioactief suiker (Fluor-18 FDG) die via een bloedvat wordt ingespoten en die zich vervolgens in uw lichaam verspreidt. 4

5 Het wordt opgenomen op plaatsen waar de suikerstofwisseling verhoogd is. De hoeveelheid toegediende radioactieve vloeistof is klein en wordt via de nieren uitgescheiden. Deze folder beschrijft de gang van zaken bij het onderzoek, zoals het meestal verloopt. Het kan echter zijn dat de arts een iets andere methode kiest en het onderzoek dus iets afwijkt van wat hier beschreven staat. Voorbereiding Voor een goede beoordeling van het onderzoek is het van belang dat u het volgende in acht neemt. Wilt u, voordat u zich aanmeldt, eerst nog naar het toilet gaan? Het is belangrijk dat uw blaas leeg is. U moet nuchter zijn voor het onderzoek. Dat betekent: vanaf zes uur voorafgaand aan het onderzoek mag u niets meer eten en drinken; water drinken is wel toegestaan. Ook wordt u verzocht gedurende deze periode niet te roken. LET OP: in sommige gevallen krijgt u een flesje contrastmiddel (joxitalamine-zuur) mee: 1 uur voor uw afspraaktijd drinkt u 1000 ml (1 liter) water vermengd met het flesje dat u heeft meegekregen bij het maken van de afspraak. U kunt als het nodig is gewoon naar het toilet. In de 24 uur na het onderzoek dient u 2 liter vocht te drinken. Wanneer u sondevoeding gebruikt moet u dit minimaal zes uur voorafgaand aan het onderzoek vervangen door water. Vanaf 24 uur voor het onderzoek mag u geen zware lichamelijke inspanning meer doen, zoals fietsen, sporten en wandelen. Als u medicijnen gebruikt, kunt u deze op de normale tijden innemen met water. Voor patiënten met suikerziekte gelden aparte instructies (zie Extra voorbereiding voor patiënten met suikerziekte). Voor het onderzoek is het belangrijk dat u gemakkelijke en warme kleding draagt, waar geen metaal in is verwerkt (dus geen ritsen, drukknopen et cetera.). U kunt eventueel een pyjamabroek of joggingbroek meenemen. U kunt tijdens het onderzoek geen bh dragen. Laat u alle sieraden thuis. Haarspelden et cetera moeten voor het 5

6 onderzoek verwijderd worden. Gebitsprotheses dient u vlak voor het onderzoek uit uw mond te halen. Geen kukident of andere kleefpasta s gebruiken op de dag van het onderzoek. Neem eventueel ook voldoende verschoningen mee in geval van incontinentie of als u een stoma heeft. Neemt u iets te eten en drinken mee voor na het onderzoek. Heeft u last van claustrofobie of kunt u om een andere reden niet ontspannen blijven liggen, dan kunt u bij uw aanvragend arts om een kalmeringsmiddel vragen. U mag dan niet deelnemen aan het verkeer. Zorg dat er iemand is die u kan brengen en halen. Metalen in het lichaam (pacemakers, gewrichtsprothesen en dergelijke) ondervinden geen hinder van het apparaat. Extra voorbereiding voor patiënten met suikerziekte Bij gebruik van metformine: Op de dag van het onderzoek tot 48 uur na het onderzoek de metformine niet innemen. Vanaf 6 uur voorafgaand aan het onderzoek mag u niets meer eten, drinken of roken. Water drinken is wel toegestaan. Bij gebruik van andere tabletten: Onderzoek in de ochtend: geen ontbijt en geen medicatie innemen. Onderzoek in de middag: om 07:00 uur licht ontbijten en medicatie nemen, daarna niet meer eten tot na het onderzoek. Bij gebruik van insuline: Avond vóór of ochtend van het onderzoek uw dosis langwerkende insuline met 1/3 verlagen (Lantus, Levemir, Humuline NPH, Insulatard of Insuman basal ). Onderzoek voor 09:00 uur: geen ontbijt en geen kortwerkende insuline spuiten. Onderzoek tussen 09:00 uur en 12:00 uur: geen ontbijt en een halve dosis kortwerkende insuline spuiten. Onderzoek na 12:00 uur: voor 08:00 uur ontbijten en normale dosis kortwerkende insuline spuiten. Daarna niet meer eten en geen insuline meer spuiten. 6

