Naar een nieuwe rekenkamer?

Transcriptie

1 Concept Naar een nieuwe rekenkamer? Werkgroep griffies Brielle, Goeree-Overflakkee, Hellevoetsluis, Nissewaard en Westvoorne Versie: dak 1

2 Inhoudsopgave blz. Inhoudsopgave 2 1. Inleiding Achtergrond en opdracht Onderzoeksopzet Leeswijzer 3 2. Stand van zaken van de lokale rekenkamer(commissie) Aanleiding Wettelijke grondslag Ervaringen met de rekenkamer(commissie) Algemeen Nieuwe ontwikkelingen 6 3. Een palet aan rekenkamer(commissies) Rekenkamer of rekenkamercommissie Soorten rekenkamercommissies en rekenkamers Onderzoekscommissie of onderzoeksbegeleidingscommissie Rekenkamer of rekenkamercommissie? Motieven voor een rekenkamer(commissie) Geheel zelf doen of samenwerken? De kosten Nieuwe invulling van de rekenkamerfunctie Betrokkenheid van de raden Taken en ambities Inzet brede controle instrumentarium Benoemingstermijn Financiën 12 2

3 Naar een nieuwe rekenkamer? 1. Inleiding 1.1. Achtergrond en opdracht De gemeenteraad van Nissewaard heeft een Rekenkamer. De gemeenteraden van Brielle, Goeree- Overflakkee, Hellevoetsluis en Westvoorne maken voor de uitoefening van de rekenkamerfunctie - gezamenlijk gebruik van deze Rekenkamer Nissewaard in de vorm van een rekenkamercommissie. De termijn van de Rekenkamer(-commissies) loopt af op 31 maart Namens de griffies is een notitie opgesteld over de toekomstige invulling van de rekenkamerconstructie. Daarbij hebben enkele raden aangegeven het op prijs te stellen als een klankbordgroep wordt ingesteld, waarbij iedere gemeente een raadslid afvaardigt voor het project om te komen tot een invulling van de rekenkamerconstructie Onderzoeksopzet Het onderzoek naar een toekomstige invulling van de rekenkamerconstructie begint bij een inventarisatie van bevindingen met betrekking tot het functioneren van de huidige rekenkamer(commissies). In tweede instantie is de literatuurstudie, die in 2012 is uitgevoerd voor Voorne Putten, gebruikt bij dit proces. Er is hierbij gekeken naar de rekenkamer en rekenkamercommissie in een breder verband. Hieraan ten grondslag lagen de onderzoeksresultaten van het bureau Berenschot, dat in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken (BZK) een onderzoek heeft gedaan naar het functioneren van de gemeentelijke en provinciale rekenkamers. 1 In de derde plaats is het actieplan over lokale rekenkamers dat de minister van Binnenlandse Zaken heeft opgesteld betrokken bij dit onderzoek Leeswijzer In hoofdstuk twee gaan we in op de rekenkamer(commissie). In hoofdstuk drie beschrijven we hoe het rekenkamerlandschap er uitziet. We beschrijven de verschillen tussen de rekenkamer en de rekenkamercommissie en de varianten daarop. Daarna staan we in hoofdstuk vier kort stil bij de financiële aspecten. In hoofdstuk vijf is een concept van de taakopvatting van de nieuwe rekenkamerconstructie verwoord. De gemeenteraden zouden zich hierop kunnen beraden. 1 Evaluatie van de provinciale en gemeentelijke rekenkamers, eindrapport: R van der Mark e.a. 12 mei Actieplan Lokale rekenkamers, Ministerie BZK, 7 juli

