Hoe kunt u de kans op hart- en vaatziekten verkleinen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe kunt u de kans op hart- en vaatziekten verkleinen?"

Transcriptie

1 Hoe kunt u de kans op hart- en vaatziekten verkleinen? Voedings- en leefstijladviezen voor mensen die zelf iets willen doen! Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Hoe kunt u de kans op hart- en vaatziekten verkleinen? JCGE , Diëtetiek UMC Utrecht, maart UMC Utrecht, afdeling Interne en Externe Communicatie 1

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Welke risicofactoren bij hart- en vaatziekten kunt u beïnvloeden? 3 3. Waarom is goede voeding belangrijk voor u? 3 4. Wat is een goede voeding? 4 Waarom moet u zo weinig mogelijk verzadigd vet eten? Hoe kunt u meer onverzadigde vetten en minder verzadigde vetten eten? Waarom is het goed om vis te eten? Hoeveel vis hebt u nodig voor voldoende visvetzuren? Waarom moet u voldoende groenten en fruit eten? Hoeveel groenten en fruit moet u eten? Waarom moet u weinig zout gebruiken? Hoe kunt u minder zout eten? Waarom moet u oppassen met alcohol? Hoeveel alcohol mag u drinken? 5. Welke andere leefstijlfactoren zijn belangrijk? 7 Waarom is een goed gewicht belangrijk? Wat is de BMI? Hoe meet u uw middelomtrek? Waarom is voldoende lichaamsbeweging belangrijk? Wanneer beweegt u voldoende? Waarom is het goed om niet te roken? Gewichtstoename en stoppen met roken 6. Wat kunt u doen om af te vallen? Wilt u meer weten? 11 Diëtisten De Hoogstraat Revalidatie Patty van Heest en Lisa Fokkema Aanwezig op maandag van uur en donderdag van uur dietist@dehoogstraat.nl Telefoon:

3 1. Inleiding U krijgt deze brochure omdat u een hart- of vaatziekte hebt of een verhoogde kans daarop. Een hart- of vaatziekte is een ziekte aan het hart of aan de bloedvaten, bijvoorbeeld een hartinfarct of een beroerte. Mensen met diabetes mellitus, overgewicht, een te hoog cholesterolgehalte in het bloed, of een te hoge bloeddruk hebben een verhoogde kans op harten vaatziekten. Risicofactoren vergroten de kans op een ziekte. U kunt zelf actie ondernemen om de kans op hart- en vaatziekte te verkleinen. Of om ervoor te zorgen dat de hart- of vaatziekte die u al hebt, niet verergert. Dit kunt u doen door de risicofactoren die bij u gevonden zijn aan te pakken. In deze brochure staan voedings- en leefstijladviezen waarmee het risico op het ontstaan en verergeren van hart- en vaatziekten verkleind kan worden. 2. Welke risicofactoren bij hart- en vaatziekten kunt u beïnvloeden? De onderstaande risicofactoren verhogen de kans op het krijgen of verergeren van hart- en vaatziekten; - ongezond eten - een hoog cholesterol gehalte in het bloed - een hoge bloedglucosewaarde bij diabetes - overgewicht - weinig lichaamsbeweging - veel alcohol drinken - een hoge bloeddruk - roken Hoe meer risicofactoren u hebt, hoe groter uw risico op hart- en vaatziekten is. Uw leefstijl (manier van leven) heeft dus veel invloed op uw risico op hart- en vaatziekten. Door minder te roken, meer te bewegen, een goede voeding te gebruiken en niet te zwaar te worden kunt u de risico s op hart- en vaatziekten beperken. 3. Waarom is goede voeding belangrijk voor u? Goede voeding heeft een positieve invloed op verschillende risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Hoeveel u eet en wat u eet, heeft invloed op uw gewicht, uw bloeddruk, het cholesterolgehalte in uw bloed en uw bloedglucosewaarden. Door uw voeding aan te passen kunt u de risico s op hart- en vaatziekten beperken. 3

