STI B AT. bovenbouw 2008/2009. Docentenkaart 2 (1 van 2) Verwerking

Transcriptie

1 STI B AT Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding Kopieer voor alle kinderen werkblad 2A, 2B en 2C. Zorg voor knip- en plakspullen en blanco papier. Leg enkele geschiedenislesboeken klaar. Lesdoel Kinderen kunnen zelf een tijdbalk maken op basis van de tien tijdvakken en leren gebeurtenissen in chronologische volgorde te zetten. Kinderen ontdekken dat verschillende tijdvakken en omstandigheden leiden tot andere zienswijzen en ideeën. Kinderen komen in aanraking met kenmerkende aspecten uit enkele tijdvakken door historische bronnen over recyclen te gebruiken. Kinderen zien welke redenen mensen hebben om te recyclen en waarom we tegenwoordig recyclen. Lesbeschrijving 1. Lees met de klas de inleiding op werkblad 2A. Lees nu klassikaal de berichten op werkblad 2B door. 2. Laat de kinderen of groepjes nu opdracht 1 lezen. U kunt een paar geschiedenislesboeken uitdelen of als naslag neerleggen ter ondersteuning. 3. U kunt de kinderen individueel of in groepjes laten werken. Deel knip- en plakspullen uit en geef ieder kind of groepje een blanco A4tje. De kinderen kunnen beginnen met het uitknippen van de symbolen. 4. Vervolgens laat u de kinderen opdracht 2 maken op werkblad 2C. 5. Bespreek afsluitend klassikaal waarom we batterijen inzamelen en recyclen. Bespreek hoe dat honderd jaar geleden was. Bespreek waarom recyclen goed is voor het milieu. Bijvoorbeeld, het verminderen van afval, minder schadelijke stoffen in het milieu, minder productie van goederen met nieuwe delfstoffen. ACHTERGRONDINFORMATIE Lege batterijen horen niet thuis in de vuilnisbak. Er kunnen stoffen inzitten die schadelijk zijn voor het milieu, zoals de zware metalen kwik, lood en cadmium. Deze brengen het milieu schade toe wanneer ze bij het huisvuil worden weggegooid. Daarom is het goed dat steeds meer mensen lege batterijen apart inleveren, gescheiden van het andere afval. Niet alleen de bekende penlite batterijen kunnen worden ingeleverd, maar ook knoopcellen en de accu s uit bijvoorbeeld mobiele telefoons, foto- en filmcamera s en snoerloos gereedschap. Oplaadbare batterijen gaan weliswaar langer mee dan batterijen voor eenmalig gebruik; op een gegeven moment functioneren ze echter ook niet meer goed en moeten eveneens op een verantwoorde manier worden afgedankt. Door lege batterijen apart in te leveren, spaart men niet alleen het milieu. In batterijen zitten namelijk metalen, die kunnen worden teruggewonnen voor hergebruik. Dat gebeurt tijdens het recyclingproces, waarbij metalen zoals nikkel, staal en zink uit de batterijen worden gehaald. Daarvan worden weer nieuwe producten gemaakt, zoals zinken dakgoten, vangrails, maar ook weer nieuwe batterijen. Van 25 miljoen kilo gerecyclede batterijen is daardoor over een periode van twaalf jaar 13 miljoen kilo bruikbare metalen teruggewonnen! Dat is een forse besparing op onze bodemschatten. Verwerking Laat de kinderen op de computer de drie educatieve bovenbouwspellen spelen: Batterijen Babylonië Kennisquiz Sudoku Ga daarvoor naar en volg de link educatieve spellen. Deze spelletjes zijn ook te downloaden voor offline computers. Download Stibat educatieve spellen Heeft u geen internetverbinding in de klassen op school, dan kunt u de educatieve spellen ook downloaden vanaf de website en installeren op elke gewenste computer. Ga op de Stibat-website naar het onderdeel Scholen. Klik rechts in beeld op Naar de educatieve spellen. Volg de instructies op het scherm.

2 STI B AT Docentenkaart 2 (2 van 2) ANTWOORDEN OPDRACHT 1 Tijd van jagers en boeren voor Christus Tijd van Grieken en Romeinen 3000 voor Christus 500 Bericht nummer 3 Tijd van monniken en ridders Tijd van steden en staten Bericht nummer 4 Tijd van ontdekkers en hervormers Bericht nummer 1 Tijd van regenten en vorsten Bericht nummer 1 Tijd van pruiken en revoluties Tijd van burgers en stoommachines Tijd van de wereldoorlogen Bericht nummer 5 ANTWOORDEN OPDRACHT 2 Bericht 1: Reden 3 Bericht 2: Reden 1 Bericht 3: Reden 4 Bericht 4: Reden 2 Bericht 5: Reden 3 ANTWOORDEN OPDRACHT 3 ANTWOORD OP VRAAG 1 In tijden van oorlog zijn veel producten schaars. In dit tijdvak gingen mensen op een creatieve manier op zoek naar mogelijkheden om spullen te recyclen. ANTWOORD OP VRAAG 2 In de Middeleeuwen had men nog geen batterijen. Ook de maatschappelijke opvattingen over het milieu en afvalverwerking waren anders van aard dan nu. Hergebruiken was vooral praktisch, goedkoper, of kwam voort uit schaarste. Recyclen vanuit milieuoverwegingen was toen niet aan de orde. ANTWOORD OP VRAAG 3 Er kunnen stoffen inzitten die schadelijk zijn voor het milieu. Door lege batterijen apart in te leveren, spaart men niet alleen het milieu. In batterijen zitten namelijk metalen, die kunnen worden teruggewonnen voor hergebruik. Tijd van televisie en computer nu Bericht nummer 2

