Internationaal Toetsingskader voor Gewapende Humanitaire Interventie
|
|
- Joke Boender
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Internationaal Toetsingskader voor Gewapende Humanitaire Interventie Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten 7 maart 2001 Inhoudsopgave I Algemene overwegingen p. 2 II Criteria voor een toetsingskader p. 3 a. Situaties waarin het na te streven doel militair optreden rechtvaardigt p. 3 b. Militair optreden uitsluitend als ultimum remedium p. 3 c. Organisatorische structuur p. 4 d. Grenzen aan militaire actie in tijd en in te zetten middelen p. 4 e. Militaire randvoorwaarden p. 4 f. Nazorg p. 5 1
2 Internationaal toetsingskader voor gewapende humanitaire interventie I. Algemene overwegingen De ontwikkelingen in de internationale gemeenschap tonen aan dat humanitair optreden met gebruikmaking van militaire middelen niet langer geschuwd wordt in uitzonderlijke situaties van groot menselijk lijden of grove inbreuken op de internationale rechtsorde. De soevereiniteit van landen wordt door de internationale gemeenschap niet langer onbeperkt gerespecteerd indien regeringen mensenrechten ernstig schenden, minderheden vervolgen en deze met vernietiging bedreigen. Het NJCM wil met dit ontwerp voor een toetsingskader een bijdrage leveren aan het door de Nederlandse regering geëntameerde debat over het zoeken naar een balans tussen respect voor soevereiniteit en territoriale integriteit enerzijds en respect voor mensenrechten anderzijds. Humanitair optreden met gebruikmaking van militaire middelen is internationaal-rechtelijk in beginsel alleen toegestaan als de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties op basis van Hoofdstuk VII van het Handvest van de Verenigde Naties besluit over te gaan tot 'zulk optreden door middel van lucht-, zeeof landstrijdkrachten als nodig is voor handhaving of het herstel van de internationale vrede en veiligheid' (artikel 42). De Veiligheidsraad zal dan op basis van dit artikel - bij resolutie - een expliciete machtiging verlenen tot het gebruik van 'all necessary means' in een concreet aangeduide situatie en het optreden vindt dan ook plaats onder auspiciën van de Verenigde Naties. Hoewel de Veiligheidsraad zich in het recente verleden bezorgd toonde over ontwikkelingen in bepaalde landen of regio s en er alom verontwaardiging bestond over de humanitaire catastrofe die het gevolg was of dreigde te worden van die ontwikkelingen, werd militair optreden tegen het soevereine gezag in kwestie meestal door veto s geblokkeerd. Mede vanwege het blokkerend gebleken vetorecht van permanente leden van de Veiligheidsraad en het daardoor ontbreken van mogelijkheden tot ingrijpen onder de vlag van de Verenigde Naties, hebben diverse landen of bondgenootschappen in dergelijke situaties de verantwoordelijkheid op zich genomen om de ongewenste verlamming van optreden in geval van humanitaire noodsituaties ongedaan te maken. Voor de inzet van militaire middelen in dergelijke situaties bestaat in het internationale recht echter geen grondslag, aangezien het Handvest een dergelijk ingrijpen niet toestaat en een eenduidige statenpraktijk evenals een opinio iuris vrijwel ontbreken. Weliswaar is de naleving van mensenrechten geen puur interne aangelegenheid, maar dit heeft er nog niet toe geleid dat het moderne volkenrecht een recht tot gewapende humanitaire interventie erkent. Bij een toenemend aantal militaire acties buiten de Veiligheidsraad om, onder het motto van humanitaire interventie, is het risico niet denkbeeldig dat ook allerlei andere dan humanitaire gronden het motief kunnen (gaan) vormen voor dergelijk ingrijpen door individuele staten of een collectief van staten. Daarbij stellen staten de (rand)voorwaarden voor een humanitaire interventie vervolgens volgens eigen inzicht vast. Hierdoor ontbreekt een duidelijk en algemeen geaccepteerd kader om de wijze van opereren te controleren en te evalueren. Indien de internationale gemeenschap het toenemend aantal militaire acties buiten de Veiligheidsraad om toestaat, impliceert dat een toenemende ondermijning van het Handvest van de Verenigde Naties. Tegelijk vergt de realiteit erkenning van het feit dat de bestaande regelingen kennelijk niet tegemoet komen aan de legitieme behoeften van de huidige internationale samenleving om met militaire middelen corrigerend op te treden tegen grove en stelselmatige schending van de mensenrechten. Als oplossing van dit probleem zou primair aanpassing van het VN-Handvest - waaronder een wijziging van het gebruiksmogelijkheden van het veto-recht door permanente leden van de Veiligheidsraad - de meest aangewezen weg zijn. De inspanningen van de Nederlandse regering dienen zich daar dan ook mede op te richten. Daarnaast zullen ook andere mogelijkheden moeten worden aangewend om een basis voor dergelijk ingrijpen in het internationale recht te verankeren. Nieuwe regels moeten worden ontwikkeld om de in de vorige alinea genoemde risico s van militair ingrijpen dat niet onder de vlag 2
