28 mei Uitlokken en honoreren

Transcriptie

1 Verslag debat over interdisciplinariteit in het bètadomein 28 mei 2015 Uitlokken en honoreren Hoe schep je voorwaarden voor interdisciplinariteit? Met deze woorden leidde Decaan Karen Maex het debat in. Wat willen we van interdisciplinariteit? En welke consequenties heeft de concentratie op twee locaties hierop? We hebben immers in grote lijnen een profilering afgesproken die inhoudt dat de domeinen Fundamentals of Science en Science for Sustainability op het Science Park geconcentreerd worden en Information Sciences en Human Life Sciences op de Boelelaan. Wat verliezen we daardoor en wat winnen we? Op welke manier kunnen we die meerwaarde echt vormgeven? Studenten, docenten, onderzoekers uit alle hoeken van de faculteiten, zo n 40 in getal, voerden een levendige discussie met elkaar. Jacqueline Broerse deelde een aantal conclusies van een onderzoek over Interdisciplinariteit, waarvoor ze 20 afdelingshoofden en instituutsdirecteuren van de VU en de UvA heeft geïnterviewd. Over interdisciplinariteit wordt tijdens de interviews het volgende gezegd: Interdisciplinariteit: kan een bron van inspiratie zijn, stimuleert creativiteit kan maatschappelijke en onderzoeksvraagstukken oplossen die vanuit één discipline niet te beantwoorden zijn kan de kwaliteit van onderzoek en onderwijs bevorderen onderzoekers die breder kijken kunnen hun onderzoek beter verkopen

2 is een buzz word geworden, maar moet geen doel op zich zijn samenwerking is met name bèta bèta en zeer beperkt bèta-gamma en/of -alfa mono- multi- en interdisciplinair onderzoek kunnen elkaar aanvullen en stimuleren Stelling: Interdisciplinair onderzoek heeft gebrek aan diepte, interdisciplinaire onderzoekers zijn generalisten Over de stelling dat interdisciplinair onderzoek diepte zou ontberen wordt door de deelnemers verschillend gedacht. Er kan vervlakking optreden, maar interdisciplinair onderzoek kan ook fundamenteel zijn. Het is niet noodzakelijkerwijs toegepast onderzoek. Het kan ook duiden op een fase in de ontwikkeling van een nieuw onderzoeksveld. Publicatie van een artikel dat interdisciplinair is opgesteld is soms moeilijk als reviewers monodisciplinair zijn. Vanuit het perspectief van de monodisciplines is het niet specialistisch genoeg. Jacqueline somt een aantal factoren op die kunnen leiden tot interdisciplinariteit: Intrinsieke en extrinsieke factoren: Vanuit beide disciplines is er wetenschappelijk een meerwaarde Mogelijkheid om elkaar te ontmoeten Beschikbare budgetten, nadruk op valorisatie Individuele persoonlijkheid en interesse Verbetering positie PhD onderzoeker op de arbeidsmarkt Ondersteuning organisatie beloning, waardering Barrières Worlds apart : hoe verder uit elkaar, hoe moeilijker (taal, cultuur, routines) Tijd, geld energie Hiërarchie disciplines

