Zondag 16 oktober Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Afsluiting Week van het Bos Zoniënwoud

Transcriptie

1 Zondag 16 oktober 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Afsluiting Week van het Bos Zoniënwoud Beste gezinnen, Het is mij een ware eer en een groot genoegen om hier vandaag op de afsluiting van de 32ste editie van de Week van het Bos te zijn. Ik hou geweldig veel van dit initiatief, want het blijft nodig om het belang van bossen en een verantwoord bosbeheer onder de aandacht te houden. Maar tegelijk wil ik ook deze campagne aangrijpen om het belang van natuur en groen in ons sterk verstedelijkt Vlaanderen te beklemtonen. Dit jaar misschien nog meer dan anders want de Verenigde Naties 1

2 riepen 2010 uit tot het Internationaal Jaar van de Biodiversiteit. En volgend jaar, 2011 is er het Internationaal Jaar van het Bos. Met deze Week van het Bos focussen we op het belang van biodiversiteit of de verscheidenheid aan leven op aarde. Want het gaat niet goed met de biodiversiteit, dat moeten we durven toegeven. Wat de boskwaliteit aangaat, is er de afgelopen decennia op het vlak van diersoorten en oude bossoorten wel een positieve evolutie aan de gang. De aandacht voor dood hout, dikke bomen en een gevarieerde rijke soortenmenging, heeft onder andere op het vlak van vogels tot goede resultaten geleid. Heel wat vogels die in het bos leven, zijn de afgelopen decennia in aantal toegenomen. De middelste bonte specht, een Europees beschermde soort, is een mooi voorbeeld van deze positieve evolutie : de soort werd voor het eerst in de grote bossen in Vlaams-Brabant gezien een tiental jaar geleden. Nu kunnen we al spreken van stabiele populaties die zich vooral in de Vlaamse regio's met grotere en gevarieerde rijke 2

3 eikenbossen gevestigd hebben. Hoewel veel vogelsoorten van oude bosecosystemen in aantal zijn toegenomen, zijn bepaalde soorten uit vochtige bossen en typische bosrandsoorten in aantal afgenomen en hebben ze het de laatste jaren moeilijk. De oorzaak is niet ver te zoeken: bijna al onze bossen hebben een zeer rechte grens die sterk contrasteert met het aanpalend gebied. Mooie, rijke struikvegetaties die grenzen aan het bos, worden steeds schaarser. Op het vlak van kwantiteit, heeft de Vlaamse regering zich geëngageerd om de doelstellingen uit het Structuurplan Vlaanderen, nl hectare bosuitbreiding te verwezenlijken. Op het terrein boeken we echter maar traag vooruitgang omwille van de hoge druk op gronden in Vlaanderen. Daardoor zijn we met de huidige doelstellingen nog niet op schema. De Vlaamse Regering heeft daarom besloten tot een versnelling in de 3

4 verdere afbakening van de het buitengebied. Vanaf 2011 zullen er elk jaar 20 ruimtelijke uitvoeringsplannen opgestart worden. Daarvoor hebben we een aparte projectstructuur opgezet. Zo kunnen we nieuwe mogelijkheden voor bosuitbreiding, bosaanleg en natuurontwikkeling ruimtelijk verankeren. Daarbij gaan we ook voluit voor de instandhouding van de te beschermen soorten en habitats. Vaak hebben zulke inspanningen complementaire effecten en voordelen voor andere soorten. Want, en ik wil dat hier vandaag nogmaals herhalen, Vlaanderen doet er alles aan om de achteruitgang van biodiversiteit te stoppen. Gisteren was ik nog op de officiële opening van het Eekhoutbos. En vandaag duiden we drie nieuwe bosreservaten aan. Het gaat hier over een gedeelte van het Zoerselbos (in Zoersel), het Zwarte Leen in Ieper en een uitbreiding van het bosreservaat Zwaenepoel in dit eigenste Zoniënwoud. Direct na deze speech zal ik, samen met (administrateur-generaal Marleen) mevrouw Evenepoel de aanduiding van deze bosreservaten ondertekenen. Hierdoor komt de 4

5 teller in Vlaanderen op 64 bosreservaten en overschrijden we de kaap van hectare! Vlaanderen is niet altijd de beste leerling van de klas, maar hiermee staan we wel in de top 3 van Europa: onze bossen staan op een kwalitatief hoog niveau. En wat kwantiteit betreft, nog dit jaar gaan we het boscompensatiefonds activeren via een projectoproep aan de gemeenten voor integrale bebossingsprojecten. De focus zal hierbij liggen op het ontwikkelen van stadsrandbossen en het versterken van lokale bosuitbreidingsinitiatieven. In 2011 wordt er verder gewerkt aan de problematiek rond de zogenaamde zonevreemde bossen: we willen in eerste instantie focussen op de meest waardevolle bossen die ruimtelijk bedreigd zijn. De bossen die zeer oud maar voldoende groot zijn, herbergen meestal een rijke biodiversiteit. Maar door hun bestemming op het gewestplan, worden ze bedreigd met ontbossing, dus verdienen ze extra aandacht. Nu we deze bossen gelokaliseerd hebben, zullen we 5