4 2. Stand van zaken van de lokale rekenkamer(commissie) 2.1. Aanleiding De leden van de Rekenkamer Spijkenisse zijn in 2010 benoemd voor de wettelijke periode van zes jaar (Gemeentewet 81c.1.). De gemeenteraden van Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne hebben eind 2012 de leden van de rekenkamer Spijkenisse benoemd als rekenkamercommissie voor de periode tot 1 april De gemeenteraad van Goeree-Overflakkee heeft de rekenkamer Spijkenisse op 20 maart 2014 per 1 april 2014 aangewezen als uitvoerend orgaan voor de uitoefening van de rekenkamerfunctie tot 1 maart Vanwege de Herindeling tussen Spijkenisse en Bernisse is deze benoeming verlengd tot 1 april Een natuurlijk moment is aangebroken om de invulling van de wettelijke verplichting tot het hebben van een rekenkamer/rekenkamercommissie te bezien Wettelijke grondslag De Gemeentewet bepaalt in artikel 81 a dat de gemeenteraad een rekenkamer in kan stellen. Indien hij dat niet doet is hij verplicht om bij verordening regels vast te stellen voor de uitoefening van de rekenkamerfunctie (art. 81 oa). Er geldt dus een wettelijke verplichting. De praktijk leert dat de grotere gemeenten veelal kiezen voor een rekenkamer, terwijl de wat kleinere gemeenten uit oogpunt van kostenbeheersing kiezen voor de uitoefening van de rekenkamerfunctie door een rekenkamercommissie, dit al dan niet in de vorm van een samenwerkingsverband met andere gemeenten. De rekenkamer(commissie) heeft de wettelijke taak onderzoek te doen naar de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur. 3 Met het instellen van de rekenkamer(commissie) heeft de wetgever beoogd om de positie van de raad ten aanzien van de uitoefening van zijn kaderstellende en controlerende functie en het afleggen van rekenschap aan de burgers te versterken. 4 De bevoegdheden van de rekenkamercommissie, de samenstelling en de ambtelijke ondersteuning moeten door de raad worden geregeld Ervaringen met de rekenkamer(commissie) Algemeen In mei 2012 is een rapport verschenen 5 van Berenschot waarin wordt opgemerkt dat iedere rekenkamer (commissie) vergelijkbare procedures en werkwijzen heeft ontwikkeld, met als gevolg dat zij grotendeels langs dezelfde lijnen functioneren. Dat wil zeggen, dat de inventarisatie en selectie van onderwerpen gelijk verloopt, het uitvoeringsproces in grote lijnen hetzelfde is en ook de afwikkeling van de rapporten grote parallellen kent. Voor de uitvoering van de onderzoeken schakelt men doorgaans professionele onderzoekers in. Dat kunnen zowel externe bureaus zijn, dan wel de secretaris of onderzoekers uit het eigen bureau. 3 Voor de accountant is op grond van artikel 213 geen taak meer toebedeeld in de controle op de doelmatigheid en doeltreffendheid en zal zich uitsluitend met rechtmatigheid bezighouden. 4 Kamerstukken TK Wijziging Gemeentewet blz Evaluatie provinciale en gemeentelijke rekenkamers, Eindrapport; Berenschot R.v.d. Mark e.a. 12 mei

5 Verder constateert Berenschot dat de onderzoeken doorgaans voldoen aan de kwaliteitseisen. Het overgrote merendeel van de burgemeesters, raadsleden en secretarissen beoordeelt de onderzoeken als onafhankelijk, zorgvuldig en goed onderbouwd. Ook de bruikbaarheid van de resultaten is hoog, gezien het feit dat de meeste aanbevelingen worden overgenomen. Dat neemt niet weg dat er soms forse kritiek is op afzonderlijke rekenkamerproducten. Daaraan liggen veelal drie hoofdredenen aan ten grondslag. In de eerste plaats de onderwerpkeuze. Deze komt zorgvuldig tot stand na consultatie van veel partijen. Raadsleden zien in hun beleving weinig van hun input terug. Daarbij komt tevens dat rekenkamer(commissies) nogal eens kiezen voor een onderwerp wat door raadsleden als veilig en weinig spannend wordt ervaren. Ook bestuurders hebben kritiek op de timing van de onderzoeken. Naar hun mening sluiten onderzoeken vaak niet aan op de ambtelijke beleidscyclus en het politieke momentum. In de tweede plaats het onderzoekproces. Deze kenmerken zich door een lange doorlooptijd en een fase van bestuurlijke hoor en wederhoor in de procesgang. Dat bemoeilijkt volgens raadsleden het politieke debat over de conclusies en aanbevelingen. De rapporten verworden daarmee tot "hamerstukken". In de derde plaats is er kritiek op de rapportage. De aanbevelingen worden vaak als "open deuren" of "makkelijk" ervaren. Tevens constateert Berenschot dat de doelen die de Gemeentewet aan de rekenkamers heeft gesteld ten dele worden gerealiseerd. Van het structureel verbeteren van de kaderstellende en controlerende rol van de raad is weinig sprake. Wat betreft het realiseren van structurele aandacht van gemeentebesturen voor de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het beleid constateren zij dat dit aan belang heeft gewonnen. De verschillen in samenstelling en organisatievorm die in de praktijk bestaan, worden in het rapport geschetst en gekeken is of die van invloed zijn op het functioneren en de effectiviteit van de rekenkamer(commissie). Interessant is de conclusie dat dit niet het geval is: de onderzoekers stellen vast dat het vooral de "zachte factoren" zijn, zoals betrokkenheid, politiek gevoel, stijl van opereren en cultuur die de effectiviteit van de rekenkamer(commissie) bepalen 6. 6 item Berenschot blz

