Het afkolven en het bewaren van moedermelk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het afkolven en het bewaren van moedermelk"

Transcriptie

1 Het afkolven en het bewaren van moedermelk

2

3 Beste ouders, Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby. We zijn blij dat u voor borstvoeding heeft gekozen. Borstvoeding geven heeft belangrijke voordelen voor de gezondheid van u en uw baby. Moedermelk is het best voor uw baby: borstvoeding verkleint de kans op het ontwikkelen van allergieën en bevat stoffen en cellen die de afweer versterken. Voor te vroeg geboren en zieke kinderen is deze bescherming extra belangrijk. Moedermelk is licht verteerbaar en wordt door te vroeggeboren baby s het best verdragen. Er kunnen zich situaties voordoen waarbij het niet direct mogelijk is om borstvoeding te geven of waarbij de baby nog niet optimaal kan zuigen. Het alternatief is dan (tijdelijk) kolven. Wanneer afkolven? Om diverse redenen kan het noodzakelijk zijn om moedermelk af te kolven. Het kan zijn dat de baby is opgenomen op de couveuseafdeling of dat u bijvoorbeeld tijdelijk medicijnen gebruikt die niet verenigbaar zijn met het geven van borstvoeding. Of misschien lukt het aanleggen na een dag proberen nog niet en moet de baby voeding krijgen met een cupje. In de thuissituatie kan het zijn dat u borstvoeding wilt combineren met een baan of incidenteel af moet kolven omdat u tijdelijk niet kunt aanleggen. Kolven in het ziekenhuis Voor een zieke of te vroeg geboren baby is het gemakkelijker om aan de borst te drinken als er al een goede melkproductie is. Moedermelk wordt namelijk geproduceerd op basis van vraag en aanbod. Vaker kolven heeft dan ook meer effect dan langer kolven. Om de borstvoeding op gang te brengen en op peil te houden, dient u net zo vaak te kolven als wanneer u uw baby aan de borst zou voeden. Dus het liefst 6 tot 8 keer per dag. Wanneer de baby al enkele voedingen aan de borst drinkt, kolft u alleen de gemiste voeding. Als uw baby slechts korte tijd krachtig kan zuigen of nog niet voldoende per voeding drinkt, is nakolven na een borstvoeding aan te raden. Het is goed om enigszins een tijdschema aan te houden voor het kolven. Kinderen drinken weliswaar ook niet precies op vaste tijden, maar toch is het goed om met enige regelmaat de melkproductie te stimuleren. Het kan handig zijn om voor uzelf een dagindeling te maken en zodoende regelmatig voldoende tijd te reserveren voor het kolven. s Nachts kolven is niet perse nodig maar het helpt wel. U kunt het best zo snel mogelijk starten met kolven indien de baby nog niet aan de borst kan vanwege medicijngebruik bij moeder of bij opname van de baby op de couveuseafdeling, het liefst binnen 6 tot 12 uur. Het is het beste 1

4 om te beginnen met minimaal 6 keer kolven per etmaal. Bijvoorbeeld s morgens vroeg, later in de ochtend, twee keer in de middag en twee keer in de avond. Een kolfschema zou er als volgt kunnen uitzien; - Kort na het wakker worden s morgens. - Rond 9.00 uur in de ochtend. - Vlak voor het midddageten, circa uur. - Na het rustuur, bijvoorbeeld om uur. - Laat in de middag, bijvoorbeeld om uur. - In de avond, bijvoorbeeld om uur. - Vlak voor het slapen, bijvoorbeeld om uur. Misschien dat uw baby ook regelmatig aangelegd kan worden op de couveuseafdeling. Soms is de baby nog niet in staat uit twee borsten te drinken of heeft het nog niet de kracht om melk uit de borst te halen; kolft u dan toch na. Het is belangrijk dat de eerste weken de borsten goed gestimuleerd worden om volop melk aan te maken. Het kan ook voorkomen dat u net gekolfd hebt en vlak daarna de baby aangelegd gaat worden. Maakt u zich geen zorgen over de hoeveelheid melk; direct na het afkolven is het proces van aanmaak al weer druk gaande. De baby heeft ongetwijfeld alweer melk tot zijn beschikking en de voordelen (contact, stimulatie van melk) van het aanleggen wegen vele malen zwaarder dan de hoeveelheid die de baby al dan niet binnenkrijgt. Waarmee afkolven Als uw kindje op de couveuseafdeling ligt, kunt u het best dubbelzijdig de melk afkolven. Dat levert niet alleen tijdswinst op, maar er komt ook meer melk en de melkproductie wordt beter gestimuleerd. De verpleegkundige helpt u de eerste keer met kolven, vertelt hoe het in zijn werk gaat en hoe de melk behandeld wordt. 2

