HAM-NIEUWS. Info VERON-afdeling A01 Alkmaar. Opgericht juni JAARGANG 38: oktober 2016 W.-- E. L.-.. K-.- O--- M-- B-... I.. J.

Transcriptie

1 1 HAM-NIEUWS Info VERON-afdeling A01 Alkmaar Opgericht juni 1946 JAARGANG 38: oktober 2016 W.-- E. L.-.. K-.- O--- M-- B-... I.. J.--- H... A.- M-- N-. I.. E. U..- W. - - S...

2 2 Colofon Bestuur: Voorzitter: Fred van Welij PDoNQD Secretaris: Simon Rodenburg PE1PGW Penningm: Rob Derlagen PA1EMT Lid: Ron van Schouwen PA4RVS Lid: Meeuwes Schulting PD5MES Financiën: ING-bank Rek.nummer: NL48INGB t.n.v. VERON afdeling Alkmaar Redactie HAM-Nieuws: Homepage Afdeling Alkmaar: First Operator PI4ALK: PE1PGW Lighthouse Award/Contesten: QSL-manager: Wim Bilars, PA3GRE tel: / pa3gre@veron.nl Materiaalbeheerder: Rob Derlagen, PA1EMT tel: * Bijeenkomsten in principe op de 2e vrijdag van de maand (juli / augustus geen bijeenkomst) * Let op het HAM-Nieuws en Elektron voor eventuele wijzigingen of bezoek onze homepage! * Overname van artikelen en/of schema s is met bronvermelding toegestaan

3 3 UITNODIGING VOOR DE BIJEENKOMST OP VRIJDAG 07 oktober 2016 IN DE KANTINE VAN KO HARTOG ELECTROTECHNIEK DE OUDE WERF PW HEILOO AANVANG: 20:00 UUR (HEK OPEN OM 19:45 UUR) Raspberry PI Door: Ton Willemsen PA3BBY

4 4 Mededelingen INHOUD O.A. Rasberry PI p.4 G.E.A.B.M.R. p.5 De Comparator versus Op-amp p.9 Opfrissertje p.16 ESR p.17 QSL p.19 Ingezonden brief p.20 36th ALARA p.23 Raspberry PI (RPI) Op vrijdag 07 oktober 2016 nodigt de afdeling A01 Alkmaar u uit op haar maandelijkse verenigingsavond. Ton Willemsen PA3BBY geeft een lezing over de RPI oftewel Raspberry PI een computer klein van afmetingen maar levert in verhouding enorme prestaties. Een wereld van vernuft en techniek, zeker geen speelgoed, maar je kunt er wel mee spelen en wat je er allemaal op kunt aansluiten. Het is zijn bedoeling om een tipje van de sluier op te lichten zodat iedereen die dat wil met een RPI in de shack of huiskamertafel kan gaan experimenteren. Bovendien ondersteund de RPI communicatie via ethernet (internet), USB, Bluetooth en WiFi. In de lezing gaat Ton ook in op: - RPI t.o.v. Arduino - Aanschaf / installatie / Configuratie - Achtergrond en wetenswaardigheden (Hard- en Software) - Toepassingen / Algemeen gebruik - Toepassingen voor zendamateurs (!) - Interessante documenten / websites - Wat er nog meer ter tafel komt Met andere woorden deze avond mag u niet voorbij laten gaan. Laatste avond? klik op de link onder. Link: Verenigingsavond van 9 September 2016 door: Rob PA1EMT