6 Nieuwe ontwikkelingen De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden (Raadslid.nu) heeft de gemeenteraden in september 2015 een brief gestuurd. Aanleiding daartoe is de discussie die minister Plasterk van Binnenlandse Zaken gaat voeren met de Tweede Kamer over het aanpassen van de huidige wettelijke regels voor de rekenkamer. De minister heeft een actieplan naar de Tweede Kamer gestuurd met het oog op goed functionerende en betere kwaliteit van het werk van lokale rekenkamers. Kernpunten uit het actieplan zijn: -geen raadsleden meer in de rekenkamer. -meer gemeenschappelijke regionale rekenkamers. De kern van het actieplan is dat het, na de wetswijziging, niet meer mogelijk zal zijn een rekenkamercommissie in te stellen. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft in een eerste reactie laten weten wat haar standpunt is en heeft een verzoek bij de minister neergelegd, waarin de gemeenteraden zelf invulling kunnen geven aan de vorm en inrichting. 7 Op dit moment is er nog geen wettelijke verplichting om een Rekenkamer, ingericht volgens de regels van de Gemeentewet, in te stellen. 3. Een palet aan rekenkamer (commissies) 3.1. Rekenkamer of rekenkamercommissie Zoals eerder gemeld bepaalt de Gemeentewet dat de raad moet kiezen tussen een rekenkamer of een rekenkamerfunctie. Bij de rekenkamerfunctie dient de raad middels een verordening invulling te geven aan de uitvoering van de taak. Veelal vindt de uitoefening plaats in de vorm van een rekenkamercommissie. Uitbesteding van de rekenkamerfunctie aan een derde partij behoort ook tot de mogelijkheden. Door de vrijheid van invulling die gemeenten hierin hebben is een "landschap van rekenkamers" ontstaan dat een veelkleurig palet van kenmerken en ontwikkelingen vertoont. Onderstaand schema gaat in op de belangrijkste kenmerken van en verschillen tussen de rekenkamer en de rekenkamercommissie. 8 Wettelijk voorgeschreven Taken Rekenkamer Doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid onderzoeken. (geen controle jaarrekening) Rekenkamercommissie Gelijk aan de Rekenkamer 7 Reactie Raadslid.Nu op actieplan lokale rekenkamers, 17 september VNG handreiking lokale rekenkamer januari

7 Bevoegdheden Informatie binnen de gemeente: - Documenten - Inlichtingen Van derden: - Documenten Gelijk aan de Rekenkamer 9 Rapportageverplichting - Rapportage bevindingen vastleggen Gelijk aan de Rekenkamer - Wederhoor - Jaarverslag opstellen Samenstelling Eenhoofdig of collegiaal. Vrij, niet geregeld bij wet Eenhoofdig is directiemodel, collegiaal bestaat uit minimaal twee leden. Raadsleden kunnen geen zitting hebben in de Rekenkamer Benoeming Benoeming voor zes jaar Vrij, niet geregeld bij wet Ontslag Lidmaatschap raadsleden Ontslag alleen vanwege bepaalde wettelijke bepalingen Onverenigbaar Vrij, niet geregeld bij wet Vrij Keuze van onderwerpen Ambtelijke ondersteuning Budget Indien Onderzoek verbonden partijen: Bepaalt de Rekenkamer zelf. De raad Gelijk aan de Rekenkamer kan wel de Rekenkamer verzoeken een onderzoek te doen. Gewaarborgd. Raad stelt nodige Vrij, niet geregeld bij wet middelen ter beschikking. Personeelsleden mogen niet werkzaam zijn voor andere organen van de gemeente. Raad stelt nodige middelen Vrij, niet geregeld bij wet beschikbaar Gewaarborgd Gewaarborgd 10 Het meest wezenlijke verschil tussen een rekenkamer en een rekenkamercommissie is dat voor een rekenkamer veel wettelijk is geregeld (vooral in verband met de onafhankelijkheid) en dat raadsleden in dezelfde gemeente niet ook lid kunnen zijn van een rekenkamer. Formeel maakt de Gemeentewet dan ook onderscheid tussen een onafhankelijke rekenkamer en een rekenkamerfunctie (zonder adjectief onafhankelijk). Als de gemeenteraad niet kiest voor een rekenkamer, moet zij een rekenkamerfunctie instellen. De rekenkamerfunctie is relatief vormvrij. Ze kan door één persoon worden uitgeoefend, maar ook door een groep personen (commissie). 9 Derde nota van wijziging Gemeentewet, Kamerstukken II 2013/14, , betreffende gelijkstellen van bevoegdheden 10 Stand van zaken "Decentralisaties", memo NVRR 7