5 Wat heeft u nodig - Kolfapparaat - Kolfsetje (wordt elke dag verstrekt door de verpleegkundige) - Twee lege flesjes om onder het borststuk te schroeven - Stickertjes met daarop de naam van de baby, de datum en de afkolftijd - Afsluitdop om het flesje te sluiten - Zo nodig warme doeken uit de kruikenmoeder in de babykamer. U kunt de verpleegkundige hiernaar vragen. Werkwijze - Zorg voor schone handen - Zet van tevoren alle spullen klaar - Zorg dat u goed rechtop zit; wanneer u in een stoel zit, gebruik eventueel een voetenbankje. - Leg de warme doeken drie minuten op beide borsten - Masseer daarna de borsten met ronddraaiende bewegingen richting tepel. - Stimuleer eventjes de tepels door er zachtjes overheen te wrijven met de binnenkant van de polsen. De laatste drie handelingen kunnen nodig zijn om de stroom op gang te brengen (het bevorderen van de toeschietreflex). Zet de pomp aan en plaats de borststukken op uw borsten, waarbij u er op moet letten dat de tepels zich in het midden bevinden. Het kan zijn dat het eerste zuigen van de kolf wat gevoelig is aan uw tepels. Uw lichaam moet nog wennen aan de nieuwe situatie. Kolven mag in principe geen pijn doen. Zo kolft u minimaal 10 minuten. Als de melk eenmaal goed op gang gekomen is, enkele dagen na de bevalling, kolft u tot de borsten leeg zijn. Gemiddeld zal dat ongeveer 15 tot 20 minuten duren. Als u vlak na de bevalling kolft en er wordt nog colostrum geproduceerd, kolft u eveneens 10 tot 15 minuten. Het is heel normaal als er de eerste dagen weinig of nog geen voeding komt. Als u nog slechts kleine hoeveelheden colostrum afkolft, is het belangrijk dat ook dit aan de baby wordt gegeven. Vraagt u dan even aan de verpleegkundige of zij deze melk met een spuitje op wil zuigen, omdat anders de melk indroogt in het flesje. De opgezogen melk kan dan direct aan de baby gegeven worden zodat het colostrum niet verloren gaat. Meestal komt de melk op gang tussen de 3e en 5e dag. Kolf uw borsten steeds goed leeg. Ook de melk die druppelsgewijs komt, is belangrijk; deze bevat veel vetten die een goede groei van de baby bevorderen. U kunt het beste de zuigkracht van de pomp zo regelen dat de productie maximaal is en tevens het kolven nog comfortabel aanvoelt. Na het kolven kunt u wat melk op laten drogen op de tepel U plakt op het flesje een sticker met daarop de naam van de baby, afkolftijd- en 3