5 5 G.E.A.B.M.R. AAN HET AMSTELMEER. Waarschijnlijk worden nu enkele wenkbrauwen gefronst bij het zien van bovenstaande titel..om e.e.a. op te lossen, G.E.A.B.M.R. staat voor: Gerrit En Age Buiten Met Radio, en bestaat uit resp. PD1GB en PA0XAW. En ook het Amstelmeer is niet gevuld met dat welbekende gele geestrijke schuimende vocht, zoals de naam misschien zou kunnen vermoeden, maar is een doodgewoon meer op Wieringen. AMSTELMEER VANAF ULKESLUIS KIJKEND RICHTING DEN OEVER Gerrit PD1GB wilde wel weer eens naar buiten om wat met radio of antennes te gaan doen en dus kozen wij een mooie zonnige dag uit en een leuke locatie wat zelfgemaakte antennes af te regelen en daarna wat QSO s te meken. Dat werd dus het Amstelmeer; bij de Ulkesluis waar wij een mooi stukje grasland wisten wat groot genoeg is om enkele antenne experimenten uit te voeren. Tijdens het Lighthouse weekend had ik (PA0XAW) al een zelfgemaakte 2-banden dipool opgehangen. Deze voldeed niet, te lang voor 30 meter en te kort voor 40 meter. Het was daar in Egmond toen geen mooi resultaat. Alleen de dipool voor 30 meter is toen in resonantie gebracht. Dus na afloop van het ILLW maar weer eens wat anders en beters gemaakt en nu een dipool, voor 40, 30 en 20 meter, alle drie in het midden gevoed met coax. De bekende mast + antenne van DK9SQ werd ook meegenomen. Hier werd eerst de zelfgemaakte dipool in opgehangen om die te gaan afregelen. Daarna wilden wij ook nog eens de antenne van DK9SQ gaan bekijken op de antenne analyser die Gerrit had meegenomen. Het was een prachtige zonnige dag daar aan het meer, het was warm en het koste dan ook een paar zweetdruppels voordat de mast met de dipool op het grasveld stond. Vervolg: pag. 7

6 6

7 7 Vervolg van pag. 5 GERRIT PD1GB BEZIG DE MAST UIT TE ZETTEN Voor het opwinden van de dipool draden moet ik toch eens iets beters zien te vinden, want dat geeft en gaf ons de nodige tijd en zweetdruppels, voordat alles ontrafeld is..maar goed, na verloop van tijd hing alles en voordat we verder gingen was het eerst tijd voor een bakkie koffie met koek. DE 3 BANDEN DIPOOL IN VOLLE GLORIE; MET DE SPREIDERS TUSSEN DE DIPOLEN GOED ZICHTBAAR

8 8 Door problemen met een mastdeel was het niet mogelijk om de mast geheel uit te zetten ( volle lengte 10 meter) en bleef de hoogte steken op zo n 4 a 5 meter. Bij het aansluiten van de antenne analyser bleek dat van alle drie de dipolen de aanpassing slecht tot zeer slecht was Elke dipool bleek veel te lang te zijn; dat werd dus knippen en nog eens knippen. Maar na twee knipbeurten begin je jezelf toch af te vragen of er niet iets anders loos is want de beide dipool helften werden wel erg kort zo. Ook bleek dat bij iedere knipbeurt er aan de aanpassing niet veel veranderde. Maar eens de coax-kabel doormeten en daar bleek dat een PL-259 plug niet helemaal correct aan de coax vast zat. Balen dus. Iets anders hadden wij niet bij ons, maar door wat getrek en geduw aan de PL-519 en deze plat op de grond te leggen en niet meer aan te komen, kregen we het voor elkaar dat we een goede aanpassing konden maken op 40 meter. Op deze band werd dan ook het enige QSO van die dag gemaakt en wel met OK1FRT. DE IC706MKII IN DE MOBIELE SHACK PA0XAW IN CONTACT MET OK1FRT; VOEDING IS EEN DIKKE ACCU VAN PD1GB We hebben ook nog even de QUICK VERTICAL van DK9SQ in de mast gehangen maar vanwege de rottig aangesloten coax plug hebben we weinig kunnen meten. Jammer, maar dat is dan nog iets wat op een volgend tijstip kan gebeuren. Het was inmiddels uur en we hadden beiden wel trek in wat koud drinken en dus besloten we maar om naar huis te gaan. De dipolen werden in een tas gefrommeld en deze liggen al in de kliko bak. De PL-259 is inmiddels goed aan de coax kabel gesoldeerd. Nog even het mastje repareren en dan zijn wij klaar voor onze volgende radio-dag buiten in de natuur. Misschien weer wat met antenne s, of misschien wordt het een QRP weekend, of een dagdeel bij een vuurtoren zitten om te activeren, of gewoon om PI70ALK in de lucht te brengen. Bij Den Oever weten we een heel leuk plekje en daar is ook een viskraam in de buurt! 73, Gerrit-PD1GB en Age-PA0XAW