4 4. Wat is een goede voeding? Algemene adviezen voor een goede voeding zijn; 1. Eet zo weinig mogelijk verzadigd vet 2. Eet minimaal 2x per week vis, waarvan een keer vette vis 3. Eet dagelijks 2 ons groenten en 2 stuks fruit 4. Gebruik weinig zout, maximaal 6 gram zout per dag 5. Wees matig met alcohol. Op de volgende bladzijden wordt uitgelegd waarom deze adviezen voor u belangrijk zijn en wat deze adviezen inhouden. 4.1 Verzadigd vet Waarom moet u zo weinig mogelijk verzadigd vet eten? Vetten zijn nodig in een goede voeding. Ze geven uw lichaam energie zodat u kunt lopen, fietsen, werken en het huishouden doen. Ook leveren vetten belangrijke vetzuren en vitamine A, D en E. Er zijn twee soorten vet: verzadigd en onverzadigd vet. De meeste Nederlanders eten teveel verzadigd vet. Verzadigd vet is ongunstig voor het cholesterolgehalte in het bloed. Cholesterol is ook een vet. Er bestaan 2 soorten cholesterol: - LDL-cholesterol; dit is slecht cholesterol omdat het blijft plakken aan de wanden van de bloedvaten. Hierdoor kunnen de bloedvaten dichtslibben en ontstaat er een hart- of herseninfarct; - HDL-cholesterol; dit is goed cholesterol omdat het LDL-cholesterol via de ontlasting afvoert. Dit beschermt tegen hart- en vaatziekten. Bij een hoog totaal cholesterolgehalte in het bloed is er te veel LDL in verhouding tot de hoeveelheid HDL. De hoeveelheid LDL- en HDL-cholesterol in het bloed wordt beïnvloed door de soorten vet in uw voeding: Verzadigde vetten; dit zijn verkeerde vetten omdat ze het slechte LDL-cholesterol verhogen. Onverzadigde vetten; dit zijn goede vetten omdat ze het slechte LDL-cholesterol niet verhogen en de aanmaak van het goede HDL-cholesterol stimuleren. U kunt het lipidenprofiel (= de hoeveelheid en de soorten cholesterol) in uw bloed positief beïnvloeden door meer onverzadigde vetten en minder verzadigde vetten te eten. Zo beperkt u de kans op een hart- en vaatziekte. Goede waarden in uw bloed zijn: o LDL cholesterol < 2,5; o HDL-cholesterol > 0,9 voor mannen of >1,1 voor vrouwen; o totaal cholesterol < 5,0. 4

5 Hoe kunt u meer onverzadigde vetten en minder verzadigde vetten eten? Verzadigd vet = Verkeerd vet Beperk het gebruik van producten met verzadigd vet Verzadigde vetten zijn vooral harde, dierlijke vetten. Voedingsmiddelen met veel verzadigd vet zijn: roomboter, harde margarines, harde bak- en braadproducten, hard frituurvet, vet vlees en vette vleeswaren, volvette kaas, volle melk en volle melkproducten, koffiecreamer, snacks, gebak, chocolade en koekjes. Onverzadigde vet = Oké vet Kies voor producten met onverzadigde vetten Onverzadigde vetten komen voor in zachte dieetmargarine (kuipjes), vloeibare bak- en braadproducten, olie, noten en vis. Let op Onverzadigde vetten zijn wel gunstig voor het cholesterol, maar leveren evenveel kcalorieën als verzadigde vetten. Wilt u afvallen? Eet dan minder vet, zowel onverzadigd als verzadigd! Er zijn margarines, yoghurt en andere (melk)producten waaraan plantensterolen zijn toegevoegd. Plantensterolen verlagen het LDL-cholesterolgehalte. Deze producten kunnen een aanvulling zijn op uw dieet. Het is niet voor iedereen zinvol deze producten te gebruiken. Uw diëtist adviseert u hierover. 4.2 Vis Waarom is het goed om vis te eten? Vis is gezond omdat het visvetzuren bevat: de omega 3-vetzuren EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). Deze visvetzuren helpen hart- en vaatziekten te voorkomen. Hoeveel vis hebt u nodig voor voldoende visvetzuren? Neem twee keer per week een portie vis, waarvan één keer vette vis. Vette vis is zalm, makreel, haring, paling, sprot, bokking en heilbot. Kies voor gestoofde of gegrilde vis. Gebakken, gepaneerde vis levert weinig visvetzuren en veel kcalorieën. Er zijn capsules met visolie verkrijgbaar. Het is niet duidelijk of dit een goede vervanging is voor vis. Mogelijk zit er in vis meer dan alleen de vetzuren die de vis zo gezond maakt. 5

6 Wilt u visoliecapsules gebruiken? Gebruik de soorten die dagelijks mg visvetzuren leveren. Bespreek het gebruik van visoliecapsules met uw diëtist. 4.3 Groenten en fruit Waarom moet u voldoende groenten en fruit eten? Groente en fruit leveren weinig calorieën en veel voedingsstoffen. Ze geven een verzadigd gevoel na de maaltijd. Vooral de vezels uit fruit, groente en peulvruchten hebben ook een gunstige werking op de bloedglucosewaarden en het cholesterolgehalte. Het eten van voldoende groente en fruit voorkomt hart- en vaatziekten en verbetert de bloeddruk en de stoelgang. Hoeveel groenten en fruit moet u eten? Eet per dag minimaal 150 gram groenten (liefst 200 gram) en twee stuks fruit. Vers fruit en verse groenten hebben de voorkeur, maar groenten en vruchten uit blik, glas of diepvries en vers vruchtensap tellen ook mee. Neem geen kant- en- klare groenten a la crème of groenten met saus. 4.4 Zout Waarom moet u weinig zout gebruiken? Zout verhoogt de bloeddruk. Zout bevat natrium dat bloeddrukverhogend werkt. Minder zout eten, betekent minder kans op een hoge bloeddruk en daardoor minder kans op hart- en vaatziekten. Gemiddeld eet de Nederlander meer zout dan nodig; ongeveer 9 gram per dag. Hoe kunt u minder zout eten? Gebruik per dag maximaal 6 gram zout. Verminder het gebruik van zout door; - geen zout (uit de zoutpot) toe te voegen als u eten klaarmaakt, - geen zoute smaakmakers zoals bouillonblokjes, maggi, ketjap en kruidenmengsels met zout te gebruiken, - soepen uit blik of pak, kant-en-klare sauzen, kant-en-klare maaltijden, pizza s en groenten uit pot te vermijden - geen zoute snacks te eten (zoals chips, kroketten, loempia s, slaatjes en zoute haring) - hartige belegsoorten te vervangen door minder zoute soorten (kaas met minder zout en minder vet, minder zout rookvlees, hüttenkäse met bieslook) of door zoet beleg. 6

