Factsheet Preventie. Trekker: gemeente Den Haag

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Factsheet Preventie. Trekker: gemeente Den Haag"

Jozef de Smedt
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Factsheet Preventie Trekker: gemeente Den Haag

2 Menzis en gemeenten werken samen aan het voorkomen van uitval van de mantelzorger Wie? Zorgverzekeraar Menzis, de gemeente Den Haag, de (regio)gemeenten Arnhem, Enschede (Twente), Groningen en de regio Achterhoek zijn een samenwerkingsverband aangegaan voor tenminste drie jaar ( ): de Werkagenda Menzis, gemeenten en regio s. Dit betreft in totaal zo n 70 gemeenten. Het thema preventie is één van de vijf samenwerkingsthema s waarop de Werkagenda zich richt: 1. Integrale gebiedsaanpak 2. Wijkverpleegkundige niet-toewijsbare zorg 3. Afhankelijkheden 0 e, 1 e en 2 e lijn 4. Extramuralisering (kwetsbare ouderen) 5. Preventie. De gemeente Den Haag is trekker van het thema preventie. Dit thema focust zich op het voorkomen van uitval van mantelzorgers, die zorgen voor ouderen met (beginnende) dementie. Waarom? Gemeenten en zorgverzekeraar houden zich allebei bezig met preventie. Zij richten zich daarbij op andere niveaus van preventie en op andere doelgroepen. Samenwerken op het snijvlak van geïndiceerde preventie (zorgverzekeraar) en selectieve preventie (gemeente) kan leiden tot beter afgestemde en daardoor effectievere preventie. Binnen dit thema van de Werkagenda slaan gemeenten en Menzis de handen ineen om gezamenlijk te voorkomen dat mantelzorgers uitvallen. Daarbij is gekozen voor de doelgroep mantelzorgers van ouderen met beginnende dementie. Wat heeft dit opgeleverd? Samenwerkingsdocument met mogelijke activiteiten en instrumenten om uitval van mantelzorgers te voorkomen. Interventieoverzicht gericht op het ontlasten van mantelzorgers van ouderen met dementie. Een format voor een plan van aanpak die gemeente en Menzis kunnen gebruiken om gezamenlijk tot een lokale werkprocesbeschrijving te komen. In verschillende wijken zijn pilots gestart om mantelzorgers te ontlasten. 2

De gemeente Den Haag (trekker van het thema preventie) telt op 1 januari 2015 515.880 inwoners, waarvan 14% 65-plus.

3 De gemeente Den Haag (trekker van het thema preventie) telt op 1 januari inwoners, waarvan 14% 65-plus. Naar verwachting zal zowel de totale bevolking als het percentage 65-plussers de komende jaren groeien. Onderstaand figuur geeft de ontwikkeling van de bevolking in Den Haag weer volgens verschillende prognoses. Alle prognoses laten een groei zien in de bevolking. Door de Hervorming Langdurige zorg komen steeds minder mensen in aanmerking voor formele zorg. Er wordt daardoor een steeds groter beroep gedaan op inzet van mensen uit de omgeving van een cliënt of patiënt: mantelzorgers. Uit onderzoek blijkt dat een groot deel van de mantelzorgers (te) zwaar belast wordt. Binnen het thema preventie is daarom gekozen voor een focus op preventie van uitval van mantelzorgers van oude ouderen (75+) met lichte dementie. De volgende doelstellingen zijn door Menzis en gemeenten geformuleerd: Voor oude ouderen met lichte dementie: - Minder formele zorg - Andere (goedkopere) zorg Voor de mantelzorgers: - Voorkomen van zorg/ziektekosten van de mantelzorger als gevolg van uitval 3