3 werkblad 2A Inleiding Papier, glas, batterijen, en nog veel meer spullen kun je recyclen. Je kunt allerlei producten, of onderdelen ervan opnieuw gebruiken. We recyclen in Nederland zoveel mogelijk, omdat we daarmee het milieu minder vervuilen. Maar recyclen is niet alleen iets van deze tijd. Duizenden jaren geleden werd er al gerecycled door mensen. Daar waren verschillende redenen voor. Opdracht 1 Recyclen in tijdvakken Op dit blad zie je vijf recycleberichten met daaronder de symbolen van de tien geschiedenistijdvakken. Knip de symbolen uit en plak ze in de juiste volgorde op werkblad 2B. Schrijf achter elk symbool de naam en het jaartal van het juiste tijdvak. Het eerste tijdvak hebben we alvast voor je ingevuld. Denk je dat een van de berichten hoort bij een bepaald tijdvak, schrijf dan het cijfer van het bericht achter het juiste tijdvak. BERICHT 1 Nederlanders kwamen in opstand tegen de Spaanse koning. Tachtig jaar later kwam er pas een eind aan deze oorlog. Tijdens een oorlog ontstaat er een tekort aan allerlei materialen. Zeker als de oorlog zo lang duurt. Mensen gaan dan op zoek naar slimme manieren om dingen her te gebruiken. In de Tachtigjarige Oorlog werd het lood uit glas-in-loodramen van kerken hergebruikt. Het lood werd omgesmolten en er werden kogels van gemaakt. BERICHT 2 Sinds 1995 is er een wet over het inzamelen en recyclen van batterijen. Stibat geeft informatie over het recyclen van batterijen en helpt consumenten en bedrijven om batterijen in te zamelen. BERICHT 3 De Romeinen veroverden grote delen van Europa. De Romeinen vielen ook Nederland binnen. Met grote schepen kwamen ze over de Rijn ons land binnen. Ze kwamen met schepen vol met hout en stenen, om in Nederland steden en dorpen te bouwen. Dat was gemakkelijk, want de schepen konden stroomafwaarts ons land in varen. Tegen de stroom in varen was alleen niet mogelijk met deze schepen. Daarom werden de schepen in Nederland uit elkaar gehaald, zodat de Romeinen ook dit hout konden gebruiken om huizen te bouwen. Soms lieten ze de boten zinken om daarbovenop een stevige brug te bouwen. BERICHT 4 Tot in de Middeleeuwen schreven mensen op perkament. Dat lijkt wel op papier, maar dat is het niet. Perkament is gemaakt van gedroogde koeienhuid. Dat is een stuk duurder dan het gewone papier zoals we dat nu kennen. In de veertiende eeuw ontdekte men dat je van oude kleren (lompen) papier kunt maken. De lompen werden in water gelegd om te laten rotten. Met papiermolens werden de lompen tot fijne vezels gestampt. De vezels werden samengeperst tot vellen papier. Oude kleren zijn natuurlijk goedkoper dan koeienhuid en het was nog makkelijker ook. Recycling zorgde er dus voor dat er een goedkope vervanger voor perkament was. BERICHT 5 Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren heel veel producten duur of nauwelijks te krijgen. Zowel de Duitsers als de Nederlanders gebruikten spullen opnieuw. Metalen voorwerpen werden verzameld om nieuwe wapens van te maken. Kapotte parachutes werden gebruikt om weer kleren van te maken.

4 werkblad 2B Opdracht 1 - Recyclen in tijdvakken Zet de symbolen op de juiste plaats, vul de naam en de jaartallen van het tijdvak in, en kies indien van toepassing het juiste bericht voor Christus

5 werkblad 2C Opdracht 2 - Waarom recyclen? Er zijn verschillende redenen om te recyclen. Bijvoorbeeld omdat, 1. recyclen goed is voor het milieu. 2. recyclen goedkoper is. 3. recyclen zorgt voor spullen die nodig zijn. 4. recyclen handig is als je spullen hebt die je anders niet meer gebruikt. Lees de berichten nog eens door. Welke reden vind jij dat het beste past bij ieder bericht? Bericht 1 Reden Bericht 2 Reden Bericht 3 Reden Bericht 4 Reden Bericht 5 Reden Opdracht 3 Recyclen in het verleden en heden De redenen om te recyclen hebben te maken met het tijdvak waarin mensen leven. 1 - Leg in je eigen woorden uit waarom in de Tweede Wereldoorlog er veel werd gerecycled. 2 - Beredeneer waarom de mensen in de middeleeuwen geen batterijen inzamelden. 3 - Beschrijf kort waarom wij nu batterijen inzamelen.