Voorstelling van moleculen en atomen in chemische symbolentaal

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorstelling van moleculen en atomen in chemische symbolentaal"

Stefanie Lenaerts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Voorstelling van moleculen en atomen in chemische symbolentaal 1 Atoomsoorten of chemische elementen De verschillende soorten atomen worden elementen genoemd. Momenteel zijn er 116 chemische elementen gekend. 92 ervan komen voor in de natuur. Men noemt ze de natuurlijke elementen. De overige heeft men sinds de ontwikkeling van de kernfysica en kernchemie in laboratoria kunnen synthetiseren. Men noemt ze de kunstmatige of 'man-made' elementen. Een belangrijk kunstmatig element is plutonium. De stof plutonium wordt aangewend in kernreactoren voor de productie van kernenergie. Elk element heeft een naam. In plaats van de naam van een element voluit te schrijven gebruiken chemici afkortingen. Dergelijke afkortingen noemt men symbolen. Een symbool wordt geschreven met een gedrukte hoofdletter eventueel gevolgd door een geschreven kleine letter. De geschreven hoofdletter is de eerste letter van de latijnse benaming van het element. Wanneer deze eerste letter voor verschillende atoomsoorten dezelfde is, wordt een tweede letter toegevoegd om een onderscheid te maken. ieronder volgt een lijstje met de te kennen namen en symbolen. In het SE, het eriodiek Systeem der Elementen staan de te kennen atoomsoorten omcirkeld. Men onderscheidt bij de elementen: de metalen, de niet-metalen en de edelgassen. 2 Bolvoorstelling en formules van enkelvoudige stoffen ES Een symbool van een element stelt niet alleen dat element of een atoomsoort voor, maar ook één atoom van dat element. Aangezien moleculen combinaties van atomen zijn, kunnen combinaties van symbolen ook een zuivere stof ( en haar molecule) voorstellen. Een formule is de verkorte schrijfwijze van een stof of van één molecule van die stof. 2A a ENKELVUDIGE STFFEN: 1 MLECULE Edelgassen (groep 0 in SE): E Een molecule bestaat uit 1 atoom. Molecule en atoom worden voorgesteld door het symbool. Ne 1 molecule neon = 1 atoom neon = Ne = Kr 1 molecule krypton = 1 atoom krypton = Kr = b Metalen (links in het SE): E Metaaldampen bestaan eveneens uit losse atomen. ok bij metalen worden én molecule én atoom voorgesteld door het symbool. 1 molecule zink = 1 atoom zink = Zn = 1 molecule goud = 1 atoom goud = Au = 1 molecule kwik = 1 atoom kwik = g = Zn Au g Formuletaal Leertekst - L. Danhieux, L. Meersschaut, C. auwels, B. Vermaelen, M.-J. Janssens p. 1

2 Metalen Niet-metalen Ijzer (Ferrum) Koper (Cuprum) Zink Tin (Stannum) Lood (lumbum) Cadmium Zilver (Argentum) Goud (Aurum) latina Nikkel Kobalt Kwik (ydragyrum) Aluminium Chroom Mangaan Magnesium Calcium Barium Litium Natrium Kalium Uraan (Uranium) Fe Cu Zn Sn b Cd Ag Au t Ni Co g Al Cr Mn Mg Ca Ba Li Na K U Zuurstof (xygenium) Stikstof (Nitrogenium) Waterstof (ydrogenium) Zwavel (Sulfur) Koolstof (Carboneum) Fosfor (hosphorus) Jood (Iodium) Silicium Boor (Borium) Arseen (Arsenicum) Antimoon (Stibium) Seleen (Selenium) Fluor Chloor Broom elium Neon Argon Krypton Xenon Radon Edelgassen N S C I Si B As Sb Se F Cl Br e Ne Ar Kr Xe Rn c Niet-metalen (rechts in SE) E x Bij niet-metalen zijn de moleculen meestal opgebouwd uit twee aan elkaar gebonden gelijke atomen. Dit wordt aangegeven door een index rechts onder het symbool. 1 molecule zuurstofgas = 2 atomen zuurstof = 2 = 1 molecule fluor = 2 atomen fluor = F2 = Sommige niet-metalen bevatten een ander aantal atomen in de molecule. 1 molecule koolstof = 1 atoom koolstof = C = F F C 1 molecule ozon = 3 atomen zuurstof = 3= 1 molecule fosfor = 4 atomen fosfor = 4= 1 molecule zwavel = 8 atomen zwavel = S8 = S S S S S S S S Formuletaal Leertekst - L. Danhieux, L. Meersschaut, C. auwels, B. Vermaelen, M.-J. Janssens p. 2