3 van de Verenigde Naties plaatsvindt zoveel mogelijk te beperken. Het doel van onderstaande criteria, als deze enige verankering verkrijgen in het internationale recht, is dat toetsing daaraan en naleving ervan de internationale rechtsorde zodanig dient te bevorderen dat: - enerzijds humanitair interveniëren door (vertegenwoordigers van) de internationale gemeenschap, buiten de toestemming van de Verenigde Naties om in situaties van grove en stelselmatige mensenrechtenschendingen internationaal-rechtelijk mogelijk wordt gemaakt en - anderzijds geen enkel militair optreden van een staat of een collectief van staten getolereerd wordt waarbij andere dan humanitaire doeleinden worden nagestreefd. Dit laat onverlet de militaire operaties die reeds internationaal-rechtelijk zijn toegestaan, zoals het recht op zelfverdediging van een staat bij een militaire aanval op zijn grondgebied, territoriale wateren of luchtruim. II. Criteria voor een toetsingskader De criteria voor een toetsingskader zijn ondergebracht in de volgende categorieën: a. Situaties waarin het na te streven doel militair optreden rechtvaardigt, b. Militair optreden uitsluitend als ultimum remedium, c. Organisatorische structuur, d. Grenzen aan militaire actie in tijd en in te zetten middelen, e. Militaire randvoorwaarden, f. Nazorg. a. Situaties waarin het na te streven doel militair optreden rechtvaardigt: 1. Het vermijden of beperken van een humanitaire catastrofe die de stabiliteit in de regio bedreigt. Onder 'humanitaire catastrofe' wordt verstaan: (dreiging met) grootschalige en ernstige schending van fundamentele mensenrechten 1 door of namens de officiële nationale of regionale autoriteit dan wel de feitelijk gezaghebbende waarover de officiële autoriteit geen effectieve controle uitoefent; 2. De ernst van de feiten en de bedreiging van de (regionale) vrede en veiligheid dient voldoende vast te staan, blijkend uit resoluties dienaangaande van de Veiligheidsraad of de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties; 3. Voor het militaire optreden dient een toereikend - internationaal - politiek en maatschappelijk draagvlak te bestaan; 4. De situatie is dermate urgent dat langer 'gedogen' van de situatie moreel en politiek niet aanvaardbaar is; 5. Militaire actie dient de situatie waartegen bedoeld is op te treden niet te verslechteren, in die zin dat de internationale vrede en veiligheid er niet verder door in gevaar wordt gebracht en de omvang en of ernst van de humanitaire catastrofe niet toeneemt. b. Militair optreden uitsluitend als ultimum remedium: 1. Alle redelijkerwijs in te zetten politieke en diplomatieke middelen moeten beproefd zijn en niet het gewenste effect hebben gesorteerd, in die zin dat geen aantoonbare verbetering van de situatie binnen redelijke termijn voorzienbaar is (subsidiariteitstoets); 2. Ook gedurende de inzet van militaire middelen dient parallel de diplomatieke inzet onverminderd voortgezet te worden in een poging het militaire optreden tot het uiterste minimum te beperken; 3. Militaire middelen staan derhalve uitsluitend ten dienste aan de politieke en diplomatieke middelen 1 Zoals met name bedoeld in artikelen 6 en 7 van het Statuut van Rome voor een Internationaal Strafhof. 3
4 waarover de internationale gemeenschap beschikt; 4. Zowel vóór als tijdens het militaire ingrijpen dienen de - redelijke - eisen die de (vertegenwoordiger van de) internationale gemeenschap stelt duidelijk en helder geformuleerd te zijn, zodat de aangevallen staat te allen tijde de gelegenheid heeft de aanvallen te doen stoppen door (een begin te maken met) tegemoetkoming aan de eisen van de internationale gemeenschap. c. Organisatorische structuur: 1. Het militaire optreden wordt bij voorkeur geïnitieerd en gecoördineerd door de Verenigde Naties, doch in ieder geval door een door de internationale gemeenschap erkend en rechtmatig ingesteld bondgenootschap of ander samenwerkingsverband van staten; 2. De desbetreffende organisatie dient in staat te zijn een militaire operatie zowel politiek als militair succesvol te leiden; 3. Indien de militaire actie niet onder auspiciën van de Verenigde Naties plaatsvindt, dienen de VN in ieder geval voortdurend op de hoogte te worden gehouden van de ontwikkelingen, zowel de voorafgaande als die tijdens het militaire optreden; 4. De commandostructuur bij militaire actie dient helder en inzichtelijk te zijn, niet alleen voor de in te zetten militaire dienstonderdelen, maar ook voor de internationale gemeenschap. De commandostructuur wordt in principe ingesteld onder gezag van de (internationale) organisatie die de politieke grondslag biedt voor de militaire operatie en die ook de politieke beslissing nam om in te grijpen. d. Grenzen aan militaire actie in tijd en in te zetten middelen: 1. Het besluit tot militair ingrijpen dient door de betrokken staten continu, doch minstens één keer per maand grondig geëvalueerd en publiekelijk verantwoord te worden - onder meer