a Hoeveel valentie-elektronen heeft elk atoom? Dat wil zeggen: hoeveel elektronen in de buitenste schil? Volgens: K 2 L 8 M 18

Transcriptie

1 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 1 Opgave 1 Alleen eenvoudige atomen en moleculen. Bij deze opgave is rekening gehouden met simpele toepassing van de eerder gegeven regels. Alleen atomen uit de perioden 1, 2 en 3. Alleen eenvoudige moleculen bijvoorbeeld niet: SO 2, NO 2, P 2O 5 enz. dat komt omdat de elektronen vaak niet voortdurend op één plaats blijven. Ze kunnen ook verschuiven binnen het molecuul. a Hoeveel valentie-elektronen heeft elk atoom? Dat wil zeggen: hoeveel elektronen in de buitenste schil? Volgens: K 2 L 8 M 18 8O: 6 7N: 5 17Cl: 7 6C: 4 1H: 1 15P: 5 16S: 6. Hoe luiden de elektronensymbolen? En elektronenformules? - elk valentie-elektron een stip, - gemeenschappelijke paren staan tussen de atomen, - vrije elektronenparen staan langs de atomen, - elektronenparen staan zo ver mogelijk bij elkaar vandaan. Opgave 2 Geef de juiste namen: Mono als voorvoegsel wordt meestal weggelaten. Monooxide wordt meestal ingekort tot monoxide. a H 2S b SO 3 diwaterstofsulfide zwaveltrioxide c Br 2O 7 dibroomheptaoxide d ICl joodchloride e As 2O 3 diarseentrioxide f HCl waterstofchloride g Cl 2O 3 h N 2O 4 dichloortrioxide distikstoftetraoxide i SiC siliciumcarbide j N 2O 5 distikstofpentaoxide k PI 5 fosforpentajodide

2 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 2 l I 2O dijoodmonooxide (dijoodmonoxide) Opgave 3 De juiste formules: a koolstofdisulfide CS 2 b diwaterstofoxide H 2O c diarseenpentaoxide As 2O 5 d joodchloride ICl e fosforpentachloride PCl 5 f difosforpentaoxide P 2O 5 g dibroommonooxide Br 2O h boortrifluoride BF 3 i triwaterstofnitride NH 3 j distikstofpentaoxide N 2O 5 Opgave 4 Hogere EN-waarde = enigszins negatief: - Lagere EN-waarde = enigszins positief: + Opgave 5 H-bruggen tussen: a ethanolmoleculen b watermoleculen c watermoleculen en propanonmoleculen Bijvoorbeeld:

3 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 3 Opgave 6 Geven CH 4-moleculen onderling H-bruggen? Nee. Je hebt nodig: een vrij elektronenpaar op een zuurstofatoom, fluoride-atoom of stikstofatoom. En je hebt een waterstofatoom nodig. Er zijn geen vrije elektronen op het C-atoom. Opgave 7 Welk type binding heeft chloor in: NaCl, Cl 2 Cl 2O 3? In NaCl ionbinding, Cl 2 is zuiver covalent en in Cl 2O 3 polair covalent. Opgave 8 De namen van de volgende stoffen: a FeCO 3 ijzer(ii)carbonaat b Ca(ClO 3) 2 calciumchloraat c KI kaliumjodide d PbO lood(ii)oxide e HgNO 3 kwik(i)nitraat f Zn 3(PO 4) 2 zinkfosfaat g NaClO 3 natriumchloraat h KIO 4 kaliumjodaat i AgClO 4 zilverperchloraat j K 2SO 3 kaliumsulfiet k AlBr 3 aluminiumbromide l (NH 4) 2SO 3 ammoniumsulfiet

4 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 4 Opgave 9 De formules van de volgende stoffen: a zilvernitraat AgNO 3 b lood(ii)oxide PbO c mangaan(ii)bromide MnBr 2 d natriumhypojodiet NaClO e natriumnitride Na 3N f kaliumsulfide K 2S g natriumacetaat CH 3COONa h kaliumpermanganaat KMnO 4 i ijzer(iii)nitraat Fe(NO 3) 3 j calciumsulfaat CaSO 4 k ammoniumdichromaat (NH 4) 2Cr 2O 7 l magnesiumoxide MgO m kwik(i)oxide Hg 2O n aluminiumcarbonaat Al 2(CO 3) 3 Opgave 10 Gegeven de atomen: 8O 17Cl 6C 1H 15P 16S 35Br 9F a Hoeveel valentie-elektronen heeft elk atoom? Elektronen in de buitenste schil: 8O: 6 17Cl: 7 6C: 4 1H: 1 15P: 5 16S: 6 35Br: 7 9F: 7 b Hoe luiden de elektronensymbolen? c Teken de elektronenformules van : H 2O, HF, PBr 3, CH 2Cl 2, OH -, CO 2 en PH 3. Opgave 11 NH 3, CO 2, CH 4 CH 2Cl 2. a Hoe luidt de elektronenformule van elk molecuul? b Hoe ziet de ruimtelijke vorm er ongeveer uit? c Is het een dipool?