9 9 De Comparator versus de Op-amp Door: Nico PE1BKN (hystereseberekening met behulp van superpositie) In Elektor van maart/april 2016 zag ik een aardig artikeltje over bovengenoemde kwestie, waar ik in dit stukje op voortborduur. Teneur van dat artikeltje was: je kunt een opamp natuurlijk als voltage comparator gebruiken, maar eigenlijk is een op-amp veel te langzaam voor zo n taak. Of, om met Horowitz en Hill (The Art of Electronics, p. 230) te spreken: These chips are designed for very fast response and aren t even in the same leage as op-amps. Een op-amp kenmerkt zich op dit aspect met z n slew-rate, zeg maar de stijgsnelheid waarmee het ding reageert op een ingangspuls. Bijvoorbeeld de op-amp LM741 is met een slew-rate van slechts 0,5 V/μs eigenlijk supertraag in de op-amp leage. Vergeleken met een simpele comparator als de LM311 stelt het helemaal niks voor. De LM311 haalt gemakkelijk een slew-rate die een factor 40 hoger ligt. Bij een op-amp moet je denken aan omslagtijden in de microseconden, bij comparators ligt dat in de nanoseconden. Overigens wordt de term slew-rate niet veel gebezigd als kenmerk bij comparators, men spreekt van propagation delay versus input overdrive. Lastige termen allemaal, maar je kunt ook gewoon de grafiekjes bekijken in de datasheets, dan krijg je al een goede indruk van wat zo n chip qua snelheid kan. Schmitt-trigger Een comparator kan je niet als versterker gebruiken, zoals een op-amp. Een comparator is gebouwd om, als reactie op een ingangspuls z n output zo snel mogelijk van rail to rail te rammen, soms geholpen door positieve terugkoppeling (weerstand van uitgang naar plusingang). Een comparator is dus ideaal om een (langzaam) variërende analoge spanning om te zetten in een blokgolf, dus het vervullen van een functie als Schmitt-trigger. Bij een als versterker geschakelde op-amp zie je juist negatieve terugkoppeling (een weerstand van uitgang naar min-ingang) om een vaste versterking over een redelijke bandbreedte in te stellen. Het gaat dan niet zozeer om snelheid maar om onvervormde overdracht van het ingangssignaal naar de uitgang. Hysterese Door z n constructie reageert een comparator nogal wild, is gevoelig voor stoorspanningen en heeft de neiging tot oscilleren rond het omklappunt. Dus letten op een goede print layout om ongewenste terugwerking te voorkomen. Soms zie je zo n groundguard (een geaarde printbaan) rond de inputs van de comparator. Om het pendelen rond het omslagpunt te verminderen kan je ook een hysterese instellen. Je gebruikt dan niet één omslagpunt, maar twee omslagpunten met een zekere vaste afstand (in Volts, denk aan enige tientallen mv) van elkaar. Is het ene omslagpunt gehaald en is de comparator omgeklapt, dan moet er eerst een marge overbrugd worden om weer terug te kunnen