6 -datum. Het flesje sluit u met de schroefdop. De borststukken haalt u uit elkaar en wast u met een scheutje zeep en warm water. Spoelt u ze goed af en droog het setje met een papieren handdoekje. U kunt het bewaren tot de volgende kolfsessie. Dagelijks wordt het setje door de verpleegkundige verschoond. Noteert u op het de laatste pagina van dit boekje de afgekolfde hoeveelheden, zo kunnen we samen met u tijdig signaleren en ingrijpen als er nog niet voldoende productie is. In de regel is het ideaal als u na 14 dagen kolven ongeveer 750 ml melk produceert per 24 uur. Is het minder, dan is het raadzaam om te overleggen met de lactatiekundige hoe u de productie kunt doen toenemen en/of veiligstellen. U zult merken dat na enkele dagen kolven de productie zienderogen gaat toenemen- Een kolfsessie duurt dan steeds ongeveer 15 minuten en het is belangrijk dat uw borsten goed leeggekolfd zijn. Zo blijft de stimulatie en productie het beste op peil. Misschien produceert u vele malen meer melk dan uw baby aangeboden krijgt op de couveuseafdeling. Het is dan niet verstandig om te proberen de melkproductie precies af te stemmen op de behoefte van uw baby, bijvoorbeeld door korter of minder te gaan kolven. Het is belangrijk dat al het klierweefsel volop gestimuleerd wordt en dat de borsten goed leeggekolfd worden, zodat de laatste (vette) melk volop beschikbaar is. Zo houdt u voldoende productie, groeit de baby goed en voorkomt u problemen. Bewaren van moedermelk De gelabelde flesjes kunnen op de couveuseafdeling afgegeven worden aan de verpleegkundige. Als de productie meer is dan de baby aangeboden krijgt, kunt u de melk ook op de afdeling invriezen. Vergeet u niet deze mee te nemen als u met ontslag gaat. Als de melk binnen zes uur gebruikt wordt, hoeft het niet in de koelkast geplaatst te worden. Het kan dan direct gegeven worden, eventueel opgewarmd tot lichaamstemperatuur. Als de melk later gebruikt gaat worden, moet het in de koelkast in de babykamer geplaatst worden (niet in de deur vanwege te grote temperatuurschommelingen) of worden afgegeven op de couveuseafdeling. Geven van de melk Gekoelde melk moet eerst opgewarmd worden tot lichaamstemperatuur. Op de kraam- en couveuseafdeling wordt hiervoor speciale flessenwarmers met warme lucht gebruikt. Als de melk ingevroren is, wordt deze ruim van tevoren in de koelkast ontdooid en in de flessenwarmer verwarmd. De wijze waarop de melk aan uw baby wordt gegeven (per cupje, sonde, speen of middels vingervoeden wordt met u besproken). 4

7 Thuis kolven Het is belangrijk dat u thuis over een goede kolfmachine beschikt zodat de melkproductie optimaal blijft. U kunt een pomp huren (indien voorradig) vanuit het ziekenhuis. Het setje wat op de pomp wordt aangesloten moet u aanschaffen. De flesjes om de melk in op te vangen, krijgt u op de couveuseafdeling. Vang de melk zo hygiënisch mogelijk op en plaats de afgekolfde melk direct in de koelkast en neem deze dan mee naar het ziekenhuis waar u het kunt afgeven bij de verpleegkundige. Probeert u goed de regelmaat met kolven aan te houden die nodig is om de melkproductie in stand te houden. Aan de ene kant voelt het misschien heerlijk om weer thuis te zijn; aan de andere kant gaat de klok ook veel aandacht opeisen (een paar keer per dag naar het ziekenhuis, op tijd kolven, andere bezigheden). Het komt wel eens voor dat na langere tijd kolven ondanks al uw inspannende productie toch weer gaat afnemen. Bespreekt u dit dan met de lactatiekundige; zij kan samen met u uw situatie bekijken en mogelijk handige tips of adviezen geven om de productie weer op peil te brengen. Handige adressen met links naar de VBN (Vereniging Borstvoeding Natuurlijk) en LLL (La Leche League) Vragen? U kunt met vragen, problemen of om eens uw situatie te bespreken, ten alle tijden contact opnemen met de lactatiekundige van het ziekenhuis; ook als u weer thuis bent. Zij is bereikbaar op maandag en vrijdag van 8.00 tot en op dinsdagochtend van 8.00 tot Het telefoonnummer is (023) Mailen kan ook: stapper@kg.nl. 5

8 KOLFDAGBOEKJE: Het is normaal als u de eerste dagen slechts af en toe een druppeltje melk kunt afkolven. Na 3 tot 5 dagen Als u na 14 dagen minder dan 600 tot 750 ml per 24 uur kunt afkolven, neem dan contact op met de begint de melkproductie pas op gang te komen. Probeer minimaal 6 (liefst 8) keer per 24 uur te kolven. lactatiekundige. Tel

9 KOLFDAGBOEKJE: Het is normaal als u de eerste dagen slechts af en toe een druppeltje melk kunt afkolven. Na 3 tot 5 dagen Als u na 14 dagen minder dan 600 tot 750 ml per 24 uur kunt afkolven, neem dan contact op met de begint de melkproductie pas op gang te komen. Probeer minimaal 6 (liefst 8) keer per 24 uur te kolven. lactatiekundige. Tel