8 Deze paragraaf gaat verder in op de verschillende soorten rekenkamers en rekenkamercommissies Soorten rekenkamercommissies en rekenkamers. Wanneer de gemeenteraad ervoor kiest om de rekenkamerfunctie te laten uitoefenen door één persoon, dan is er sprake van een directeursmodel. Het enige lid is dan de directeur. Wordt de rekenkamerfunctie toebedeeld aan een rekenkamercommissie met meerdere personen, dan zijn er de volgende mogelijkheden. Bij een rekenkamercommissie kan er onderscheid gemaakt worden in drie soorten commissies: 1. Extern model. De commissie bestaat volledig uit externe leden. 2. Gemengd model. In dit model hebben naast externe leden ook interne leden zitting (raadsleden). Veelal is de voorzitter een extern lid. 3. Intern model. Van een intern model is sprake als de rekenkamercommissie volledig bestaat uit interne leden (raadsleden). In deze commissie is de voorzitter dus altijd een raadslid. Voor de rekenkamer (dus altijd extern) geldt dat er twee mogelijkheden zijn bij de samenstelling: 1. Een directeursmodel. De rekenkamer met een directeursmodel is een eenhoofdige rekenkamer. Het enige lid van de rekenkamer is de directeur. Deze directeur beschikt over eigen personeel in de vorm van één of meerdere onderzoekers. Eventueel kan een onderzoek hier ook worden uitbesteed. 2. Een collegiaal model In dit model bestaat de Rekenkamer uit meerdere externe leden. Hierbij is er dus wel een wettelijke verankering van taken en verantwoordelijkheden, maar kan de begeleiding van onderzoek onder meerdere leden verdeeld worden. Daarnaast blijft de mogelijkheid om onderzoek te blijven uitbesteden Onderzoekscommissie of onderzoeksbegeleidingscommissie Werkzaamheden, ongeacht of deze nu aan een rekenkamer of een rekenkamercommissie zijn toebedeeld, kunnen in principe op twee manieren worden uitgevoerd. De ene mogelijkheid is dat de leden zelf onderzoek verrichten, al dan niet ondersteund door één of meerdere onderzoekers. De andere mogelijkheid is dat zij het onderzoek uitbesteden. Het grootste verschil is de tijdsbesteding, die van de leden gevraagd wordt. Het zelf uitvoeren van onderzoek door leden kost hen substantieel meer tijd dan wanneer zij een onderzoek moeten begeleiden Rekenkamer of rekenkamerfunctie? Met de keuze voor een rekenkamer of rekenkamerfunctie maakt de gemeenteraad vooral een keuze om al of niet zelf invulling te kunnen geven aan (ook op termijn ) en indirect invloed uit te oefenen op dit orgaan Handreiking lokale rekenkamer en rekenkamerfunctie, VNG. jan 2011 blz. 16 8

