PWG-excursie naar Tiengemeten op 6 augustus 2014

Transcriptie

1 PWG-excursie naar Tiengemeten op 6 augustus 2014 Op 6 augustus trokken we 5 man sterk naar Tiengemeten. Ons vorig bezoek daar was in 2011 en dan een maand eerder. Kaartjes voor de pont kopen we bij de kassa van Natuurmonumenten(4,50 euro). De pont vaart op het hele uur heen, en 10 min later weer terug. Wij hebben de pont van uur. Zoals ook in de folder staat, het vakantiegevoel begint, zodra je op de boot stapt, wat te zien is op de groepsfoto, allemaal blijde gezichten. We beginnen direct met planten noteren, Gerda schrijft ze op. Riet, Harig wilgenroosje, Grote lisdodde, Grote kattenstaart, Wolfspoot, Liesgras en Echte valeriaan. We wandelen wederom de gele paaltjes route, die 4,5 km is. Dit gedeelte heet Weelde. We zijn direct verrast door de vele kleuren rond en op de plas rechts, waarbij Grote kattenstaart een flink aandeel heeft, maar ook Zuring, die roodbruin kleurt. Een groep Puttertjes vliegt op. Ze doen zich te goed aan de zaden van de distels, waarvan wij alleen het vele pluis zien. Zwaluwen vliegen rond en de Boerenzwaluwen willen wel even poseren. Ernaast nog Gierzwaluw en Huiszwaluw. Links liggen de gebouwen van het Rien Poortvlietmuseum, het Landbouwmuseum, het Pannenkoekhuis en het onderkomen van de Speelnatuur. Tegen de dijk aan groeit Akkerwinde, een mooie Groot kaasjeskruid en een enkele Akkermelkdistel met zijn gele klierharen. Je ontkomt niet aan het kennen van dergelijke details, futiliteiten eigenlijk, wil je ooit de planten leren kennen. Willy probeert de planten al vegetatief te herkennen en dat gaat haar aardig af. Zij vermeldt soms de kenmerken op haar foto s, waardoor ze die regelmatig repeteert. Ik heb wat problemen met de Guldenroede, waar het eiland vol mee is. Dit is omdat ik de lintjes van de lintbloemen

2 vrij lang vind, maar ook omdat ik las dat de Echte guldenroede hier zou staan. Dan kom je toch op een dwaalspoor. Maar met de beste wil van de wereld zie ik geen verschil tussen de onderste en de bovenste bladeren. Ik houd het op Late guldenroede. Ook kan je wel stellen, dat de plant beeldbepalend is voor het eiland voor dit moment. Vandaar maar eens een blik in de Oecologische Flora. De oorsprong van de plant ligt in Noord-Amerika. Zoals de naam Solidago (Heelheid-brenger) aangeeft, hebben guldenroeden geneeskrachtige, onder meer wondhelende en ontsmettende eigenschappen. Voorts zijn ze belangrijke nectar leveranciers in de nazomer, als de bloei van vele andere planten begint te tanen. En verder: of de plant (Late guldenroede) in staat is door middel van zijn vruchten nieuwe populaties te stichten is niet zeker. Het lijkt erop dat haar voorkomen in de meeste gevallen toch wel op door de rivier aangevoerde uitloperfragmenten, op tuinafval of op aanplanting teruggaat. Nadere waarneming blijft gewenst. Dat is dan weer goed voor mijn tweede leven, mocht er zich zoiets ooit voordoen. Afijn, het is beter die moordverhalen van de Bijenwolf op honingbijen zelf te lezen, ze zijn echt spannend. Onze missie was deze keer ook om weer het Goudknopje en Klein vlooienkruid te vinden. Goudknopje vonden we niet, wel massaal Klein vlooienkruid, het kleine broertje van Heelblaadjes. Via een hek konden we bij het drooggevallen slik komen en daar vonden we planten die soms wel 0,80 cm hoog waren, en niet zoals Heukels vermeldt tot 0,40 cm. De plant heeft een struikachtig uiterlijk. In Nederland bereikt het zijn Noordgrens en is het zeer zeldzaam en sinds lang tot het Rijnsysteem beperkt. Het groeit op s winters onder water staande, s zomers droogvallende, maar niet uitdrogende, voedsel- en vooral stikstofrijke, humeuze, zandig-kleiige grond. Het was vroeger een gebruiksplant, die met zijn sterke geur diende om insecten te verdrijven, waaraan het ook zijn naam ontleent. We zoeken een tijdje op het slik en vinden talloze andere planten. Rode ganzenvoet staat naast Zeegroene ganzenvoet. Van Blauwe waterereprijs slechts één exemplaar, van Rode waterereprijs wat meer. Verder Rode ogentroost, Watermunt, Smalle rolklaver, Veenwortel en Zilte waterranonkel. Het door Willy spontaan als Pukkeltjesgras gedoopte plantje, blijkt Naaldwaterbies te heten. Er vliegt een Oranje luzernevlinder en ook een aantal Atalanta s. Veel waterweegbree, die ik vanwege de hartvormige bladvoet Grote

