Welkom. ADHeRo Presentaties. Panel. Karlijn Bunnig. S. Ramdas - onderzoekspresentatie R. Foppen - hiv positieve gids I. Mielitz - inzetten van peers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welkom. ADHeRo Presentaties. Panel. Karlijn Bunnig. S. Ramdas - onderzoekspresentatie R. Foppen - hiv positieve gids I. Mielitz - inzetten van peers"

Transcriptie

1 Welkom Karlijn Bunnig ADHeRo Presentaties S. Ramdas - onderzoekspresentatie R. Foppen - hiv positieve gids I. Mielitz - inzetten van peers Panel Sprekers en Ervaringsdeskundigen

2 GEFINANCIERD DOOR AIDS FONDS/PROJECT DOSSIERNUMMER KWALITATIEF ONDERZOEK ONDER ETNISCHE MINDERHEDEN (EM) IN NEDERLAND : HIV TESTGEDRAG EN ERVARINGEN MET HET HIV- BEHANDELINGSTRAJECT. Betrokken onderzoekers: dr. S. Ramdas (Medisch antropoloog - AMC) dr. A. Hogewoning (Dermatoloog - soa polikliniek GGD Amsterdam/AMC) dr. I.M. van Veen (Programmamanager - soa polikliniek GGD Amsterdam) dr. H. Götz (Arts maatschappij en gezondheid - gemeente Rotterdam) prof. dr. H. J. de Vries (Dermatoloog - AMC/GGD Amsterdam) Nationaal Congres Soa/Hiv/Seks 1 december 2016 Beurs van Berlage, Amsterdam

3 INHOUD Doel onderzoek Belang onderzoek Deelonderzoeken Belang resultaten

4 DOEL ONDERZOEK Bevorderen van hiv testgedrag van etnische minderheden (EM) in Nederland en het tijdig in zorg komen (en blijven) van hiv positieve personen.

5 BELANG ONDERZOEK EM met Sub Sahara Afrikaanse, Antilliaanse en Surinaamse afkomst behoren tot een van de grootste risicogroepen voor soa/hiv in Ned (Stichting hiv monitoring 2015) Moeilijk bereikbare groepen in Nederland en ander hoog inkomenslanden (Blondell et al. 2015) Maken onvoldoende gebruik van mogelijkheden tot testen op hiv (Blondell et al. 2015/ amase studie 2015) Niet testen op hiv is gecompliceerd en gerelateerd aan diverse factoren Diverse interventie programma s gericht op doelgroepen, maar bereiken risicogroep heteroseksuelen onder EM niet of onvoldoende (Van Aar et al. 2014, Woestenberg et al. 2015:2, Op de Coul et al. 2015). Waarom niet? Aandacht voor de specifieke culturele diversiteit binnen EM in Nederland ontbreekt.

6 BELANG Nuances in contexten noodzakelijk voor interventie programma s Barrières en motivaties kunnen wisselend positief of negatief zijn (Maartens 2013, Blondell et al. 2015) Niet soa-poli bezoekers Soa-poli bezoekers Opleiding? Verblijfsstatus? Sekse? Leeftijd? 1 e of 2 e generatie? Surinamers, Antillianen of Afrikanen? (Welke culturele groep?) Homogene zorgaanbod soapolikliniek Barrière vanwege associatie met soa/hiv en daaraan gerelateerde stigma, taboe discriminatie Motivatie vanwege zekerheid op de expertise van gezondheidswerkers

7 DEELONDERZOEKEN

8 DEELONDERZOEK 1: WAAROM WEL OF NIET TESTEN OP HIV? PERCEPTIES OVER HIV, SEKSUEEL GEDRAG EN HULPZOEKGEDRAG VAN HETEROSEKSUELE SURINAAMSE, ANTILLIAANSE EN SUB SAHARA AFRIKAANSE BEZOEKERS VAN SOA-POLIKLINIEKEN IN AMSTERDAM, DEN HAAG EN ROTTERDAM Thema s: Algemeen profiel ( o.a. extra aandacht voor culturele achtergond) Seksuele partners en soort seks Condoomgebruik (wel/ niet en motivatie) Wel of geen hiv test (motivatie, eerdere testen) Perceptie van en kennis over hiv Barrières om te testen Hoe personen in de gemeenschap het beste te bereiken

9 DEELONDERZOEK 2: WEL OF NIET TESTEN OP HIV? KENNIS OVER HIV, SEKSUEEL GEDRAG EN BESLUITVORMING RONDOM HIV TESTEN ONDER NIET-SOA POLI BEZOEKERS VAN SURINAAMSE AFKOMST IN NEDERLAND Thema s: Algemeen profiel ( o.a. extra aandacht voor culturele achtergond) Seksuele partners en soort seks Condoomgebruik (wel/ niet en motivatie) Wel of geen hiv test (motivatie, eerdere testen) Perceptie van en kennis over hiv Barrières om te testen Hoe personen in de gemeenschap het beste te bereiken