ten overstaan van de Veiligheidsraad - en geldt in beginsel voor maximaal een half jaar; 2. De intensiteit van het militaire optreden dient alleen - fasegewijs - te worden opgevoerd indien vast is komen te staan dat het gewenste doel niet met minder militaire inzet bereikt kan worden (proportionaliteitstoets). Overschakeling naar iedere volgende fase dient politiek en publiekelijk verantwoord te worden; 3. Er dienen meerdere 'exit strategies' te worden uitgewerkt, waaronder in ieder geval de beperking in tijd; 4. De militaire interventie wordt onmiddellijk opgeschort zodra de verantwoordelijke waartegen de interventie zich richt, zich bereid en in staat verklaart om een einde te maken aan de (dreiging met een) humanitaire catastrofe; 5. De militaire interventie wordt ook opgeschort als de Veiligheidsraad het initiatief neemt tot dwangmaatregelen met gebruik van geweld voor dezelfde humanitaire doeleinden. e. Militaire randvoorwaarden: 1. Het met een militaire actie na te streven doel moet vertaald kunnen worden in een concrete militaire opdracht; 2. Het gestelde doel moet met de inzet van militaire middelen redelijkerwijs haalbaar zijn; 3. De in te zetten militairen bij de actie dienen voldoende getraind en gescreend te zijn voor optreden met zo weinig mogelijk geweldgebruik; 4. De in te zetten militairen dienen te beschikken over de middelen (inclusief de persoonlijke uitrusting, bewapening en voertuigen) die nodig zijn om het aantal slachtoffers, ook onder de aan de actie deelnemende militairen, zoveel mogelijk te beperken. De in te zetten militairen moeten van overheidswege of door de uitzendende organisatie voldoende verzekerd zijn tegen de risico's die zij 4
5 door hun inzet lopen; 5. De rules of engagement van de aan de operatie deelnemende eenheden moeten ondubbelzinnig zijn geformuleerd en voor alle aan de uitvoering van specifieke militaire taken deelnemende eenheden in principe gelijk zijn; 6. Voor elke militaire operatie dienen contingency plans te worden opgesteld waarin met allerlei mogelijke militaire gevechtssituaties rekening wordt gehouden. f. Nazorg: 1. Reeds vóór het militaire ingrijpen dienen plannen opgesteld en gelden gereserveerd te zijn om de normalisatie dan wel wederopbouw in het door militair geweld getroffen gebied na afloop van de militaire actie te bevorderen; 2. Voor de bij de actie betrokken militairen dient adequate opvang bij terugkeer geregeld te zijn. Adequate opvang impliceert onder meer de beschikbaarheid van medische en psychische begeleiding en andere relevante maatschappelijke voorzieningen; 3. De uitzendende organisatie organiseert collectieve en, zo nodig, individuele 'debriefings' na terugkeer van de tijdens de militaire actie uitgezonden personen; 4. De uitzendende (organisatie van) staten garandeert/garanderen een rechterlijke beoordeling van verantwoordelijken in geval zich bij de uitoefening van de militaire actie ongeregeldheden hebben voorgedaan die buiten de normale taakopdracht van de uitgezondenen vallen; 5. De uitzendende organisatie evalueert in samenwerking dan wel in nauw overleg met de Verenigde Naties de gehele gang van zaken rond de militaire actie en maakt de conclusies van de evaluatie openbaar
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper
Nadere informatieInterventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Oudemanhuispoort 4-6 1012 CN Amsterdam Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 5252833 Interventie Syrië Datum 29 augustus 2013 Opgemaakt
Nadere informatieDE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK.
DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK STARTPUNT In beginsel art. 2 (4) HVN: geweldsverbod interstatelijke betrekkingen Uitzonderingen:
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Volkenrechtelijke mandaten voor gebruik geweld
1. Inleiding Deze brief geeft uitvoering aan de toezegging van de Minister van Buitenlandse Zaken tijdens het Algemeen Overleg van 29 augustus 2013 over de ontwikkelingen in Syrië om alternatieve volkenrechtelijk
Nadere informatieInstelling expertgroep voor vraagstuk politieke steun bij interstatelijk geweld en humanitaire interventie
951-370 Instelling expertgroep voor vraagstuk politieke steun bij interstatelijk geweld en humanitaire interventie nr. Lijst van vragen en antwoorden Vastgesteld (wordt door griffie ingevuld als antwoorden
Nadere informatieDe (on)rechtmatigheid van humanitaire interventie:
RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN De (on)rechtmatigheid van humanitaire interventie: Respect voor staatssoevereiniteit versus bescherming van mensenrechten? PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in
Nadere informatieFaculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Nader Advies Geweldgebruik tegen ISIL in Syrië 23 juni 2015 Prof. dr. P.A. Nollkaemper
Nadere informatieVoor de delegaties gaan in bijlage dezes de conclusies van de Raad over Jemen, die de Raad in zijn zitting op 18 februari 2019 heeft aangenomen.