7 Smaakmakers zonder zout zijn; - kruiden (zoals basilicum, bieslook, dille, lavas, oregano, peterselie, rozemarijn, koriander, gember, ui, knoflook en mosterdzaad ) - specerijen (zoals kerrie, kruidnagel, nootmuskaat, peper en cayennepeper) - pijnboompitten, sesamzaad en zonnebloempitten - azijn, wijn, citroensap, marinade van olie met kruiden Alle soorten drop (ook zoete drop) bevatten zout en een andere bloeddrukverhogende stof; glycyrrhizinezuur. Glycyrrhizinezuur zit ook in zoethoutthee. Hebt u een hoge bloeddruk? Beperk het gebruik van drop en zoethout dan tot een enkele per dag, en drink geen zoethoutthee of thee waarin zoethout verwerkt is (bijvoorbeeld in kruidenthee). 4.5 Alcohol Waarom moet u oppassen met alcohol? Het drinken van een of twee glazen alcohol per dag verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Bij het gebruik van alcohol stijgt het HDL-cholesterolgehalte en daalt de neiging van het bloed om bloedpropjes te vormen. Hierdoor hebt u minder kans op hart- en vaatziekten. Bij meer alcohol wordt het positieve effect snel minder. Teveel alcohol kan een hoge bloeddruk en beschadiging van de bloedvaten tot gevolg hebben en verhoogt de kans op harten vaatziekten. Hoeveel alcohol mag u drinken? Controleer of u alcohol kunt drinken in combinatie met uw medicijnen. Overleg dit met uw arts. Mannen; drink niet meer dan 2 glazen per dag. Vrouwen; drink niet meer dan 1 glas alcohol per dag. Drinkt u nooit alcohol, dan is het niet nodig om alcohol te gaan drinken om uw risico op harten vaatziekten te verminderen. 5. Welke andere leefstijl factoren zijn belangrijk? Uw leefstijl (manier van leven) heeft veel invloed op uw risico op hart- en vaatziekten. Naast bovenstaande voedingsadviezen zijn er ook andere leefstijladviezen die zijdelings met voeding te maken hebben. Het is ook belangrijk om; 1. Een goed gewicht te hebben of te krijgen. 2. Per dag minimaal een half uur te bewegen. 3. Niet te roken. 7

8 5.1 Gewicht Waarom is een goed gewicht belangrijk? Hoe meer overgewicht u hebt, hoe hoger het risico op hart- en vaatziekten is. Vooral bij vetophoping in en rondom de buik maakt het lichaam extra LDL-cholesterol en minder HDLcholesterol aan. Het gevolg is een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed. De bloeddruk neemt ook toe bij overgewicht. Bij mensen met diabetes en een te hoog lichaamsgewicht werkt de insuline minder goed. Het lichaam wordt door het overgewicht minder gevoelig voor insuline. Bij een te hoog gewicht is het zinvol om af te vallen. Een gewichtsvermindering van 5 tot 10% heeft al een goed effect op de bloedglucose, de insulinegevoeligheid, het cholesterolgehalte en de bloeddruk. Met de BMI kunt u bepalen of u een goed gewicht hebt. Wat is de BMI? De BMI (Body Mass Index) geeft de verhouding weer tussen uw gewicht en uw lichaamslengte. 18,5-24,9 goed gewicht overgewicht hoger dan 30 ernstig overgewicht Met behulp van de onderstaande tabel kunt u uw BMI bepalen. 8