10 DEELONDERZOEK 3: IK HEB HIV, WAT NU? LATE DIAGNOSE VAN HIV, ERVARINGEN VAN HIV- POSITIEVE SURINAAMSE NEDERLANDERS MET HET HIV-BEHANDELINGSTRAJECT EN GEÏDENTIFICEERDE BEHOEFTEN. Specifieke etnische/ culturele groep Persoonlijk verhaal m.b.t. seks en seksualiteit Motivaties tot en barrières bij testen op hiv Ervaringen rondom uitslag Behoeften na horen positief resultaat Ervaring met behandelingstraject Therapie trouw Percepties en kennis over hiv Hoe anderen het beste te bereiken

11 BELANG RESULTATEN? Bereikbaarheid: (bewust zijn van en inspelen op culturele diversiteit: vb Surinamers (Creolen, Hindostanen, Javanen, mix etc) eigen kringen In informatie programma s: kennis over hiv/ behoeften info meenemen Bespreekbaar maken van enkele sleutelaspecten die testen op hiv belemmeren ( eerlijkheid: jezelf <-> anderen, multiple seksuele relaties, complicaties en hoe daarmee om te gaan, gezondheid als prioriteit, kwestie zekerheid over hiv status als nooit getest, feiten over hiv)

12 TOT SLOT Dataverzameling en analyse zijn nog gaande.. Vragen, opmerkingen en suggesties? Interesse in onderzoeksresultaten?

13 HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT!

14 De hiv positieve gids Samen op weg van diagnose naar behandeling Reina Foppen 1 december 2016

15 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Wat is het probleem? Vertraging tussen hiv diagnose en in behandeling komen van mensen met een migratie-achtergrond Ontkenning (onzekerheid en angst voor de toekomst, dus liever niet weten, dan bestaat het niet) Risico op verdwijnen na positieve hiv test Depressie en sociaal isolement (met als gevolg: problemen met therapietrouw)

16 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Het zijn net mensen. Ook nette mensen hebben hiv. Hiv discrimineert namelijk niet. Maar mensen doen dat wel.

17 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Wat houdt mensen tegen? Oude beelden en angst-informatie over aids. Stigma is hardnekkig Taboe onderwerpen: seks, ziekte en dood Hiv/aids wordt direct geassocieerd met zonde Sociale druk en/of controle is groot; risico op uitstoting is realiteit. Opeens zit je aan de andere kant. De kant waarheen je zelf de vinger gewezen hebt.

18 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Wat kan een peer bieden? Positieve identificatie met iemand die al langer leeft met hiv hé, jij ziet er heel normaal uit! `

19 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Wat doet een gids? Luisterend oor bieden, (tijdelijk) alternatief sociaal netwerk en brug naar onderling contact/steun Meelopen in traject naar hiv behandeling, delen van eigen ervaringen (behandeling, therapietrouw, aangaan relaties, vertellen of niet, reacties) Duiden van informatie van zorgverlener en internet, vanuit iemand die weet HOE het is om te leven met hiv en die succesvol wordt behandeld.

20 EXPERTS IN LEVEN MET HIV

21 EXPERTS IN LEVEN MET HIV (Inter-)nationale voorbeelden Kenia: Na het doktersbezoek, gesprek met peercounselor standaard aangeboden San Francisco: peer navigators als betaalde functie in zorg voor mensen met hiv 20 jaar ervaring peer-counseling en face-to-face contact in community (Hiv Vereniging) Contact met peers wordt door hiv-consulenten o.a. met ShivA en St. Mara gerealiseerd.

22 EXPERTS IN LEVEN MET HIV En hoe slaan we de brug? Tussen informele en formele zorg (huisartsen, testlocaties, behandelcentra): Betrouwbaarheid en kwaliteit bieden; selectie, training gidsen, vrijwilligersovereenkomst, VOG Doorverwijzing die aansluit bij praktijk van testlocatie, aanvraag gids via matchmaker die opvolgt binnen 3 werkdagen Matchmaker maakt zichzelf bekend (persoonlijk contact en betrouwbaarheid is een key to success )

23 EXPERTS IN LEVEN MET HIV En hoe slaan we de brug? naar de persoon met hiv: Gidsen zijn gewoon aardige en goed getrainde mensen met hiv, cultuursensitief, kunnen empathisch luisteren en hebben een breed referentiekader (oordelen niet, adviseren niet) Persoon met hiv wordt direct benaderd voor het maken van een afspraak voor face-to-face contact De gidsen worden in de eigen community niet herkend als mensen met hiv, zijn dus veilig

24 EXPERTS IN LEVEN MET HIV De gids heeft geen andere agenda dan empowerment van de persoon die begeleid wordt

25 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Wanneer is de gids klaar? Vanaf het begin is duidelijk gemaakt dat het een tijdelijke relatie is. Het stopt na 2-3 maanden Als de persoon met hiv de weg weet in de formele hiv zorg en onder behandeling is Wanneer dan langer peer begeleiding nodig is, komt dat van een PKB Maatje of Positive Sister De weg naar de informele zorg is gewezen: Workshopreeks Positief Leven, FB groepen, websites, apps, contact en ontmoeting met anderen met hiv

26 EXPERTS IN LEVEN MET HIV Op weg naar een lang en gezond leven met hiv

27 Maatjesprojecten workpackage 3 Positive Sisters (PS) Positieve Krachten Bundelen (PKB)

28 Wat kunnen we nu al kunnen bieden?

29 Experiment: steun direct na diagnose

30 ADHeRo

31 Winst door ADHeRo

32 Vragen voor de sprekers

33 Panel Voorstellen Wie ben je? Voor welke organisatie(s) zet je je in? Voor welke mensen kun jij iets betekenen? Wat heeft jou gemotiveerd om dit werk te gaan doen?

