PROGRAMMA Een dank aan allen en wees welkom! Yvonne en Henk Wittekoek-van de Vondervoort

Transcriptie

1 PROGRAMMA 2017 Vanuit de wens om een Quantum Leap te maken zullen we het komende jaar, 2017 verschillende vormen van systemisch werk aanbieden zodat het Volop Leven bevorderd wordt naast het meer Grip krijgen op de toekomst! Verschillende vormen van systemisch werk: - Organisatie opstellingen - Professionele beroeps en adviseursopstellingen - Maskeropstellingen - Structuuropstellingen - Familieopstellingen - Relatieopstellingen - Dader-, slachtofferopstelling Ons motto: Het zelf aan het stuur van leven en loopbaan staan, blijft daarin centraal. Wij bieden de mogelijkheid voor eenieder zelf de vorm te kiezen en daar faciliteren wij in. In de bijlagen staan beschrijvingen van de inhoud van alle opstellingsvormen. De bijbehorende data in 2017 vind je op de website: zodat je altijd inspringen daar waar de sprong gemaakt wordt. De bijlagen zijn ook te vinden op onze website onder Downloads. Wij zijn heel blij en dankbaar voor onze trouwe en zeer deskundige representanten en willen hen ook vooral op deze dag bedanken voor het mogelijk maken van dit werk. Wij willen in 2017 weer graag met jullie op weg en onze deur staat open voor nieuwe mensen. Een dank aan allen en wees welkom! Yvonne en Henk Wittekoek-van de Vondervoort

2 Familie en andere belangrijke systemen Je familie van herkomst is het belangrijkste systeem waar je deel van uitmaakt. Een belangrijke aanname in het werken met opstellingen is dat het ontkennen van de kracht van deze banden je kan verzwakken, terwijl het erkennen ervan juist kracht geeft. Ook je geboortegrond, landen waar je familie heeft geleefd en je etnische wortels zijn sterke banden. Er zijn nog andere sociale en maatschappelijke systemen waarvan je deel uitmaakt. Het zijn bijvoorbeeld de organisatie waar je werkt of de vereniging waar je lid van bent. De invloed van deze systemen op je functioneren kan sterk zijn, maar is vaak minder groot en blijvend dan die van je familie van herkomst. Je maakt dus deel uit van systemen. Deze systemen hebben invloed op het welzijn en gedrag van iedereen die deel uitmaakt van het systeem, dus ook op jou. Systemische opstellingen is een methode die zichtbaar maakt wat er in een systeem speelt. Het maakt je ervan bewust dat je deel uitmaakt van systemen die groter zijn dan jijzelf. Een opstelling is een visuele weergave van een systeem, bijvoorbeeld van je familie of van de organisatie waarin je werkt. Je kunt een opstelling maken met behulp van andere mensen. Je plaatst ze dan in de ruimte in een bepaalde positie ten opzichte van elkaar. Dat is de start van de opstelling. Je kunt opstellingen ook zonder groep maken. Verstoringen In een systeem verhouden alle leden van dat systeem zich op een bepaalde manier tot elkaar. Die verhouding kan verstoord zijn. Een indicatie voor een systemische verstoring is bijvoorbeeld een langdurig en ondefinieerbaar gevoel van onbehagen. Je hoort jezelf zinnen zeggen als: 'iets houdt me tegen om mezelf te zijn', of 'wat ik ook probeer, het lukt me niet'. Er kunnen 4 principes onderscheiden worden waarmee rekening gehouden dient te worden. - Principe 1: Elk element behorend bij een systeem heeft recht op een plek. Verstoting of uitsluiting verstoort de balans en daarmee de werking van het systeem. - Principe 2: Elk element dient zijn eigen plek in te nemen en daarin ook gezien worden. Een medewerker die de plek van zijn leidinggevende inneemt, verstoort de balans. Overigens een leidinggevende die zijn plek niet inneemt ook. Elementen die eerder in het systeem gekomen zijn gaan voor de later gekomen elementen. - Principe 3: Ieder wordt geacht verantwoordelijkheid voor zijn plek en voor zijn leven te nemen. Een duidelijk waarneembare dynamiek tussen daders en slachtoffers die langdurig verstorend kan werken. - Principe 4: Er moet een balans zijn tussen geven en nemen. De natuurlijke stroom is dat ouders geven en kinderen nemen. Wanneer het een of het ander uitblijft ontstaat weer disbalans.