10 springen. Kleine stoorspanningen die binnen de marge vallen hebben dan geen verstorende invloed meer. Maar, hoe bereken je die hysterese? Je kunt dat op verschillende manieren doen. In het navolgende voorbeeld gebruik ik het superpositiebeginsel. Superpositie 10 Het superpositiebeginsel komt er op neer dat het output-resultaat van een samengesteld input-signaal, bijv. bestaande uit een regelsignaal vermengd met een stoorsignaal dat in een bepaald overdrachtsproces wordt geïnjecteerd, gelijk is aan de som van de deelresultaten van de afzonderlijke inputs. [Heb je hem? Nee? Gewoon doorlezen!] Het doorrekenen van regelsystemen wordt daardoor een stuk eenvoudiger. Je berekent eerst het effect van alleen het zuivere regelsignaal. Dan bereken je het effect van alleen het stoorsignaal. Vervolgens tel je beide afzonderlijke effecten bij elkaar op. Dan vind je dezelfde uitkomst als verkregen met een samengestelde input-impuls, waaraan veel lastiger is te rekenen. Ook bij berekeningen aan elektrische weerstandnetwerken met verschillende spanningsof stroombronnen kan het superpositiebeginsel worden toegepast. Je bepaalt dan de invloed van één spanningsbron afzonderlijk, bij kortsluiting van de andere spanningsbron en vice versa. Beide uitkomsten opgeteld bepalen het gezamenlijk effect. MAAR.het superpositiebeginsel geldt alleen voor lineaire systemen. Dat zijn systemen die te beschrijven zijn met stelsels van lineaire vergelijkingen, zoals de genoemde weerstandsnetwerken. Dus nu de vraag: hebben we hier (zie afbeelding I) te doen met een lineair systeem? Ik denk het wel. De comparator doet hier niks anders dan zijn Uout omschakelen van voedingsspanning naar nul en vice versa, dus een in- of uitgeschakelde spanningsbron. De ingangen van de comparator zijn hoogohmig, veel invloed op het externe weerstandnetwerkje zullen ze niet hebben. Als je verder abstraheert kan je de comparator zelf gewoon weglaten. Dat heb ik dan ook gedaan in plaatje II en plaatje III. 1 In schema I zie je twee spanningsbronnen (de cirkels), de Usupply, bijvoorbeeld een batterij en de Uout, dat is uitgangsspanning van de comparator.

11 11 Om het verder te vereenvoudigen heb ik in plaatje II niet alleen de comparator, maar ook de condensatoren weggelaten. De condensator van punt A naar aarde doet niks anders dan de referentiespanning op punt A ontstoren. Denk aan een grootte van 10 nf of zo. De condensator in het meekoppelcircuit, parallel aan R3, heeft een waarde van hooguit 100 pf. Hij helpt mee aan een snelle omslag zonder oscillatie, niet meer dan dat. Weglaten dus, niet van belang voor deze uitleg. 2 Plaatje II toont alleen de Usupply bij kortsluiting van de Uout en plaatje III (zie hier onder) 3 toont alleen de Uout bij kortsluiting van de Usupply. We gaan hier straks aan rekenen.

12 12 Laten we nu eerst schema I eens nader beschouwen. Op de inverterende ingang (aangeduid met - ) staat een (langzaam) variërende analoge spanning. Op de nietinverterende ingang (aangeduid met + ) staat de zgn. referentiespanning. Als nu de analoge spanning boven de referentiespanning stijgt springt de uitgang van de comparator naar nul Volt; als de analoge spanning weer onder de referentiespanning daalt springt de uitgang van de comparator weer terug naar de voedingsspanning. Dus in dit geval: hoog in, is laag uit en laag in, is hoog uit, maar dan wel als een blokspanning aan de uitgang waarmee we digitaal verder kunnen. Zo n analoog ingangssignaal kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van een sensor die een natuurkundig verschijnsel in onze reële omgeving (dat we om een of andere reden willen meten) omzet in een elektrische stroom of spanning. Bijvoorbeeld het aantal omwentelingen dat een indicatiewieltje op de wijzerplaat van een watermeter maakt omzetten in spanningspulsjes. Zonder invasieve ingrepen kan je dat eenvoudig doen door er een reflectiesensor op te plakken. Op het elektronische hoe en wat ga ik niet verder in, want het doel is nu alleen hystereseberekening met behulp van superpositie, uitgaande van gegevens uit een praktijkvoorbeeld. De output van mijn sensor blijkt - bij gestage waterafname - een wisselende spanning tussen de plus 0,8 en plus 1,2 Volt, dus 0,4 Volt top-top. De frequentie is zeer laag, veelal onregelmatig en soms gewoon nul. Als de watermeter niet draait (geen waterafname) dan geeft de sensor een constante spanning af van ergens tussen de 0,8 en 1,2 Volt, gewoon door toeval bepaald. Een 5 Volt microcontroller kan deze spanningen natuurlijk niet als digitale input gebruiken, veel te laag. Een comparator (LM311) met wat weerstandnetwerkjes er om heen dient om de sensor-output op te poetsen tot een blokgolf met amplitude van circa 5 Volt, zodat de microcontroller er mee aan de slag kan. Zoals gezegd, als de watermeter stilstaat geeft de sensor een constante spanning af van ergens tussen de 0,8 en 1,2 Volt, ik noem maar wat, zeg toevallig 1,0 Volt. Als die 1 Volt nu net het omslagpunt van de comparator zou zijn dan kan het ding op dat punt gaan staan te oscilleren met als gevolg rotzooi op de uitgang. Dat verhinder je dus met hysterese. Hoe groot moet die hysteresemarge zijn? Er is in mijn situatie in de omgeving van de watermeter nogal wat EM-storing dus ik heb gekozen voor een zo groot mogelijke hysterese: bovengrens 1,15 Volt, ondergrens 0,85 Volt: als de spanning onder de 0,85 Volt daalt springt de uitgang van de LM311 naar 4,9 Volt en als de sensorspanning opgelopen is tot boven de 1,15 Volt springt de uitgang naar minder dan 0,1 Volt. Liefst had ik de hysteresemarge groter genomen, maar de spanningsvariatie van de sensor (0,8 tot 1,2 Volt) is hier de beperkende factor. Waar het nu om gaat is de referentiespanning op de +ingang van de comparator (punt B) te laten wisselen. Deze moet ofwel 1,15 Volt zijn ofwel 0,85 Volt, dan heb je twee omslagpunten in plaats van één. Die twee referentiespanningen worden bepaald door het samenspel van de voedingsspanning, de uitgangsspanning van de comparator en de waarden van de weerstanden rond ingang en uitgang. Bedenk dat de uitgangsspanning van de comparator via R3 wordt teruggekoppeld naar de +ingang. Als je de plaatjes II en III nauwkeurig bekijkt zal opvallen dat R5 geen rol speelt bij het bepalen van de spanning op punt B. R5 is min of meer een pull up omdat de uitgang van de LM311 een soort open collectoruitgang is. Hij staat in beide gevallen rechtstreeks over de relevante spanningsbron parallel aan het netwerkje waar het feitelijk om draait. Die R5 had ik dus in plaatje II en III ook weg kunnen laten. De netwerkjes worden dan helemaal