Raad van de Europese Unie RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Conclusies van de Raad over Jemen - Conclusies van de Raad (18 februari 2019) Voor
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 16 april 2018 Betreft Beantwoording vragen
Nadere informatieAdvies IS - Irak. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law. Postbus BA Amsterdam T
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2632 Advies IS - Irak Datum 3 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper Op
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2003 2004 29 200 X Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2004 C BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de
Nadere informatieVerkort aangehaalde literatuur 15
Verkort aangehaalde literatuur 15 1 Begrip en aard van het internationaal publiekrecht 17 1.1 Inleiding 17 1.2 Geschiedenis 19 1.3 Omschrijving 22 1.3.1 Algemene omschrijving 22 1.3.2 Het internationale
Nadere informatieTOETSINGSKADER 2014 Inleiding
TOETSINGSKADER 2014 Inleiding Op 28 juni 1995 boden de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie de Tweede Kamer een toetsingskader aan dat kon dienen ter structurering van de gedachtewisseling
Nadere informatie12897/15 rts/sl 1 DG C 2B
Raad van de Europese Unie Brussel, 12 oktober 2015 (OR. en) 12897/15 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 12 oktober 2015 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties MAMA 161 CFSP/PESC 631 RELEX
Nadere informatie32635 Strategie van Nederlands buitenlandbeleid. Brief van de minister van Buitenlandse Zaken
32635 Strategie van Nederlands buitenlandbeleid Nr. 5 Brief van de minister van Buitenlandse Zaken Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 26 april 2012 Mede namens de Staatssecretaris
Nadere informatieAFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN
AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2011 No. 15 Regeling van de ministers van Algemene Zaken, Financiën, Justitie en Toerisme, Economische Zaken, Verkeer en Telecommunicatie van 13 mei 2011, nr.
Nadere informatieinzake het Internationaal Strafhof (Trb. 2011, 73)
33865 (R2024) Goedkeuring en uitvoering voor de wetgeving op Koninkrijksniveau van de op 10 en 11 juni 2010 te Kampala aanvaarde wijzigingen van het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof
Nadere informatieBelangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië?
Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten zich inleven in een permanent lid van de Veiligheidsraad van de VN. Ze gaan aan de slag met het vraagstuk of de
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 23 591 Betrokkenheid van het parlement bij de uitzending van militaire eenheden 26 454 Besluitvorming uitzendingen Nr. 7 BRIEF VAN DE MINISTERS
Nadere informatieNOL H1, EIR 91, EIR 3
HC 1A. Inleiding NOL H1, EIR 91, EIR 3 Internationaal recht Het internationale publieke recht leidt vooral tot vrijwilligheid. Het vrijwillig onderwerpen aan het internationale recht. Het gaat over boven
Nadere informatieKern van het internationaal publiekrecht
Kern van het internationaal publiekrecht Andre Nollkaemper Tweede druk Boom Juridische uitgevers Den Haag 2005 Inhoud LljSt van aikortingen Verkort aangehaalde literatuur Deel 1: Kernbegrippen XV XVIII
Nadere informatie11245/16 roe/fb 1 DGC 1
Raad van de Europese Unie Brussel, 18 juli 2016 (OR. en) 11245/16 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 18 juli 2016 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 10997/16 Betreft:
Nadere informatieOm der gerechtigheids wille? - over humanitaire interventie. Inleiding.
Om der gerechtigheids wille? - over humanitaire interventie. Inleiding. Zolang er mensen zijn op aarde, zijn er conflicten. Verschillen van mening, verschillen in bezit, in macht, de redenen voor conflicten
Nadere informatieMEMORIE VAN TOELICHTING
Uitvoering van de op 10 en 11 juni 2010 te Kampala aanvaarde wijzigingen van het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof (Trb. 2011, 73) MEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN 1. Inleiding Dit wetsvoorstel
Nadere informatieDit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen
2003E0495 NL 23.07.2014 008.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B GEMEENSCHAPPELIJK STANDPUNT 2003/495/GBVB VAN DE
Nadere informatieDe internationale betrokkenheid van GroenLinks: Vragen bij militaire interventies Marjolein Meijer & Jasper Blom 1
De internationale betrokkenheid van GroenLinks: Vragen bij militaire interventies Marjolein Meijer & Jasper Blom 1 Dit stuk is bedoeld als startdocument voor de discussie in de provinciale ledenbijeenkomsten.