7 Na het onderzoek mag u uw insuline en/of tabletten innemen en iets eten. Vergeet daarom niet uw medicijnen en iets te eten mee te nemen! Extra voorbereiding voor patiënten die een koolhydraatarm dieet moeten volgen Het koolhydraatarme dieet is een dieet wat u de 24 uur voorafgaand aan het onderzoek volgt. De voeding die u gebruikt moet zo min mogelijk koolhydraten bevatten. Koolhydraten zijn de verzamelnaam voor alle vormen van suiker in de voeding, zoals vruchtensuiker, zetmeel (brood, aardappel, pasta), suiker uit de suikerpot, honing en snoep. In onderstaand overzicht hebben wij voor u op een rijtje gezet welke producten u wel en niet mag eten of drinken. Tevens vindt u een voorbeeld van een dagmenu. Bij twijfel raadpleegt u de ingrediëntentoelichting op de verpakking. U vindt dit terug onder koolhydraten/ suikers. Drinken: Minimaal 1 liter water extra drinken. Wat mag u wel drinken: Koffie/thee zonder melk en suiker (geen oploskoffie van zakjes/poeder zoals cappuccino). Water Light frisdrank Wat mag u niet drinken: Suiker houdende frisdranken, energydranken, sportdranken of vruchtensappen. Melkproducten (ook geen ijs). Eten: Wat mag u wel eten: Heldere soep zonder vermicelli, rijst, noedels of ander bindmiddel. Vlees (ongepaneerd). 7

8 Vis (ongepaneerd). Eieren. Kaas, echter geen geitenkaas. Roomboter, margarine, halvarine. Bepaalde groenten (zonder saus met bindmiddel, paneermeel of beschuit): andijvie, asperges, bleekselderij, bloemkool, broccoli, courgette, sla, snijbonen, sperziebonen, spinazie, spruiten, witlof, wortelen, champignons, komkommer, ui, tomaat. Alle andere voedingsmiddelen moet u 24 uur laten staan! U moet nuchter zijn vanaf 6 uur voor het onderzoek, water drinken mag wel. Hoewel deze regels erg onvriendelijk lijken, is een goede voorbereiding erg belangrijk. Als de voorbereiding niet volgens de regels verloopt, is het onderzoek niet goed te beoordelen. Een voorbeeld van een dagmenu: Ontbijt: Gekookt of gebakken ei Plakjes kaas en/of vleeswaar Thee of koffie zonder suiker, zoetstof of melk Lunch: Diner: Tussendoor: Een schaaltje met sla, tomaat, komkommer Plakjes vleeswaar en/of kaas Gekookt of gebakken ei Heldere soep zonder vermicelli, rijst, noedels of ander bindmiddel Stukjes gebakken vlees, kip of vis (zonder paneermeel) Een portie gekookte groente en/of schaaltje rauwkost Thee, koffie zonder suiker, zoetstof of melk. Water, stukje kaas en/of vleeswaren 8

9 Melden De dag van het onderzoek meldt u zich tien minuten vóór de afgesproken tijd aan de balie van de afdeling Radiologie van locatie Hilversum. Van daaruit wordt u doorgestuurd naar de wachtruimte van de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Zodra u aan de beurt bent, roept de laborant u op. De wachtruimte van de afdeling Nucleaire Geneeskunde is beperkt qua ruimte. Uw eventuele begeleider wordt gevraagd om gedurende de tijd dat u het onderzoek ondergaat in de centrale hal van het ziekenhuis te wachten of naar huis/elders te gaan. Het is van groot belang dat u op tijd aanwezig bent. De radioactieve vloeistof is maar zeer kort werkzaam en is speciaal voor u besteld. Kunt u niet op de afgesproken tijd aanwezig zijn? Neem dan zo spoedig mogelijk contact met ons op. Het is van groot belang dat u telefonisch bereikbaar bent. De afspraak zal telefonisch worden bevestigd en in uitzonderlijke situaties zal de afspraak worden gewijzigd. Onderzoek De laborant roept u op uit de wachtruimte en brengt u naar een warme voorbereidingsruimte. Hier komt u op een bed te liggen om tot rust te komen en legt de laborant u uit hoe het onderzoek in zijn werk gaat. Vervolgens kunt u naar het toilet om te plassen. Er wordt een infuus ingebracht en met behulp van een vingerprik bepalen wij uw bloedsuiker. Via het infuus wordt de radioactieve vloeistof toegediend, hier krijgt u het niet warm van en u kunt er ook niet misselijk, akelig of slaperig van worden. De radioactieve vloeistof moet 60 minuten inwerken. Gedurende die tijd ligt u alleen in de voorbereidingsruimte en moet u zo ontspannen mogelijk liggen zonder te bewegen. U krijgt een deken om te voorkomen dat u het koud krijgt. Mocht u muziek willen luisteren tijdens de inwerktijd, dan dient u zelf een geluidsdrager en koptelefoon mee te nemen. Lezen is niet toegestaan tijdens de rusttijd. U wordt tijdens de inwerktijd van de radioactieve vloeistof via een camera in de gaten gehouden. Na de inwerktijd verzoekt de laborant u nogmaals om naar het toilet te gaan. Daarna neemt de laborant u mee naar de scanruimte en komt u op een 9