6 in de loop van 2011 onderzoeken waar de nood het hoogst is zodat we op de meest bedreigde plaats het snelst kunnen ingrijpen. Tegelijk wil ik verdere innovatieve manieren zoeken om bosuitbreiding te versnellen. Daarom zal ik aan de Vlaamse Regering voorstellen de zeer succesvolle 1 miljoen bomen-campagne in samenwerking met de Vereniging voor Bos in Vlaanderen verder te zetten. Door die sprekende campagne willen we andere wegen en andere partners vinden en stimuleren. Door andere organisaties, die je misschien niet meteen met het bos associeert, en de bedrijfswereld bij het bossenverhaal te betrekken, bereiken we nieuwe doelgroepen en kom je tot verrassende vormen van samenwerking. Zo breng je verschillende partijen bij elkaar om samen te werken aan meer natuur. Zo versterken we tegelijkertijd het draagvlak voor bosuitbreiding, en kan de Vlaamse overheid extra euro s bijleggen voor subsidiëring van de aanplantingskosten. In het eerste luik van de campagne hebben 6

7 we vooral de aanpak getest en daar stelden we vast dat het enthousiasme nog groter is dan verwacht en dat bij een heel divers publiek. Verdergaan met deze campagne is dan ook de logica zelve. Het lijkt me meteen ook een goede voorbereiding voor de start van het Internationaal Jaar van het Bos in Ik wil trouwens ook met een internationale noot eindigen. België is nog tot eind dit jaar voorzitter van de Europese Unie. Ikzelf heb hierbij de eer de Europese Raad Leefmilieu te mogen voorzitten. Nog deze week bereikte ik een akkoord met de Europese Leefmilieuministers en formuleerden we een standpunt over de punten die op de agenda van de Internationale Conferentie voor Biodiversiteit staan. Deze vergadering start op 18 oktober in Nagoya in Japan en regeringsleiders van over de hele wereld zullen er beslissen over een nieuw strategisch plan voor het behoud en herstel van de wereldwijde biodiversiteit. Om dit vanuit de Europese Unie mee voor te bereiden, organiseerde 7

8 Vlaanderen op 8 en 9 september een Biodiversiteitsconferentie te Gent die enkele richtlijnen heeft opgeleverd en die ik hier nog even kort wil meegeven: De aanpak van biodiversiteit moeten we integreren in de verschillende beleidsniveaus op nationaal, Europees en mondiaal vlak. Het beleid moet rekening houden met de invloed van biodiversiteit op ons economisch systeem en op de opwarming van de aarde. Alle sectoren, ook die in de privésector, moeten samenwerken om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan. Er is meer geld nodig (onder meer door alternatieve financiële mechanismen verder te ontwikkelen) om de investeringen voor biodiversiteit te ondersteunen. De economische kosten van biodiversiteitsverlies zijn op lange termijn immers veel groter dan de investeringen die nu nodig zijn voor het behoud van de biodiversiteit. Biodiversiteit heeft door het leveren van vele diensten, bv. water en gezonde lucht, ook een economisch nut, 8

9 dat helaas niet meteen zichtbaar is. We moeten echter ook meer over dit thema communiceren, wat ik daarom bij deze graag doe. De gevolgen van biodiversiteitsverlies zijn minder bekend bij de publieke opinie dan de gevolgen van de opwarming van de aarde. Er moet daarom meer geïnvesteerd worden in communicatie en bewustmaking. Vandaar dat ik ook zeer blij ben dat hier vandaag zoveel gezinnen zijn gekomen. Zo leren we onze kinderen, de volgende generaties, waarom we het bos en de enorme diversiteit die erin schuilt, moeten appreciëren. Ik wil overigens ook de Gezinsbond bedanken die zo sterk heeft ingezet op deze Week van het Bos. Dames en heren, ik wil het nog over een laatste internationale uitdaging hebben, niet de minste. In december vindt in Mexico de volgende klimaattop plaats. Ook hier moeten we belangrijke beslissingen nemen onder andere om ontbossing en bosdegradatie tegen te gaan. Wereldwijde ontbossing zorgt namelijk voor méér dan één vijfde aan de uitstoot van broeikasgassen. Dat tegenhouden kan 9

10 dus ook een belangrijke stap zijn voor het behoud van de biodiversiteit én de strijd tegen klimaatopwarming. Er liggen dus heel wat uitdagingen in het verschiet. Maar vandaag wil ik samen met jullie allemaal genieten van een mooie uitstap naar het bos. En dit in alle geuren en kleuren. Ik heb in mijn voorwoord geschreven dat het bos een magische plek is, een groene oase, en dat wil ik nu heel graag met jullie delen! Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur & Cultuur 10