9 Aan de linkerkant zoekt u uw lengte, aan de rechterkant uw gewicht. Deze punten verbindt u met een lijn en trekt deze door naar de meest rechter kolom. Daar kunt u zien of u een goed gewicht of overgewicht hebt. U kunt uw BMI ook berekenen via Hoe meet u uw middelomtrek? De middelomtrek wordt gemeten om te beoordelen of u te veel buikvet hebt. Met een meetlint kunt u uw middelomtrek meten. Meet de middelomtrek tussen de onderkant van de onderste rib en de bovenkant van het bekken. Adem uit en lees de omvang van uw taille af. Bekijk in onderstaande tabel of uw middelomtrek een verhoogd gezondheidsrisico geeft. Middelomtrek (in cm) Beoordeling en advies Mannen Vrouwen < 94 < 80 Prima gewicht Zorg dat u niet verder aankomt 102 en hoger 88 en hoger Probeer af te vallen (verhoogd risico) 5.2 Lichaamsbeweging Waarom is voldoende lichaamsbeweging belangrijk? Ongeveer 40% van de Nederlanders beweegt te weinig. Lichaamsbeweging verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Lichaamsbeweging is gunstig voor de bloeddruk, het cholesterolgehalte, het gewicht, stress en rookgedrag. Wanneer beweegt u voldoende? De Nederlandse Norm Gezond Bewegen is: Een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op minstens vijf, maar het liefst op alle dagen van de week. Matig intensieve, lichamelijke activiteit is bijvoorbeeld een half uur stevig wandelen (5 km per uur) of fietsen (15 km per uur). Het halve uur hoeft niet aansluitend te zijn; 2 x 15 minuten, 3 x 10 minuten of 6 x 5 minuten is ook prima. Minimaal vijf keer per week een half uur matig intensief bewegen is nodig om uw gezondheid te behouden. Om de risicofactoren voor hart- en vaatziekten te verminderen en om af te vallen moet u 1 uur per dag lichamelijk actief zijn. Elke dag lichaamsbeweging is beter dan een paar keer per week intensief sporten. 9

10 5.3 Waarom is het goed om niet te roken? Roken is een belangrijke risicofactor. De nicotine uit sigaretten verhoogt de hartslag en vernauwt de bloedvaten. De koolmonoxide beschadigt de bloedvaten. Cholesteroldeeltjes blijven zo gemakkelijk aan de wand kleven. Roken is extra schadelijk in combinatie met een verhoogd cholesterolgehalte en een verhoogde bloeddruk. Stoppen met roken is altijd en op elke leeftijd zinvol. Vanaf de eerste dag krijgen hart en bloedvaten het gemakkelijker. De kans op hart- en vaatziekten is al binnen een half jaar na het stoppen enorm gedaald. Gewichtstoename en stoppen met roken. Bijna iedereen die stopt met roken komt enkele kilo s aan. Een geringe gewichtstoename is minder schadelijk voor uw gezondheid dan roken. Probeer niet méér te eten en beweeg voldoende. Vraag eventueel via uw arts advies aan een diëtist. 6. Wat kunt u doen om af te vallen? Een goed begin is om naast uw basisvoeding weinig of geen extra s te nemen en wat meer te gaan bewegen. De gezonde basisvoeding voor volwassenen 5-7 sneetjes brood gram aardappelen, rijst, pasta of peulvruchten 200 gram groente (= 4 groentelepels) 2 stuks fruit 400 ml melkproducten en 1 plak kaas gram vlees(waren), vis, kip, ei of een vleesvervangend product 5 gram halvarine per snee brood 15 gram, margarine, boter, olie voor bereiding van warme maaltijd 1,5 liter drinken (inclusief melk) Kies vooral voor magere producten en beperkt het gebruik van suikerrijke dranken. Kijk voor de beste keuzes op of vraag uw diëtist om meer informatie. 10

11 7. Wilt u meer weten? Een caloriechecker en beweegwijzer. Hier kunt u uw activiteiten en voeding invullen en nagaan hoeveel u eet en of u genoeg beweegt. Meer informatie over de goede effecten van bewegen. helpt u bij het beoordelen en samenstellen van uw voeding en houdt rekening met uw gezondheidssituatie. Zorgplan Vitale Vaten, een werkboek speciaal voor mensen met (een verhoogd risico op) een hart- of vaatziekte Voor adviezen over gezonde voeding U vindt daar een digitaal receptenboek dat honderden recepten bevat. informatie over. Stoppen met roken. Informatie over zout en vocht Bel voor adressen van diëtisten in uw omgeving met: Diëtisten Coöperatie Nederland Telefoon: Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) Telefoon:

Ik heb cholesterol Wat nu?

Ik heb cholesterol Wat nu? Ik heb cholesterol Wat nu? Belangrijk: Deze patiëntbrief is bedoeld ter ondersteuning van het consult door de huisarts. Deze informatie dient dus niet als vervanging van een consult bij een arts. Bedenk

Nadere informatie

Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding

Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt

Nadere informatie

Afdeling diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes

Afdeling diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes Afdeling diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes Telefoonnummer: 0344 674285 Zwangerschapsdiabetes (= diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal

Nadere informatie

Afdeling Diëtetiek. Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte

Afdeling Diëtetiek. Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte Afdeling Diëtetiek Dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte Algemeen U heeft een verhoogd cholesterolgehalte. Deze folder bevat informatie over het dieet bij een verhoogd cholesterolgehalte. U kunt deze

Nadere informatie

Cholesterol Cholesterol

Cholesterol Cholesterol Cholesterol Een verhoogd cholesterolgehalte (ook hypercholesterolemie of hyperlipidemie genoemd) in het bloed vergroot de kans op harten vaatziekten. Hart- en vaatziekten zijn een veel voorkomende complicatie

Nadere informatie

Diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes

Diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes Diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes (= diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal na de bevalling weer verdwijnt.