13 13 simpel en dat ruimt weer op in de berekeningen. Nogmaals, we willen de spanning op punt B berekenen. Het rekenwerk In plaatje II moeten we eerst de vervangingsweerstand Rv van R1 parallel aan (R3+R4) berekenen. Vervolgens van de spanningsdeler R2 en Rv over de voedingsspanning de spanning op punt A bepalen. Deze Va is het startpunt voor de spanningsdeler R4 en R3. Vb2 is dan gevonden: Denk er om, de ǁ staat hier voor het parallelsymbool en NIET als een deelstreep (*). En in het 3 e plaatje: Voor het totaal geldt (beide afzonderlijke uitkomsten optellen): Nogmaals: het ǁ symbool is geen deelstreep maar staat voor parallelschakeling. De formule geeft twee uitkomsten, omdat Vout twee waarden kan hebben, nagenoeg 0 en nagenoeg 5 Volt. Het zal duidelijk zijn dat de hysteresemarge Vb tot alleen wordt bepaald door de tweede term: * Vout In mijn situatie is de Vsupply = 5,15 Volt; Vout is ofwel 4,9 Volt ofwel 0,1 Volt; R4 heb ik 1k gekozen; R1 en R2 4k7 resp. 22k4 en voor R3 is 66k, dan vind ik als referentiespanningen Vb: 0,84 en 1,17 Volt. Als de spanning onder de 0,84 Volt daalt springt de uitgang naar 4,9 Volt; als de spanning dan weer gaat stijgen springt de uitgang niet eerder dan bij 1,17 Volt weer terug naar 0,1 Volt. De hysteresemarge is dus 0,34 Volt. De formule heb ik in een spreadsheet gezet om te kunnen spelen met diverse weerstandwaarden. Even terugkijkend naar schema 1 zie je in de literatuur meestal wat simpeler netwerkjes. De weerstand van 1k (R4) wordt meestal weggelaten (nul Ohm maken) de formule wordt dan een stukje vriendelijker: Dat de positieve terugkoppelweerstand R3 cruciaal is voor de hysterese wordt duidelijk door hem weg te denken (uit het schema knippen). In feite krijgt R3 dan in de formule de waarde oneindig. De formule wordt dan: De tweede term die de hysterese bepaalt is compleet verdwenen! Er is nu één scherp omslagpunt, bepaald door de weerstanddeler R1 met R2, dus alle kans op oscilleren. Het verband is nu duidelijk: hoe kleiner R3, hoe groter de hysteresemarge. Bij een kleine R3 moeten we toch wel denken aan een weerstand van enkele tientallen kilo-ohms. Helaas komt R3 ook voor in de eerste term van de formule en die eerste term bepaalt het voltage van het onderste omslagpunt. Dus met het veranderen van de waarde van R3 gaat dat punt ook weer wat verschuiven. Maar, geen probleem, zet de formule in een spreadsheet dan kan je met de diverse weerstandwaarden spelen tot je de gewenste spanningswaarden hebt gevonden. Nico Voetnoot (*) Rx Ry =