34 Eigen ervaring Wat heeft jou geholpen om te leren leven met hiv? Wat heb je toen zelf gemist?

35 Mooie momenten en moeilijkheden Kan je zowel een voorbeeld noemen van een mooi moment als een voorbeeld van een moeilijk moment in de begeleiding van iemand met hiv?

36 Vroeg erbij zijn Wat heeft, volgens jou, iemand met hiv eraan om snel na de hiv diagnose in zorg te komen?

37 Toekomst Hoe zou jij de hiv zorg graag georganiseerd zien? Wat kun jij daar aan bijdragen?

38 Vragen van publiek aan panel

39

THE WAY FORWARD. Soa Aids Nederland en etnische minderheden. Onze koers voor (Samenvatting) Opmaak CMYK.indd :11

THE WAY FORWARD. Soa Aids Nederland en etnische minderheden. Onze koers voor (Samenvatting) Opmaak CMYK.indd :11 THE WAY FORWARD Soa Aids Nederland en etnische minderheden Onze koers voor 2015-2018 (Samenvatting) Opmaak-02-11-15-CMYK.indd 1 02-11-15 14:11 Inhoudsopgave Soa Aids Nederland 3 Doelen en activiteiten

Nadere informatie

Community / Etnische websites

Community / Etnische websites Community / Etnische websites Jos Poelman, Programma Jongeren Soa Aids Nederland Nationaal Congres Soa* Hiv* Seks* 1 dec. 2014 Community / Etnische websites Voorbeelden: Maroc.nl, Hababam.nl, Kitatin.com,

Nadere informatie

Soa- poli Kennemerland

Soa- poli Kennemerland Soa- poli Kennemerland PATIENTENinformatie SOA POLI KENNEMERLAND De SOA-poli Kennemerland is een laagdrempelige voorziening die bedoeld is als aanvulling op de reguliere huisartsenzorg. De SOA-poli is

Nadere informatie

Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM)

Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM) Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM) Dr Kristien Wouters, Dr Christiana Nöstlinger Instituut voor Tropische Geneeskunde / Helpcenter ITG Avondseminarie

Nadere informatie

Jaarcijfers 2012. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland. GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid

Jaarcijfers 2012. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland. GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid Juni 2013 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid

Nadere informatie

Zorgen met elkaar, voor elkaar. Empoweren van migranten met Hiv.

Zorgen met elkaar, voor elkaar. Empoweren van migranten met Hiv. Zorgen met elkaar, voor elkaar. Empoweren van migranten met Hiv. Workshop Soa Hiv Seks Congres 2014 Truus Mulder Mantelzorg NOPPAL als organisatie Hoe bereiken wij de mensen? Wat doen we voor ze en met

Nadere informatie

Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam

Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Zuidoost om zich bij de Soa-polikliniek van de GGD Amsterdam te laten Testen op Soa s en Hiv A Qualitative Research

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Zorg en sport

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Zorg en sport Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Zorg en sport Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel 19.04.2017 Onderwerp Initiatiefvoorstel van de raadsleden

Nadere informatie

Oproep tot het indienen van voorstellen

Oproep tot het indienen van voorstellen Oproep tot het indienen van voorstellen Subsidieronde vernieuwingsprojecten in Nederland 2015 Contactpersoon Ronald Berends Pagina 1 van 9 Documentnummer 20140907/RBE/RAP Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 2.

Nadere informatie

Jaarcijfers 2013. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland

Jaarcijfers 2013. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ April 2014 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en

Nadere informatie

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine SEXPERT II Studie bij Vlamingen van Turkse origine Introductie Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Hoe? Deelnemers toevallig uitgekozen Interviews bij respondenten thuis Drietalige

Nadere informatie

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ?

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? De afdeling seksuele gezondheid heeft als taken het bestrijden van soa, bevorderen van seksuele gezondheid onder jongeren onder

Nadere informatie

Kwalitatief onderzoek preventie en communicatie. jonge MSM. Onderzoek naar het verbeteren van hiv- en soa-preventie en communicatie gericht op

Kwalitatief onderzoek preventie en communicatie. jonge MSM. Onderzoek naar het verbeteren van hiv- en soa-preventie en communicatie gericht op Kwalitatief onderzoek preventie en communicatie jonge MSM Onderzoek naar het verbeteren van hiv- en soa-preventie en communicatie gericht op jonge MSM In samenwerking met: Achtergrond en doel onderzoek

Nadere informatie

CHEMSEX VAN SIGNALEN NAAR INTERVENTIES

CHEMSEX VAN SIGNALEN NAAR INTERVENTIES Nationaal Congres Soa Hiv Seks 1 December 2017, Beurs van Berlage Voorzitter: Ingrid Bakker Chemsex team - Mainline Definitie chemsex 'Het gebruik van (een combinatie van) middelen door MSM met de specifieke

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Met behulp van het Onder vier ogen stappenplan Dr Sarah Swannet en seksuoloog Ruth Borms 1 Overzicht DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 DEEL 4 Welkom en start Onder vier ogen

Nadere informatie

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2016

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2016 SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2016 WIE ZIJN WIJ? De afdeling Seksuele Gezondheid onderzoekt en behandelt seksueel overdraagbare aandoeningen (soa). Deze GGD-voorziening is aanvullend op die van de huisartsenzorg.