9 Bij de keuze voor een rekenkamer is die vrijheid beperkt. Veel aspecten zijn wettelijk vastgelegd. Daardoor blijven de keuzemogelijkheden voor de raad bij de vorming van een rekenkamer beperkt tot de volgende vier onderdelen: Benoeming leden en samenstelling: de keuze is die tussen één (directeursmodel) of meerdere leden (collegiaal model) Middelen: de raad kan het budget van de rekenkamer nader bepalen in overleg met de leden Ambtelijke ondersteuning: de raad kan beslissen de leden de beschikking te geven over ambtelijke ondersteuning dan wel aan de Rekenkamer over te laten hoe in haar ondersteuning wordt voorzien Samenwerking: de raad kan er voor kiezen om een gemeenschappelijke rekenkamer met andere gemeenten op te richten op basis van een bestuursakkoord (convenant) of via een gemeenschappelijke regeling (WGR) De praktijk leert ons dat veel rekenkamers niet ongevoelig zijn voor de wensen van de raad en daarnaast ook streven naar een goede relatie met de raad. De onafhankelijkheid van de rekenkamer is wettelijk geregeld en komt tot uitdrukking in: vrije keuze van onderzoeksonderwerpen vrijheid bij wijze en uitvoering van onderzoek vrijheid van publiceren toegang tot relevante informatie wijze van benoeming en ontslag van leden van de rekenkamer voldoende financiële middelen ambtelijke ondersteuning, waarbij ondersteuning onder de hiërarchie van (leden van) de rekenkamer valt benoemen van onverenigbare betrekkingen. Als de gemeenteraad niet kiest voor een onafhankelijke rekenkamer moet hij een rekenkamerfunctie instellen. De rekenkamerfunctie is relatief vormvrij. Ze kan door één persoon worden uitgeoefend, maar ook door een groep personen. In dat geval is een commissie de aangewezen weg. Collegeleden kunnen hierin geen zitting hebben, maar wel raadsleden en personen van buiten de raad Motieven voor een rekenkamer(commissie) Bij het antwoord op de vraag of u kiest voor een rekenkamer of een rekenkamercommissie spelen verschillende motieven een rol. 1. De al eerder genoemde principiële vraag of raadsleden direct invloed op de werkzaamheden van een instrument als de rekenkamer willen uitoefenen. Als raadsleden invloed wensen op bij voorbeeld de onderwerpkeuze of de presentatie van bevindingen dan valt een onafhankelijke rekenkamer af. Naarmate de raad meer directe invloed wenst, zal zij eerder kiezen voor een rekenkamercommissie volledig bestaande uit raadsleden. 2. De kwestie van het tijdsbeslag en de gewenste distantie. Tegenover het voordeel van de directe invloed vanuit de raad staat het nadeel dat het zitting nemen in de commissie veel tijd kost. Daarnaast dreigt het gevaar van het politiseren van de rekenkamercommissie. 9

10 3. Het financiële aspect. Een onafhankelijke rekenkamer met ambtelijk personeel pakt duurder uit dan een rekenkamercommissie die volledig bestaat uit raadsleden of voor een deel uit relatief goedkope externe leden. 4. Gebondenheid aan benoemingstermijnen. Bij de keuze voor een onafhankelijke rekenkamer is de gemeenteraad gebonden aan een benoemingstermijn van 6 jaar voor elk van de leden. Bij een rekenkamercommissie kan de gemeenteraad zelf de benoemingstermijnen bepalen, waardoor de gemeenteraad leden kan benoemen voor een kortere termijn. Hiermee hebben gemeenteraden een instrument in handen om, bij ongewenste ontwikkelingen binnen of rondom de rekenkamercommissie, eerder in te grijpen Geheel zelf doen of samenwerken? Gemeenten kunnen besluiten om - zowel voor een rekenkamer als voor een rekenkamercommissie- samen te werken met buurgemeenten. Gemeenten kunnen ook beslissen voor het zelfstandig of gezamenlijk uitbesteden. Datzelfde geldt voor de gemeenten die kiezen voor een rekenkamercommissie. De samenwerking levert door het samenvoegen van afzonderlijke budgetten een meerwaarde op ten opzichte van het zelfstandig invullen van de rekenkamerfunctie. Hierdoor kunnen kosten bespaard worden en kan er mogelijk sprake zijn van een hogere mate van professionaliteit, hetgeen resulteert in een betere kwaliteit van de adviezen. Ook wordt het mogelijk om prestaties tussen gemeenten te vergelijken ( benchmarking). Hierdoor wordt het leereffect en inzicht in doelmatigheid en doeltreffendheid vergroot. Een nadeel van een samenwerking is een mogelijke vergroting van de afstand tussen de gemeenten en de rekenkamer(commissie). Wij denken dat de voordelen van een effectieve en efficiënte gezamenlijke rekenkamerfunctie met als kernwoorden onafhankelijk, objectief en deskundig zwaarder wegen dan dit nadeel. Voor de volledigheid moeten wij u erop wijzen dat er ook "slapende" rekenkamers bestaan. Dit fenomeen behelst een niet actieve rekenkamer(commissie) met een minimaal budget. Het aantal "slapende" rekenkamers is zeer beperkt maar illustreert wel het gevoel dat bij sommige gemeenteraden leeft, dat een rekenkamer geen meerwaarde heeft. Opgemerkt zij, dat formeel wel aan de wet wordt gedaan, maar materieel niet. 4. De kosten De raden van de samenwerkende gemeenten stellen jaarlijks een budget beschikbaar. De keuze voor een model hoeft geen effect te hebben op de omvang van het budget, maar wel op de inzet van het budget. Het budget kan worden besteed aan vergadervergoeding voor de externe leden ambtelijke/ secretariële ondersteuning. onderzoeksondersteuning. 5. Nieuwe invulling van de rekenkamerfunctie 5.1.Betrokkenheid van de raden. Raadsleden willen het gevoel hebben dat de rekenkamerfunctie hun onderzoeksinstrument is. Ze wensen een rekenkamerfunctie, die niet alleen voor de raad, maar ook van de raad is. Dit betekent 10