3 waterweegbree noem. Ik houd echter een slag om de arm, want ik had langer moeten kijken. Maar soms doe ik water in de wijn als het me te snel gaat. Dat geldt ook voor de Moeraszuring. Is het de Moeras- of toch de Goudzuring? De plaatjes in de O.F. lijken te wijzen op Goudzuring. De details spreken dat echter tegen (de lengte van de tanden van de vruchtkleppen). Na een pauze zetten we er wat meer vaart in. Deze keer geen Schotse Hooglanders op ons pad. Ze staan aan de overkant van het water. Anton vindt dat wel jammer, die houdt wel van wat spanning, maar ik ben er blij om. Nog even naar de ruïne, die een opslagloods voor aardappels bleek te zijn. De aardappelen konden daar wel een half jaar bewaard worden en ze gingen pas naar de markt als de prijs gunstig was. Het kleine huisje, dat we rechts van ons zien bij het vervolg van de wandeling, was een soort schaftlokaal voor de mensen, die hier werkten. Hier zien we aardig wat Kruisdistel. Dan slaan we linksaf en gaan de dijk op langs de Noordkant van het eiland. Er varen wat bootjes op het Haringvliet. Rechts zien we op het slik een grote groep Brandganzen. We lopen echter nu wat sneller door om de boot van uur te halen. Iedereen is moe, maar voldaan van deze kleurrijke wandeling. Priscelline Deelnemers: Willy, Gerda, Arnolda, Anton en Priscelline. Dijk aan de noordkant

4 Zilte waterranonkel Watermunt Rode en Zeegroene ganzenvoet Koninginnekruid Klein vlooienkruid Hertsmunt Late guldenroede Aardappelloods, nu ruïne