Nadere informatie

Naar een meer doelmatig soa-testbeleid

Naar een meer doelmatig soa-testbeleid Naar een meer doelmatig soa-testbeleid Subtitle Inhoud 1. GGD soa-poliklinieken 2. Stijging uitgaven soa-testen 3. Effect nieuwe maatregel 4. Bevorderen doelmatigheid 5. Tot slot 3 Soa-zorg in Nederland

Nadere informatie

Jaarverslag Regionaal soa centrum Den Haag

Jaarverslag Regionaal soa centrum Den Haag Jaarverslag 2015 Regionaal soa centrum Den Haag Jaarverslag 2015 Regionaal soa centrum Den Haag 1 Mei 2016 Jaarverslag 2015 Regionaal soa centrum Den Haag Inhoudsopgave Jaarverslag 2015 Fout! Bladwijzer

Nadere informatie

OMGAAN MET DISCRIMINATIE

OMGAAN MET DISCRIMINATIE OMGAAN MET DISCRIMINATIE Diversiteit: 19 beschermde criteria bepaald door de wet 10/5/2007 Leeftijd Seksuele geaardheid Burgerlijke staat Geloof of levensbeschouwing Vermogen Politieke overtuiging Taal

Nadere informatie

Jaarcijfers 2013 Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland

Jaarcijfers 2013 Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ 1 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid,

Nadere informatie

1401 SOA Factsheet.indd :02

1401 SOA Factsheet.indd :02 1401 SOA Factsheet.indd 1 16-01-14 17:02 Soa Aids Nederland heeft een nieuwe strategie ontwikkeld voor de periode 2013-2018 om het aantal hiv- en soa-infecties onder MSM (mannen die seks hebben met mannen)

Nadere informatie

Onderzoek Veilig of niet?

Onderzoek Veilig of niet? Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking

Nadere informatie

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN

Nadere informatie

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop.

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop. Deze taalwijzer is een hulpmiddel voor mensen die schrijven over hiv en/of aids. Net zoals taal verandert zullen we deze taalwijzer ook constant updaten. Voor vragen over het gebruik van bepaalde termen

Nadere informatie

De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes

De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes Naam presentator 1-12-2016 De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes Anne koldenhof Charlie van de Weijden Wim Niessen

Nadere informatie

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop.

achtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop. Deze taalwijzer is een hulpmiddel voor mensen die schrijven over hiv en/of aids. Net zoals taal verandert zullen we deze taalwijzer ook constant updaten. Voor vragen over het gebruik van bepaalde termen

Nadere informatie

Nationaal Actieplan. Soa, hiv en seksuele gezondheid. Doelstellingen

Nationaal Actieplan. Soa, hiv en seksuele gezondheid. Doelstellingen Nationaal Actieplan Soa, hiv en seksuele gezondheid Doelstellingen Pijlers actieplan Seksuele vorming Preventie opsporing en behandeling van soa Preventie opsporing en behandeling van hiv Preventie van

Nadere informatie

Niet-pluis gevoel & tijdig signaleren

Niet-pluis gevoel & tijdig signaleren Niet-pluis gevoel & tijdig signaleren Bij het tijdig signaleren van dementie is laagdrempelige informatie en voorlichting over de ziekte van groot belang. Begrijpelijke publieksinformatie voor mensen met

Nadere informatie

Relaties 2.0. Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde

Relaties 2.0. Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde Tom Platteau Relaties 2.0 Tom Platteau Instituut voor Tropische Geneeskunde 3 Relaties Traditioneel: monogamie In realiteit is niet iedereen altijd monogaam Meer openheid voor niet-traditionele relatievormen

Nadere informatie

Redenen voor preventie. A) Jaarlijks worden nog steeds miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV In 2007 werden 2.5 miljoen mensen geïnfecteerd

Redenen voor preventie. A) Jaarlijks worden nog steeds miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV In 2007 werden 2.5 miljoen mensen geïnfecteerd Redenen voor preventie A) Jaarlijks worden nog steeds miljoenen mensen geïnfecteerd met HIV In 2007 werden 2.5 miljoen mensen geïnfecteerd UNAIDS, Global Report, 2008 Redenen voor preventie B) Aangezien

Nadere informatie

Juni Samenstelling: Met dank aan: Vormgeving: Editing:

Juni Samenstelling: Met dank aan: Vormgeving: Editing: GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Hollands Midden Dienst Gezondheid & Jeugd Zuid- Holland 1 Jaarcijfers 2016 Juni 2017 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid, infectieziektebestrijding

Nadere informatie

BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN

BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN APRIL 213 INHOUD Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 212 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de soa-centra, aangiftecijfers,

Nadere informatie

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam 2007 2011 Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus - Hepatitis B (HBV) bij Turkse Nederlanders - Vooronderzoek