3 2B ENKELVUDIGE STFFEN: MEER DAN 1 MLECULE Worden meer dan 1 molecule bedoeld dan schrijft men het cijfer dat het bedoelde aantal weergeeft vóór het symbool. Dit cijfer noemt coëfficiënt of voorgetal. 3 moleculen zuurstofgas = driemaal 2 zuurstofatomen = = moleculen chloorgas = tweemaal 2 chlooratomen = Cl Cl Cl Cl = 2 Cl2 3 Bolvoorstelling en formules van samengestelde stoffen SS Een samengestelde stof SS bestaat uit meer dan 1 atoomsoort. In eenzelfde stof komen de atoomsoorten steeds in dezelfde verhouding voor wat hun aantal atomen betreft. In de formule van een SS schrijft men daarom het symbool van de aanwezige atoomsoorten en rechts onderaan elk symbool de index die het aantal aanwezige atomen van de betreffende atoomsoort aangeeft. Een index 1 wordt niet expliciet vermeld. 3A SAMENGESTELDE STFFEN: 1 MLECULE a Water Een molecule water is opgebouwd uit 2 atomen waterstof gebonden aan 1 atoom zuurstof. Denk aan de proef van ofmann, de elektrolyse van water. De formule is: 2. De bolvoorstelling is: d Koolstofdioxide Koolstofdioxide is het gas dat we uitademen maar ook het gas in limonade, cola, bier... Een molecule van dit gas bevat 2 atomen zuurstof en 1 atoom koolstof. De formule is: C2. De bolvoorstelling is: C b Methaan Methaan, het hoofdbestandeel van aardgas, is opgebouwd uit 1 atoom koolstof en 4 atomen waterstof. De formule is:... De bolvoorstelling is:... c Ammoniakgas Ammoniakgas, dat opgelost in water ontvettende eigenschappen heeft en als reinigingsmiddel wordt gebruikt, bestaat uit moleculen die opgebouwd zijn uit 1 atoom stikstof en 3 atomen waterstof. De formule is:... De bolvoorstelling is... Formuletaal Leertekst - L. Danhieux, L. Meersschaut, C. auwels, B. Vermaelen, M.-J. Janssens p. 3

4 3B SAMENGESTELDE STFFEN: MEER DAN 1 MLECULE Worden meer dan 1 molecule bedoeld dan schrijft men het getal dat het bedoelde aantal weergeeft vóór de formule van de molecule. 3 2 = 3 moleculen water, elke molecule met 2 atomen en 1 atoom 2 2 S 3 = 2 moleculen van een samengestelde stof, elke molecule met 2 atomen, 1 atoom S en 3 atomen zuurstof. S S pmerking: Bij sommige samengestelde stoffen zijn bepaalde atomen innig met elkaar verbonden. Men plaatst die atomen dan tussen haakjes. De index geldt dan voor elk atoom tussen die haakjes. Ca() 2.betekent 1 molecule van een SS opgebouwd uit 1 atoom calcium, 2 atomen zuurstof en 2 atomen waterstof. Telkens is het atoom waterstof gebonden aan het atoom zuurstof. Ca Ca 4 pgaven 1 Noteer en benoem het totaal aantal atomen van elke soort die zich in bevinden in: 2 Au : NaCl : gbr 2 : 4 2 C 3 : 2 Ca(N 3 ) 2 : 3 Fe 2 (S 4 ) 3 : Formuletaal Leertekst - L. Danhieux, L. Meersschaut, C. auwels, B. Vermaelen, M.-J. Janssens p. 4

5 2 Schrijf in symbolentaal en teken een modelvoorstelling van: 4 atomen chloor: 3 moleculen fosfor: 1 molecule krypton: 2 moleculen van een SS, elk met 1 calcium-, 1 koolstof- en 3 zuurstofatomen: 1 molecule van een stof bestaande uit 2 kaliumatomen en 1 zuurstofatoom: 1 molecule van een stof bestaande uit 2 waterstofatomen, 1 zwavelatoom en 4 zuurstofatomen: 1 molecule van een stof bestaande uit 1 calciumatoom en 2 groepjes van 1 stikstofatoom en 3 zuurstofatomen: 3 moleculen van een stof bestaande uit 2 stikstofatomen en 3 zuurstofatomen: 3 mschrijf en teken een modelvoorstelling van: 3 MgCl 2 : 2 Al() 3 : Formuletaal Leertekst - L. Danhieux, L. Meersschaut, C. auwels, B. Vermaelen, M.-J. Janssens p. 5

6 4 Geef met een modelvoorstelling het verschil aan: tussen 3 2 en 2 3 tussen 2 N 2 en N Bekijk aandachtig het etiket van een fles mineraal water uit China. Welke conclusie kan men trekken wat betreft de chemische symbolentaal? Formuletaal Leertekst - L. Danhieux, L. Meersschaut, C. auwels, B. Vermaelen, M.-J. Janssens p. 6

Vergelijkbare documenten

Samenvatting Scheikunde H3 Reacties

Samenvatting Scheikunde H3 Reacties Samenvatting door L. 710 woorden 7 december 2016 6,8 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde Hoofdstuk 3: Reacties 3.2 Kenmerken van een chemische