14 14 Deze maand in de aanbieding 50 Gele, 50 Rode, 50 Blauwe en 50 Groene Led s alle 3 mm samen 3,95 Condensators 104 pf 50 V. 50 stuks voor 0,99 Verloopstekker van 9 V batterij naar insteekplug Per stuk 0,99 Op de clubavond voldoende van deze sets aanwezig en nog veel meer mooie spullen Contact en Info zenderspecialist@gmail.com of

15 15 Opfrissertje Voor sommigen appeltje eitje voor een ander een nachtmerrie Formules geplakt op een oude CD PD5MES

16 ANTENNAS TCFTFD Dipole Antenna 41. Vee-Sloper Antenna

17 17 De Effectieve Serie Weerstand [ESR]. Een belangrijke eigenschap van condensatoren is de zogenaamde effectieve serie weerstand. Deze weerstand bepaald hoe snel een condensator kan worden opgeladen en worden ontladen. Zo hebben keramische condensatoren een veel lagere ESR dan elco's als je op een printje kijkt waar veel geïntegreerde schakelingen opzitten dan kom je vaak keramische c-tjes tegen bij de ic's. Dit zijn de zogenaamde inrush C'tjes. Omdat printsporen een lengte, dikte en breedte, hebben en dus een weerstand, zij het lage, vormen. Deze weerstand zorgt ervoor dat er bij een schakelactie een spanningsdipje zou ontstaan die over het print spoor reist. Deze dip zou een probleem kunnen veroorzaken in de totale schakeling. Op het moment van schakelen is de stroom vraag hoog. De inrush C levert even tijdelijk deze stroom, zodat de voeding het kan bijsloffen. Als de ESR hoog zou zijn kan de lading niet snel genoeg uit de condensator komen. We praten hier over verschijnselen die in de nano seconde sfeer hangen. Derhalve wordt er altijd een C gekozen met lage ESR en zeer vaak een keramische condensator van ca 10 nf. Hele volksstammen noemen dit een ontstorings condensator, deze benaming is onjuist. Er stoort niks, er wordt alleen even een grote stroom gevraagd, vandaar dat professionals dit een inrush C noemen. Vaak staat de ESR in de datasheet van de condensator Generator werkt als je hem schudt. De tijd van de AA en AAA-batterijen mogelijk voorbij. Nu is er een kleine generator, die werkt als batterij. Je laadt hem op door de generator zelf óf het apparaat waar hij in zit, zoals de afstandsbediening te schudden. De Vibration-powered Generating Battery, zoals hij heet, is door het Japanse Brother Industrie Ltd. ontwikkeld. Brother International

18 18 Zaterdag 8 oktober :30 tot 15:00 Flowerdome Eelde (A28 afrit 37) Burgemeester J.P. Legroweg 80, 9761 TD Eelde. Gratis parkeren. Am Samstag den 8 Oktober findet zum 33 Male den Amateurfunkflohmarkt statt in den Veilinghallen (Flowerdome) in Eelde. Geöffnet von 9:30 bis 15:00 Uhr. Frei Parken. Saturday October 8th the 33th Amateur Radio Market will be organized. Venue: Veilinghallen (Flowerdome) at Eelde from 9:30 till 15:00. Free parking. INFO Eene de Weerd PA3CEG Tel:+31 (0) info@pi9a.nl - Website:

19 19 Er is weer QSL van het DQB en wel voor de volgende stations: oktober 2016 HB9DMD PA3AFC PA7JH PE0PJW PA0FAN PA0CVR PA3ALB PA7TWO PE0WBL PE1PGW PA0GWV PA0GMV PA3AMF PA8H PE1BCU PE1PKH PD1AKL PA0STN PA0HGO PA3BBY PA9HS PE1BGQ PE1PRB PD1PRB PA0JAD PA3CSL PC4T PE1BKN PE1PTO PD1FW PA1MW PA0JAG PA3DAU PD0BCA PE1BMN PE1PYP PA3BBR PA0RYS PA3DSW PDOJFX PE1FBZ PE1RML PA3GVA PA3FPA PA0PQ PA3DNX PD0HWE PE1DWK PE7EB PA0TKM PA3GRA PA0JXM PA3DLX PD0HNO PE1DHY PHOMB PA3EBR PA3GVB PA0TVS PA3EQC PD0LVS PE1GYH PF1F PA3FTD PA3GVF PA0TKM PA3DYR PD0KPR PE1GTA PF1BRE PA3HS PA3GVM PA0XAW PA3FIM PD0NQD PE1GTV PI4ALK PA3JZN PA5TX PA0ZAN PA3GG PD0OIC PE1HIP PH0V PD0AOV PA7MEM PA1AMW PA3GIE PD0PTY PE1JAT PI65ALK PD2GB PA9JO PA1EMT PA3GRE PD0SCO PE1JKX PD0JOS PD0OAY PA1MP PA3GYG PD0WDV PE1JRP NL633 PD0STP PD0SP PA1MS PA3HDY PD1AJT PE1KDS NL1135 PD1JF PA2FAP PA3RQR PD2TH PE1LH NL10653 PE1OAC PD1PKH PA1VDM PA3HIE PD1GB PE1OIJ NL11707 PE1OBE PD2HBC PA1VW PA3JVA PD1JFB PE1LNM NL12611 PI4TX PD2PK PA2ABC PA3RGH PD1RIN PE1NLN NL13044 PD9T PA2JS PA4RVS PD5LWE PE1OFX NL13655 PD1HPB PE1LSV PA2JSZ PA5JD PD5MES PW1OPN PD7HM PH1CP PA2JZ PA5JW PD9SW PE1OWR PA2PF PA5L PE0JXA PE1PAB Er is QSL voor de in ROOD (leden A01) gemarkeerde stations en BLAUW en PAARS?? bezorgd bij QSL-manager A01. De koffer is weer goed gevuld, de QSL-manager is u zeer erkentelijk als u de kaarten in ontvangst wil nemen. Maak eventueel een afspraak, zie colofon op pagina 2 in het HAM-Nieuws. Best 73 Wim, PA3GRE

20 Aan Bestuur VERON Alkmaar Burgemeester Niesenstraat CR UITGEEST Castricum, 26 juni '16 20 Ingezonden brief van Henk PA0PQ Beste Simon en collega's Onderwerp: Lezing mei 2016 Ik was zeer onder de indruk van de lezing en demonstratie - door zes amateurs - van een apparaat genaamd 30 printer en ik slechts gedeeltelijk de werking heb begrepen, maar dat lag aan mij. Niettemin bekroop mij het idee " waar doet mij dit aan denken? " Terug van vakantie heb ik e.e.a. uitgezocht en zend jullie bijgaand een deel van mijn lezing over de Enigma en wel betreffende de heer "Charles Babbage" en een foto van de tekst van de door Babbage ontworpen "rekenmachine" dan wel "differentiaalmachine". Opvallend zijn de vele tandwielen, de vorm en de data 1823 en 1991! Natuurlijk is het op 13 mei aan ons getoonde apparaat van een andere orde maar ik vond het leuk jullie mijn indruk door te geven. Met vriendelijke groeten, H.A. van Stigt-PAOPQ In 1791 werd in Londen Charles Babage geboren, zoon van een rijke bankier. Hij trouwde zonder de toestemming van zijn Pa en zag daarmee af van een flink fortuin. Hij ontwikkelde zich tot uitvinder van veel zaken, zoals bijv. de keeienvanger op stoomlocomotieven, zoals je ze nog wel in oude Westernfilms ziet. Aan de hand van de jaarringen van doorgezaagde bomen bepaalde hij de leeftijd ervan. Ook bedacht hij het systeem om één en dezelfde prijs te berekenen voor het bezorgen van brieven, uiteraard binnen het land van een soortgelijk gewicht. Voordien werd per afstand een overeenkomstige prijs berekend. In 1821 maakte hij samen met John Hïrschell tabellen voor astronomie en navigatie en in 1823 een soort rekenmachine van precisiedelen, die overigens geen succes werd, maar kortom.een slimme jongen. Tien jaar later ontwikkelde hij een nieuwe rekenmachine, maar had geen geld genoeg om die te bouwen, maar.. 1 eeuw later werd dmv. Electronica op dit principe een machine gemaakt om de codes van de Enigma te breken. Hij slaagde er echter wel in om het vierkant van Vigenère te breken en wel doordat het codewoord in een regelmaat terugkeert en er maar 676 ( 26x26} mogelijkheden zijn. (foto) Een werkend onderdeel van Babbage' differentiaalmachine, in 7997 gebouwd volgens de instructies van de uitvinder. Met het apparaat zijn benaderingen mogelijk van logaritmische en trigonometrische functies en, daarmee, de berekening van astronomische tabellen. Babbage maakte de bouw van het apparaat zelf niet mee.