5 Plantenlijst Tiengemeten 6 augustus 2014 Akkerdistel Cirsium arvense Gewone vlier Sambucus nigra Akkermelkdistel Sonchus arvensis Gewone waterbies Eleocharis palustris Akkerwinde Convolvulus arvensis Gewoon biggenkruid Hypochaeris radicata Beklierde duizendknoop Persicaria lapathifolia Gewoon varkensgras Polygonum aviculare Bijvoet Artemisia vulgaris Glanshaver Arrhenatherum elatius Blauwe waterereprijs Veronica anagallis aquatica Goudgele honingklaver Groot kaasjes kruid Melilotus altissimus Malva sylvestris Boerenwormkruid Tanacetum vulgare Grote brandnetel Urtica dioica Boswilg Salix caprea Grote kaardebol Dipsacus fullonum Dauwbraam Rubus caesius Grote kattenstaart Lythrum salicaria Duinriet Calamagrostis epigejos Grote lisdodde Typha latifolia Duizendblad Achillea millefolium Grote waterweegbree Alisma plantago-aquatica Echte kamille Matricaria chamomilla Grote weegbree Plantago major subsp. major Echte valeriaan Valeriana officinalis Haagwinde Convolvulus sepium Es Fraxinus excelsior Harig wilgenroosje Epilobium hirsutum Fluitenkruid Anthriscus sylvestris Heelblaadjes Pulicaria dysenterica Fraai duizendguldenkruid Centaurium Heemst Althaea officinalis pulchellum Heen Bolboschoenus maritimus Gewone berenklauw Heracleum sphondylium Hertsmunt Mentha longifolia Gewone braam Rubus fruticosus Hondsdraf Glechoma hederacea Gewone brunel Prunella vulgaris Hopklaver Medicago lupulina Gewone hennepnetel Galeopsis tetrahit Jakobskruiskruid Jacobaea Gewone hoornbloem Cerastium fonanum vulgaris subsp. vulgaris subsp. vulgare Kattendoorn Ononis repens subsp. spinosa Gewone melkdistel Sonchus oleraceus Katwilg Salix viminalis Gewone raket Sisymbrium officinale Klein hoefblad Tussilago farfara Gewone smeerwortel Symphytum officinale Klein kruiskruid Senecio vulgaris

6 Klein streepzaad Crepis capillaris Rode ogentroost Odontites vernus Klein vlooienkruid Pulicaria vulgaris Rode waterereprijs Veronica catenata Kleine leeuwentand Leontodon saxatilis Schedefonteinkruid Potamogeton pectinatus Koninginnekruid Eupatorium cannabinum Schietwilg Salix alba Kroosjes Prunus domestica subsp. insititia Smalle rolklaver Lotus glaber Kropaar Dactylus glomerata Smalle weegbree Plantago lanceolata Kruipende boterbloem Ranunculus repens Speerdistel Cirsium vulgare Kruipwilg Salix repens Stippelganzenvoet Chenopodium ficifolium Kruisdistel Eryngium campestre Teunisbloem spec. Oenothera spec. Kweek Elytrigia repens Valse voszegge Carex otrubae Late guldenroede Solidago gigantea Veenwortel Persicaria amphibia Liesgras Glyceria maxima Vergeten wikke Vicia sativa subsp. segetalis Luzerne Medicago sativa Viltige basterdwederik Epilobium parviflorum Madeliefje Bellis perennis Watermunt Mentha aquatica Mannagras Glyceria fluitans Wilde cichorei Cichorium intybus Moerasandoorn Stachys palustris Witte klaver Trifolium repens Moeraskers Rorippa palustris Witte waterkers Nasturtium officinale Moerasvergeet-mij-nietje Myosotis scorpioides subsp. scorpioides Wolfspoot Zachte ooievaarsbek Lycopus europaeus Geranium molle Moeraszuring Rumex palustris Zeegroene ganzenvoet Chenopodium glaucum Naaldwaterbies Eleocharis acicularis Zeegroene rus Juncus inflexus Pastinaak Pastinaca sativa subsp. sativa Zilte greppelrus Juncus ambiguus Peen Daucus carota Zilte waterranonkel Ranunculus baudotii Reukeloze kamille Tripleurospermum Zilverschoon Potentilla anserina maritimum Zwart tandzaad Bidens frondosa Riet Phragmites australis Rode ganzenvoet Chenopodium rubrum Rode klaver Trifolium pratense

7 Vogels: Boerenzwaluw, Brandgans, Canadese gans, Gierzwaluw, Grauwe gans, Huiszwaluw, Kievit, Knobbelzwaan, Lepelaar, Meerkoet, Putter, Sperwer, Tureluur, Visdief, Waterhoen, Wilde eend, Witte kwikstaart, Zwarte kraai Vlinders: Atalanta, Bruin zandoogje, Hooibeestje, Icarusblauwtje, Klein geaderd witje, Oranje luzernevlinder Libellen: Lantaarntje Zoogdieren: Schotse hooglander, schaap spec. Slak: Barnsteenslak