3 Hoe worden opstellingen gedaan? Vraag of thema Voor het doen van een opstelling is een vraag, thema of probleem nodig van een persoon of van een organisatie. De begeleider start gewoonlijk met het duidelijk krijgen van de vraag of het thema. In systemische opstellingen ligt de focus niet op je psychologisch relatie met anderen in het systeem. Dat is weliswaar belangrijk in jouw leven, maar heeft geen invloed op wat wordt verstaan onder systemische werking. Wat systemisch wel van invloed is, zijn feitelijke gebeurtenissen als vroeg gestorven kinderen, verstoten familieleden en grote taboes als incest of moord. Nadat duidelijk is wat het thema of de vraag is bepaalt de begeleider wie of wat van het betreffende familiesysteem wordt opgesteld. Representanten Als je een opstelling doet, dan doe je dat meestal zonder dat andere familieleden of collega's uit je organisatie aanwezig zijn. Om toch zichtbaar te kunnen maken wat in je familie of organisatie speelt, wordt gebruik gemaakt van zogenaamde representanten. Representanten zijn mensen uit de groep waarin je de opstelling doet, die iets of iemand uit jouw systeem vertegenwoordigen. Dat iets of iemand kan een familielid zijn, of jezelf, maar ook bijvoorbeeld een belangrijk thema als leiderschap, geloof, of land van herkomst. Wanneer jouw thema of vraag wordt uitgewerkt, dan is de begeleider degene die aangeeft welke personen of elementen uit je systeem worden opgesteld. Jij vraagt vervolgens willekeurige mensen uit de groep om deze personen of elementen te vertegenwoordigen en stelt ze op. Bij het opstellen volg je een innerlijke beweging. Opstellingen die worden gedaan vanuit een van te voren bedacht mentaal beeld van de situatie zijn meestal geen goede start. De 'magie' van opstellingen is dat, wanneer de representanten zo worden opgesteld dat er een juiste weergave is van het systeem, ze informatie krijgen uit dat systeem. Een representant kan bijvoorbeeld emoties krijgen die duidelijk niet van hemzelf zijn, maar van degene die hij of zij vertegenwoordigt. Hij kan ook de impuls krijgen op een andere plaats te willen staan Deze informatie gebruikt de begeleider om te onderzoeken wat in het systeem speelt. De begeleider zal onderzoeken of het mogelijk is door verschuivingen in het systeem tot een ordening te komen die de inbrenger, maar ook de andere leden van het systeem krachtiger maakt. Hij maakt daarbij buiten de waarnemingen van de representanten gebruik van de feiten. Opstellingen in groep of individueel? Veel opstellingen worden gedaan zoals hiervoor omschreven. Er is een groep mensen die bij elkaar komt met het doel opstellingen te maken. Deze mensen hoeven elkaar niet te kennen. Bij het doen van opstellingen is het een voordeel om weinig informatie over elkaar te hebben, omdat dan de blik niet wordt vertroebeld door informatie die je hebt over de persoon die het thema inbrengt en over zijn familieleden. Niet alle opstellingen worden in een groep gedaan. Wij werken regelmatig met poppetjes of sjablonen. De ervaring is dat ook met deze methode van werken vaak snel en duidelijk zichtbaar wordt wat de thema's zijn die in het systeem spelen. Systemische opstellingen zijn gericht op het zichtbaar maken wat op een diepere systemische laag speelt. De consequenties van het zichtbaar maken, kunnen groot zijn. Voor dat waarvan je je niet bewust bent, hoef je immers ook geen verantwoordelijkheid te nemen. Voor dat waarvan je je wel bewust bent wordt het moeilijk om geen verantwoordelijkheid te nemen. In die zin wordt werken met opstellingen ook wel gezien als een proces van afscheid nemen van kinderlijke onschuld. Met familieopstellingen kan duidelijk worden met welke familieverstrikkingen een vraagsteller kampt en welke impuls nieuwe mogelijkheden kan brengen. Wat doet de persoon die een thema inbrengt? Iemand die een thema inbrengt en daarmee een opstelling wil doen, noemen we hier de 'opsteller'. Deze persoon beantwoordt in een gesprek de vragen van de begeleider over zijn thema of vraag. Vervolgens bepaalt de begeleider welke personen of elementen worden opgesteld. De volgende stap is dat de opsteller andere aanwezigen in de groep vraagt deze personen of elementen te representeren. "Wil jij de plaats van mijn vader innemen? Wil jij de plaats van mijn collega innemen?", enzovoorts. De persoon die als representant gevraagd wordt kan 'ja' zeggen, maar hij kan ook, zonder opgaaf van reden, weigeren. De opsteller stelt de representanten stuk voor stuk op. Hij doet dat door iedere representant intuïtief naar een plaats in de ruimte te leiden. Uiteindelijk staan alle representanten, ook die voor de opsteller zelf, in een bepaalde ordening in de ruimte. Dit is de start van de feitelijke opstelling.