10 smalle tafel te liggen. Tijdens het maken van de scan blijft u zo rustig mogelijk liggen. U schuift een aantal keer door de scanner. De scanner maakt geen hard geluid en u wordt ook nu weer via een camera in de gaten gehouden. Wordt er ook een CT-scan met contrastmiddel gemaakt, dan krijgt u via het eerder geprikte infuus het contrastmiddel toegediend. Hiervan kunt u een warm gevoel krijgen, dit warme gevoel verdwijnt weer snel. Duur van het onderzoek Het totale onderzoek duurt twee uur. De voorbereiding en inwerktijd duren samen 1,5 uur, de PET-CT scan duurt 30 minuten. Het is niet mogelijk om een begeleider mee te nemen tijdens de inwerktijd van de radioactieve vloeistof en/of de scan. Nazorg Na het onderzoek kunt u zelfstandig naar huis. De rijvaardigheid wordt niet beïnvloed door de radioactieve vloeistof of het contrastmiddel dat wordt ingespoten ten behoeve van het onderzoek. Na het onderzoek kunt u gewoon eten en drinken. Als u contrastmiddel heeft gekregen dan dient u na het onderzoek in 24 uur 2 liter vocht te drinken. Mocht u een kalmeringsmiddel hebben gebruikt, dan kunt u niet zelfstandig naar huis. Tergooi TER-8070-nl Mogelijke risico s en complicaties De hoeveelheid radioactieve vloeistof die u krijgt toegediend bij dit onderzoek is erg klein. De ingespoten radioactiviteit verdwijnt vanzelf uit uw lichaam. U vormt geen stralingsgevaar voor uw omgeving. Allergische reacties komen uiterst zelden voor en alleen in zeer lichte mate. Het contrastmiddel wat voor de CT-scan wordt gebruikt is jodiumhoudend en heeft een zeer kleine kans op een allergische reactie. Mocht u allergisch zijn voor jodium moet u dit melden bij uw aanvragend arts en de laborant. Er bestaat een kleine kans op een bloeduitstorting door het aanprikken van een bloedvat, maar deze verdwijnt vanzelf na een paar dagen. 10

11 Zwangerschap en borstvoeding (Ongeboren) baby s zijn veel gevoeliger voor radioactieve straling dan volwassenen. Bent u zwanger of bestaat de kans dat u zwanger bent, neemt u dan contact op met uw behandelend arts. Uw behandelend arts kan overwegen een ander onderzoek te doen of het onderzoek uit te stellen tot na de zwangerschap. Geeft u borstvoeding? Stop met het geven van borstvoeding tot 12 uur na het onderzoek om uw kindje zo min mogelijk bloot te stellen aan de radioactieve straling. Afkolven is wel toegestaan. Het is geen probleem als iemand anders de afgekolfde voeding geeft. Uitslag van het onderzoek: De laborant verwerkt de verkregen beelden en stuurt deze door naar de nucleair geneeskundige. De nucleair geneeskundige verslaat het onderzoek en stuurt dit verslag naar uw behandelend arts. Bericht van verhindering Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd belt u dan zo snel mogelijk, maar uiterlijk één dag van te voren, de afdeling Radiologie/Nucleaire Geneeskunde, zodat er een andere patiënt in uw plaats kan komen. Dit kan via T Afspraak We verwachten u voor de PET-CT scan op de afdeling Radiologie/Nucleaire Geneeskunde van locatie Hilversum (volg de blauwe bordjes nr. 52) op: Naam patiënt(e) Geboortedatum patiënt(e) dag om uur. 11

12 T Locatie Blaricum Rijksstraatweg AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp