ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN"

Transcriptie

1 ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN Dr. Sylvia van der Burg - Vermeulen Drs. Bert Cornelius Dr. Sandra Brouwer Dr. Karen Nieuwenhuijsen Kick-off project MMM-2

2 In afgelopen decennium psychische gezondheid Nederlandse bevolking nauwelijks veranderd lifetime prevalentie enigerlei psychische aandoening totaal 42,7% ( mannen 43,4%; vrouwen 41,9%) NEMESIS-2; de Graaf et al. 2012

3 12-maands prevalentie lifetime prevalentie Stemmingsstoornis 6,1% 20,2% Angststoornis 10,1% 19,6% Middelenstoornis 5,6% 19,1% Aandachttekort-/gedragsstoornis 2,1% 9,2% Schizofrenie 0.5%* * schatting o.b.v. extrapolatie NEMESIS-2; de Graaf et al. 2012

4 WETENSCHAPPELIJKE EFFECTSTUDIES PRAKTIJK ERVARING PATIENT PERSPECTIEF

5

6 ZORG Multidisciplinaire benadering Geïntegreerde zorg INDIVIDU Activerende aanpak Probleemgerichte benadering WERK(PLEK) Werkplekgerichte interventies

7 ZORG

8 MULTIDISCIPLINAIRE ZORG Werk en EPS (Phrenos) Depressie (Trimbos instituut) Angststoornissen (Trimbos instituut) Overspanning en Burnout (NVAB, LVE, NHG) Collaborative care for CMD Care manager Huisarts, bedrijfsarts of medisch specialist, en consulent psychiater Depressie Initiatief van der Feltz-Cornelis et al., 2010 Vlasveld et al., 2013

9 INDIVIDU

10 OP INDIVIDU GERICHT NVAB richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen NIP richtlijn Werk en Psychische klachten - Activerend - Tijdcontingent - Procescontingent Problem solving therapie bij aanpassingsstoornissen - Cochrane review Arends et al., 2012 Tijdcontingente activerende benadering - van der Klink et al Blonk et al., van Oostrom et al., 2010 Professional dichtbij de werkplek Focus op werkhervatting onderdeel van begeleiding Ervaring met bespreken werkhervatting - Brouwers et al., Bakker et al., 2007

11 WERK(PLEK)

12 WERK(PLEK) GERICHTE INTERVENTIES Exposure in vivo interventies bij angststoornissen Werkgerichte CGT gradueel leren omgaan met angst uitlokkende werksituaties systematische review Noordik et al., 2012 centraal: werkcontext zoveel mogelijk gebruiken voor bereiken van de reguliere therapiedoelen, zoals activering, sociale contacten en aanleren van effectieve coping strategieën. Lagerveld et al., 2012 Belang van actieve betrokkenheid van leidinggevende & werk(plek)aanpassingen van Oostrom et al., 2012 Arends et al., 2013

13 (Nog) niet aan bod gekomen Individual Placement and support (IPS) 1. zo snel mogelijk plaatsen in betaald werk 2. individuele ondersteuning zolang nodig is 3. integratie met GGZ-zorg

14 Dr. Sylvia J. van der Burg - Vermeulen Verzekeringsarts/senioronderzoeker Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde VUmc, afdeling Sociale Geneeskunde s.vermeulen@vumc.nl

OVERZICHT OPBRENGST DESKTOPRESEARCH NAAR EFFECTIEVE INTERVENTIES GERICHT OP ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN

OVERZICHT OPBRENGST DESKTOPRESEARCH NAAR EFFECTIEVE INTERVENTIES GERICHT OP ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN OVERZICHT OPBRENGST DESKTOPRESEARCH NAAR EFFECTIEVE INTERVENTIES GERICHT OP ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde (KCVG - VUmc) Auteur: Sylvia

Nadere informatie

Werkgerichte interventies bij psychische klachten

Werkgerichte interventies bij psychische klachten Werkgerichte interventies bij psychische klachten Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC Goed Gestemd aan het werk, 20 maart 2013 Inhoud I. Psychische aandoeningen en problemen in werk

Nadere informatie

Stressgerelateerde stoornissen

Stressgerelateerde stoornissen Stressgerelateerde stoornissen Werkhervatting en effectiviteit Prof. dr. R.W.B. Blonk Inleiding Stressgerelateerde stoornissen Effectstudies Stressgerelateerde stoornissen Even recapituleren Volgens de

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

Samenvatting van de aanbevelingen uit de bestaande richtlijnen en het literatuur onderzoek en werkopdracht

Samenvatting van de aanbevelingen uit de bestaande richtlijnen en het literatuur onderzoek en werkopdracht Samenvatting van de aanbevelingen uit de bestaande richtlijnen en het literatuur onderzoek en werkopdracht Algemeen Individual Placement and Support (IPS) 1. zo snel mogelijk plaatsen in betaald werk 2.

Nadere informatie

Patient met angststoornis(sen) Video - casus

Patient met angststoornis(sen) Video - casus Behandeling van angststoornissen in de eerstelijnszorg; effectiviteit en toepasbaarheid van Begeleide Zelfhulp Christine van Boeijen Symposium Geen paniek 2010 Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater

Nadere informatie

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen KCVG onderzoekers: M. Vukadin, F.G. Schaafsma, J.R. Anema Trimbos Instituut: H. Michon GGZ In geest - Actenz:

Nadere informatie

NVAB-richtlijn blijkt effectief

NVAB-richtlijn blijkt effectief NVAB-richtlijn blijkt effectief Nieuwenhuijsen onderzocht de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding door bedrijfsartsen van werknemers die verzuimen vanwege overspannenheid, burn-out, depressies

Nadere informatie

Meer Grip Op Werk YVONNE HOMBERGEN, YPSE LISA DILLEN, YPSE MONIEK ZI JLSTRA-VLASVELD, TRIMBOS-INSTITUUT

Meer Grip Op Werk YVONNE HOMBERGEN, YPSE LISA DILLEN, YPSE MONIEK ZI JLSTRA-VLASVELD, TRIMBOS-INSTITUUT Meer Grip Op Werk YVONNE HOMBERGEN, YPSE LISA DILLEN, YPSE MONIEK ZIJLSTRA-VLASVELD, TRIMBOS-INSTITUUT Hoe denken jullie erover? Werkt E-mental health? Aanbod vaak gebaseerd op bestaand face to face of

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Collaborative stepped. angststoornissen

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Collaborative stepped. angststoornissen Improving Mental Health by Sharing Knowledge Collaborative stepped care bij angststoornissen Anna Muntingh Onderzoeksgroep: Prof. dr. C.M. van der Feltz-Cornelis, Tilburg University PI Dr. H.W.J. van Marwijk,

Nadere informatie

Angststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol

Angststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%

Nadere informatie

op zoek naar good practices

op zoek naar good practices Werken met psychische klachten op zoek naar good practices Presentatie Congres Mensenwerk 9 februari 2015 Philip de Jong en Femke Reijenga Agenda 1. Het onderzoek 2. De bevindingen 3. De betekenis 4. Discussie

Nadere informatie

Verslag Kick off 10 oktober 2013 MMMensen met mogelijkheden

Verslag Kick off 10 oktober 2013 MMMensen met mogelijkheden Verslag Kick off 10 oktober 2013 MMMensen met mogelijkheden Verslag: Gabriël Flink Luisteren naar ervaringsdeskundigen, werkgevers en professionals Er was eens Er was eens een vrouw die verdwaalde in haar

Nadere informatie

De effectiviteit van de werkwijze in het verkorten van de arbeidsongeschiktheidsduur van zieke vangnetters met psychische klachten

De effectiviteit van de werkwijze in het verkorten van de arbeidsongeschiktheidsduur van zieke vangnetters met psychische klachten De effectiviteit van de werkwijze in het verkorten van de arbeidsongeschiktheidsduur van zieke vangnetters met psychische klachten Selwin S. Audhoe, Karen Nieuwenhuijsen, Jan L. Hoving, Judith K. Sluiter

Nadere informatie

Verslaving en comorbiditeit

Verslaving en comorbiditeit Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,

Nadere informatie

Wat heb je aan rehabilitatie bij angst en depressie?

Wat heb je aan rehabilitatie bij angst en depressie? Wat heb je aan rehabilitatie bij angst en depressie? Hans Kroon Studiedag NEDKAD 1 juli 2010 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Drie rehabilitatiegoeroes "Over rehabilitatie bij chronische depressie

Nadere informatie

Psychische aandoeningen onder WIA aanvragers

Psychische aandoeningen onder WIA aanvragers Psychische aandoeningen onder WIA aanvragers Bert Cornelius Muntendam Symposium 2012 Even voorstellen Bert Cornelius verzekeringsarts UWV senior onderzoeker onderzoeker KCVG Sandra Brouwer Johan Groothoff

Nadere informatie

Ondersteuning bij werkhervatting na een diagnose kanker een combinatie van best evidence en best practise

Ondersteuning bij werkhervatting na een diagnose kanker een combinatie van best evidence en best practise RE-CAP Ondersteuning bij werkhervatting na een diagnose kanker een combinatie van best evidence en best practise Drs. Martine van Egmond MSc, dr. Saskia Duijts PhD, dr. Sylvia Vermeulen PhD MD, prof. dr.

Nadere informatie

Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten

Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten APRIL 2013 Lieke Lammerts, Dr. Sylvia Vermeulen, Dr. Frederieke Schaafsma, Prof.

Nadere informatie

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake)

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake) Zorgpad Intake Aanmelding Verwijzing via huisarts, school of jeugdinstelling Aanmelding Bespreking Team Er vindt wekelijks multidisciplinair overleg plaats, waarbij nieuwe aanmeldingen en lopende trajecten

Nadere informatie

Bevorderen arbeidsparticipatie chronisch zieken: effectieve interventies

Bevorderen arbeidsparticipatie chronisch zieken: effectieve interventies Bevorderen arbeidsparticipatie chronisch zieken: effectieve interventies Marloes Vooijs Monique Leensen Jan Hoving Haije Wind Monique Frings-Dresen Organisatie voor Arbeid en Gezondheid (AMC) Preventie

Nadere informatie

Behandeling informatie.

Behandeling informatie. Behandeling informatie. Bij een wachttijd langer dan een maand wordt de mogelijkheid geboden om door te verwijzen naar een andere GBGGZ- aanbieder. Psychologenpraktijk NK heeft nauwe contacten met een

Nadere informatie

Voorstellen. Belangenverstrengeling. Indeling workshop

Voorstellen. Belangenverstrengeling. Indeling workshop Workshop Durf te leren, om daarna te leren durven RCT en begeleide zelfhulp Christine van Boeijen Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater GGNet Apeldoorn-Zutphen en plaatsvervangend opleider GGNet

Nadere informatie

Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Geen (potentiële) belangenverstrengeling DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Geen (potentiële) belangenverstrengeling Kennis en participatiefestival 24-5-2018 Bevorderen van IPS implementatie door financiering en samenwerking tussen GGZ en UWV mentation

Nadere informatie

Angststoornis bij ouderen

Angststoornis bij ouderen Angst bij besluitvorming Dr. Saskia Teunisse klinisch psycholoog, klinisch neuropsycholoog GERION & Amstelring Angststoornis bij ouderen Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie: Méést voorkomende psychiatrische

Nadere informatie

ANGST! Geen belangenverstrengeling. Voorstellen

ANGST! Geen belangenverstrengeling. Voorstellen Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater GGNet Apeldoorn en plv. opleider GGNet AGIKO GGZBuitenamstel, nu GGZ ingeest Onderzoek EMGO

Nadere informatie

Stigma op psychische problemen als barrière voor duurzame inzetbaarheid. Dr. Evelien Brouwers,

Stigma op psychische problemen als barrière voor duurzame inzetbaarheid. Dr. Evelien Brouwers, Stigma op psychische problemen als barrière voor duurzame inzetbaarheid Dr. Evelien Brouwers, 24-05-2018 Disclosure Senior onderzoeker Onderzoeksgelden Tranzo, School of Social and Behavioral Sciences,

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik

Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Kortdurende motiverende interventie en cognitieve gedragstherapie Een effectieve behandeling

Nadere informatie

BG-dagen 2019 Disclosure belangen spreker

BG-dagen 2019 Disclosure belangen spreker BG-dagen 2019 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring en onderzoeksgelden Adviseurschappen en honorarium incl.