Nadere informatie

Zelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten

Zelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid is: Het zelf realiseren van een acceptabel niveau op belangrijke domeinen

Nadere informatie

Jaarcijfers 2014. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland

Jaarcijfers 2014. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ April 2015 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en

Nadere informatie

PRODUCTENGIDS. Seksuele gezondheid

PRODUCTENGIDS. Seksuele gezondheid PRODUCTENGIDS Seksuele gezondheid SEKSUELE GEZONDHEID BELANGRIJK? JAZEKER! Een aantal feiten* op een rij: Seksueel actieve jongeren communiceren onvoldoende over gebruik van condooms. Een kleine groep

Nadere informatie

Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen

Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Wat is HIV, wat is aids en wat zijn de gevolgen tijdens de zwangerschap HIV is het virus dat de ziekte aids veroorzaakt. HIV kan op meerdere manieren

Nadere informatie

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal

Nadere informatie

Factsheets Schorer Monitor 2008

Factsheets Schorer Monitor 2008 # $$$"# Factsheets 1: Mannen met hiv 2: Testen op hiv en soa 3: Vaste partners 4: Losse sekspartners 5: Leefstijlen 6: Jonge mannen 7: Mannen met hoog risicogedrag Deze factsheets zijn gebaseerd op gegevens

Nadere informatie

Outreach testen activiteiten binnen hiv en soa bestrijding in Amsterdam

Outreach testen activiteiten binnen hiv en soa bestrijding in Amsterdam Outreach testen activiteiten binnen hiv en soa bestrijding in Amsterdam Susanne Drückler Martijn van Rooijen, Bart-Jan Mulder, Kees de Jong, Marianne Craanen Maaike van Veen Niet gepubliceerde data 2015

Nadere informatie

WEEK VAN DE LIEFDE Mini Symposium Migrantenjongeren en seksualiteit

WEEK VAN DE LIEFDE Mini Symposium Migrantenjongeren en seksualiteit WEEK VAN DE LIEFDE Mini Symposium Migrantenjongeren en seksualiteit Organisatie: GGD Den Haag Presentatie: Bram Tuk PHAROS b.tuk@pharos.nl Week v.d. Liefde 15-2-2012 Bram Tuk Doel Kennis Motivatie Reflectie

Nadere informatie

Hiv/aids Verpleegkundig perspectief

Hiv/aids Verpleegkundig perspectief Hiv/aids Verpleegkundig perspectief Geert Peuskens Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 7 15 april 2008 www.itg.be rubriek Onderwijs & Training Reden hospitalisaties Laattijdige diagnose

Nadere informatie

Seksuele gezondheid in Nederland 2017

Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.

Nadere informatie

Regionaal soa-centrum Den Haag

Regionaal soa-centrum Den Haag Regionaal soa-centrum Den Haag Epidemiologisch jaarverslag 212 D. Spitaels, arts infectieziektebestrijding GGD Den Haag J.M. Brand, soa-arts GGD Den Haag M. Keetman, epidemiologisch onderzoeker GGD Den

Nadere informatie

Onderzoek Wereldproblemen en Seks

Onderzoek Wereldproblemen en Seks Onderzoek Wereldproblemen en Seks 1V Jongerenpanel 24 oktober 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met dance4life, gehouden van 15 tot en met 23 oktober 2014, deden 1641 jongeren

Nadere informatie

Begeleiding van HIV-patiënten

Begeleiding van HIV-patiënten Symposium Up-to-Date in Infectieziekten Zaterdag 11 februari 2012 Begeleiding van HIV-patiënten Anneleen Lijnen Nurse physician assistant Dienst Infectieziekten 1) Voorstelling Verpleegkundige Ondersteuning

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Kanker en Seksualiteit. COLONCARE Seksualiteit

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Kanker en Seksualiteit. COLONCARE Seksualiteit Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel Kanker en COLONCARE INHOUDSOPGAVE Kanker en seksualiteit... 3 Een moeilijke periode... 4 Extra ondersteuning... 5 Contact met lotgenoten... 6 2 Kanker

Nadere informatie

PATIËNTENINformATIE SoA-PoLI Werkwijze SoA-consult

PATIËNTENINformATIE SoA-PoLI Werkwijze SoA-consult Soa-poli PATIËNTENinformatie SOA-POLI De SOA-poli van het Kennemer Gasthuis is een laagdrempelige voorziening die bedoeld is als aanvulling op de reguliere huisartsenzorg. Op de SOA-poli kunt u terecht

Nadere informatie

Verslag Expertmeeting over hiv en soa bij LHBT & MSM Expertmeeting over onderzoek naar risico s op en bescherming tegen hiv en soa bij LHBT en MSM

Verslag Expertmeeting over hiv en soa bij LHBT & MSM Expertmeeting over onderzoek naar risico s op en bescherming tegen hiv en soa bij LHBT en MSM Verslag Expertmeeting over hiv en soa bij LHBT & MSM Expertmeeting over onderzoek naar risico s op en bescherming tegen hiv en soa bij LHBT en MSM Datum: 11 december 2014 Aanwezig: Ard van Sighem (Stichting