Nadere informatieBurgemeester en wethouders onderscheidenlijk de burgemeester van Hoogeveen;
Burgemeester en wethouders onderscheidenlijk de burgemeester van Hoogeveen; Gelet op afdeling 10.1.1 van de Algemene wet bestuursrecht; BESLUITEN: vast te stellen Het Besluit mandaat, volmacht en machtiging
Nadere informatie13193/16 gys/dau/sv 1 DG C 2B
Raad van de Europese Unie Luxemburg, 17 oktober 2016 (OR. en) 13193/16 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 17 oktober 2016 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties MAMA 203 CFSP/PESC 811
Nadere informatieBESLUIT (GBVB) 2017/1775 VAN DE RAAD van 28 september 2017 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Mali
29.9.2017 L 251/23 BESLUIT (GBVB) 2017/1775 VAN DE RAAD van 28 september 2017 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Mali DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE, Gezien het Verdrag betreffende
Nadere informatieEmbargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum
Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze
Nadere informatieHOOFDSTUK I Nadere regels betreffende de classificatie. Afdeling 1 Algemene beginselen betreffende de classificatie
21-05-2001 - RICHTLIJN VAN HET MINISTERIEEL COMITÉ VOOR INLICHTING EN VEILIGHEID BETREFFENDE DE NADERE REGELS VOOR CLASSIFICATIE, DECLASSIFICATIE EN WIJZIGING VAN HET CLASSIFICATIENIVEAU Huidige richtlijn
Nadere informatieDit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen
2010D0127 NL 16.10.2012 002.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B BESLUIT 2010/127/GBVB VAN DE RAAD van 1 maart 2010
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN VAN DE RAAD tot wijziging en verlenging
Nadere informatieBESLUIT (GBVB) 2018/1006 VAN DE RAAD van 16 juli 2018 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de situatie in de Republiek der Maldiven
L 180/24 BESLUIT (GBVB) 2018/1006 VAN DE RAAD van 16 juli 2018 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de situatie in de Republiek der Maldiven DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE, Gezien het Verdrag
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 415 (R1915) Bepalingen omtrent de verlening van visa voor de toegang tot de landen van het Koninkrijk (Rijksvisumwet) Nr. 2 VOORSTEL VAN RIJKSWET
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET
72 (2009) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2010 Nr. 96 A. TITEL Aanvullend Protocol bij het Europees Handvest inzake lokale autonomie betreffende het recht op participatie
Nadere informatie- een bijgewerkte lijst van landen die onderworpen zijn aan een EU-embargo op de uitvoer van wapens (bijlage I);
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 1 juli 1999 (02.08) (OR. en) 9691/99 LIMITE PESC 207 COARM 2 BEGELEIDENDE NOTA van : het secretariaat van de Raad aan : de delegaties nr. vorig doc. : 12978/98 PESC 291
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 17 november 2000 (20.11) (OR. fr) 13095/1/00 REV 1 LIMITE MIGR 91 COMIX 802
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 17 november 2000 (20.11) (OR. fr) 13095/1/00 REV 1 LIMITE MIGR 91 COMIX 802 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap het Comité van permanente vertegenwoordigers Initiatief
Nadere informatieVerdrag betreffende de vrijheid tot het oprichten van vakverenigingen en de bescherming van het vakverenigingsrecht, San Francisco,
Verdrag betreffende de vrijheid tot het oprichten van vakverenigingen en de bescherming van het vakverenigingsrecht, San Francisco, 09-07-1948 (vertaling: nl) Verdrag No. 87 betreffende de vrijheid tot
Nadere informatie4. Het voorzitterschap verzoekt de Raad de ontwerp-conclusies in de bijlage aan te nemen
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 11 juli 2001 (12.07) (OR. fr,en) 10731/1/01 REV 1 LIMITE JAI 74 NOTA van: het voorzitterschap aan: de Raad (Justitie en Binnenlandse Zaken) Betreft: - Veiligheid van
Nadere informatieVERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER
VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen
Nadere informatieB8-0025/2014 } B8-0026/2014 } B8-0029/2014 } B8-0054/2014 } B8-0057/2014 } RC1/Am. 8
B8-0057/2014 } RC1/Am. 8 8 Paragraaf 6 6. benadrukt het fundamentele recht van het Oekraïense volk om 's lands economische en politieke toekomst vrijelijk te bepalen, en bevestigt het recht van Oekraïne
Nadere informatieSamenwerkingsprotocol
Samenwerkingsprotocol Consumentenautoriteit Stichting Reclame Code 1 Samenwerkingsprotocol tussen de Consumentenautoriteit en de Stichting Reclame Code Partijen: 1. De Staatssecretaris van Economische
Nadere informatieBurgemeester en wethouders onderscheidenlijk de burgemeester van Hoogeveen;
Burgemeester en wethouders onderscheidenlijk de burgemeester van Hoogeveen; Burgemeester en wethouders onderscheidenlijk de burgemeester van De Wolden; Het dagelijks bestuur onderscheidenlijk de voorzitter
Nadere informatieING ENVIRONMENTAL APPROACH
ING ENVIRONMENTAL APPROACH Mensenrechten op de werkplek 3 De uitgangspunten 4 Vrijheid van organisatie en het recht op collectieve onderhandeling 5 TABLE OF CONTENTS Dwangarbeid 6 Kinderarbeid 7 Discriminatie
Nadere informatieCM01-025 Utrecht, 23 oktober 2001. Betreft: implementatie Richtlijn 2001/55 inzake tijdelijke bescherming van ontheemden
Permanente commissie Secretariaat van deskundigen in internationaal vreemdelingen-, telefoon 31 (30) 297 42 14/43 28 telefax 31 (30) 296 00 50 e-mail cie.meijers@forum.nl postbus 201, 3500 AE Utrecht/Nederland
Nadere informatieRechten van slachtoffers. Verdrag van de Raad van Europa inzake bestrijding van mensenhandel
Rechten van slachtoffers Verdrag van de Raad van Europa inzake bestrijding van mensenhandel Mensenhandel is een schending van de rechten van talloze mensen in Europa en daarbuiten en beïnvloedt hun leven.