4 Soms kan de begeleider de opsteller vragen direct zelf in de opstelling plaats te nemen of de plaats in te nemen van de persoon die hem representeert. Bij een opstelling in een groep zijn er dus: een opsteller, een begeleider of therapeut en groepsdeelnemers die al of niet als representant aan een opstelling deelnemen. Wat is de bijdrage van een representant? Iemand die gevraagd wordt representant te zijn in een opstelling, heeft een innerlijke bereidheid om zich open te stellen voor waarnemingen. Dit kunnen gevoelens, emoties, gedachten of impulsen zijn. De begeleider gebruikt deze waarnemingen voor het verdere verloop van de opstelling. Hij kan representanten bijvoorbeeld belangrijke zinnen tegen elkaar laten uitspreken of ze in een andere positie plaatsen. Hij zal steeds zoeken naar een ordening waarin de opsteller, maar ook iedere persoon in de opstelling op de 'juiste' plek staat. Vaak is dat de plek waarin de representanten kunnen voelen dat het 'klopt', dat dit de 'juiste' ordening is. Een opstelling kan een helende werking op de ziel van de opsteller hebben en ook op het systeem waar hij deel van uitmaakt. Welke bijdrage levert de 'toeschouwer'? Ook personen die niet als representant zijn opgesteld, nemen als het ware deel aan de opstelling. Door hun aanwezigheid, hun aandacht en concentratie 'maken' zij de 'ruimte' waarin de opstelling mogelijk wordt. Het gebeurt regelmatig dat 'toeschouwers' geraakt worden door wat zij meemaken en zien binnen de opstelling van anderen. Een opstelling meemaken kan inzicht geven in eigen patronen. Ben je geïnteresseerd en wil je dit met ons aangaan, neem dan contact met ons op.. Yvonne van de Vondervoort Henk Wittekoek

5 Organisatieopstellingen Inleiding Een organisatie is een complex fenomeen. Het veranderen van één element binnen een organisatie kan grote invloed hebben op het totale systeem. Anderzijds is het vaak moeilijk om de vaste patronen in een organisatie te doorbreken en een nieuwe koers te varen. Zowel individuen als organisaties merken in de loop der jaren dat ze herhaaldelijk tegen dezelfde problemen aanlopen. Een individu of zelfs een hele afdeling kan zonder het te beseffen 'verstrikt' raken in de patronen van het organisatiesysteem. Dit 'verstrikt raken' kan diverse gevolgen hebben voor zowel het individu als voor de organisatie; van stress en lichamelijke klachten bij medewerkers tot conflicten en een voortdurend gebrek aan productiviteit binnen de organisatie. Door middel van een organisatieopstelling krijg je inzicht in hoe je het beste om kunt gaan met de belemmerende patronen binnen je organisatie. Tevens krijg je inzicht over je plek binnen de organisatie en vanuit welke positie je optimaal kunt functioneren. Thema's voor een Organisatieopstelling Individuele werkvragen - onzekerheid over positie en ambitie; - conflicten op het werk; - moeilijke beslissingen betreffende de eigen werksituatie; - energieverlies op het werk; - persoonlijke belemmeringen; - niet optimaal kunnen functioneren; - burn-out door te hard werken Organisatie gerichte werkvragen - ingrijpende veranderingen zoals reorganisaties en fusies; - onduidelijkheid in leiderschap; - strijd tussen verschillende delen van de organisatie; - grote mate van verloop of ziekteverzuim; - voortleven van oud zeer en historische belemmeringen.