Nadere informatie

Allereerst wil ik graag de organisatoren bedanken voor de gelegenheid om wederom in vogelvlucht een globaal overzicht met u te kunnen delen van

Allereerst wil ik graag de organisatoren bedanken voor de gelegenheid om wederom in vogelvlucht een globaal overzicht met u te kunnen delen van 1 2 Allereerst wil ik graag de organisatoren bedanken voor de gelegenheid om wederom in vogelvlucht een globaal overzicht met u te kunnen delen van onderzoek zoals dit tijdens het recente NCHIV congres

Nadere informatie

Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag

Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag epidemiologisch bulletin, 9, jaargang, nummer 1 Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag A.P. van Leeuwen, M.P.H. Berns Eind is het Regionaal soa-centrum Den Haag 1 geopend op het terrein van het Medisch

Nadere informatie

SoaSense. Thermometer 2010 GGD en Oost-Nederland

SoaSense. Thermometer 2010 GGD en Oost-Nederland SoaSense Thermometer 1 GGD en Oost-Nederland Risicogroepen steeds beter bereikt Met genoegen bieden wij u de tweede SoaSense Thermometer van Oost- Nederland (Gelderland en Overijssel) aan. Dit jaar met

Nadere informatie

MSM Outreachdag

MSM Outreachdag MSM Outreachdag 2016-2017 Utrecht, 2 februari 2017 Programma Ochtendprogramma (9:45-12:00) 9:45-10:00: Opening door dagvoorzitter Febe Deug: Soa-cijfers over MSM 10:00-11:20: Plenaire presentaties inclusief

Nadere informatie

Effect publieksvoorlichting

Effect publieksvoorlichting Effect publieksvoorlichting Inleiding Om het effect van de voorlichtingsbijeenkomsten te kunnen meten is gevraagd aan een aantal deelnemers aan deze bijeenkomsten om zowel voorafgaand aan de voorlichting

Nadere informatie

MOSAIC studie Informatiebrief voor cases

MOSAIC studie Informatiebrief voor cases 1 MOSAIC studie Informatiebrief voor cases Informatiebrief betreffende het onderzoek (MOSAIC studie): de gevolgen van acute hepatitis C virus infectie bij HIV positieve en HIV negatieve mannen die seks

Nadere informatie

DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN HET WERKGEBIED VAN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND

DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN HET WERKGEBIED VAN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN HET WERKGEBIED VAN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND METHODEN In 2016 2017 hebben zo n 20.500 jongeren van 12 tot en met 24 jaar in Nederland een online vragenlijst ingevuld

Nadere informatie

Een nationaal hepatitis plan voor Nederland

Een nationaal hepatitis plan voor Nederland Een nationaal hepatitis plan voor Nederland 1 PROF. DR. JAN HENDRIK RICHARDUS AFDELING MAATSCHAPPELIJKE GEZONDHEIDSZORG ERASMUS MC, ROTTERDAM Disclosure belangen spreker 2 (potentiële) belangenverstrengeling:

Nadere informatie

Stigma rondom hiv anno 2018 nog steeds niet verdwenen

Stigma rondom hiv anno 2018 nog steeds niet verdwenen Stigma rondom hiv anno 2018 nog steeds niet verdwenen Foto-expositie toont het nog altijd heersende stigma rondom hiv in Nederland Afstand houden, vermijden, overdreven hygiënische maatregelen en ongemakkelijke

Nadere informatie

Handreiking Seksualiteit

Handreiking Seksualiteit Handreiking Seksualiteit Mannelijke seksualiteit speelt een centrale rol in belangrijke maatschappelijke vraagstukken rondom seksualisering, pornoficatie, en grensoverschrijdend gedrag. Emancipatiebeleid

Nadere informatie

SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN)

SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN) SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN) Geneeskundige dagen van Antwerpen 16 september 2017 Dr Tine Cornelissen Ghapro vzw Dr Karen Smets Huisarts/Domus Medica In de praktijk Ik had me graag eens helemaal laten

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 2 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Figuur 1 Aantal deelnemers naar geslacht en leeftijd 75 t/m 85 jaar 1 Over welke cijfers hebben

Nadere informatie

Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee?

Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? voor mensen met een eetprobleem en hun naasten Eetproblematiek in cijfers Helaas komen eetproblemen en -stoornissen nog steeds veel voor in Nederland

Nadere informatie

Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010

Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 Seksualiteit Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 In de gezondheidsenquête is een aantal vragen opgenomen over seksuele gezondheid 1. Friezen van 19 tot en met

Nadere informatie

Soa Aids Nederland. The Way Forward. Koersdocument Etnische Minderheden Periode 2015-2018

Soa Aids Nederland. The Way Forward. Koersdocument Etnische Minderheden Periode 2015-2018 Soa Aids Nederland + The Way Forward Koersdocument Etnische Minderheden Periode 2015-2018 The Way Forward Koersdocument Etnische Minderheden Periode 2015-2018 Inhoud 1. Woord vooraf 5 2. Inleiding 6 2.1

Nadere informatie

Weerbaarheid: opkomen voor jezelf Cursus MEE Zuidoost-Brabant? Opkomen voor jezelf Training Samenwerking van GGD BZO, OCGH Advies en GGZ Oost-Brabant

Weerbaarheid: opkomen voor jezelf Cursus MEE Zuidoost-Brabant? Opkomen voor jezelf Training Samenwerking van GGD BZO, OCGH Advies en GGZ Oost-Brabant (4-12) Lentekriebels Aandacht voor normen en waarden rondom relaties en Les programma's GGD BZO (4-12) Uitleenmaterialen Smoor! Een interactieve, muzikale theatervoorstelling Aandacht voor normen en waarden

Nadere informatie

Testen op HIV, ja of nee?