Nadere informatie

SAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

SAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven

Nadere informatie

Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie

Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie Richtlijn voor bedrijfs- en verzekeringsartsen Birgit Donker-Cools Haije Wind Monique Frings-Dresen Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde Coronel

Nadere informatie

Alle neuzen richting passend werk Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode bij vangnetters met psychische klachten

Alle neuzen richting passend werk Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode bij vangnetters met psychische klachten Alle neuzen richting passend werk Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode bij vangnetters met psychische klachten Lieke Lammerts Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde 18 juni 2015 Achtergrond

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

chronisch zieken & werk

chronisch zieken & werk chronisch zieken & werk een richtlijn voor bedrijfs- en verzekeringsartsen Marloes Vooijs Daniël Bossen Jan Hoving Haije Wind Monique Frings-Dresen Papendal, 1 juni 2018 Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon. Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik

Nadere informatie

WERK EN PSYCHISCHE KLACHTEN

WERK EN PSYCHISCHE KLACHTEN WERK EN PSYCHISCHE KLACHTEN Richtlijn voor psychologen INLEIDING Inleiding De richtlijn Werk en psychische klachten betreft het betrekken van werk en het werksysteem in de behandeling en begeleiding van

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen?

Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen? Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen? Prof. dr. Carel Hulshof, bedrijfsarts, voor arbeid en gezondheid Dr. Paul Smits, bedrijfsarts, principal educator, Centrum voor evidence-based education

Nadere informatie

Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014

Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014 Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014 De situatie in Nederland, 2000-2015 Paul Rijnders Emergis, Goes Zeeland Iets specifiek, bijvoorbeeld mosselen / mossel boot Overzicht:

Nadere informatie

PAAHR-project innovatie Psychische en Arbeidsgerelateerde Aspecten van HartRevalidatie een richtlijnproject

PAAHR-project innovatie Psychische en Arbeidsgerelateerde Aspecten van HartRevalidatie een richtlijnproject Caphri School for Public Health and PRImary CAre Maastricht University PAAHR-project innovatie Psychische en Arbeidsgerelateerde Aspecten van HartRevalidatie een richtlijnproject Dr. Angelique de Rijk

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Ellen Otto & Daniëlle van Duin Kenniscentrum Phrenos Ontwikkeling Richtlijn Achtergrond

Nadere informatie

Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1

Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1 Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1 Refereermiddag SCBS 21 december 2017 Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief

Nadere informatie

Meer informatie MRS 0610-2

Meer informatie MRS 0610-2 Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,

Nadere informatie

Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK)

Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK) Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK) Wijzingen van DSM-IV naar DSM-5 Lisette t Hart & Ingeborg Visser Vragen Wie heeft in de afgelopen twee weken last gehad van buikpijn, maagpijn, misselijkheid,

Nadere informatie

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Het werkt! Jaap van Weeghel Utrecht, 29 november 2017

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Het werkt! Jaap van Weeghel Utrecht, 29 november 2017 Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Het werkt! Jaap van Weeghel Utrecht, 29 november 2017 Geaccepteerd en erkend als individuen die meer zijn dan hun beperkingen Persoonlijke relaties met familie, vrienden

Nadere informatie

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Het werkt!

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Het werkt! Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Het werkt! (ook in de Maatschappelijke Opvang?) Jaap van Weeghel Amersfoort, 4 december 2017 Geaccepteerd en erkend als individuen die meer zijn dan hun beperkingen

Nadere informatie

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen

Nadere informatie

INDIVIDUELE PLAATSING EN STEUN en regulier betaald werk

INDIVIDUELE PLAATSING EN STEUN en regulier betaald werk INDIVIDUELE PLAATSING EN STEUN en regulier betaald werk Cris Bergmans (stafmedewerker IPS) Kennisdag VNG Beschermd wonen en maatschappelijke opvang 29-11-2017 IPS in het gemeentelijke domein Psychische

Nadere informatie

Shared Decision Making bij gecombineerde lichamelijke en psychische klachten

Shared Decision Making bij gecombineerde lichamelijke en psychische klachten Shared Decision Making bij gecombineerde lichamelijke en psychische klachten Christina van der Feltz-Cornelis Symposium Ziekenhuispsychiatrie Maakt de ziekenhuispsychiatrie verbinding? 7 november 2013

Nadere informatie

Gepaste zorg door doelgestuurd werken

Gepaste zorg door doelgestuurd werken PG-Dag van de Inhoud Complexiteit vraagt maatwerk Gepaste zorg door doelgestuurd werken in de curatieve GGZ Colin van der Heiden Rotterdam, 5 oktober 2017 Programma Maatwerk en gepaste zorg Doelgestuurd

Nadere informatie

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Academische Werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR

Nadere informatie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Gezondheid van uitkeringsgerechtigden

Nadere informatie

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online?

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Mecheline van der Linden Afdeling medische oncologie VU medisch centrum 2011 1 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie:

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Workshop: belemmeringen voor arbeidsparticipatie van werklozen met psychische klachten

Workshop: belemmeringen voor arbeidsparticipatie van werklozen met psychische klachten Workshop: belemmeringen voor arbeidsparticipatie van werklozen met psychische klachten Drs. Y.B. Suijkerbuijk, arts-onderzoeker Dr. K. Nieuwenhuijsen, senior-onderzoeker 24-05-2018 disclosure belangen

Nadere informatie

Focusgroep. Een blauwdruk voor online begeleiding van werklozen met common mental disorders. Een onderzoek naar kritische succesfactoren

Focusgroep. Een blauwdruk voor online begeleiding van werklozen met common mental disorders. Een onderzoek naar kritische succesfactoren Focusgroep Een blauwdruk voor online begeleiding van werklozen met common mental disorders Een onderzoek naar kritische succesfactoren 9 september 2014 1) Opening: doel project en doel vandaag 2) Voorstelrondje

Nadere informatie

Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater

Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater Wanneer is een dip een depressie Dip hoort bij het leven Depressie is een ziekte Ziekte die (nog) niet aan te tonen

Nadere informatie

Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017

Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 De brug van kanker naar arbeid Aanleiding Arbeidsparticipatie van mensen die behandeld worden of zijn voor

Nadere informatie

! "! " #)% Lichamelijke Klachten Lichamelijk Onverklaarde Klachten (LOK) Somatoforme stoornissen

! !  #)% Lichamelijke Klachten Lichamelijk Onverklaarde Klachten (LOK) Somatoforme stoornissen Bert van Hemert psychiater Parnassia psycho-medisch centrum Leids Universitair Medisch Centrum L U M C Shakespeare Lichamelijke klachten Door de dokter niet verklaard door pathologische bevindingen Door

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES

Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES Mentale veerkracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES In de (top)sport is het een vast gegeven; wil je succesvol zijn als sporter dan investeer je in techniek en conditie, maar ook in mentale

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

64 e Bedrijfsgeneeskundige Dagen. 23 en 24 mei Jan Willem Peeters Voorzitter Commissie NVAB Nascholing

64 e Bedrijfsgeneeskundige Dagen. 23 en 24 mei Jan Willem Peeters Voorzitter Commissie NVAB Nascholing 64 e Bedrijfsgeneeskundige Dagen 23 en 24 mei 2019 Jan Willem Peeters Voorzitter Commissie NVAB Nascholing Terugblik op de Bedrijfsgeneeskundige Dagen 2018: de retraite Waardering vorig jaar: 7,8 Verbeteringen/

Nadere informatie

Herziening Richtlijn Psychische problemen

Herziening Richtlijn Psychische problemen Herziening Richtlijn Psychische problemen Bedrijfsgeneeskundige dagen 2019 Marjolein Bastiaanssen Paul Smits BG-dagen 2019 Disclosure belangen Marjolein Bastiaanssen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT BEGELEIDING INZAKE

B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT BEGELEIDING INZAKE B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT PILOOTPROJECT IN SAMENWERKING MET DE BANK -& ZIEKENHUISSECTOR BEGELEIDING INZAKE BURN-OUT BURN-OUT INHOUD 4 Burn-out: een hedendaags fenomeen

Nadere informatie

Cliëntbeoordelingen e-health

Cliëntbeoordelingen e-health Cliëntbeoordelingen e-health eerste halfjaar 0 Items die tenminste één keer zijn beoordeeld zijn opgenomen in het overzicht. De beoordelingsperiode loopt van januari tot en met 0 juni; items die zijn vrijgegeven

Nadere informatie

Publieksversie Richtlijn Werk en ernstige psychische aandoeningen

Publieksversie Richtlijn Werk en ernstige psychische aandoeningen Publieksversie Richtlijn Werk en ernstige psychische aandoeningen Inleiding Betaald werk krijgen en vooral behouden is vaak moeilijk voor mensen met psychiatrische problemen. Daarom is de richtlijn Werk