10 KOLFDAGBOEKJE: Het is normaal als u de eerste dagen slechts af en toe een druppeltje melk kunt afkolven. Na 3 tot 5 dagen Als u na 14 dagen minder dan 600 tot 750 ml per 24 uur kunt afkolven, neem dan contact op met de begint de melkproductie pas op gang te komen. Probeer minimaal 6 (liefst 8) keer per 24 uur te kolven. lactatiekundige. Tel

11 KOLFDAGBOEKJE: Het is normaal als u de eerste dagen slechts af en toe een druppeltje melk kunt afkolven. Na 3 tot 5 dagen Als u na 14 dagen minder dan 600 tot 750 ml per 24 uur kunt afkolven, neem dan contact op met de begint de melkproductie pas op gang te komen. Probeer minimaal 6 (liefst 8) keer per 24 uur te kolven. lactatiekundige. Tel

12 Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus AK Haarlem Telefoon: (023)

Het afkolven en het bewaren van moedermelk

Het afkolven en het bewaren van moedermelk Het afkolven en het bewaren van moedermelk Beste ouders, Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby. We zijn blij dat u voor borstvoeding heeft gekozen. Moedermelk is de standaard. Het is volledig

Nadere informatie

Afkolven en bewaren van moedermelk

Afkolven en bewaren van moedermelk Afkolven en bewaren van moedermelk Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby. We zijn blij dat u voor borstvoeding heeft gekozen. Moedermelk is de standaard. Het is volledig op uw baby afgestemd

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Het afkolven van moedermelk Moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als wanneer u uw baby aan de borst

Nadere informatie

kolven patiënteninformatie Redenen om te kolven Kolfschema

kolven patiënteninformatie Redenen om te kolven Kolfschema patiënteninformatie kolven Moedermelk is de beste voeding voor uw kind. Soms is het echter niet mogelijk uw kind aan de borst te laten drinken. Kolven is dan een goed alternatief. In deze folder geven

Nadere informatie

Kolven. Wanneer is kolven zinvol?

Kolven. Wanneer is kolven zinvol? Kolven ADVIES Kolven Je gaat kolven. De verpleegkundige of kraamverzorgende zal je uitleg geven en helpen bij het kolven. In deze folder kun je alles nog eens teruglezen of nieuwe informatie opzoeken.

Nadere informatie

Kolven moedermelk. Kinderafdeling/Kraamafdeling

Kolven moedermelk. Kinderafdeling/Kraamafdeling Kolven moedermelk Kinderafdeling/Kraamafdeling Verschillende redenen om te kolven Uw baby is te klein of te ziek om goed aan de borst te drinken en ligt op de couveuse-afdeling. Uw baby wil nog niet goed

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Het afkolven van moedermelk Moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als

Nadere informatie

Kinderafdeling/ Kraamafdeling. Kolven moedermelk. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Kinderafdeling/ Kraamafdeling. Kolven moedermelk. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Kinderafdeling/ Kraamafdeling Kolven moedermelk Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Verschillende redenen om te kolven Uw baby is te klein of te

Nadere informatie

Het afkolven van moedermelk

Het afkolven van moedermelk Adriaen Brouwerstraat 6 7606 AM Almelo telefoon 0546-532004 www.verloskundingenpraktijk-almelo.nl Catharina Wilhelm Vronica Falkmann Gerda den Ouden- Zoer Hilde Lenferink- Booijink Ellen Pol Alie Kuiterman

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk / Vrouw-kindeenheid Af van moedermelk Inleiding Deze algemene informatie is voor moeders die de kraamtijd in ziekenhuis doorbrengen of waarbij de baby in ons ziekenhuis verblijft. Wanneer u borstvoeding

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als wanneer u uw baby aan de borst zou voeden.