Testen op HIV, ja of nee? Afdeling Verloskunde, locatie AZU Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Wat is HIV, wat is aids en wat zijn de gevolgen tijdens de zwangerschap. HIV is het virus dat de ziekte aids

Nadere informatie

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda

Nadere informatie

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS Pasop vzw 1 KERNBOODSCHAP Sekswerkers: zeer gevarieerde groep qua leeftijd, nationaliteit, werksector, taal, sociale

Nadere informatie

pagina Colofon 3 Voorwoord 5 Overzicht bijeenkomsten 7 Aandachtspunten bij de bijeenkomsten en checklist 9

pagina Colofon 3 Voorwoord 5 Overzicht bijeenkomsten 7 Aandachtspunten bij de bijeenkomsten en checklist 9 Inhoudsopgave pagina Colofon 3 Voorwoord 5 Overzicht bijeenkomsten 7 Aandachtspunten bij de bijeenkomsten en checklist 9 Bijeenkomst 1: Seksuele ontwikkeling 13 t/m 62 Bijeenkomst 2: Vriendschap, relaties

Nadere informatie

Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties

Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Bijeenkomst bevordering seksuele gezondheid Noord Nederland en de rol van de zelforganisaties Drachten 15-3-2010 Bram Tuk Pharos, kennis en adviescentrum

Nadere informatie

VERSLAG sociale eenzaamheid emotionele eenzaamheid

VERSLAG sociale eenzaamheid emotionele eenzaamheid VERSLAG Aan: Aanwezigen bijeenkomst 5 april 2016 Oude IJsselstreek Spreekt, presentatie resultaten onderzoek Eenzaamheid Van: Heidi Otten Datum: 17 mei 2016 Onderwerp: Verslag bijeenkomst 5 april 2016

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Kennis overdracht over HIV/AIDS door een voorlichter eigen taal en cultuur in Turkse theehuizen

Kennis overdracht over HIV/AIDS door een voorlichter eigen taal en cultuur in Turkse theehuizen 7 epidemiologisch bulletin, 2007, jaargang 42, nummer 1 Kennis overdracht over HIV/AIDS door een voorlichter eigen taal en cultuur in Turkse theehuizen P.J.M. Uitewaal, A.P. van Dijk, I. van den Burg Allochtonen

Nadere informatie

Belangrijkste bevindingen uit 2017

Belangrijkste bevindingen uit 2017 Belangrijkste bevindingen uit 2017 NIEUWE NAAM Het aantal soa-consulten is gestegen met 5,1% Vindpercentage soa's in 2017 (chlamydia, gonorroe, syfilis, hiv of hepatitis B) onder het landelijk gemiddelde

Nadere informatie

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2014)

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2014) Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2014) Inleiding Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn naast luchtweg-, maagdarm- en urineweginfecties

Nadere informatie

Combinatiepreventie voor hiv

Combinatiepreventie voor hiv Combinatiepreventie voor hiv GEDRAGSMATIGE ASPECTEN STRUCTURELE DIMENSIE Tom Platteau Seksuoloog ITG DEPARTMENT OF CLINICAL SCIENCES Verminderen van transmissie door onveilig gedrag aan te pakken Voorbeelden?

Nadere informatie

Hiv en stigmatisering in Nederland

Hiv en stigmatisering in Nederland Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Political & Social Samenvatting Hiv en stigmatisering in Nederland

Nadere informatie

Toelichting aanvullende regeling Seksuele Gezondheidszorg

Toelichting aanvullende regeling Seksuele Gezondheidszorg Toelichting aanvullende regeling Seksuele Gezondheidszorg Per 1 januari 2012 worden de regelingen Aanvullende Curatieve Soa-bestrijding (ACS) en de Aanvullende Seksualiteitshulpverlening (ASH) geïntegreerd

Nadere informatie

DE ETNISCHE SAMENSTELLING VAN DE BEVOLKING

DE ETNISCHE SAMENSTELLING VAN DE BEVOLKING DEMOGRAFISCH PROFIEL SURINAMERS IN NEDERLAND Op een studiedag voor het Surinaams Inspraak Orgaan in juni 2011 heeft Prof. dr. Chan Choenni een inleiding verzorgd over de demografie van de Surinaamse gemeenschap

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Figuur 1 Aantal deelnemers naar geslacht en leeftijd 75 t/m 85 jaar 1 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl

Nadere informatie

Culturele interview. Introductie

Culturele interview. Introductie Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.

