Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 3 SEPTEMBER 2015 C N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C N PROVINCIE OOST-VLAANDEREN, vertegenwoordigd door de bestendige deputatie, in de persoon van haar voorzitter, de gouverneur, met bestuurszetel te 9000 Gent, Gouvernementstraat 1, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Willy van Eeckhoutte, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 9051 Gent, Drie Koningenstraat 3, waar de eiseres woonplaats kiest, tegen BELGACOM nv van publiek recht, met zetel te 1030 Schaarbeek, Koning Albert II-laan 27, verweerster, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 2000 Antwerpen, Amerikalei 187, bus 302, waar de verweerster woonplaats kiest.

2 3 SEPTEMBER 2015 C N/2 I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent van 25 september Advocaat-generaal Dirk Thijs heeft op 9 maart 2015 een schriftelijke conclusie neergelegd. Afdelingsvoorzitter Eric Dirix heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Dirk Thijs heeft geconcludeerd. II. CASSATIEMIDDEL De eiseres voert in haar verzoekschrift dat aan dit arrest is gehecht, een middel aan. III. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste onderdeel 1. De in artikel 10 Grondwet vervatte regel van de gelijkheid van de Belgen, de in artikel 11 Grondwet neergelegde regel van non-discriminatie in het genot van de aan de Belgen erkende rechten en vrijheden, alsmede de regel van artikel 172 Grondwet inzake de gelijkheid voor de belastingen, impliceren dat allen, die zich in dezelfde toestand bevinden, gelijkelijk worden behandeld, maar sluiten niet uit dat een verschillende fiscale behandeling wordt ingesteld ten aanzien van bepaalde categorieën van personen, voor zover daarvoor een objectieve en redelijke verantwoording bestaat. De aanwezigheid van zodanige verantwoording moet worden getoetst aan het doel en de gevolgen van de getroffen maatregel of van de ingestelde belasting. Het gelijkheidsbeginsel wordt eveneens miskend, indien aangetoond wordt dat er geen redelijke en evenredige verhouding bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.

3 3 SEPTEMBER 2015 C N/3 Indien in een provinciale belastingverordening een verminderd tarief wordt bepaald voor een bepaalde categorie van belastingplichtigen, moet die differentiatie in redelijkheid kunnen worden verantwoord door het doel van de belasting. In het raam van de toetsing van de belastingverordening aan het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel komt het de rechter evenwel niet toe de wenselijkheid of opportuniteit van de tariefstructuur van de belasting te beoordelen. De objectieve en redelijke verantwoording houdt niet in dat de overheid die een onderscheid maakt tussen belastingplichtigen het bewijs moet leveren dat dit onderscheid of de afwezigheid ervan noodzakelijk bepaalde gevolgen zou hebben. Het volstaat om te kunnen beslissen of het maken van categorieën objectief en redelijk is, dat in redelijkheid blijkt dat er een objectieve verantwoording bestaat voor die categorieën en het verschil in tarief. De rechter kan een belastingverordening die in een verminderd tarief voorziet voor een bepaalde categorie van belastingplichtigen niet buiten toepassing laten omdat de overheid niet aantoont dat de verantwoording voor de toepassing van het verminderd tarief niet zou kunnen van toepassing zijn op een andere categorie van belastingplichtigen die onderworpen is aan het standaardtarief, maar moet onderzoeken of de belastingplichtige, die de strijdigheid van de tariefstructuur met het gelijkheidsbeginsel aanvoert, in concreto wordt gediscrimineerd door de toepassing van het standaardtarief omdat hij deel uitmaakt van een categorie die op gelijke gronden de toepassing van het verminderd tarief kan eisen. 2. De appelrechters stellen vast dat de eiseres aanvoert dat zij gekozen heeft voor een gunstiger tarief voor de agrarische bedrijven teneinde hun bedrijfswerkzaamheden op een rendabele wijze te kunnen uitoefenen omdat deze sector noodgedwongen over grotere oppervlakten moet beschikken om economisch rendabel te zijn. 3. De appelrechters oordelen dat: - de eiseres niet aantoont dat enkel agrarische bedrijven nood hebben aan grotere oppervlaktes om rendabel te zijn; - met de verweerster moet worden aangenomen dat er geen objectieve en redelijke verantwoording bestaat om enkel agrarische bedrijven van een verminderd tarief te laten genieten;

4 3 SEPTEMBER 2015 C N/4 - dit des te meer het geval is omdat de GSM-operatoren een openbare dienst presteren waardoor zij van een lager tarief zouden moeten kunnen genieten. 4. Op die gronden vermochten de appelrechters niet te oordelen dat artikel 14 van het provincieraadsbesluit de grondwettelijke principes van gelijkheid en discriminatie miskent. Het onderdeel is gegrond. Derde onderdeel 5. De objectieve en redelijke verantwoording voor de verschillende behandeling van belastingplichtigen in een provinciale belastingverordering kan worden afgeleid uit de aard zelf van de gemaakte differentiatie of uit de context van de belastingverordening of van het bijhorende dossier op grond waarvan de provincieraad besliste tot de invoering van de belasting. Wanneer de verantwoording voor de verschillende behandeling van belastingplichtigen niet expliciet is vermeld in de aanhef of de tekst van de getoetste belastingverordening of in de stukken van het dossier dat werd voorgelegd aan de provincieraad, moet de rechter nagaan of de door de provinciale overheid tijdens de procedure aangevoerde verantwoording kan worden afgeleid uit de aard van de gemaakte differentiatie of gedragen wordt door de context van de belastingverordening of van het bijhorende dossier. 6. De appelrechters oordelen dat zij niet op een objectieve manier kunnen achterhalen welke de redenen waren voor de verantwoording van de verschillende behandeling van belastingplichtigen en voor het doel ervan en dit op grond van elementen die dateren van de voorbereiding of teruggaan ten laatste tot het moment van de goedkeuring van de provinciale verordening. De appelrechters geven aldus te kennen dat zij tot de onwettigheid van de provinciale belastingverordening wegens strijdigheid met de artikelen 10 en 11 Grondwet beslissen om reden dat noch in het reglement, noch in het administratief dossier een expliciete verantwoording terug te vinden is voor het onderscheid tussen agrarische bedrijven en alle andere bedrijven, zodat zij moeten aannemen dat er

5 3 SEPTEMBER 2015 C N/5 geen objectieve en redelijke verantwoording voor de differentiatie in het provinciereglement bestaat. Door op die grond te oordelen dat artikel 14 van de provinciale belastingverordening strijdig is met de grondwettelijke principes van gelijkheid en nietdiscriminatie, schenden zij de artikelen 10 en 11 Grondwet. Het onderdeel is gegrond. Dictum Het Hof, Vernietigt het bestreden arrest. Beveelt dat van dit arrest melding zal worden gemaakt op de kant van het vernietigde arrest. Houdt de kosten aan en laat de beslissing daaromtrent aan de feitenrechter over. Verwijst de zaak naar het hof van beroep te Brussel. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, eerste kamer, samengesteld uit afdelingsvoorzitter Eric Dirix, als voorzitter, en de raadsheren Alain Smetryns, Filip Van Volsem, Bart Wylleman en Koenraad Moens, en in openbare rechtszitting van 3 september 2015 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Eric Dirix, in aanwezigheid van advocaat-generaal Dirk Thijs met bijstand van griffier Kristel Vanden Bossche.

6 3 SEPTEMBER 2015 C N/6 K. Vanden Bossche K. Moens B. Wylleman F. Van Volsem A. Smetryns E. Dirix