Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Partnerpensioen

Transcriptie

1 In deze laag 2 van het Pensioen vindt u alle belangrijke kenmerken van de pensioenregeling van Bavaria. Deze laag 2 is een verdieping van de onderwerpen in laag 1. In laag 2 vindt u geen persoonlijke pensioeninformatie. Die vindt u wel op en uw jaarlijkse Uniform Pensioenoverzicht. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Ouderdomspensioen Via uw werkgever neemt u deel in de pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds Bavaria en bouwt u ouderdomspensioen op. Dat ouderdomspensioen ontvangt u als u 67 jaar wordt. Uw ouderdomspensioen is een aanvulling op de AOW. De AOW is het pensioen dat u van de overheid ontvangt als u de AOW-leeftijd bereikt. Hoeveel pensioen u straks ontvangt van Stichting Pensioenfonds Bavaria is vooral afhankelijk van de hoogte van het salaris dat u heeft verdiend, de inhoud van de pensioenregeling waaraan u deelneemt en het aantal jaren dat u deelneemt. Het ouderdomspensioen wordt vanaf uw 67ste jaar maandelijks uitbetaald, zolang u leeft. De hoogte van het ouderdomspensioen staat op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op De pensioenregeling waaraan u deelneemt is een uitkeringsovereenkomst. Elk jaar bouwt u pensioen op over een deel van het pensioensalaris dat u in dat jaar heeft verdiend. U bouwt niet over uw hele brutoloon pensioen op. Uw pensioenuitvoerder houdt namelijk al rekening met de AOW, die u van de overheid ontvangt als u de AOW-leeftijd bereikt. Het deel van uw loon waarover u geen pensioen opbouwt, heet franchise. De franchise is voor medewerkers voor wie de cao van toepassing is en voor medewerkers die buiten de cao vallen. Over het brutoloon minus de franchise bouwt u jaarlijks 1,80% aan ouderdomspensioen op als voor u de cao van toepassing is. Buiten cao-ers bouwen jaarlijks 1,63% aan ouderdomspensioen op. Laten we dit verduidelijken met een voorbeeld. We nemen een voorbeeld van een medewerker voor wie de cao van toepassing is. Stel: uw pensioenjaarsalaris is Uw pensioengrondslag is dan (de franchise) = U bouwt in dat betreffende jaar 1,80% pensioen op over = 471,40 Het ouderdomspensioen dat u bij pensionering ontvangt, is een optelsom van wat u in al uw dienstjaren opbouwt plus de eventuele toeslagverlening. Partnerpensioen Naast uw ouderdomspensioen bouwt u ook partnerpensioen op. Als u komt te overlijden heeft uw partner recht op een partnerpensioen. Partnerpensioen op opbouwbasis Bij Stichting Pensioenfonds Bavaria bouwt u partnerpensioen op tot een niveau van 60% van het ouderdomspensioen via de premies die u en uw werkgever betalen. Als u overlijdt voordat u de pensioenrichtleeftijd (de standaard pensioenleeftijd volgens het pensioenreglement) bereikt, wordt 1

2 het partnerpensioen gebaseerd op het ouderdomspensioen dat u zou bereiken als u tot uw pensionering bij Stichting Pensioenfonds Bavaria pensioen zou opbouwen. Als u overlijdt voor uw pensioenrichtleeftijd maar op dat moment niet meer in dienst bent van Bavaria en niet uw opgebouwde pensioen heeft meegenomen naar uw nieuwe werkgever, ontvangt uw partner een levenslang partnerpensioen dat is gebaseerd op de hoogte van het tot het eind van uw dienstverband opgebouwde ouderdomspensioen. Als u overlijdt na uw pensionering ontvangt uw partner een levenslang partnerpensioen dat is gebaseerd op de hoogte van het tot het eind van uw dienstverband opgebouwde ouderdomspensioen. De hoogte van het partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op Als u overlijdt, heeft uw partner misschien recht op een wettelijke nabestaandenuitkering van de overheid: de ANW-regeling. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. Uw partner moet dan geboren zijn vóór 1950 of één of meer minderjarige kinderen te verzorgen hebben of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. Meer informatie hierover kunt u vinden op de website van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) Naast het reguliere partnerpensioen dat u opbouwt in de pensioenregeling van Bavaria, heeft u, zo lang u bij Bavaria in dienst bent, de mogelijkheid om op vrijwillige basis een extra tijdelijk partnerpensioen voor uw partner te verzekeren. Dit vrijwillig tijdelijk partnerpensioen gaat in op de eerste dag van de maand volgend op de maand van uw overlijden en eindigt op de eerste dag van de maand waarin uw partner de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt dan wel op de eerste dag van de maand volgend op het overlijden van uw partner. Het vrijwillig tijdelijk partnerpensioen is gelijk aan het verschil tussen 50% van het pensioengevend salaris ten tijde van uw overlijden en het reguliere partnerpensioen. Voor het vrijwillig tijdelijk partnerpensioen betaalt u via uw salaris een eigen bijdrage die afhankelijk is van uw leeftijd. Meer informatie daarover vindt u in het pensioenreglement Wezenpensioen op opbouwbasis Wezenpensioen Met de premies die u en uw werkgever betalen, is er ook een wezenpensioen geregeld voor uw kinderen. Het wezenpensioen wordt aan uw minderjarige kinderen uitbetaald als u overlijdt. Bij Stichting Pensioenfonds Bavaria bouwt u per kind een wezenpensioen op tot een niveau van 14% van het ouderdomspensioen via de premies die u en uw werkgever betalen. Als u overlijdt terwijl u nog bij Bavaria in dienst bent, ontvangen uw kinderen per kind een wezenpensioen dat gebaseerd is op het niveau van het ouderdomspensioen dat u zou ontvangen als u tot uw pensionering bij het pensioenfonds pensioen zou opbouwen. Uw kinderen ontvangen wezenpensioen tot ze de leeftijd van 18 jaar bereiken. Zolang ze studeren ontvangen ze het wezenpensioen tot de leeftijd van 27 jaar. Als u overlijdt voor uw pensioenrichtleeftijd maar op dat moment niet meer in dienst bent van Bavaria en niet uw opgebouwde pensioen heef meegenomen naar uw nieuwe werkgever, ontvangen uw minderjarige kinderen een wezenpensioen dat gebaseerd is op het tot het eind van uw dienstverband 2

3 opgebouwde ouderdomspensioen. Als u overlijdt na uw pensionering en u op dat moment nog minderjarige of studerende kinderen heeft, ontvangen zij per kind een wezenpensioen dat is gebaseerd op uw ouderdomspensioen. De hoogte van het wezenpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Arbeidsongeschiktheidspensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Als u niet meer (volledig) kunt werken voorziet de pensioenregeling in een arbeidsongeschiktheidspensioen als aanvulling op uw WIA-uitkering. Als u op 1 januari 2006 al een WAO-uitkering ontving, valt u nog onder de oude regels van de WAO. Sinds 2006 is de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) van kracht. Als u twee jaar door ziekte niet meer of niet meer volledig kunt werken, heeft u recht op een WIA uitkering. Om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering moet u voor minstens 35% arbeidsongeschikt zijn. Meer informatie over de WIA vindt u op de website U heeft recht op een arbeidsongeschiktheidspensioen van het pensioenfonds op de 1ste dag van de maand waarin u recht op uitkering volgens de WIA heeft verkregen. Het arbeidsongeschiktheidspensioen wordt uitbetaald tot het moment waarop u uw AOW-leeftijd bereikt, die afhankelijk van uw geboortejaar maximaal 67 jaar is. De uitkering stopt eerder als u weer volledig arbeidsgeschikt zou worden of zou overlijden. Jaarlijks wordt verzekerd als arbeidsongeschiktheidspensioen 70% van het positieve verschil tussen het pensioengevend salaris en het maximum jaarloon waarover de uitkeringen volgens de WIA worden berekend. De WIAloongrens voor 2016 is De hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen is afhankelijk van de mate van uw arbeidsongeschiktheid. Hieronder vindt u een tabel waarin dit is aangegeven. Indien u minder dan de volledige arbeidstijd werkzaam was toen u arbeidsongeschikt werd, wordt het hiervoor vastgestelde pensioenbedrag vermenigvuldigd met uw deeltijdfactor. Die factor is dus lager dan de 100% die geldt bij een volledige arbeidstijd. Bij een mate van arbeidsongeschiktheid van bedraagt het uitkeringspercentage 0 tot 35% 0% 35 tot 45% 40% 45 tot 55% 50% 55 tot 65% 60% 65 tot 80% 72,5% 80% of meer 100% Als het percentage van uw arbeidsongeschiktheid wijzigt, verandert ook de uitkering van uw arbeidsongeschiktheidspensioen. 3

4 Arbeidsongeschiktheid en premievrijstelling Premievrije voortzetting van uw pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid Bent u volledig arbeidsongeschikt, dan bouwt u nog steeds pensioen op. U hoeft hiervoor geen premie te betalen. Bent u gedeeltelijk, maar ten minste voor 35%, arbeidsongeschikt, dan wordt uw pensioenopbouw voor het gedeelte dat u niet kunt werken premievrij voortgezet. Dit kan maximaal duren tot de eerste dag van de maand waarin de arbeidsongeschiktheid niet meer bestaat, maar uiterlijk tot uw AOW-leeftijd. Alle details over arbeidsongeschiktheid en pensioen vindt u in het pensioenreglement. Pensioenreglement Pensioenreglement Wilt u precies weten wat onze pensioenregeling u biedt? Alle details vindt u in het pensioenreglement. Kijk op onze website of vraag het pensioenreglement bij ons op. Wat krijgt u in onze pensioenregeling niet? Dit onderdeel is niet van toepassing op uw pensioenregeling. U bouwt ouderdomspensioen op en uw pensioenregeling voorziet ook in een partnerpensioen én een wezenpensioen. Ook kent uw pensioenregeling een aanvulling op de wettelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering als u arbeidsongeschikt wordt. Bovendien hoeft u dan zelf geen pensioenpremie meer te betalen terwijl uw pensioenopbouw wel (gedeeltelijk) doorloopt. Hoe bouwt u pensioen op? Drie pijlers A. AOW: dit pensioen krijgt u van de overheid De AOW is het wettelijke pensioen van de overheid. U bouwt in 50 jaar AOW op. U bouwt alleen AOW op als u in Nederland woont en/of werkt. Op welke leeftijd u AOW krijgt, hangt af van uw geboortedatum. De AOW-leeftijd stijgt namelijk de komende jaren. Ook de hoogte is niet voor iedereen gelijk. De AOW-bedragen worden ieder jaar aangepast. Informatie over de AOW en uw AOW-leeftijd vindt u op Let op: heeft u niet altijd in Nederland gewoond of gewerkt? Dan kan uw AOW lager uitvallen. B. Het pensioen dat u via uw werk opbouwt Hoeveel pensioen u opbouwt via de regeling van uw werkgever, ziet u op uw Uniform Pensioen Overzicht (UPO). Dit krijgt u ieder jaar van ons. Wilt u een overzicht van de pensioenen die u bij andere werkgevers heeft opgebouwd? Kijk dan op C. De pensioenaanvulling waar u zelf voor zorgt U kunt zelf een aanvulling regelen op uw AOW en het pensioen dat u opbouwt via uw werkgever. Er zijn verschillende manieren om uw pensioen aan te vullen. Bijvoorbeeld via banksparen of door een verzekering zoals een lijfrente af te sluiten of door in uw regeling extra pensioen op te bouwen. Of u dat nodig vindt, hangt af van uw financiële en persoonlijke situatie. Een financieel adviseur kan u helpen bij het maken van keuzes. U kunt ook kijken naar de pensioenschijf van vijf op de website van het Nibud 4

5 Middelloon U bouwt pensioen op in een middelloonregeling Elk jaar bouwt u pensioen op over een deel van uw brutoloon dat u in dat jaar heeft verdiend. Dit heet het pensioensalaris. Dit omvat het jaarinkomen dat u in het voorafgaande kalenderjaar hebt verdiend inclusief de eventuele vaste ploegentoeslag of vaste persoonlijke toeslag, de vakantietoeslag, de eindejaarsuitkering en eventuele in het voorafgaande jaar betaalde incidentele ploegentoeslag in verband met wisselende diensten. Als u meer verdient dan per jaar, telt uw inkomen boven die grens niet mee voor uw pensioenopbouw. U bouwt niet over uw hele brutoloon pensioen op. Uw pensioenuitvoerder houdt namelijk al rekening met de AOW, die u van de overheid ontvangt als u de AOW-leeftijd bereikt. Het deel van uw loon waarover u geen pensioen opbouwt, heet franchise. De franchise is voor medewerkers voor wie de cao van toepassing is en voor medewerkers die buiten de cao vallen. Over het brutoloon minus de franchise bouwt u jaarlijks 1,80% aan ouderdomspensioen op als voor u de cao van toepassing is. Buiten cao-ers bouwen jaarlijks 1,63% aan ouderdomspensioen op. Het ouderdomspensioen dat u bij pensionering ontvangt, is een optelsom van wat u in al uw dienstjaren opbouwt plus de eventuele toeslagverlening. Vanaf uw pensioendatum ontvangt u dit pensioenbedrag elke maand zo lang u leeft. Dit heet een middelloonregeling. Opbouw Opbouwpercentage Ieder jaar bouwt u pensioen op over een deel van het brutoloon dat u in dat jaar heeft verdiend. Het deel van uw loon waarover u geen pensioen opbouwt, heet franchise. De franchise is voor medewerkers voor wie de cao van toepassing is en voor medewerkers die buiten de cao vallen. Over het brutoloon minus de franchise bouwt u jaarlijks 1,80% aan ouderdomspensioen op als voor u de cao van toepassing is. Buiten caoers bouwen jaarlijks 1,63% aan ouderdomspensioen op. Laten we dit verduidelijken met een voorbeeld. We nemen een voorbeeld van een medewerker voor wie de cao van toepassing is. Stel: uw pensioenjaarsalaris is Uw pensioengrondslag is dan (de franchise) = U bouwt in dat betreffende jaar 1,80% pensioen op over = 471,40 Het ouderdomspensioen dat u bij pensionering ontvangt, is een optelsom van wat u in al uw dienstjaren opbouwt plus de eventuele toeslagverlening. Premieverdeling waarbij werkgever en werknemer beide bijdragen/ premieverdeling onbekend U en uw werkgever betalen beiden voor uw pensioen U en uw werkgever betalen iedere maand pensioenpremie. In feite is de premie de prijs van uw pensioen. In 2016 is de premie die u betaalt als de cao voor u van toepassing is 8,33% van uw pensioengrondslag. Uw werkgever betaalt dan 16,67%. Als de cao voor u niet van toepassing is, betaalt u 8,82% van uw pensioengrondslag en uw werkgever 16,18%. Uw deel van de pensioenpremie houdt uw werkgever maandelijks in op uw brutoloon. Het exacte bedrag staat op uw loonstrook. De premie die de werkgever betaalt staat niet op uw loonstrook. 5

6 Welke keuzes heeft u zelf? Waardeoverdracht Waardeoverdracht Als u van werkgever verandert en daardoor naar een andere pensioenregeling gaat, kunt u ervoor kiezen om uw opgebouwde pensioen mee te nemen. We noemen dat waardeoverdracht. Dat doet u bij uw nieuwe pensioenuitvoerder. Laat u hier vooraf goed over informeren. Of waardeoverdracht een goede keuze is, hangt onder andere af van de financiële situatie van uw huidige en van uw nieuwe pensioenuitvoerder. Als u besluit geen waardeoverdracht aan te vragen, dan blijft uw pensioen staan bij Stichting Pensioenfonds Bavaria en wordt het vanaf uw 67 ste jaar aan u uitbetaald. U betaalt geen premie meer aan Stichting Pensioenfonds Bavaria en gaat verder met pensioen opbouwen in de regeling van uw nieuwe werkgever. Pensioenregelingen vergelijken Wilt u uw pensioenregeling vergelijken? Klik op de link naar de pensioenvergelijker in het startmenu van het Pensioen Pensioenvergelijker Ruilen: ouderdoms-/ partnerpensioen Ouderdomspensioen ruilen voor partnerpensioen Als u met pensioen gaat of eerder Bavaria verlaat, heeft u eenmalig de keuze om een deel van uw opbouwde ouderdomspensioen om te ruilen voor een hoger partnerpensioen. Dit kunt u doen indien u graag wilt dat uw partner na uw overlijden wat meer inkomen krijgt. Uw ouderdomspensioen wordt lager, maar uw partner krijgt wel een hoger partnerpensioen als u bent overleden. U moet deze uitruil aanvragen uiterlijk een maand voordat u met pensioen gaat of binnen zes maanden nadat uw deelnemerschap bij het pensioenfonds eindigt. Als u eerder gescheiden bent, kunt u geen uitruil aanvragen voor het deel van het ouderdomspensioen waaraan uw ex-partner rechten ontleent. Als u kiest voor uitruil van ouderdomspensioen voor partnerpensioen, mag het partnerpensioen, na de uitruil, maximaal 70% bedragen van het ouderdomspensioen dat overblijft. Let op: dit is een eenmalige keuze! Als u eenmaal gekozen heeft om wel of niet te ruilen kan het niet meer ongedaan worden gemaakt. Meer informatie over het ruilen van pensioen is te vinden in het pensioenreglement. Ruilen: partner-/ ouderdomspensioen Partnerpensioen ruilen voor ouderdomspensioen Als u met pensioen gaat, heeft u eenmalig de keuze om het opgebouwde partnerpensioen geheel of gedeeltelijk om te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Als u op het moment dat u met pensioen gaat geen partner heeft, regelt het pensioenfonds deze uitruil automatisch voor u. Heeft een partner, dan moet u deze uitruil aanvragen uiterlijk een maand voordat u met pensioen gaat. U kunt dit doen als uw partner bijvoorbeeld zelf een goed ouderdomspensioen heeft. Uw partner moet het wel eens zijn met de uitruil en u moet beiden beseffen dat uw partner na de uitruil geen of minder partnerpensioen krijgt als u overlijdt. Als u voor deze uitruil kiest, dient u een schriftelijk bewijs hiervan te overleggen aan het pensioenfonds. Als u eerder gescheiden bent, kunt u geen uitruil aanvragen voor het 6

7 bijzonder partnerpensioen dat bestemd is voor uw ex-partner. Let op: dit is een eenmalige keuze! Als u eenmaal gekozen heeft om te ruilen kan het niet meer ongedaan worden gemaakt. Deeltijdpensioen Vervroegen/uitstellen Als u deels met pensioen gaat In plaats van ineens met pensioen te gaan op uw 67 ste jaar kunt u er ook voor kiezen om een deel van uw pensioen eerder in te laten gaan. Dit kan vanaf uw 60 ste jaar. Dat betekent wel dat het deel van het ouderdomspensioen dat u eerder laat ingaan lager wordt. In deeltijd met pensioen gaan heeft dus financiële gevolgen. De pensioenopbouw stopt gedeeltelijk en het ouderdomspensioen wordt verlaagd. Voor het deel dat u doorwerkt bouwt u nog wel pensioen op. U dient deeltijdpensioen ten minste zes maanden voor de gewenste ingangsdatum aan te vragen en uw werkgever dient het ermee eens te zijn. Pensioen vervroegen of uitstellen U kunt er ook voor kiezen om uw pensioen eerder in te laten gaan dan op uw 67 ste jaar. Dat kan vanaf uw 60 ste jaar. Dat betekent wel dat uw ouderdomspensioen lager wordt. Eerder met pensioen gaan heeft dus financiële gevolgen. De pensioenopbouw stopt eerder en het ouderdomspensioen wordt verlaagd. U moet er ook rekening mee houden dat de AOW wellicht later ingaat dan uw vervroegde pensioen. Kijk op om te zien wanneer uw AOW ingaat. Als u eerder met pensioen wilt gaan, dient u dit minstens zes maanden voor de gewenste pensioendatum aan te vragen. U kunt er ook voor kiezen om langer door te werken dan tot uw 67 ste jaar. Dat kan uiterlijk tot de maand waarin u 70 jaar wordt. Hiervoor is toestemming van uw werkgever vereist. Als u later met pensioen gaat, wordt uw opgebouwde ouderdomspensioen verhoogd. Als u doorwerkt na uw 67 ste jaar wordt de pensioenopbouw niet voortgezet. Hoog/laag Beginnen met een hoger of lager pensioen U kunt de keuze maken om eerst een paar jaar een hoger ouderdomspensioen te ontvangen, en daarna een lager ouderdomspensioen. Vanaf dat tweede moment is uw ouderdomspensioen lager dan op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) staat. Ook is het mogelijk vanaf uw pensioendatum tot de eerste dag van de maand waarin u uw AOW-leeftijd bereikt een lager pensioen te hebben en daarna een hoger pensioen. De precieze regels vindt u in het pensioenreglement. Let op: dit is een eenmalige keuze! Als u hier eenmaal voor gekozen heeft kan het niet meer ongedaan worden gemaakt. Keuze Wilt u alle keuzemogelijkheden zien? Alle overige keuzes bij persoonlijke gebeurtenissen (bijvoorbeeld ontslag en pensionering) vindt u in deze laag 2 van uw Pensioen

8 Hoe zeker is uw pensioen? Uitkeringszekerheid Welke risico s zijn er? De opbouw en uitbetaling van pensioen gaan over een heel lange periode. Vanaf de start van de opbouw tot de laatste pensioenuitbetaling kan wel eens 80 jaar zitten. In zo n periode verandert de wereld waardoor er risico s kunnen ontstaan die uw pensioen bedreigen. De risico s leiden mogelijk tot een tekort. Stichting Pensioenfonds Bavaria probeert voorbereid te zijn op de risico s die uw pensioen kunnen bedreigen. In het verleden is dat niet altijd goed gegaan. Bijvoorbeeld door de snelle stijging van de levensverwachting. Die stijging is namelijk groter dan de stijging waarmee we rekening hebben gehouden. Als deelnemers gemiddeld ouder worden, moet hun pensioen langer worden uitbetaald. Stichting Pensioenfonds Bavaria moet dan meer geld hebben dan waar eerst op werd gerekend. De rente beïnvloedt de waarde van pensioenen. Pensioenuitvoerders maken van tevoren een inschatting van het geld dat ze nodig hebben om de pensioenen te kunnen uitbetalen. Hoe lager de rente is, hoe meer geld het pensioenfonds in kas moet hebben om later alle pensioenen te kunnen uitbetalen. Als de rente langdurig laag blijft, maakt dat de pensioenen dus duurder. Ook de beleggingsresultaten kunnen tegenvallen. Daarom zorgt het pensioenfonds ervoor dat de beleggingen gespreid worden over meerdere beleggingssoorten. Winst op een belegging kan verlies op een andere belegging goedmaken. Een pensioenuitvoerder kan beleggingsrisico s ook afdekken. Daar zijn wel kosten aan verbonden. Er zijn nog meer risico s waar Stichting Pensioenfonds Bavaria rekening mee moet houden om uw pensioen zo goed mogelijk te beschermen. Het fonds moet die risico s dus letterlijk managen. Meer informatie over het risicomanagement vindt u in de jaarverslagen, die te downloaden zijn via de website Vanaf 2015 moeten pensioenuitvoerders bij beleidsbeslissingen gebruik maken van de zogenoemde beleidsdekkingsgraad. De beleidsdekkingsgraad van het pensioenfonds is onder meer van belang bij besluiten van het bestuur die gaan over de hoogte van de premie en het verlenen van indexatie. Ook is de beleidsdekkingsgraad een belangrijke graadmeter voor de vraag of het pensioenfonds genoodzaakt is de pensioenen te verlagen. Als de beleidsdekkingsgraad van het pensioenfonds lager is dan 100% dan mag het pensioenfonds niet meewerken aan individuele waardeoverdrachten. De beleidsdekkingsgraad is een gemiddelde over twaalf maanden. Op onze website vindt u meer informatie over onze financiële situatie en de beleidsdekkingsgraad. Waardevast Waardevast pensioen Normaal gesproken wordt geld elk jaar iets minder waard. U kunt met hetzelfde bedrag in 2016 iets minder kopen dan in Dat heet inflatie. Vanwege de inflatie probeert Stichting Pensioenfonds Bavaria uw opgebouwde pensioen jaarlijks te indexeren. Dat wil zeggen dat het 8

9 opgebouwde pensioen jaarlijks meegroeit met de algemene prijsstijging. Wij noemen dit een waardevast pensioen. Het lukt niet altijd om de pensioenen mee te laten groeien met de stijging van de prijzen. Als het financieel tegenzit, kan het zo zijn dat het pensioenfonds niet of niet volledig kan indexeren. Dat betekent dan dat uw pensioen minder waard wordt. Als het daarna financieel meezit, kan het pensioen eventueel extra worden geïndexeerd om koopkracht te herstellen. De afgelopen jaren heeft Stichting Pensioenfonds Bavaria de pensioenen als volgt geïndexeerd*: Indexatie Stijging van de prijzen % 0,6% % 0,98% % 2,51% % 2,45% % 2,34% % 1,27% % 1,19% ,70% 2,49% * De cijfers over stijging van de prijzen zijn gebaseerd op cijfers van het CBS. In 2016 heeft Bavaria de systematiek voor toeslagverlening gewijzigd van loonontwikkeling naar prijsontwikkeling. Tekort Als er een tekort is Het kan gebeuren dat Stichting Pensioenfonds Bavaria ondanks alle voorzorgen toch geld tekort komt om op de lange termijn alle pensioenen te kunnen uitbetalen. Dan moet er iets gebeuren. De pensioenuitvoerder heeft de taak zo zorgvuldig mogelijk af te wegen wat de beste oplossing is: de premie verhogen, niet indexeren of de pensioenopbouw verlagen. Het bestuur kan ook kiezen voor een combinatie van maatregelen of nog andere keuzes maken. In het uiterste geval kan het bestuur van het pensioenfonds besluiten uw opgebouwde pensioen of pensioenuitkering te verlagen. In de afgelopen jaren verlaagde Stichting Pensioenfonds Bavaria de pensioenen als volgt: Verlaging 2016 n.v.t n.v.t ,8% ,9% Wij hebben een dekkingstekort. Hiervoor hebben wij in 2015 een herstelplan ingediend bij DNB. Dit plan is in maart 2016 geactualiseerd. Gelet op de huidige financiële situatie bij ons fonds, zullen wij mogelijk in 2017 de pensioenen moeten korten. Welke kosten maken wij? Stichting Pensioenfonds Bavaria maakt verschillende kosten om de pensioenregeling uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan kosten voor de 9

10 Kosten administratie. Daar vallen de kosten voor de uitbetaling van de pensioenen en de incasso van de premies onder. Ook maken wij kosten voor de communicatie, bijvoorbeeld voor het maken en verzenden van dit Pensioen en het Uniform Pensioenoverzicht. Daarnaast zijn er de kosten om het vermogen te beheren. Beleggen van het vermogen kost geld. Wij betalen bijvoorbeeld de partijen waaraan wij vragen om het vermogen te beleggen. Ook maken wij transactiekosten. Dit zijn bijvoorbeeld de kosten die de beurs in rekening brengt bij de aankoop of verkoop van aandelen of obligaties. Verder betalen wij kosten voor adviseurs, controleurs en wettelijke toezichthouders. In de jaarverslagen, die u kunt downloaden via onze website vindt u meer informatie over de kosten die wij maken. Wanneer moet u in actie komen? Waardeoverdracht Als u verandert van pensioenuitvoerder Als u van werkgever verandert en daardoor naar een andere pensioenregeling gaat, kunt u ervoor kiezen om uw opgebouwde pensioen mee te nemen. We noemen dat waardeoverdracht. Dat doet u bij uw nieuwe pensioenuitvoerder. Laat u hier vooraf goed over informeren. Of waardeoverdracht een goede keuze is, hangt onder andere af van de financiële situatie van uw huidige en van uw nieuwe pensioenuitvoerder. Als u besluit geen waardeoverdracht aan te vragen, dan blijft uw pensioen staan bij Stichting Pensioenfonds Bavaria en wordt het vanaf uw 67 ste jaar aan u uitbetaald. U betaalt geen premie meer aan Stichting Pensioenfonds Bavaria en gaat verder met pensioen opbouwen in de regeling van uw nieuwe werkgever. Arbeidsongeschiktheid en premievrijstelling Als u arbeidsongeschikt wordt Als u voor meer dan 35% arbeidsongeschikt wordt, heeft u recht op (gedeeltelijke) voortzetting van uw pensioenopbouw zonder dat u daar zelf nog premie voor betaalt. Ook heeft u recht op een arbeidsongeschiktheidspensioen als uw inkomen boven de WIA-grens ligt. Deze premievrije pensioenopbouw en het arbeidsongeschiktheidspensioen zijn afhankelijk van de mate van uw arbeidsongeschiktheid. Het is belangrijk dat u de gevolgen van uw arbeidsongeschiktheid voor uw pensioen in kaart brengt. U hoeft ons niet zelf te informeren over uw arbeidsongeschiktheid. Dat gebeurt automatisch door het UWV. Samenwonen, trouwen, geregistreerd partnerschap Als u gaat trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat Trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan is voor uw pensioenregeling hetzelfde. U moet dan goed kijken of uw partner bij uw overlijden recht heeft op partnerpensioen. Vindt u dat het partnerpensioen niet goed genoeg geregeld is, dan kunt u via uw werkgever ook een vrijwillig tijdelijk partnerpensioen verzekeren. 10

