Strategie Beheer en beekdalontwikkelplannen BOP 2015 Jacco de Hoog

Transcriptie

1 Strategie Beheer en beekdalontwikkelplannen BOP 2015 Jacco de Hoog

2 Inhoud presentatie Aanleiding strategie beheer Uitgangspunten strategie beheer Beek(dal)ontwikkelplannen (BOPs) Risico management Hierna: Toon Kemps met een aantal praktijkvoorbeelden

3 Aanleiding Strategie beheer Evaluatie onderhoudsbeleidsplan: Geen praktische operationele doelen Soms strijdige doelen, geen interne consensus Geen bestuurlijke dekking beheerkeuzes Veel wateren halen KRW doelen niet (helemaal) Beschikbare instrumenten niet optimaal benut

4 Uitgangspunten strategie beheer Vooruitgeschoven positie beheer Samenwerken in gebiedsteams: specialisten, beheerders, planvormers, veldmedewerkers Doelen centraal, 1 doelverantwoordelijke Werken met BOP s en (verandering) doelen/beheertypen bestuurlijk vaststellen Beheer & onderhoud dragen actief bij aan waterdoelen Juridische/financiële instrumenten benutten Monitoring en beheer worden meer op elkaar afgestemd

5 Vooruitgeschoven positie beheer Oud: beheer en onderhoud Komt pas ná realisatie

6 Vooruitgeschoven positie beheer Nieuw: beheer, incl. onderhoud vooruitgeschoven positie bij doelrealisatie Beleid Monitoring Doel Beheer (incl onderhoud) Realisatie (plannen derden, WS projecten)

7 Doelen centraal: Beek(dal)ontwikkelplannen BOP s Wat is het niet: geen inrichtingsplan, geen Beheer en onderhoudsrichtlijn. Wat is het wel: groei/ levend document=> bv nu eerst de beek, dan het beekdal integrale toetsbare (tussen)doelen +knelpunten kleinschalige beheermaatregelen/ building with nature (bv beschaduwing, ander maaibeheer) signalering acties voor grootschalige maatregelen (projecten)

8 Wat zijn de belangrijkste BOP vragen? In geel waar nu de focus ligt 1. Wat zijn lange termijn doelen? 2. Wat zijn korte termijn doelen: beheerdersvraag 3. Wat is nodig voor wijzigen beheertype? 4. Moeten we deze bestuurlijk voorleggen? 5. Welke knelpunten zijn er (HOW/monitoring)? 6. Welke (externe) ontwikkelingen zijn relevant? 7. Welke (kleinschalige) maatregelen zijn zinvol? 8. Moeten we opschalen -> realisatieprogramma? 9. Is er aanvullende monitoring nodig?

9 Format BOP Onderdelen: achtergronddocument kaarten Opbouw: Beschrijving beek + trajecten Per traject beleidsdoelen WBP Per traject knelpunten (HOW/NBW/GGOR)) beschrijving korte termijn doelen Beheermaatregelen o.a. kleinschalige maatregelen Overige acties Monitoring

10 Ook focus op korte termijn doelen Oud: alleen lange termijndoelen (streefbeelden) als aan alle randvoorwaarden is voldaan Nieuw: praktische vertaling korte/middellange termijn doelen, rekening houdend met huidige gebruiksfuncties.

11 BOP praktische en toetsbare (tussen)doelen per beektraject Categorie Omschrijving1 beheertype Landbouw/verweven/ waternatuur/landnatuur/recreatie Peilbeheer Acceptabel overstromingsrisico T=100 stedelijk, T=25 landbouw, T=10 gras, T =1 natuur Gestuwd, vrij afwaterend Peilbeheer (land) Gewenste grondwaterstanden GHG, GVG, GLG. (via GGOR) stroomsnelheid gewenste zomer stroomsnelheid, gemiddeld en minimum Onderhoudsmethode verwijzen naar sfeerbeelden (% gemaaid aangeven), hout in de beek acceptabel?, op kaart? Waterkwaliteit (Zeer) goed, matig : Voor N, P, O2, BZV en EGV getallen weergeven (zie tabel bijlage) Profielvorm licht meanderend, 2 -fasenprofiel recht genormaliseerd profiel KRW Ecologische Realistische score s korte termijn aangeven (gerelateerd maatlatten aan huidige score, niet de ideale eindscore) maatlat Score tussendoel Vis 0.4 macrofyen 0.4 macrofauna 0,4 Doelsoorten Beschaduwing, kwabaal, Beekprik % aangeven + 1 zijdig (kant?) of 2 zijdig, op kaart