Nadere informatieGezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE EUROPESE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 13.4.2015 JOIN(2015) 10 final 2015/0073 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT
Nadere informatieKlokkenluidersregeling Regeling en procedure inzake het melden van vermeende ernstige misstanden.
Klokkenluidersregeling Regeling en procedure inzake het melden van vermeende ernstige misstanden. Dit document beschrijft het beleid van de Veluwse Scholengroep en Stichting CVO om medewerkers te ondersteunen
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Contactpersoon S. Kaasjager T 070-3485230
Nadere informatieBESLUIT 2014/512/GBVB VAN DE RAAD
31.7.2014 L 229/13 BESLUIT 2014/512/GBVB VAN DE RAAD van 31 juli 2014 betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren DE RAAD VAN DE
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieA8-0060/ AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie internationale handel. Verslag
24.4.2015 A8-0060/ 001-009 AMENDEMENTEN 001-009 ingediend door de Commissie internationale handel Verslag Goffredo Maria Bettini A8-0060/2015 Uitzonderlijke handelsmaatregelen ten behoeve van de landen
Nadere informatieAFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN
AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2014 No. 47 Landsverordening van de 2 de juli 2014, tot wijziging van de Sanctielandsverordening inzake de wijze van implementatie van vastgestelde sanctieverordeningen
Nadere informatieREGLEMENT COLLEGE VAN BESTUUR ROC MONDRIAAN
REGLEMENT COLLEGE VAN BESTUUR ROC MONDRIAAN Inhoudsopgave Preambule 2 0. Definities 3 1. Status en werkingsduur 3 DEEL A 2. Voorzitter College van Bestuur 4 DEEL B 3. Taakverdeling 5 4. Portefeuille 5
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5124/07 PESC 11 COEST 5 COSDP 3
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5124/07 PESC 11 COEST 5 COSDP 3 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN VAN DE RAAD houdende benoeming
Nadere informatieClausules betreffende de verwerking van persoonsgegevens
Clausules betreffende de verwerking van persoonsgegevens 1. Definities 1. "Vertrouwelijkheid": de controle van de toegangsrechten. 2. "Veiligheid": de mogelijkheid tot het afweren van aanvallen als virussen,
Nadere informatieToespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag.
Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Let op: Alleen het gesproken woord geldt! De lancering
Nadere informatiePostNL Business Principles
3 december 2014 PostNL N.V. PostNL Business Principles Raad van Bestuur Auteur Director Audit & Security Titel PostNL Business Principles Versie 1.1 Dit document is een vertaling van de Engelstalige versie.
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 14 februari 2017 (OR. en)
Conseil UE Raad van de Europese Unie Brussel, 14 februari 2017 (OR. en) 5322/17 LIMITE WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: PUBLIC CORLX 11 CFSP/PESC 46 COEST 20 CSC 25 BESLUIT VAN DE RAAD
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0234/26. Amendement. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff namens de ENF-Fractie
28.6.2017 A8-0234/26 26 2016 over Turkije Paragraaf 8 8. dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om, in overeenstemming met het kader voor onderhandelingen, de toetredingsonderhandelingen met
Nadere informatieVerwerkingsstatuut AVG
Verwerkingsstatuut AVG Dit Verwerkersstatuut maakt - evenals de algemene voorwaarden - integraal onderdeel uit van iedere overeenkomst inzake diensten tussen Volkshuisvestingsraad Zuidwest en haar wederpartij.
