Het afkolven van moedermelk

Transcriptie

1 Moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als wanneer u uw baby aan de borst zou voeden. In sommige situaties moet de melkproductie met een kolf op gang gebracht worden. Bijvoorbeeld als de baby te klein is geboren, ziek is of de techniek van het drinken aan de borst onvoldoende beheerst. Als de productie op gang is kan het ook voorkomen dat u niet altijd bij uw baby bent. Door te kolven kunt u de productie in stand houden en voeding voor uw baby afkolven. Redenen om te kolven zijn: Uw baby heeft bijvoeding nodig en het liefst geven we moedermelk U gebruikt een tepelhoed en het is nodig om de melkproductie extra te stimuleren Uw baby wordt opgenomen op de kinderafdeling. Uw baby kan (nog) niet zo goed drinken U heeft erge stuwing U wilt een uitstapje maken zonder uw baby of weer gaan werken Uw baby drinkt nog niet volledig aan de borst Manieren van afkolven Met de hand kolven Zeker de eerste dagen na de bevalling is kolven met de hand een goede methode. Moeders krijgen op deze manier meer melk uit de borst dan met een kolfapparaat. De melk wordt met een cupje/ spuitje opgevangen en kan direct aan de baby gegeven worden. Zet de duim en wijsvinger 2 centimeter achter de tepel (neem niet de tepelhof als uitgangspunt, omdat deze bij alle vrouwen verschillend is) Plaats de duim boven en de vingers onder de tepel (de zogenaamde C-greep ) Duw de borst naar de ribben toe Rol de vingers naar voren Knijp voorzichtig met duim en vingers in een ritmische beweging naar voren. Het kan even duren voor er wat druppels melk komen of voor de voeding begint te lopen Verplaats de vingers rondom de borst en herhaal de cyclus Vermijd het om in de tepels te knijpen of te trekken Techniek kolven met de hand Elektrisch kolven Als de melkproductie met een kolf op gang gebracht moet worden, is een elektrische kolf daarvoor het meest geschikt. In het ziekenhuis heeft u de beschikking over een dubbelzijdige elektrische kolf. U ontvangt dagelijks een nieuwe kolfset. Als u na ontslag doorgaat met kolven kunt u een kolf huren. De kolfset die u daarbij koopt is geschikt voor langdurig gebruik. Na het elektrisch kolven kunt u nog circa 2 minuten handmatig kolven. Dit om de melkproductie extra te stimuleren. Pavo 081