Nadere informatie

Prevalentie. Prevalentie. Prevalantie. Prevalentie. Kenmerken van depressie bij ouderen

Prevalentie. Prevalentie. Prevalantie. Prevalentie. Kenmerken van depressie bij ouderen Ernstige neurotische stoornissen. Depressie, angst, verslaving Het grootste onderschatte leed. Sylvia Heijnen-Kohl, klinisch psycholoog / manager zorg Lieve Van Hoof, GZ-psycholoog / programmacoördinator

Nadere informatie

Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche

Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche Dr Karen Nieuwenhuijsen Dr Paul Kuijer Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Programma

Nadere informatie

Behandeling van ouderen in de eerste lijn

Behandeling van ouderen in de eerste lijn Behandeling van ouderen in de eerste lijn Lucinda Meihuizen, GZ psycholoog Bestuurslid sectie ouderenpsychologen NIP Zorgpartners Midden-Holland en Samenwerkende psychologen Alphen a/d Rijn Agenda workshop

Nadere informatie

Hoe kan het legaal dopingbeleid voor de topsportende (oudere) werknemer er uit zien?

Hoe kan het legaal dopingbeleid voor de topsportende (oudere) werknemer er uit zien? Hoe kan het legaal dopingbeleid voor de topsportende (oudere) werknemer er uit zien? Jac van der Klink Hoogleraar sociale geneeskunde, arbeid en gezondheid University Medical Center Groningen Department

Nadere informatie

Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ

Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ Achtergronddocument Kennisinfrastructuur GGZ Kennisinfrastructuur GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Ontstaan van een kennisinfrastructuur in de GGZ In 1954 verzuchtte hoogleraar

Nadere informatie

'HWLMGKHHOWDOOH"ZRQGHQ

'HWLMGKHHOWDOOHZRQGHQ 'HWLMGKHHOWDOOH"ZRQGHQ 5RHORI+HLGD VWDIDUWVNZDOLWHLWHQNODFKWHQPDQDJHU *URQLQJHQRNWREHU 9HU]XLPLVYRRUDOJHGUDJ Veruimbeheersing is dus met name gedragsbeïnvloeding Het gaat dan ondermeer om eigen gedrag

Nadere informatie

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen

Nadere informatie

Zorgpad Jeugd Intake

Zorgpad Jeugd Intake Zorgpad Jeugd Intake Aanmelding Verwijzing via huisarts, school of jeugdinstelling Bespreking Team Er vindt wekelijks multidisciplinair overleg plaats, waarbij nieuwe aanmeldingen en lopende trajecten

Nadere informatie

Kanker en Werk Naar betere zorg voor de werkende patiënt

Kanker en Werk Naar betere zorg voor de werkende patiënt Kanker en Werk Naar betere zorg voor de werkende patiënt Drs. Desiree Dona Klinisch arbeidsgeneeskundige oncologie / bedrijfsarts Radboudumc HAN 22-09-2017 Disclosure Geen potentiële belangenverstrengeling

Nadere informatie

Een patiënt met stress en burnout

Een patiënt met stress en burnout Een patiënt met stress en burnout Een patiënt met stress en burnout in de huisartspraktijk Bart Verkuil Arnold van Emmerik Roelf Holtrop Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer

Nadere informatie

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie

Nadere informatie

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen

Nadere informatie

Werkstress, overspanning & burnout volgens de laatste inzichten

Werkstress, overspanning & burnout volgens de laatste inzichten Werkstress, overspanning & burnout volgens de laatste inzichten Pearson Plein is een initiatief van Pearson. Pearson heeft jarenlange ervaring als educatieve uitgever van wetenschappelijk onderbouwde psychologische

Nadere informatie

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf Psychologische zorg voor kinderen en jongeren De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren Samen werken aan jezelf Inhoud Belang psychologische zorg voor jeugd Psychologische

Nadere informatie

WERK EN PSYCHISCHE KLACHTEN

WERK EN PSYCHISCHE KLACHTEN WERK EN PSYCHISCHE KLACHTEN Toelichting op de richtlijn voor psychologen Werk en psychische klachten Toelichting op de richtlijn voor psychologen Colofon Uitgave Nederlands Instituut van Psychologen (NIP)