12 En sfeerbeelden

13 BOP Knelpuntenanalyse: stuurvariabelen Knelpunt Specificatie Opmerking Kallisto waterkwaliteit Pm NBW Overstroming Wordt momenteel in beeld gebracht bij Watersysteemtoets GGOR (grond)waterpeil Pm bijv. nat- en droogteschade Doelrealisatie Grondpositie Knelpunt voor beekherstel Of focus op bovenstrooms HOW Sinuositeit (lengte loop/delen door Te laag: 1,03 (minimaal 1,06) Beekherstel gewenst lengte beekdal) Percentage beschaduwing Te weinig: 2% (minimaal 50% voor Grond nodig? GEP Natuur) Profielvorm uit HOW Cultuurtechnisch Beekherstel gewenst Te weinig: 10% Beekherstel gewenst Actieve sedimentatie/erosie aanwezig over % van de lengte Maaibeurten per jaar 3 Wateroverlast, afspraak met agr. om vaker te maaien Gedifferentieerd onderhoud Nee Is al geoptimaliseerd Type overstorten Vuilwater Werkt nauwelijks meer Macrofyten 0.20 EKR Hout in de beek niet mogelijk wegens grondpositie Vissen 0.24 EKR Optie: NVO

14 Per traject: Huidige situatie versus gewenst, stoplicht methode in ontwikkeling Onderhoud (% gemaaid watergang en talud) Beoordeling Gewenst KT Gewenst LT Huidig 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zeer goed Goed Matig Ontoereikend Slecht Stroomsnelhei d (m/s) Beoordeling Gewenst KT Gewenst LT Huidig 0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 Slecht Matig Goed

15 Beheer en onderhoud draagt bij aan doelen Oud: we investeren veel geld in projecten, maar halen (KRW) doelen niet Onvoldoendes o.a.: - Stroomsnelheid - Beschaduwing - Kwaliteit Nieuw: tussentijds bijsturen beheer & onderhoud, building with nature - Beschaduwing - Micromeanders - Aangepast beheer - hout in beek

16 beheermaatregelen vs grootschalige maatregelen Opsplitsen korte en lange termijn maatregelen in BOP Tabel Kleinschalige beheermaatregelen voor traject Beheermaatregelen Termijn Voorwaarde voor wisseling beheertype (=transitiemoment) Opdrachtgever Tabel Grootschalige (inrichtings)maatregelen voor traject Overige acties Termijn Voorwaarde voor wisseling beheertype (=transitiemoment) Verantwoordelijke Projectmanager

17 Kleinschalige beheermaatregelen per traject in BOP

18 BOP Kaart via Webpublisher in ontwikkeling Impressies 30 Traject 30 huidig Traject 30 lange termijn Traject 30 GEP verweven + natuur (R4+meandering+EVZ) 0%0% Knelpunten 75% Erosie huidig gewenst Beschaduwing huidig Verstuwing Beheermaatregelen korte termijn gewenst Onderhoud niet aanpassen vanwege nog uit te voeren beekherstel 100% 0 % 10% 50% 100% gewenst 100% 50% 0% 0% huidig 28 Traject 28 GEP landbouw/verweven (M1a+ EVZ, systeemherstel) Knelpunten Beschaduwing Debietfluctuatie Overstorten 0% 10% 50% 100% huidig gewenst huidig gewenst huidig gewenst Beheermaatregelen korte termijn Peilbeheer blijft ongestuwd Onderhoud eenzijdig vanaf oostzijde Houtopslag mag langs 25% vd beek aan zuidwestzijde=> meer beschaduwing Traject 28 huidig Traject 28 korte termijn Traject 28 lange termijn