2 Dubbelzijdig afkolven Wanneer u langere tijd moet kolven is het prettig om beide borsten tegelijkertijd af te kolven. U plaatst dan op elke borst een kolfsetje. Het voordeel hiervan is dat u in ongeveer 10 tot 15 minuten beide borsten heft gekolfd. Dubbelzijdig kolven stimuleert de melkproductie, dit komt mede doordat de toeschietreflex extra benut wordt. Om dubbelzijdig te leren kolven heeft u goede uitleg van de verpleegkundige nodig. Vraag gerust om extra hulp! De melkproductie op gang brengen Wanneer uw baby te vroeg geboren is of om een andere reden in de couveuse moet verblijven, start u binnen 6 uur met het afkolven. Mocht u eerder in de gelegenheid zijn te kolven is dit natuurlijk bevorderlijk voor de melkproductie en uw baby. Als uw baby gezond en op tijd geboren is maar 3 achtereenvolgende voedingen na geboorte nog niet aan de borst heeft gedronken, is het ook verstandig om te beginnen met kolven. Door ongeveer 7-8 keer per dag te kolven komt de melkproductie op gang. Het is zinvol ook s nachts te kolven omdat dit bijdraagt aan een optimale melkproductie. Nachtelijk kolven stimuleert de melkproductie en overvolle borsten remmen juist de melkproductie. Benodigdheden Elektrische kolf Afkolfset ( jes) Opvangfles (jes) Sticker, pen Katoenen luier Werkwijze zorg dat alle benodigdheden klaar staan en was uw handen voor extra ontspanning kan het helpen om een foto van uw baby in de buurt te hebben, de camera- of internetverbinding te gebruiken of naast uw baby te kolven om de toeschietreflex te bevorderen, kunt u verwarmde luiers op uw borst leggen of ze zachtjes masseren, strijken en schudden plaats het borstschild op uw borst met uw tepel midden in het schild (wij hebben verschillende maten, mocht het kolven pijnlijk zijn, neem dan contact op met de verpleegkundige) in het ziekenhuis gebruikt u een dubbelzijdige elektrische kolf. We adviseren u om te beginnen met het Initiate-kolfprogramma. Volg het programma vanaf de allereerste kolfsessie. Druk op de Aan/Uit-toets van uw kolfapparaat. Druk daarna (binnen 10 seconden) op de toeschiettoets. Dit is de toets met de melkdruppels. Op de display komt duidelijk te staan dat het Initiate-kolf programma actief is. Het programma loopt onafgebroken gedurende 15 minuten. Het bestaat uit een serie verschillende fasen: stimulatie, afkolven en pauzeren. Als het programma klaar is, verschijnt op de display Gedaan. Tijdens het kolven kunt u het vacuümniveau (de zuigkracht ) desgewenst aanpassen. U zet het niveau hoger door de regelknop met de klok mee te draaien. U draait de knop de andere kant uit om de zuigkracht te verminderen. Het kolven moet prettig blijven aanvoelen (een hogere vacuümstand is geen garantie voor een hogere melkopbrengst) In het begin zal de afgekolfde melk enkele druppels of milliliters zijn. De moedermelkproductie moet op gang gebracht worden en het gaat de eerste keren om kleine hoeveelheden. Zodra u bij drie achtereenvolgende kolfsessies 20 ml per keer hebt afgekolfd, hebt u het begin van de moedermelkproductie voldoende gestimuleerd. U kunt dan overgaan op het Maintain- kolfprogramma.

3 Het Maintain-kolfprogramma Zodra de melkproductie goed op gang is gekomen, blijft het noodzakelijk om de moedermelk regelmatig af te kolven. U stelt het Maintain-kolfprogramma in door nu niét meer de toeschiettoets in te drukken. U drukt dus alleen de Aan/ Uit-toets in om het Maintain-kolfprogramma te starten. Op de display komt duidelijk te staan dat het om het Maintain-kolfprogramma gaat. Gebruik het kolfdagboek om de gegevens van iedere kolfsessie bij te houden. Samen met de verpleegkundige en/of de lactatiekundige kunt u zo beoordelen of de moedermelkproductie voldoende op gang komt. Als de productie op gang is Wanneer de melkproductie op gang is, kolft u zolang er melk komt maar in ieder geval minimaal 10 minuten per borst. Tijdens het kolven kunt u door middel van mee te masseren helpen om de melk uit de borst te kolven. Bij gebruik van een twee-fasen-kolf kunt u zelf de afkolffase inschakelen wanneer de toeschietreflex binnen 2 minuten komt. Tijdens het kolven (of voeden) komt er meerdere keren een toeschietreflex. Wanneer er vrijwel geen melk meer komt, kunt u nog eens uw borsten masseren en kort nakolven. Zolang de baby nog niet voldoende aan de borst drinkt, blijft u de eerste periode ongeveer 7 tot 8 keer per 24 uur (na)kolven. Dit is van belang om te zorgen dat de melkproductie goed gestimuleerd blijft, zodat ook op langere termijn er voldoende melk voor uw baby (s) zal zijn. Het geven van bijvoeding Voed eerst uw baby aan de borst. Als uw baby wel aan de borst wil drinken maar er nog niet voldoende melk uit kan halen, wordt de baby bijgevoed door middel van cup/ fles. Op de kinderafdeling wordt de baby bijgevoed via een sonde. Zolang uw baby bijvoeding nodig heeft, adviseren wij u te kolven. Een andere methode is cup- of flesvoeding. Vingervoeden wordt alleen toegepast op advies van de lactatiekundige. Techniek cupvoeden en vingervoeden Het reinigen en bewaren van de kolfset Reinig na elke kolfbeurt de kolfset. Spoel de kolfset af met koud, dan heet water. Droog het materiaal en bewaar de spullen in een schone hydrofiele luier. Het bewaren van moedermelk Bewaar moedermelk bij voorkeur in een kunststof bakje of fles (voorzien van naam, datum en hoeveelheid). Zet moedermelk altijd achter en onder in de koelkast bij een maximum temperatuur van 4 graden Celsius. Laat voor het invriezen de melk in de koelkast afkoelen. Afgekoelde porties van dezelfde dag kunnen bij elkaar worden gedaan en samen ingevroren (binnen 24 uur).