11 Let op: als u ongehuwd samenwoont, heeft uw partner niet automatisch recht op partnerpensioen bij uw overlijden. Om uw partner daarvoor in aanmerking te laten komen, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen, bijvoorbeeld een notarieel samenlevingscontract hebben. Een kopie van dat contract moet worden opgestuurd naar uw pensioenuitvoerder. Meer informatie vindt u in het pensioenreglement. Scheiden of het geregistreerd partnerschap beëindigen Als u gaat scheiden of uw geregistreerd partnerschap beëindigt Uw ex-partner heeft recht op de helft van het ouderdomspensioen dat u opbouwde tijdens het huwelijk/de periode van het geregistreerd partnerschap. U kunt met uw ex-partner afwijkende afspraken maken. Deze afspraken moeten worden vastgelegd in het scheidingsconvenant. Om ervoor te zorgen dat de ex-partner een deel van het ouderdomspensioen ontvangt, moet u of uw ex-partner binnen twee jaar de pensioenuitvoerder op de hoogte stellen van de scheiding en de eventuele afwijkende afspraken. Let op: het recht op een deel van het ouderdomspensioen geldt niet voor ongehuwd samenwonenden. Ongehuwd samenwonenden moeten zelf afspraken maken over de verdeling van het pensioen. Uw ex-partner heeft ook recht op het partnerpensioen dat u opbouwde tot de datum van de echtscheiding/beëindiging geregistreerd partnerschap. Voor het recht op het partnerpensioen hoeft u niets te doen. Tenzij uw ex-partner afstand doet van het recht, dan moet u het pensioenfonds wel informeren. Let op: Ook ongehuwd samenwonenden kunnen recht hebben op het partnerpensioen. Kijk voor meer informatie in het reglement. Verhuizen naar het buitenland Als u verhuist naar het buitenland Meld dit aan uw pensioenuitvoerder en bespreek wat de gevolgen zijn voor uw pensioen. Informatie over de gevolgen voor de AOW vraagt u aan bij de Sociale Verzekeringsbank. Of kijk op Let op: ook als u binnen het buitenland verhuist, moet u Stichting Pensioenfonds Bavaria daarover informeren. Werkloos Als u werkloos wordt Als u werkloos wordt, stopt de pensioenopbouw. Het is belangrijk dat u de gevolgen van uw werkloosheid voor uw ouderdomspensioen, voor het partnerpensioen en het wezenpensioen in kaart brengt. U hoeft ons niet zelf te informeren over uw werkloosheid. Dat gebeurt automatisch door het UWV. Als u meer of minder gaat werken Als u fulltime werkt en u minder gaat werken, heeft dat gevolgen voor uw pensioenbouw. Dat is ook het geval als u nu parttime werkt en meer uren 11

12 Meer/minder werken (niet gerelateerd aan deeltijdpensioen, demotie/promotie) gaat werken. Gaat u bijvoorbeeld van een fulltime dienstverband naar een dienstverband van 50%, dan wordt uw pensioenopbouw ook 50% van wat u op basis van een fulltime dienstverband zou opbouwen. Werkte u eerst voor 40% en gaat u later 80% werken, dan gaat de deeltijdfactor van uw pensioenopbouw dus omhoog van 40% naar 80%. Als u minder gaat werken, moet u zich er dus goed van bewust zijn dat u dan minder pensioen opbouwt dan eerst. Verlof Als u verlof opneemt Als u vakantiedagen opneemt of korte tijd ziek bent, gaat uw pensioenopbouw gewoon door. Daarnaast geldt voor een aantal verlofregelingen van uw werkgever dat de pensioenopbouw gedurende een vooraf bepaalde periode wordt voortgezet. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om zwangerschapsverlof of ouderschapsverlof. Neemt u voor lange tijd onbetaald verlof op voor bijvoorbeeld een sabbatical, dan gaat uw pensioenopbouw niet door. Mijnpensioenoverzicht.nl Bekijk eens per jaar hoeveel pensioen u heeft opgebouwd op Mijnpensioen-overzicht.nl Als u gebruik wilt maken van een keuzemogelijkheid De keuzemogelijkheden vindt u onder Welke keuzes heeft u zelf?. Keuze Let op: een gemaakte keuze kan niet meer worden teruggedraaid. Laat u dus goed informeren voor u kiest. Vragen Als u vragen heeft Stichting Pensioenfonds Bavaria, p/a Syntrus Achmea, Postbus 90170, 5000 LM TILBURG. pensioenfondsbavaria@achmea.nl Telefoon: (013) (werkdagen tussen en uur). Veel informatie kunt u vinden op onze website Benieuwd naar uw totale pensioen? Kijk op Meer weten over uw pensioen? Kijk dan op voor meer informatie. Of vraag het pensioenreglement bij ons op. 12