19 Monitoring tbv beheer en doelen Beheer en gebiedsteam benutten beschikbare data monitoring Verzoek monitoring bij ontbreken data, met daaraan gekoppeld nut & noodzaak Monitoren op stuurfactoren WKC als voorbeeld

20 BOP en andere (beleids)processen Tabel 2: relatie BOP en andere processen Spoor> KRW KRW GGOR NBW Doelomschrijving maatlatten MTR OGOR NBWnorm Knelpunten analyse HOW HOW GGOR Watersysteemtoets Ervaringen, (veld)waarnemingen, workshops (gebiedsteam) Integrale doel en BOP (gebiedsdekkend; gebiedsteam) knelpunt omschrijving Beheermaatregelen BOP (gebiedsdekkend; gebiedsteam) beschrijven Beheermaatregelen Gebiedsteam/ regiobeheerder uitvoeren Opschalen maatregelen? projectteam/gebiedsteam>> programmamanagement Doelencheck Meten meten berekenen berekenen Actualisatie BOP (gebiedsteam)

21 Werken met BOPs en bestuurlijke vaststelling Oud: soms strijdige lange termijn doelen, waarbij in t veld keuzes gemaakt worden Nieuw: keuze maken waar op korte termijn op in te zetten, en die keuze bestuurlijk accorderen

22 Welke uitdagingen staan we voor? Draagvlak creëren en omgaan met weerstand intern en extern Goed risico-management Risico s o.a. op gebied van: -hydrologie (vernatting, overstroming) -Kosten -Imago (wat wil je als waterschap uitdragen) -Relaties met omgeving NB draagvlak en hydrologisch risico zijn onderdeel van landelijk Stowa project BWN

23 MaaiBos: een tool om invulling te geven aan risico-management MaaiBos is een Tool waar je met hydrologische randvoorwaarden (korte termijn doelen) het onderhoud kan sturen Onderhoud is gericht op actuele weerstand in het systeem. Door dat de weerstand in het systeem dagelijks inzichtelijk is, is de voorzienbaarheid vrij groot Echter het is wel lastiger te plannen aangezien niet meer met een maaibestek wordt gewerkt.

24 Waterstand meetlokatie 0136 peilschaal TU eindhoven [m + NAP] (tussen haakjes) verval Dommel TU/e-RWZI en RWZI-Soeterbeek Maai-BOS peil/afvoerrelatie (hierna meer uitleg) 14,8 14,6 14,4 14, ,8 BOS maaionderhoud Dommel door Eindhoven voor de zomer (33-13) (37-15) (49-15) (48-17) (31-25) (42-21) (49-14) (44-15) (49-13) 13,6 13,4 13, (50-11) (49-11) 13 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 Gesommeerde afvoer ADM Tongelreep (0124) en ADM Dommel Genneper watermolen (0091) m^3/s

25 VRAGEN?

26 Voorbeelden kleinschalige beheersmaatregelen Door: Toon Kemps

27 Voorbeelden Profielversmallingen Hout in de beek Hout langs de beek (beschaduwing) Maaibeheer 2.0 Aansluiten oude meanders Kleinschalige beheersprojecten

28 Profielversmalling

29 2. Beeld na een aantal maanden later

30 Hout in de beek

31 Beschaduwing

32 2. Boomfeestdag

33 Aangepast maaibeheer

34 2. Knelpunt: exoten

35 Aantakken oude meanders

36 Kleinschalige beheersprojecten

37 2. Plan

38 3. In uitvoering

39 4. Eindresultaat

40 Einde Vragen? A-3 Bodemmes in actie