4 Temperatuur Net afgekolfde melk kamertemperatuur gebruik thuissituatie: in het ziekenhuis: Net afgekolfde melk koelkast 4-7 C gebruik thuissituatie: in het ziekenhuis: Eerst melk afkoelen vriesvak koelkast en binnen 24 uur na thuis en kolven in de vriezer ziekenhuis: zetten Eerst melk afkoelen en binnen 24 uur na kolven in de vriezer zetten Eerst melk afkoelen en binnen 24 uur na kolven in de vriezer zetten In de koelkast ontdooide moedermelk en gekoeld bewaard Onder een lopende kraan ontdooide moedermelk (kleine) vriezer die vaak open en dicht gaat thuis en in het ziekenhuis: diepvries constant, max. 18 Cthuis en ziekenhuis: koelkast 4-7 C gebruik thuissituatie: in het ziekenhuis: Kamertemperatuur thuis en ziekenhuis: Bewaartijd 6 tot 10 uur 4 uur 3 tot 5 dagen 48 uur max. 2 weken 3 tot 4 maanden 6 maanden of langer max 24 uur max 24 uur direct gebruiken Het vervoeren van moedermelk Als u thuis hebt afgekolfd en de afgekolfde melk naar het ziekenhuis wilt brengen moet de voeding tijdens het vervoer gekoeld blijven. Een kleine koelbox of koeltasje met koelelementen is hiervoor geschikt. Ook wanneer u weer aan het werk bent en afkolft, is het belangrijk de moedermelk gekoeld te vervoeren. U wilt weer gaan werken Het is niet nodig om al vanaf het begin uw baby aan het drinken uit de fles te laten wennen, het is zelfs af te raden om zuigverwarring te voorkomen. U kunt, als de baby ongeveer een maand oud is, extra voeding afkolven tussen twee voedingen of na een voeding. U hebt na een voeding vaak nog voldoende melk. Vries de melk in het begin in kleine porties van (bijvoorbeeld cc) in om te voorkomen dat u steeds hoeveelheden weg moet gooien. Vragen en informatie Mochten zich problemen voordoen, dan kunt u telefonisch of via een huisbezoek advies krijgen van een lactatiekundige. Op welke manier u contact op kunt nemen met één van onze lactatiekundigen, leest u in de folder De lactatiekundige: voor advies bij borstvoeding. Deze folder vindt u op Lactatiekundigen IBCLC Rivas Mw. Alexandra Vierhoven, Beatrixziekenhuis Mw. Barbera Angenent, Beatrixziekenhuis Mw. Ellen de Klein, Jeugdgezondheidszorg Mw. Joanneke van der Marel, Jeugdgezondheidszorg

5 Borstvoedingsorganisaties De VBN en LLL zijn vrijwilligersorganisaties die op verschillende manieren werken aan het vermaatschappelijken van borstvoeding in Nederland. De medewerkers staan door hun (ervarings)deskundigheid en gedegen (bij)scholing dicht bij hun doelgroep. Het basisprincipe van deze organisaties is het moeder tot moeder contact. Vereniging Borstvoeding Natuurlijk (landelijk adres) Postbus BC Wijk bij Duurstede telefoonnummer: (0343) Telefoonnummers van contactpersonen in de regio kunt u vinden op La Leche League Postbus AE Zierikzee telefoonnummer: (0111) Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen Postbus BK Almere Tot slot De verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen en de medewerkers van de afdeling Verloskunde en de kinderafdeling wensen u een plezierige kraamperiode en uw baby de beste start met borstvoeding! Kolfdagboek van: Dag 1 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 1= Dag 2 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 2=

6 Dag 3 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 3= Dag 4 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 4= Dag 5 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 5= Dag 6 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 6= Dag 7 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 7= Dag 8 datum Totaal afgekolfde moedermelk van dag 8=