Nadere informatieHumanitaire interventies
Humanitaire interventies Het einde van de staatssoevereiniteit? Docent: Jelle de Bont Dr. P.A.J. Caljé 444049 Postvak 18 29 maart 2010 Blok BA CW PC 2.4 Taak 11, opdracht 15 Aantal woorden 2545 Humanitaire
Nadere informatieSamenwerkingsprotocol. Consumentenautoriteit Stichting Reclame Code
Samenwerkingsprotocol Consumentenautoriteit Stichting Reclame Code 1 Samenwerkingsprotocol tussen de Consumentenautoriteit en de Stichting Reclame Code Partijen: 1. De Staatssecretaris van Economische
Nadere informatie15633/17 gra/fb 1 DG C 1
Raad van de Europese Unie Brussel, 11 december 2017 (OR. fr) 15633/17 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 11 december 2017 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 15311/17
Nadere informatieWat is inter - nationaal recht?
Wat is inter - nationaal recht? 2 Elk land heeft wetten en regels waar iedereen zich aan moet houden. Als je naar een ander land gaat, moet je je aan andere regels en wetten houden. Als je dat niet doet,
Nadere informatieDit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen
2006R1412 NL 01.07.2013 003.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B VERORDENING (EG) Nr. 1412/2006 VAN DE RAAD van 25
Nadere informatieVerordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Hoorn 2015
GEMEENTEBLAD Nr. 63352 10 november Officiële uitgave van gemeente Hoorn. 2014 Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Hoorn 2015 Zaaknummer: 1075899 De raad van de gemeente Hoorn; - gelezen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2001 2002 27 742 Mensenrechtenbeleid Nr. 5 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,
Nadere informatieStichting Nationaal Erfgoed Hotel De Wereld
Stichting Nationaal Erfgoed Hotel De Wereld Onderwerp: Inleider: Wie is aansprakelijk voor VN blauwhelmen? Professor Ann Pauwels van de universiteit van Brussel Thema-avond: Dinsdag 21 mei 2013 Ik wil
Nadere informatie14098/15 VER/mt 1 DG C 1
Raad van de Europese Unie Brussel, 17 november 2015 (OR. fr) 14098/15 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 17 november 2015 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties COAFR 334 CFSP/PESC 757
Nadere informatieHANDVEST VAN DE VOEDSELHULP
OVERLEG VOEDSELHULP HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP 1. Inleiding 1. Beschikken over toereikende, adequate en duurzame voeding is een fundamenteel recht dat werd bekrachtigd door de Verenigde Naties. Hun wettelijke
Nadere informatie2017 no. 6 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA
2017 no. 6 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA RIJKSWET van 23 augustus 2016, houdende bepalingen omtrent de verlening van visa voor de toegang tot de landen van het Koninkrijk (Rijksvisumwet) (Stb. 2016, 320)
Nadere informatieONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2014/2012(INI)
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie ontwikkelingssamenwerking 28.1.2014 2014/2012(INI) ONTWERPVERSLAG met een ontwerpaanbeveling van het Europees Parlement aan de Raad over humanitaire betrokkenheid
Nadere informatieProf.mr. P.H.Kooijmans
Prof.mr. P.H.Kooijmans Internationaal publiekrecht in vogelvlucht Vierde druk Wolters-Noordhoff Groningen Inhoud 1 Wat is intemationaal publiekrecht? 13 Deel 1 Het recht van coexistentie 19 2 De bronnen
Nadere informatiePARLEMENTAIRE PARITAIRE VERGADERING ACS-EU
PARLEMENTAIRE PARITAIRE VERGADERING ACS-EU Commissie politieke zaken 29.2.2008 WERKDOCUMENT over de bescherming van burgers tijdens vredesoperaties van de VN en regionale organisaties Co-rapporteurs: Komi
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 500 V Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2011 Nr. 166 BRIEF VAN DE MINISTER VAN
Nadere informatieInformatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid
1 Informatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid IVC/KSZG/18/222 BERAADSLAGING NR. 18/122 VAN 2 OKTOBER 2018 INZAKE DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS OVER HET VERLOOP VAN DE VASTSTELLING
Nadere informatieZaak C-540/03. Europees Parlement tegen Raad van de Europese Unie
Zaak C-540/03 Europees Parlement tegen Raad van de Europese Unie Immigratiebeleid - Recht van minderjarige kinderen van onderdanen van derde landen op gezinshereniging - Richtlijn 2003/86/EG - Bescherming
Nadere informatieIntegriteitscode Roelof van Echten College
Integriteitscode Roelof van Echten College Het bestuur van de Stichting Roelof van Echten besluit gelet op richtlijn 9 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 tot vaststelling van de onderstaande
Nadere informatieHandvatten bij de implementatie van de AVG
Handvatten bij de implementatie van de AVG 2017 zal voor veel organisaties in het teken staan van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Althans, dat zou zo moeten zijn, want in mei 2018 wordt
Nadere informatieKlokkenluidersregeling. Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand
Klokkenluidersregeling Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doelstelling... 3 Hoofdstuk 1. Definities... 4 Hoofdstuk 2. Intern melden... 5 Hoofdstuk
Nadere informatieZIFO Institute for Financial law en Corporate Law Amsterdam Toelichting bij de beantwoording van genoemde vragen uit de questionnaire.