3 Ontbreken gevoel van urgentie het gaat toch goed zo Niet de bereidheid hebben uit comfortzone te komen Gebrek aan prikkels (incentives) Onderzoekssysteem is nog niet erg ingesteld op interdisciplinariteit Jacqueline vraagt aan de zaal: Welke aspecten herken je? Er ontstaat een energieke discussie waarin onder andere onderstaande opmerkingen worden gemaakt. Veldbioloog: wij zien het juist als een pré als je iemand van een andere discipline naar je toko laat kijken. Dan krijg je altijd een nieuw antwoord. Binnen NWO is een commissie die meer vanuit bètawetenschappen de financieringsaanvragen gaat bekijken ipv via de oude disciplines. Dat zou de mogelijkheid voor interdisciplinair onderzoek om financiering te krijgen vergroten. Samen weer een bolletje worden (twee verschillende disciplines integreren zodanig dat een nieuwe discipline ontstaat) dingen laten ontstaan die uit zichzelf niet bij elkaar komen, zonder statisch te zijn, dat is het doel. De vraag moet zijn: welke factoren leiden tot interdisciplinariteit? Je doet het om vraagstukken op te lossen vanuit je vakgebied of maatschappij. Als je een interdisciplinaire studie volgt en een stage-aanvraag doet vragen de verschillende instellingen vaak wat je ermee kunt en wat je ermee kunt worden ; voor studenten is dat dan vaak lastig te beantwoorden. Als in het onderwijs docenten en studenten vanuit verschillende disciplines met elkaar samenwerken, kom je tot verrassende resultaten. Laat docenten uit verschillende disciplines samen onderwijs verzorgen. Jacqueline Broerse: Samenwerking intern bèta het sterkst: Wis-, Natuur- en Scheikunde, Informatica en Biologie hebben sterke banden De interactie met alfa- en gammawetenschappen is relatief gering

4 Information Science, Health Sciences, Science & Technology Studies en Environmental Sciences hebben wel meer die samenwerking in zich Binnen de UvA-VU samenwerking wordt interdisciplinariteit m.n. gestimuleerd in twee clusters: Gezondheid en Duurzaamheid Er zijn zorgen m.b.t. de opsplitsing van huidige afdelingen/instituten over beide locaties, zoals Natuurkunde, IvM en SILS doordat duurzaamheid naar Sciencepark gaat en gezondheid naar De Boelelaan Zuid Stelling: De relocatie onderzoeksgroepen in clusters met een bepaalde locatie levert meer mogelijkheden op voor interdisciplinair onderzoek? Op Roeterseiland heeft het niet tot meer samenwerking geleid, bij elkaar zitten leidt niet automatisch tot meer interdisciplinaire samenwerking en verschillende locaties doet niet automatisch afbreuk aan samenwerkingsmogelijkheden Sciencepark functioneert goed, nu één bibliotheek, je kunt makkelijk afspreken met diverse mensen Je moet ervoor oppassen dat bestaande verbanden niet uit elkaar worden getrokken Je kunt de samenwerking stimuleren door inhoudelijke debatten en lezingen te organiseren Vraag: Moet je als bètafaculteit interdisciplinariteit nastreven? Zet als faculteit wat harder in op thema s als Sustainability We kijken als FNWI nog te weinig naar de maatschappij: Wat kunnen we daarvoor doen met alle kennis en kunde die we hebben? Dan geef je niet alleen NWO-projecten ruimte Het zou goed zijn als er in aansluiting daarop meer interdisciplinaire onderzoeksplaatsen zouden komen

5 Jacqueline: In de opleidingen is meer interdisciplinariteit dan in onderzoek Niet te zwaar top down sturen is een veel gehoorde opmerking, maar het gaat niet vanzelf en het is belangrijk om een vruchtbare voedingsbodem te creëren Ontmoetingsplaatsen organiseren: talentclubs, pizzabijeenkomsten voor PhD s, postdocs, UD s etc. Aannamebeleid aanpassen: attitude is van belang, competenties Waarderingsstructuur aanpassen zodat andere uitkomsten meetellen voor een wetenschappelijke carrière Zichtbaarheid geven aan interdisciplinair onderzoek Bruggen bouwen tussen Sciencepark en Sciencepark Zuid Interdisciplinariteit gedijt bij een dynamische, flexibele organisatie Zaal: Organiseer onderzoekplaatsen rond interdisciplinaire thema s Organiseer sabbaticals om grote besluiten voor te bereiden en te verkennen voor een vakgroep Uitlokken en honoreren, maar niet van bovenaf sturen Haal interessante onderzoekers een bepaalde periode naar je toe rond een bepaald thema Flexibele labs met vaste core met visiting reseachers daar omheen Bedenk goed: welke thema s willen we adresseren? Interdisciplinariteit levert veel op, maar er moeten actief incentives ingezet worden wil het opkomen en goed onderhouden worden om blijvend resultaat op te leveren