21 21 Wij zitten in ieder geval droog Op 5 november 2016 van uur in de Americahal te Apeldoorn Entreeprijzen: De organisatie van de Dag voor de RadioAmateur heeft besloten alle prijzen in 2016 t.o.v. die van 2015 onveranderd te laten. Ook handhaven we de regel van het afgelopen jaren om alle kinderen onder de 16 jaar gratis toegang te geven, in geval van twijfel moet men een identificatiebewijs kunnen laten zien. Op de dag zelf betalen VERON leden aan de kassa 8,00 op vertoon van hun geldige VERON lidmaatschapskaart. Voor niet-leden bedraagt de entreeprijs 9,00. Bezoekende bezitters van de Gouden VERON Speld hebben gratis toegang (voorwaarde: deze speld moet men wel zichtbaar dragen).

22 22 Uw klantcontacten, onze zorg Bij Quality Contacts zijn de medewerkers specialist in het verzorgen van uw klantcontacten. We stellen aan kwaliteitsnormen als deskundigheid, persoonlijk contact en duidelijkheid in informatieverstrekking, hoge eisen. Kwaliteit staat bij ons voorop. Dat blijkt dan ook wel uit onze bedrijfsnaam. Bij Quality Contacts zijn uw klantcontacten onze zorg. Wij kunnen een oplossing bieden voor al uw Customer Care activiteiten. Inbound Outbound Back office Fulfilment Maatwerk oplossingen Zuiderweg 12, 1741 NA SCHAGEN Zeilmakerstraat 40, 1991 JC VELSERBROEK Telefoon

23 23 36th Australian Ladies Amateur Radio Association (ALARA) Contest 2016 The ALARA Contest is al-ways on the last full week-end of August and all li-censed operators through-out the world are invited to participate. The objective is to encourage YLs in the use of amateur radio. YLs work everyone and OMs work YLs only. It is a combined phone and CW contest run over 24 hours starting at 06:00 UTC on the Saturday and ending at 05:59 UTC on the Sunday. Single operator only activity is on all bands except 160 m and the WARC bands. Contacts made on Echolink and two metres will also be accepted. (Separate logs for these would be preferred) Contest Manager: Mrs Diane Main, VK4DI - alaracontest@wia.org.au and web site - index.html Noot redactie: De contest is al geweest, maar het leek me aardig om dit te vermelden. Misschien een idee om leden te werven!! Bron: Radio ZS (tekening) The Big Five.

24 24 Ruimte voor uw advertentie Voor informatie neem contact op met de redactie HIER HAD UW ADVERTENTIE KUNNEN STAAN! VRAAG NAAR DE VOORWAARDEN QR-code VERON Alkmaar Schopenhauer: Het afnemen van de krachten bij het toenemen van de ouderdom is droevig, maar noodzakelijk: anders zou de dood te zwaar vallen