6 Wat is een organisatieopstelling? Bij een organisatieopstelling wordt een ruimtelijke voorstelling gemaakt van de organisatie waarbinnen je werkt. De persoon die een werkvraag inbrengt, plaatst representanten voor zichzelf en voor andere personen of onderdelen uit de organisatie in de ruimte. Het is fascinerend te merken dat bij deze methodiek de representanten vanzelf toegang krijgen tot de gevoelens en de onderlinge verhoudingen van diegene die zij representeren. De opstelling maakt patronen zichtbaar die zich in de organisatie of bij het individu voordoen. Wanneer deze patronen zichtbaar worden, gaat de begeleider op zoek naar een opstelling die een positieve uitwerking heeft op het individu en op het totale systeem. Dit gebeurt door het verplaatsen van de representanten en door ze uitspraken te laten doen over wat er in de onderlinge relatie plaatsvindt. Hoe verloopt de workshop? Na een introductie over de werkwijze, vraagt de begeleider wie van de deelnemers een thema heeft waaraan hij of zij wil werken. Het is niet nodig om dit thema van te voren precies te kunnen verwoorden. De begeleider nodigt de deelnemer uit, stelt een aantal vragen en besluit welke personen of onderdelen uit de organisatie nodig zijn voor de opstelling. De cliënt nodigt andere deelnemers uit om een persoon of onderdeel uit de organisatie te representeren. De cliënt stelt deze representanten op in de ruimte. Vanaf dat moment gaat de cliënt zitten en kijkt naar wat er in de opstelling zichtbaar wordt. De begeleider stelt vragen aan de representanten en verplaatst hen zo nodig. Wanneer een juiste plek voor alle leden uit het systeem is gevonden, kan de cliënt zijn eigen plaats binnen het systeem innemen. Deelnemers aan de workshop krijgen de mogelijkheid om deze nieuwe methode te ervaren als cliënt en/of als representant. Wanneer je in een bepaalde opstelling liever geen representant bent, kun je dat aangeven. Je bent nergens toe verplicht. Deelnemers die hun organisatie niet opstellen en alleen toeschouwer of representant zijn, herkennen vaak de patronen die zij bij andere deelnemers zien. Ook zij nemen inzichten over hun eigen werksituatie mee naar huis. Je kunt de methode organisatieopstellingen inzetten om binnen jouw organisatie belangrijke vragen te beantwoorden of hardnekkige patronen te doorbreken. Je kunt vrijblijvend een gesprek aanvragen om de mogelijkheden voor jouw organisatie te bespreken. Voor meer informatie kun je contact opnemen met: Yvonne van de Vondervoort Henk Wittekoek