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Diëtetiek VOEDING EN ZWANGERSCHAPSDIABETES

Diëtetiek VOEDING EN ZWANGERSCHAPSDIABETES Diëtetiek VOEDING EN ZWANGERSCHAPSDIABETES PATIËNTENVOORLICHTING Ziekenhuis Rivierenland 2 Zwangerschapsdiabetes (= diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat

Nadere informatie

Hartrevalidatie HagaZiekenhuis

Hartrevalidatie HagaZiekenhuis GEZONDE VOEDING Hartrevalidatie HagaZiekenhuis Hieronder treft u de inhoud van de informatiemodule aan, voor het onderdeel van de diëtiek. Gezonde voeding in relatie tot de risicofactoren: Bepaalde risicofactoren

Nadere informatie

Verlaag uw kans op een hart- of vaatziekte

Verlaag uw kans op een hart- of vaatziekte Verlaag uw kans op een hart of vaatziekte Neem het heft in eigen hand! Verlaag het risico op hart en vaatziekten We willen allemaal graag gezond en vitaal oud worden. Daarbij helpt het als u voldoende

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf

G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Om fit en gezond te leven is het belangrijk om gezond te eten. Gezond eten is samen met voldoende bewegen dé basis voor een

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.

Nadere informatie

Gezonde voeding. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Gezonde voeding. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Gezonde voeding voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Wat is het belang van goede voeding? Risicofactoren We eten om in leven te blijven. Maar we eten ook omdat we het gezellig vinden. En

Nadere informatie

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat

Nadere informatie

Voeding bij diabetes mellitus

Voeding bij diabetes mellitus Voeding bij diabetes mellitus Inleiding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn nauwelijks anders dan adviezen voor een goede voeding. De gedachte dat iemand met diabetes helemaal geen suiker mag eten

Nadere informatie

Natriumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum

Natriumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Natriumbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een natriumbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u nadere informatie en voedingsadviezen. Heeft u na het lezen van deze tekst nog vragen dan

Nadere informatie

Cholesterol. Alles wat je ooit wilde weten

Cholesterol. Alles wat je ooit wilde weten Cholesterol Alles wat je ooit wilde weten Waar komt cholesterol vandaan? Het overgrote deel van de cholesterol in ons lichaam maakt ons lichaam zélf aan. Eén derde nemen we op via onze voeding. Cholesterol

Nadere informatie

Overgewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht

Overgewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Overgewicht Brochure over oorzaken, gevolgen en behandeling van overgewicht. Met eet- en beweegdagboekje. Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Gevolgen van overgewicht Meten en wegen BMI (Body Mass

Nadere informatie

Voedingsadviezen. 2.1. Samenstelling van de voeding. 6-7 sneetjes. 20-25 g. 4-5 aardappelen/ opscheplepels

Voedingsadviezen. 2.1. Samenstelling van de voeding. 6-7 sneetjes. 20-25 g. 4-5 aardappelen/ opscheplepels Hoofdstuk 2 Voedingsadviezen voor mensen met diabetes mellitus 2.1. Samenstelling van de voeding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn niet anders dan adviezen voor een goede voeding. De basis van een

Nadere informatie

Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE. E-book

Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE. E-book Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE E-book WAT IS VET? VET IS EEN VOEDINGSSTOF DIE ZIT IN BIJVOORBEELD HALVARINE, OLIE, VLEES, KAAS EN IN KOEK, SNACKS EN SAUZEN. VET IS ALTIJD EEN MENGSEL VAN VETZUREN.

Nadere informatie

Gezonde voeding. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Gezonde voeding. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Gezonde voeding voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Wat is het belang van goede voeding? Risicofactoren We eten om in leven te blijven. Maar we eten ook omdat we het gezellig vinden. En we willen

Nadere informatie

Overgewicht en kinderwens

Overgewicht en kinderwens Overgewicht en kinderwens Overgewicht is een toenemend probleem in onze samenleving. Het altijd en overal beschikbaar zijn van voedsel maakt dat we meer eten dan we nodig hebben. Ook bewegen we minder,

Nadere informatie

Lekker eten met minder zout

Lekker eten met minder zout Lekker eten met minder zout Inleiding In deze brochure vindt u informatie over hoe u het zoutgehalte in uw voeding kunt verminderen en toch lekker kunt blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9 gram

Nadere informatie

Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog

Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus Bij gebruik van GLP-1-analoog Aangezien u lijdt aan Diabetes mellitus, type 2 (oftewel ouderdomsdiabetes) én overgewicht hebt, heeft de arts u een behandeling met zogenaamd

Nadere informatie

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes diabetes gravidarum 2 Deze brochure is bedoeld voor vrouwen met diabetes gravidarum. In deze brochure wordt informatie gegeven over o.a. de richtlijnen voor de

Nadere informatie

Diabetes type 2. Het belang van gezonde voeding

Diabetes type 2. Het belang van gezonde voeding Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt

Nadere informatie

Rapport Gezondheids-APK

Rapport Gezondheids-APK Rapport Gezondheids-APK Glucose Cholesterol Bloeddruk BMI Uw Gezondheids-APK We zijn steeds meer bezig met onze gezondheid, maar wat is het effect van onze leefstijl? Door bewust om te gaan met ons lichaam

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in

Nadere informatie

Cardiologie / Diëtetiek. Vocht- en zoutgebruik bij hartfalen

Cardiologie / Diëtetiek. Vocht- en zoutgebruik bij hartfalen Afdeling: Onderwerp: Cardiologie / Diëtetiek Vocht- en zoutgebruik bij hartfalen Inleiding Voor u ligt een brochure, bedoeld voor patiënten met hartfalen, over vocht- en zoutgebruik. In deze brochure wordt

Nadere informatie

Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist

Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet

Nadere informatie

Gewichtstoename bij behandeling van kanker

Gewichtstoename bij behandeling van kanker Gewichtstoename bij behandeling van kanker Albert Schweitzer ziekenhuis Januari 2012 Pavo 0915 Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze folder leggen

Nadere informatie

Naam:.. Bereikbaar op maandag, dinsdag, woensdag oneven weken, donderdag en vrijdag.

Naam:.. Bereikbaar op maandag, dinsdag, woensdag oneven weken, donderdag en vrijdag. Dagboek Hartfalenpolikliniek Naam:.. Telefoon: (075) 65074 50 Spoedlijn: (075 650 78 90 Bereikbaar op maandag, dinsdag, woensdag oneven weken, donderdag en vrijdag. Inhoud 1. Persoonlijke richtlijnen 3

Nadere informatie

GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet

GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet Stelling 1 BMI is hetzelfde als vetpercentage BMI is hetzelfde als vetpercentage BMI meet je door gewicht (kg) / lengte²

Nadere informatie

Overgewicht Wat is een gezond gewicht en hoe bereik ik dat?

Overgewicht Wat is een gezond gewicht en hoe bereik ik dat? Overgewicht Wat is een gezond gewicht en hoe bereik ik dat? Overgewicht Een gezond gewicht en een gezond lijf gaan hand in hand. Als je te veel weegt, heb je overgewicht. Dat is niet goed voor je gezondheid.

Nadere informatie

Ken je cardiovasculair risico!

Ken je cardiovasculair risico! UGP-FOLDER Ken je cardiovasculair risico! Wat zijn risicofactoren voor hart- en vaatziekten en welke risicofactoren zijn er? Risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn factoren die de kans op ziekten

Nadere informatie

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten

Nadere informatie

Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet

Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet In voeding zitten twee soorten vet: verzadigd vet en onverzadigd vet. Als je verzadigd vet vervangt door onverzadigd vet heeft dat een positief effect

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

Wat kunt u doen bij ondervoeding?

Wat kunt u doen bij ondervoeding? Wat kunt u doen bij ondervoeding? Adviezen voor een energie- en eiwitrijke voeding Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Wat kunt u doen bij ondervoeding?,

Nadere informatie

Gewichtstoename bij behandeling van kanker

Gewichtstoename bij behandeling van kanker Gewichtstoename bij behandeling van kanker Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze

Nadere informatie

Een operatie? Let op uw voeding!

Een operatie? Let op uw voeding! Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand

Nadere informatie

Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap

Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap 2 Bij de Glucose Tolerantie Test was uw bloedsuiker (ook wel bloedglucose genoemd) te hoog. Daarom ontvangt u deze informatie. Wat is glucose?

Nadere informatie

Goede voeding vóór een operatie

Goede voeding vóór een operatie Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede

Nadere informatie

Afdeling Diëtetiek. Voedingsadvies bij jicht

Afdeling Diëtetiek. Voedingsadvies bij jicht Afdeling Diëtetiek Algemeen U heeft jicht. In deze folder vindt u een aantal algemene adviezen die eventuele klachten kunnen voorkomen of verminderen. Wat is jicht? Jicht is een aandoening die behoort

Nadere informatie

Gezonde leefstijl, hoe pak je dit op?

Gezonde leefstijl, hoe pak je dit op? Gezonde leefstijl, hoe pak je dit op? Jolande van Teeffelen, diëtist Van de mensen met OSAS heeft 90% overgewicht Vetafzetting door overgewicht kan obstructie van de luchtweg veroorzaken. Maar de apneu

Nadere informatie

Diabetes mellitus. Victoza en voeding

Diabetes mellitus. Victoza en voeding Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar

Nadere informatie

Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet

Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet Vetten Minder verzadigd vet, meer onverzadigd vet In voeding zitten twee soorten vet: verzadigd vet en onverzadigd vet. Als je verzadigd vet vervangt door onverzadigd vet heeft dat een positief effect

Nadere informatie

Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29

Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 Diverticulitis Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inhoud...2 Wat is diverticulitis?...3 Oorzaken

Nadere informatie

Daarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.

Daarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie. Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke

Nadere informatie

Individueel zorgplan vitale vaten

Individueel zorgplan vitale vaten Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren

Nadere informatie

Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten

Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten WWW.ZORROO.NL 1 Voorwoord Zorroo staat voor Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken. Wij zijn een organisatie die samen met uw huisarts en andere

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes

Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen

Nadere informatie

De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten

De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten In Nederland hebben ongeveer 400.000 mensen last van ontstekingsreuma. Deze vorm van reuma kenmerkt zich door langdurige gewrichtsontstekingen.

Nadere informatie

Voedingsadvies bij galklachten

Voedingsadvies bij galklachten Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek 1 Wat is gal? De lever maakt galvloeistof aan, die nodig is bij de vertering van vetten. Deze galvloeistof wordt opgeslagen in de galblaas. Zodra er vet voedsel in de darm

Nadere informatie

Eiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag

Eiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Eiwitbeperkt dieet Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Natriumbeperkt à 2400 mg natrium per dag (6 gram zout) Over een eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen een eiwitbeperkt

Nadere informatie

Lekker eten met minder zout

Lekker eten met minder zout Lekker eten met minder zout Inleiding In deze folder vindt u informatie over het minderen van het zoutgehalte in uw voeding en toch lekker blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9-10 gram zout binnen.

Nadere informatie

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

Dieetadviezen bij wondgenezing

Dieetadviezen bij wondgenezing Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)

Nadere informatie

Verhoogd cholesterolgehalte. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Verhoogd cholesterolgehalte. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Verhoogd cholesterolgehalte Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Cholesterolgehalte 3 Cholesterol 3 Cholesterol in voeding 4 Verhoogd cholesterolgehalte

Nadere informatie

Gewichtstoename bij behandeling van kanker

Gewichtstoename bij behandeling van kanker Gewichtstoename bij behandeling van kanker Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze

Nadere informatie

Inleiding. Wat is COPD?

Inleiding. Wat is COPD? COPD en overgewicht Inleiding Deze brochure is bedoeld voor mensen met COPD en overgewicht. De brochure bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD wanneer er sprake is van overgewicht.

Nadere informatie

Dieetadvies bij jicht

Dieetadvies bij jicht VOEDING & DIEET Dieetadvies bij jicht ADVIES Dieetadvies bij jicht Jicht ontstaat als urinezuur in het lichaam wordt opgehoopt, vooral in de gewrichten. De behandeling die u krijgt, heeft tot doel de hoeveelheid

Nadere informatie

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt: Een gezond gewicht Een gezond gewicht Hebt u een gezond gewicht? Energiebalans Bewegen Hoe behoudt u een gezond gewicht? Tips voor het behouden van een gezond gewicht Tips voor het bereiken van een gezond

Nadere informatie

Gezonde voeding. voor Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Gezonde voeding. voor Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Gezonde voeding voor Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Wat is het belang van goede voeding? Risicofactoren We eten om in leven te blijven. Maar we eten ook omdat we het gezellig

Nadere informatie

niveau 2, 3, 4 thema 5.5

niveau 2, 3, 4 thema 5.5 niveau 2, 3, 4 thema 5.5 Gezonde voeding Inleiding Wanneer eet je gezond? Hoeveel moet ik dagelijks eten? Wat is een goed lichaamsgewicht? Onder- en overgewicht Inleiding Goede voeding levert de dagelijks

Nadere informatie

INDIVIDUEEL ZORGPLAN 17813

INDIVIDUEEL ZORGPLAN 17813 INDIVIDUEEL ZORGPLAN 17813 Inleiding Wij verzoeken u om dit zorgplan mee te nemen naar ieder bezoek aan het Sint Franciscus Gasthuis. Patiëntensticker Behandelaars Sint Franciscus Gasthuis Behandelend

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek 00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of

Nadere informatie

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam

Nadere informatie

Welkom bij Forte kinderopvang

Welkom bij Forte kinderopvang Welkom bij Forte kinderopvang Gezonde voeding van 0-12 jaar Voedingsbureau PUUR! Donderdag 5 maart 2015 Inhoud 1. Belang gezonde voeding 2. Duurzaam & puur 3. Interactief informeren 4. Vragen 1. Belang

Nadere informatie

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens opname

Risico op ondervoeding tijdens opname Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op

Nadere informatie

Dieet bij chronische nierinsufficiëntie

Dieet bij chronische nierinsufficiëntie Dieet bij chronische nierinsufficiëntie Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : O (0223) 69 69 16 O (0223) 69 69 27 O (0223) 69 62 81 O (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. De nieren in optimale

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een maagresectie

Voedingsadviezen na een maagresectie Voedingsadviezen na een maagresectie Afdeling diëtetiek U heeft een maagoperatie ondergaan. Hierbij is (een gedeelte van) uw maag weggenomen. Door deze ingreep is uw spijsverteringskanaal veranderd. Deze

Nadere informatie

VOEDING OP DE BUURDERIJ

VOEDING OP DE BUURDERIJ VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.