Toelichting In dit document is een toelichting opgenomen bij de beantwoording op enkele - hieronder aangeduide - vragen uit de questionnaire. Vraag IV.5 Biedt de recente jurisprudentie van het EHvJ (bijv.
Nadere informatieBELGIË IN DE VEILIGHEIDSRAAD
BELGIË IN DE VEILIGHEIDSRAAD Inhoud België in de VN Veiligheidsraad Verenigde Naties VN Veiligheidsraad België in de VN Veiligheidsraad Achtergrond bij de Vredesweek 2019 Vlaamse Vredesweek Bouwen aan
Nadere informatiePlaatsing op internet Het besluit wordt op geplaatst.
Plaatsing op internet Het besluit wordt op www.rijksoverheid.nl geplaatst. Hoogachtend, De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze: Teammanager Afdeling Vergunningen & Handhaving
Nadere informatieUitvoering van de op 10 en 11 juni 2010 te Kampala aanvaarde wijzigingen van het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof (Trb.
Uitvoering van de op 10 en 11 juni 2010 te Kampala aanvaarde wijzigingen van het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof (Trb. 2011, 73) VOORSTEL VAN WET Wij Willem-Alexander, bij de gratie
Nadere informatieBESTUURSREGLEMENT VAN DE STICHTING SAMENWERKINGSVERBAND VO WESTLAND
BESTUURSREGLEMENT VAN DE STICHTING SAMENWERKINGSVERBAND VO WESTLAND 1. Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: stichting : de Stichting Samenwerkingsverband VO Westland; statuten: de statuten
Nadere informatiePE-CONS 56/1/16 REV 1 NL
EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Straatsburg, 15 februari 2017 (OR. en) 2016/0218 (COD) LEX 1718 PE-CONS 56/1/16 REV 1 COWEB 151 WTO 354 CODEC 1855 VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN
Nadere informatieVoorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.7.2016 COM(2016) 460 final 2016/0218 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende bepaalde procedures voor de toepassing van de stabilisatie-
Nadere informatieEen onderzoek naar het gebruik van een bodycam/pda door een BOA van de gemeente Maastricht.
Rapport Een onderzoek naar het gebruik van een bodycam/pda door een BOA van de gemeente Maastricht. Oordeel Op basis van het onderzoek vindt de klacht over gemeente Maastricht gegrond. Datum: 8 januari
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv
Nadere informatieEBA/GL/2015/ Richtsnoeren
EBA/GL/2015/04 07.08.2015 Richtsnoeren inzake de feitelijke omstandigheden die een wezenlijke bedreiging vormen voor de financiële stabiliteit en inzake de elementen die verband houden met de doeltreffendheid
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 865 (R2024) Goedkeuring en uitvoering voor de wetgeving op Koninkrijksniveau van de op 10 en 11 juni 2010 te Kampala aanvaarde wijzigingen van
Nadere informatieWelke gevolgen hebben gewapende conflicten? Brainstorm. Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017
Brainstorm Inleiding tot het internationaal humanitair recht BTC infocyclus februari 2017 Welke gevolgen hebben gewapende conflicten? Marijke Peys, stafmedewerker humanitair recht marijke.peys@rodekruis.be
Nadere informatieAanpassingen Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Katwijk 2015 mei 2015
Aanpassingen Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Katwijk 2015 mei 2015 Wijziging I Artikel 8. Criteria voor een maatwerkvoorziening 1. Een cliënt komt in aanmerking voor een
Nadere informatieVerdrag inzake de erkenning van echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed
Verdrag inzake de erkenning van echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed De Staten die dit Verdrag hebben ondertekend, Geleid door de wens de erkenning van echtscheidingen en scheidingen van tafel
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2006 2007 30 800 V Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2007 B BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE
Nadere informatieVertaling FACULTATIEF PROTOCOL INZAKE KINDEREN IN GEWAPEND CONFLICT BIJ HET VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND De Staten die partij zijn bij dit
Vertaling FACULTATIEF PROTOCOL INZAKE KINDEREN IN GEWAPEND CONFLICT BIJ HET VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND De Staten die partij zijn bij dit Protocol, Aangemoedigd door de overweldigende steun
Nadere informatieZittingsdocument B8-0349/2014 ONTWERPRESOLUTIE
EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Zittingsdocument 10.12.2014 B8-0349/2014 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie / hoge vertegenwoordiger van de Unie voor
Nadere informatie