Nadere informatie

PSYCHOLOGISCHE HULP Marie-Cécile Albert

PSYCHOLOGISCHE HULP Marie-Cécile Albert PSYCHOLOGISCHE HULP Marie-Cécile Albert Registerpsycholoog NIP/Gezondheidszorg, eerstelijnspsycholoog NIP, cognitief gedragstherapeut /supervisor VGCt, psycho-oncologisch therapeut; BIGnummer19057589625

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim

Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim 28 februari 2015, Utrecht Anita Feleus Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam Samenwerking richtlijn

Nadere informatie

MMM bij psychische kwetsbaarheid

MMM bij psychische kwetsbaarheid MMM bij psychische kwetsbaarheid Monique Klompé, projectleider MMM en voorzitter NVvArbeidsdeskundigen en AKC Linda ten Hove, projectlid MMM, verzekeringsarts, NVVG Verhalen centraal; leren & veranderen

Nadere informatie

De Waarde van Werk. Patricia van Casteren. 31 mei Aan de slag met de Capability Approach. we support the quality of working life

De Waarde van Werk. Patricia van Casteren. 31 mei Aan de slag met de Capability Approach. we support the quality of working life De Waarde van Werk Aan de slag met de Capability Approach Patricia van Casteren 31 mei 2018 we support the quality of working life Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Bedrijfsarts en Huisarts: Samen werken aan optimale zorg. Paulien Brunings De Bedrijfsgeneeskundige Dagen 26 & 27 mei 2016

Bedrijfsarts en Huisarts: Samen werken aan optimale zorg. Paulien Brunings De Bedrijfsgeneeskundige Dagen 26 & 27 mei 2016 Bedrijfsarts en Huisarts: Samen werken aan optimale zorg Paulien Brunings De Bedrijfsgeneeskundige Dagen 26 & 27 mei 2016 0 Arbocuratieve zorg is de afgestemde zorg door behandelaar en arbeidsgeneeskundige

Nadere informatie

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research

Nadere informatie

GGZ Kennisdag 2012 De Eerste Lijn

GGZ Kennisdag 2012 De Eerste Lijn GGZ Kennisdag 2012 De Eerste Lijn Klaar voor de toekomst? 2 februari 2012 Beurs van Berlage Amsterdam GGZ Kennisdag 2012 De Eerste Lijn Klaar voor de toekomst? 2 februari 2012 Toekomstvisie eerste lijn

Nadere informatie

MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG

MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG MEDINELLO POLIKLINISCHE REVALIDATIE ZORG Medinello is een nieuw ZBC, een zelfstandig behandelcentrum, voor poliklinische revalidatie in Amersfoort. Een multidisciplinair team behandelt hier cliënten met

Nadere informatie

Individuele Plaatsing en Steun (IPS)

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Groeicijfers in Nederland Jaap van Weeghel, Den Haag, 7 februari 2019 Kennis delen over herstel, behandeling en participatie bij ernstige psychische aandoeningen 22-2-2019

Nadere informatie

Functioneren op het werk in relatie met gezondheid

Functioneren op het werk in relatie met gezondheid Functioneren op het werk in relatie met gezondheid, PhD Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Sociale Geneeskunde Presentatiemiddag RiMoBo, Gent, Belgie 19 november

Nadere informatie

Geneeskundige Dagen Antwerpen 2016. Voorzitter: Prof. Dr. Bernard Sabbe Covoorzitter: Dr. André Wildiers

Geneeskundige Dagen Antwerpen 2016. Voorzitter: Prof. Dr. Bernard Sabbe Covoorzitter: Dr. André Wildiers Geneeskundige Dagen Antwerpen 2016 Voorzitter: Prof. Dr. Bernard Sabbe Covoorzitter: Dr. André Wildiers GDA 2016: Zorg voor de Psyche! Thema: Psychiatrie: vandaag en morgen Waar: Campus Drie Eiken Wanneer:

Nadere informatie

NVK richtlijn Leontien Kremer Recht op leven Recht op zorg. @leontienkremer l.c.kremer@amc.uva.nl april 2014

NVK richtlijn Leontien Kremer Recht op leven Recht op zorg. @leontienkremer l.c.kremer@amc.uva.nl april 2014 NVK richtlijn Leontien Kremer Recht op leven Recht op zorg @leontienkremer l.c.kremer@amc.uva.nl april 2014 In Nederland Per jaar: Overlijden 1400 kinderen Krijgen 5000 kinderen te maken met een levensbedreigende

Nadere informatie