5 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 5 NH 3 is en dipoolmolecuul want het molecuul is niet symmetrische terwijl er wel ladingsverschuiving is N wordt een beetje negatief en de drie H s elk een beetje positief. De EN-waarde van N is hoger dan die van een H-atoom. Dichloormethaan is een dipoolmolecuul. Cl heeft een hogere EN-waarde dan H en C. Opgave 12 NH 3, CCl 4, I 2 H 2O. a Geef voor elk molecuul de elektronenformule en het type binding. b Welke deeltjes zijn dipolen? c Welke deeltjes vormen H-bruggen? b dipolen zijn: NH 3 en H 2O c H-bruggen vormen: NH 3 en H 2O d NH 3 en H 2O zitten bij elkaar, want beide moleculen zijn polair. CCl 4 en I 2 zitten bij elkaar want beide moleculen zijn apolair. Opgave 13 Gegeven de moleculen: CH 4, NH 3, CH 3OH, H 2O, CO 2. a Welke van deze moleculen geven H-bruggen binnen dezelfde soort? Teken ze. b Welke H-bruggen zijn mogelijk tussen deeltjes van verschillende soort? Teken ze.

6 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 6 a H-bruggen tussen zelfde soort deeltjes, bijvoorbeeld: b H-bruggen tussen verschillende soort deeltjes, bijvoorbeeld: Opgave 14 a Teken van elk van de volgende moleculen, de elektronenformule en ruimtelijke vorm: CH 3OH CH 3Cl CO 2 H 2S b Welke hebben een dipool? c Welke geven onderling H-bruggen? d Rangschik de stoffen naar oplopend kookpunt. b Dipolen: CH 3OH en CH 3Cl, de moleculen zijn niet symmetrisch én er is EN-waarde verschil. c Het enige molecuul dat H-bruggen kan geven is: CH 3OH. Je hebt voor een H-brug nodig: een vrij elektronenpaar op een zuurstofatoom, fluoride-atoom of stikstofatoom. En je hebt een waterstofatoom nodig. Dus alleen CH 3OH. d Oplopend kookpunt: (laag) CO 2, H 2S, CH 3Cl, CH 3OH (hoog) CH 3OH CH 3Cl H 2S polair én H-bruggen zwak polair zeer wak polair

7 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 7 CO 2 niet polair Onderscheid tussen H 2S en CH 3Cl is eigenlijk op deze manier niet goed te maken. Dan maar even opzoeken: H 2S kpt: -60 o C en CH 3Cl kpt: -24 o C Opgave 15 Gegeven de volgende stoffen: HCl H 2O CH 4 Rangschik deze stoffen naar vermoedelijk oplopend kookpunt. Beredeneer je keuze. laag kookpunt --CH 4 HCl H 2O --> hoog kookpunt HCl Geen H-bruggen, wel dipool H 2O Wel H-bruggen en ook dipool CH 4 Geen H-bruggen, geen dipool Opgave 16 Gegeven de volgende stoffen: Rangschik deze stoffen naar vermoedelijk oplopend kookpunt. laag kookpunt --CH 4 CF 4 CH 2F 2 --> hoog kookpunt CF 4 Geen H-bruggen, geen dipool, wel hogere massa dan CH 4 CH 2F 2 Geen H-bruggen, wel dipool CH 4 Geen H-bruggen, wel dipool Opgave 17 Gelijknamige ladingen stoten elkaar af. Ongelijknamige trekken elkaar aan. De grootte van de krachten zijn evenredig met de grootte van de ladingen. Beredeneer waardoor ionen met hogere valentie moeilijker ontstaan dan met lagere. Steeds als je van een atoom een elektron afhaalt wordt het atoom ion met steeds hogere lading: X X + + e - X + X 2+ + e - X 2+ X 3+ + e - Hoe groter de ion-lading des te groter de kracht moet zijn om een elektron te verwijderen. Positieve lading en negatieve lading trekken elkaar aan, hoe groter de lading des te sterker deze kracht.