7 Persoonlijke Beroeps Adviseurs Ontwikkeling: Deze reeks van cursusbijeenkomsten met oefeningen en opstellingen beogen meer dienende antwoorden te kunnen geven op organisatievraagstukken. De persoonlijke ontmoeting is de werkplaats waarbinnen organisatievraagstukken worden onderzocht. In de ontmoeting vindt een dans plaats tussen het liefdessysteem (gezin van herkomst) en taaksysteem ( de organisatie). Dit vindt plaats op het snijvlak tussen deze 2 systemen en er is een scherp oog nodig om de meergelagigheid van organisatievraagstukken te kunnen zien. Er wordt gewerkt met en aan overdrachtsfenomenen, magisch en dienende plek en de polariteiten: vooren de achterkanten achterkant van organisaties. Dienend werken gaat over het openen van leerlijnen. Hierdoor kan het (nog verborgen) potentieel in mens en organisatie vrijkomen. Die energie kan worden ingezet ten behoeve van Thema s waarmee gewerkt worden zijn: de ontwikkeling van mens en organisatie. - De waarnemer roepen - Gezondheid neemt toe waar ordening geëerd wordt - Werken rondom essentie. het symptoom thuis brengen - Dienend werken vraagt bij je leest blijven en je eigen uitgangspunten voorleven - Bewegingen ontstaan waar essentie geroepen wordt - Liefdessysteem beïnvloed taaksysteem - Wat uitgesloten wordt bepaalt de dynamiek - De opdracht begint bij contact en contract - Dienend werken vraagt het openen van leerlijnen - Diagnostische perspectieven o.a. -systemische diagnostiek -masker, script, spel -lidmaatschap en leiderschap -groepsontwikkelingen -overdrachtsfenomenen -jezelf inzetten als instrument: diagnostiek in de ontmoeting Phoenixopleidingen Wij zijn heel enthousiast om deze vorm met jullie te delen. Daarnaast zijn wij, net als onze meesters ons er tegelijk van bewust dat dit vakgebied de nodige bescheidenheid vraagt waar het gaat om het werken met grote complexe systemen en hun krachtenveld. Samenwerking met collega s is dan ook geen luxe om deze mooie gelegenheid in je leer-en ontwikkelingsmogelijkheid, te beleven. Ben je geïnteresseerd en wil je dit met ons aangaan, neem dan contact met ons op.. Yvonne van de Vondervoort Henk Wittekoek opstellingen@quantum-leap.nl

8 Dader-Slachtoffer opstelling: Daders en slachtoffers zijn van alle tijden. Het vraagt moed om daderschap en slachtofferschap onbevooroordeeld in de ogen te kijken. Bert Hellinger is dit onderwerp nooit uit de weg gegaan, is vaak tot het uiterste gegaan in opstellingen en heeft ons daarmee een schat aan nieuwe inzichten geschonken. Met zijn inzichten en onze ervaring kunnen wij in een veilige setting dit thema en deze dynamiek onderzoeken. Structuuropstellingen: Structuuropstellingen onderscheiden zich van familieopstellingen door de vaste keuze aan elementen van de vraag waarnaar gekeken wordt. Binnen de maskers maken we gebruik van structuuropstellingen per masker: vaste onderdelen waarnaar gekeken wordt. Belangrijke pioniers op dat gebied zijn Insa Sparrer en Matthias Varga von Kibed. Zij hebben een groot aantal structuuropstellingen ontwikkeld zoals de probleemoplossende opstelling, de Geloofspolariteiten opstelling en de Draaiboekopstelling waarin scenario s getest kunnen worden. Als basis van hun werk gebruiken ze de Tetralemma opstelling (keuzeopstelling). Daarnaast hebben ze diverse opstellingsvormen rond organisaties en teams ontwikkeld waarmee we in 2017 aan de slag gaan. Relatieopstelling: Binnen deze structuur is het de bedoeling om de dynamiek binnen relaties te onderzoeken. Eerst vinden man-vrouw elkaar of vrouw- vrouw of man-man. Daarna komt bij de vrouw het mannelijke gedeelte erbij en bij de man het vrouwelijk gedeelte in de relatie. Ook komt de familie van beide kanten met hun invloeden en op het laatst het familie lot. Als het niet meer stroomt tussen partners is het heel verhelderend en helend om te ervaren waar het stagneert en waar de liefde weer kan stromen. In de vorm van een opstellingen ontvouwt zich dat. Ben je geïnteresseerd en wil je dit met ons aangaan, neem dan contact met ons op.. Yvonne van de Vondervoort Henk Wittekoek opstellingen@quantum-leap.nl