4 Menzis en gemeenten hebben tot nu toe de volgende resultaten opgeleverd: Een samenwerkingsdocument met handvatten om lokaal mee aan de slag te gaan ten behoeve van het voorkomen van uitval van de mantelzorger. Hierin staat onder andere wat de drie belangrijkste onderdelen in de keten zijn waarop samenwerking gewenst is en welke interventies daarbij mogelijk zijn voor zorgverzekeraar en/of gemeente: 1. Bewustwording en signalering van de mantelzorger door professionals Te ontwikkelen activiteit: Stimuleren bewustwording van wijkverpleegkundige (S1, S2), sociaal wijkteam/welzijn (actoren waarop gemeente en zorgverzekeraar directe invloed hebben) voor het welbevinden van de mantelzorger (signaleren, observeren, analyseren). Beoogd instrument: Prestatiesturing - Niet-toewijsbare capaciteit ( ) inzetten voor signalering/ agendering van de mantelzorger - De mantelzorger onderdeel maken van de vraaganalyse wijkverpleging en sociaal wijkteam - De mantelzorger onderdeel van verantwoordingssystematiek van aanbieders maken 2. Effectieve werkprocessen, zodat de mantelzorger naar de juiste ondersteuning of zorg wordt geleid Te ontwikkelen activiteit: Inrichten van effectief werkproces om tot passende zorg voor de mantelzorger te komen: vraaggesprek met de mantelzorger, bewustwording van de mantelzorger over behoefte en hulpvraag, maatwerk. Beoogd instrument: Werkprocesbeschrijving ten behoeve van het vraaggesprek en maatwerkafspraken met mantelzorgers (door wie, waar, wanneer, hoe). 3. Effectieve interventies van ondersteuning en zorg op maat Te ontwikkelen activiteit: Effectieve interventies (gemeenten en zorgverzekeraar) voor (a) het ontlasten van de mantelzorger door gerichte (formele) ondersteuning oude ouderen (b) de gerichte inzet van geïndiceerde preventie voor de mantelzorger. Beoogd instrument: Een totaaloverzicht van effectieve interventies van gemeente en zorgverzekeraar. Een format voor een plan van aanpak die gemeente en Menzis kunnen gebruiken om gezamenlijk tot een lokale werkprocesbeschrijving te komen. Een interventieoverzicht gericht op het ontlasten van mantelzorgers van ouderen met dementie. De komende periode worden gerichte interventies toegepast in o.a. wijken in Arnhem en Groningen. 4

5 In de wijken Geitenkamp en Presikhaaf is een pilot gestart; met aanbieders is een toolkit van interventies opgesteld. De komende periode wordt met aanbieders gekeken (1) of de nodige interventies beschikbaar zijn om mantelzorgers te ontlasten, (2) op welk moment deze effectief kunnen worden ingezet, (3) wat randvoorwaarden zijn, (4) of innovaties interventies nodig zijn en (5) of de financiering volgend kan zijn. Om de resultaten (output) en effecten (outcome) van interventies inzichtelijk te maken, hebben Menzis en gemeenten mogelijke input-, output- en outcome indicatoren beschreven: Input Output Outcome Effectieve werkprocessen Bewustwording en signalering Effectieve interventies Het informele netwerk (1) doet vaker een groter beroep op preventieve interventies, (2) ervaart ondersteuning op en zorg op maat en (3) is beter in staat de overbelaste mantelzorgers te herkennen en ondersteunen Het formele netwerk is beter in staat ondersteuning en zorg op maat in te zetten, waar mogelijk informeel. De mantelzorger ervaart minder belasting en een betere balans tussen werkdruk en draagkracht Menzis en gemeenten besparen kosten De meerwaarde van de samenwerking tussen zorgverzekeraar en gemeenten zit niet alleen in het opleveren van bepaalde producten/ instrumenten, maar ook in de weg daar naartoe: hoe vindt men elkaar snel, leert men elkaars taal spreken en wordt samen met de betrokken partijen naar slimme oplossingen gezocht, waar het veld behoefte aan heeft. De mogelijke resultaten hiervan zijn op voorhand moeilijker 'hard' te maken. Het delen van deze ervaringen (inclusief mogelijke knelpunten en succesfactoren) heeft echter ook toegevoegde waarde. Waar substitutie naar lichtere hulpvormen vraagt om een lange adem, zijn deze ervaringen al snel te delen. Door sessies met Menzis en gemeenten hebben beide partijen elkaar beter leren kennen en zijn kortere lijnen ontstaan. Gezamenlijk hebben ze de focus kunnen bepalen van het thema en onderzocht wat mogelijke interventies kunnen zijn ten behoeve van het voorkomen van uitval van de mantelzorger. Ook zijn in verschillende gemeenten pilots gestart. 5

6 Door praktijksessies met gemeenten, Menzis, professionals, cliëntenorganisaties en aanbieders is gezamenlijk de focus bepaald voor het thema preventie en is gezamenlijk verkend welke interventies nodig zijn. Het samenwerkingsdocument is beschikbaar voor gemeenten binnen- en buiten de Werkagenda. Binnen de werkagenda zullen de interventies verder worden uitgewerkt, maar lokaal kunnen gemeenten hier ook al mee aan de slag. Meer informatie over dit thema is te vinden op de website van de Werkagenda Menzis, gemeenten en regio s: Voor vragen kunt u contact opnemen met samenwerkingsagenda@aef.nl. Oktober

Vergelijkbare documenten

Factsheet Kwetsbare ouderen: Extramuralisering. Trekker: gemeente Arnhem

Factsheet Kwetsbare ouderen: Extramuralisering Trekker: gemeente Arnhem Arnhem zet zich samen met Menzis en gemeenten in om kwetsbare ouderen langer thuis te laten wonen Wie? Zorgverzekeraar Menzis, de