Nadere informatie

Voeding en gezondheid

Voeding en gezondheid Voeding en gezondheid Diëtistenpraktijk Meierijstad Stephan van Rooij 31 jaar Diëtist bij - Dietistenpraktijk Meijerijstad - Schijndel (Avantilaan 7) - Sint Oedenrode (Ollandseweg 86) Aandachtsvelden:

Nadere informatie

Eiwitbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Radboud universitair medisch centrum

Eiwitbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Radboud universitair medisch centrum Eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een eiwitbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u algemene informatie en voedingsadviezen over een eiwitbeperkt dieet. Heeft u na het lezen van

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77 Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding

Nadere informatie

Dagboek hartfalenpolikliniek

Dagboek hartfalenpolikliniek Dagboek hartfalenpolikliniek Naam:.. Telefoon: 075 65074 50 of 075 650 78 90 1 van 14 Inhoudsopgave Persoonlijke richtlijnen 3 Belangrijke contactgegevens 4 Gewichtstabel 5 Dieet en vochtbeperking 8 Regelmatig

Nadere informatie

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren 24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen

Nadere informatie

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt

Nadere informatie

Dienstverlenende werkzaamheden Les 7

Dienstverlenende werkzaamheden Les 7 Dienstverlenende werkzaamheden Les 7 voedingsadvies Julie hebben in les 1 al een voedingsdagboek moeten invullen en in les drie heb je als het goed is geleerd hoe de schijf van vijf werkt. Met deze kennis

Nadere informatie

VOEDING OP DE BUURDERIJ

VOEDING OP DE BUURDERIJ VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.

Nadere informatie

COPD en voeding. Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis

COPD en voeding. Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis COPD en voeding Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met COPD en bevat algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD

Nadere informatie

Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog

Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog Van harte welkom! Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog CONFUCIUS: Chinees wijsgeer circa 500 voor Christus Het is niet moeilijk om het goede te herkennen, maar wel

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Obesitas

Praktische opdracht ANW Obesitas Praktische opdracht ANW Obesitas Praktische-opdracht door een scholier 1250 woorden 4 juni 2007 5,9 20 keer beoordeeld Vak ANW Wat is obesitas? Zwaarlijvigheid is één van de grootste gezondheidsproblemen

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij Diabetes Mellitus

Voedingsadviezen bij Diabetes Mellitus Voedingsadviezen bij Diabetes Mellitus Deze folder gaat over voedingsadviezen als u Diabetes Mellitus heeft. Inleiding Diabetes Mellitus, beter bekend als diabetes of suikerziekte, is een stofwisselingsziekte

Nadere informatie

Dieetadviezen voor mensen met een colostoma

Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. 1. Inleiding...

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een Whipple-operatie

Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie

Nadere informatie

Changing Diabetes is een geregistreerd handelsmerk. van Novo Nordisk A/S. Wietske Wits, diabetes type 1

Changing Diabetes is een geregistreerd handelsmerk. van Novo Nordisk A/S. Wietske Wits, diabetes type 1 Novo Nordisk beschouwt het als haar missie om de toekomst van diabetes te veranderen. Om deze visie gestalte te geven hebben wij het Changing Diabetes-programma ontwikkeld. Changing Diabetes omvat diverse

Nadere informatie

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN.

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. GEZONDHEID INFOBLAD DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. BRON: VIGeZ, 2011. De actieve voedingsdriehoek. De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee

Nadere informatie

Variatielijsten. Hoofdstuk 3B. 3b.1 De Vetten

Variatielijsten. Hoofdstuk 3B. 3b.1 De Vetten Hoofdstuk 3B Variatielijsten Variatie in uw voeding is belangrijk. Hierdoor krijgt u voldoende voedingsstoffen binnen en kunt u voedingsmiddelen afwisselen. Uitgangspunt om te variëren is het basisdieet,

Nadere informatie

Voedingsadviezen. Diëtetiek. Bij zwangerschapsdiabetes

Voedingsadviezen. Diëtetiek. Bij zwangerschapsdiabetes Diëtetiek Voedingsadviezen Bij zwangerschapsdiabetes Inleiding U heeft van uw behandelend arts vernomen dat u zwangerschapsdiabetes heeft. U heeft tijdens uw bezoek aan de diëtist al de voedingsadviezen

Nadere informatie

RICHTLIJNEN BIJ EEN ENERGIEBEPERKTE VOEDING

RICHTLIJNEN BIJ EEN ENERGIEBEPERKTE VOEDING RICHTLIJNEN BIJ EEN ENERGIEBEPERKTE VOEDING Inleiding Een hoog lichaamsgewicht is gevaarlijk voor de gezondheid. Overgewicht wordt vaak in verband gebracht met: hart- en vaatziekten; gewrichtsklachten;

Nadere informatie

Zet uzelf in beweging!

Zet uzelf in beweging! Informatie voor mensen met diabetes type 2 en mensen met een verhoogd risico op diabetes type 2 Zet uzelf in beweging! De BeweegKuur is speciaal ontwikkeld voor mensen die diabetes type 2 hebben of hier

Nadere informatie