11 een grote betrokkenheid bij de onderwerpkeuze en het aantal onderzoeken. De raden wensen relevante rekenkameronderzoeken. Daarnaast wordt verwacht dat de rekenkamerfunctie zichtbaar en goed benaderbaar is, voeling houdt met dat wat er in de raden speelt en zelf rapporten komt toelichten. Verschillende raden geven aan meerwaarde te zien in samenwerking tussen de gemeenten op Voorne en Putten en Goeree-Overflakkee. Of die samenwerking moet bestaan uit alle gemeenten, een continuering is van de huidige samenwerking, dan wel leidt tot andere samenwerkingsconstellaties, is nog niet uitgekristalliseerd. De uitkomsten van het selectietraject kunnen aanleiding zijn tot verschillende keuzes door verschillende raden Taken en ambities Tot op heden heeft rekenkameronderzoek zich expliciet gericht op het verleden: gekeken werd in hoeverre het door de gemeente gevoerde beleid doelmatig en doeltreffend geweest is. Bij de deelnemende gemeenten is er behoefte aan een meer proactieve inzet van de rekenkamerfunctie. Daarbij wordt o.a. gedacht aan De mogelijkheid tot een korte toets, waarin onderzocht wordt wat er speelt ten aanzien van een actueel onderwerp. Met dit instrument kunnen compacte, heldere vragen binnen maximaal vier weken beantwoord worden. Zo kan de rekenkamer(commissie) ingezet worden bij actuele onderwerpen. Onderzoek op lopende ontwikkelingen Onderzoek op basis van beleidsvoornemens Bij gecompliceerde vraagstukken: een rekenkameranalyse die bijdraagt aan de meningsvorming en als onderlegger gebruikt kan worden voor politieke afwegingen. Flexibele vormen van rapportage. Gedacht kan worden aan rekenkamerbrieven en/of presentaties van bevindingen van de rekenkamerfunctie aan de raad Voor zover van toepassing: extrapolatie van de aanbevelingen ten aanzien van andere onderwerpen. De raden blijven graag zicht houden op de efficiënte en doelmatige besteding van de budgetten voor rekenkameronderzoek. Daarom wensen zij jaarlijkse een begroting en jaarrekening te ontvangen. Daarnaast vragen zij een zekere vorm van reflectie door de rekenkamer zelf op de vraag wat de meerwaarde is geweest van de uitgevoerde onderzoeken Inzet brede controle instrumentarium. De raad heeft de beschikking over meerdere controle instrumentaria, waarvan accountantscontrole, doelmatigheidsonderzoeken en rekenkameronderzoeken enkele voorbeelden zijn. Samenwerking vanuit de verschillende invalshoeken zou moeten leiden tot een verbreding en verdieping van de onderzoeken en daarmee tot een optimalisatie van de onderzoeksbevindingen en rapportages. 11

12 5.4. Benoemingstermijn. Gezien de ervaring uit het verleden en de mogelijke wijzigingen op bestuurlijk terrein is het minder wenselijk om zich voor een lange periode vast te leggen. Een korte periode geeft de raad de ruimte om bij ongewenste of niet voorziene ontwikkelingen op korte termijn te komen tot wijziging van de vorm waarin voorzien wordt in de rekenkamerfunctie Financiën Tot op heden hebben de gemeenten voor de uitvoering van de rekenkamerfunctie navolgende budgetten opgenomen in hun begroting 2016 en verder: Brielle , - Goeree-Overflakkee ,- Hellevoetsluis ,- Nissewaard ,- Westvoorne ,- 12