Nadere informatie

Van testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam

Van testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam Van testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam 3e Nederlands Harm Reduction congres - 17 april 2018 Hilje Logtenberg

Nadere informatie

Amsterdam anders. Cliënt Centraal. Nationaal Congres SOA*HIV*seks 2017

Amsterdam anders. Cliënt Centraal. Nationaal Congres SOA*HIV*seks 2017 Amsterdam anders Cliënt Centraal Nationaal Congres SOA*HIV*seks 2017 Wie zijn wij? Adriaan Tempert, teamleider, projectleider Amsterdam anders Tessa van Doorn, lid werkgroep Amsterdam anders Martijn van

Nadere informatie

Meningen en opvattingen van Haagse MBO-leerlingen over veilig vrijen

Meningen en opvattingen van Haagse MBO-leerlingen over veilig vrijen 30 epidemiologisch bulletin, 2008, jaargang 43, nummer 2/3 Meningen en opvattingen van Haagse MBO-leerlingen over veilig vrijen P.J.M. Uitewaal Uit een landelijk onderzoek naar de seksuele gezondheid onder

Nadere informatie

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? JEF ADRIAENSSENS, MARIA-ISABEL FARFAN-PORTET, NADIA BENAHMED, LAURENCE KOHN, CÉCILE DUBOIS, STEPHAN DEVRIESE, MARIJKE EYSSEN,

Nadere informatie

Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden. drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke

Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden. drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke 1 Puberteit/ adolescentie Periode van grote verandering: na de relatief rustige lagere schooltijd, komt

Nadere informatie

Beantwoording vragen PvdA onderzoek "Seks onder je 25ste" BESLUITEN

Beantwoording vragen PvdA onderzoek Seks onder je 25ste BESLUITEN Behoudens advies van de commissie WOWZ B&W.nr.: 05.0533 d.d. 19 april 2005 Onderwerp Beantwoording vragen PvdA onderzoek "Seks onder je 25ste" BESLUITEN 1. De beantwoording van de vragen van de PvdA over

Nadere informatie

Les 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo?

Les 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo? Les 1 Wensen & Grenzen Praten over seks... Hoe en hoezo? In deze eerste les wordt het thema 'Seksueel gedrag' geïntroduceerd. Het is aan jou als mentor / docent om te bepalen of de sfeer in de groep veilig

Nadere informatie

PR-plan bijeenkomsten erfelijkheidsvoorlichting voor Turken, Marokkanen, Ghanezen, Surinamers en Antillianen in Amsterdam

PR-plan bijeenkomsten erfelijkheidsvoorlichting voor Turken, Marokkanen, Ghanezen, Surinamers en Antillianen in Amsterdam Communicatie-advies PR-plan bijeenkomsten erfelijkheidsvoorlichting voor Turken, Marokkanen, Ghanezen, Surinamers en Antillianen in Amsterdam In opdracht van Uitgevoerd door bv Postbus 449 3500 AK Utrecht

Nadere informatie

Regionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan

Regionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan Regionaal organiseren van hepatitis zorg Concept Nationaal Hepatitisplan Nationale Hepatitis Dag 2015 Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen

Nadere informatie

Wijzer in de Liefde. Draaiboek voor het geven van seksuele voorlichting aan en seksuele vorming van jeugdige asielzoekers en nieuwkomers

Wijzer in de Liefde. Draaiboek voor het geven van seksuele voorlichting aan en seksuele vorming van jeugdige asielzoekers en nieuwkomers Bijlage 1 Wijzer in de Liefde Draaiboek voor het geven van seksuele voorlichting aan en seksuele vorming van jeugdige asielzoekers en nieuwkomers aanvullende voorlichtingsactiviteiten GVO-themamarkt Een

Nadere informatie

Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979)

Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979) Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979) 30-12-2018 Den Haag Het st.kizilpar heeft in samenwerking met St.dialooghuis

Nadere informatie

Grenzen (2) - voorbeelden

Grenzen (2) - voorbeelden In het eerste artikel 'Grenzen (1) - Grenzen stellen' heb je kunnen lezen over het belang van het stellen van goede grenzen en over de noodzaak van het verbinden van consequenties aan grenzen. Daarnaast

Nadere informatie

Verschillende perspectieven op het leven van mensen met een verstandelijke beperking Symposium parallelsessie 1

Verschillende perspectieven op het leven van mensen met een verstandelijke beperking Symposium parallelsessie 1 Verschillende perspectieven op het leven van mensen met een verstandelijke beperking Symposium parallelsessie 1 Inleiding Vanuit verschillende gezichtspunten kunnen we kijken naar de wens van de cliënt

Nadere informatie

10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)( )

10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)( ) 10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2012) Inleiding Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn naast luchtweg-, maagdarm- en urineweginfecties

Nadere informatie

SPANkracht Zinvolle activiteiten voor jonge mensen met dementie

SPANkracht Zinvolle activiteiten voor jonge mensen met dementie SPANkracht Zinvolle activiteiten voor jonge mensen met dementie Brabantse Inspiratie en Kennisdag 5 november 2015 Deliane van Vliet Ben Janssen Inhoud Doelgroep jonge mensen met dementie Ontwikkeling Spankracht-pakket

Nadere informatie

6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel

6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel 6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn infectieziekten die door intiem seksueel contact kunnen worden overgedragen. Omdat iemand een SOA kan hebben, zonder

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts

Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Petri Embregts Inhoud Waarom een kans in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Inzetbaarheid en effectiviteit

Nadere informatie