Nadere informatie

H.367315.0514. Kolven

H.367315.0514. Kolven H.367315.0514 Kolven Inleiding U heeft besloten voeding te geven. Door omstandigheden heeft u advies gekregen om te gaan kolven. Wij informeren u graag over richtlijnen die u helpen bij het kolven. Waarom

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Patiënteninformatie Kolven van moedermelk Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Redenen waarom er afgekolfd moet worden 3 Hoe vaak en hoe lang kolven 4 Kolftechniek 5 Bewaren van moedermelk

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Het afkolven van moedermelk Moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Patiënteninformatie Kolven van moedermelk Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Redenen waarom er afgekolfd moet worden 3 Hoe vaak en hoe lang kolven 4 Kolftechniek 5 Bewaren van moedermelk

Nadere informatie

Moedermelk, afkolven en bewaren

Moedermelk, afkolven en bewaren Moeder Kind Centrum Moedermelk, afkolven en bewaren Uw verpleegkundige/ kraamverzorgende heeft u geadviseerd om uw moedermelk tijdelijk af te kolven. Wanneer afkolven? Bijvoorbeeld omdat: uw gezonde baby

Nadere informatie

kolven Wat is kolven? Manieren van kolven

kolven Wat is kolven? Manieren van kolven OLVG, locatie Oost kolven Moedermelk is de beste voeding voor uw kind. Soms is het niet mogelijk een baby aan de borst te laten drinken. Kolven is dan een goed alternatief. Wat is kolven? En hoe werkt

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Patiënteninformatie Kolven van moedermelk Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Redenen waarom er afgekolfd moet worden 3 Hoe vaak en hoe lang kolven 4 Kolftechniek 5 Bewaren van moedermelk

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk / Vrouw-kindeenheid Af van moedermelk Inleiding Deze algemene informatie is voor moeders die de kraamtijd in ziekenhuis doorbrengen of waarbij de baby in ons ziekenhuis verblijft. Wanneer u borstvoeding

Nadere informatie

Afdeling Kind & Jeugd / verloskunde KOLVEN

Afdeling Kind & Jeugd / verloskunde KOLVEN Afdeling Kind & Jeugd / verloskunde KOLVEN Allereerst van harte gefeliciteerd met uw kindje. Deze folder geeft u informatie over het kolven en stimuleren van de moedermelkproductie. Wij zijn blij dat u

Nadere informatie

Kind en jeugdafdeling / verloskunde Kolven

Kind en jeugdafdeling / verloskunde Kolven Kind en jeugdafdeling / verloskunde Kolven Allereerst van harte gefeliciteerd met uw kindje. Deze folder geeft u informatie over het kolven en stimuleren van de moedermelkproductie. Wij zijn blij dat u

Nadere informatie

Het afkolven van moedermelk

Het afkolven van moedermelk Moedermelk wordt gemaakt op basis van vraag en aanbod. Om de melkproductie op gang te brengen en op peil te houden dient u net zo vaak te kolven als wanneer u uw baby aan de borst zou voeden. In sommige

Nadere informatie

kolven patiënteninformatie

kolven patiënteninformatie patiënteninformatie Moedermelk is de beste voeding voor uw kind. Soms is het niet mogelijk een baby aan de borst te laten drinken. Kolven is dan een goed alternatief. Wat is? En hoe werkt het? Dat en meer

Nadere informatie

Het afkolven en bewaren van moedermelk

Het afkolven en bewaren van moedermelk Het afkolven en bewaren van moedermelk Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Redenen om te starten met kolven 1 Beginnen met kolven 1 Voorbereiding bij het kolven 2 Vormen van borstmassage

Nadere informatie

Kind en jeugdafdeling / verloskunde Kolven

Kind en jeugdafdeling / verloskunde Kolven Kind en jeugdafdeling / verloskunde Kolven Allereerst van harte gefeliciteerd met uw kindje. Deze folder geeft u informatie over het kolven en stimuleren van de moedermelkproductie. Wij zijn blij dat u

Nadere informatie

Kolfboek en kolfdagboek

Kolfboek en kolfdagboek Patiënteninformatie Kolfboek en kolfdagboek Informatie over het afkolven, bewaren en gebruiken van moedermelk; inclusief kolfdagboek Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 1. Waarom afkolven? 4 2. Methoden van

Nadere informatie

Kolfboek en kolfdagboek

Kolfboek en kolfdagboek Kolfboek en kolfdagboek Informatie over het afkolven, bewaren en gebruiken van moedermelk; inclusief kolfdagboek. U bent bevallen in Tergooi. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Inleiding U bent net bevallen en u kunt nog geen (volledige) borstvoeding geven. In deze folder wordt beschreven hoe u toch moedermelk kunt geven, door te kolven. Achter in de folder

Nadere informatie

Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s. Adviezen voor ouders en verzorgers. www.nwz.nl

Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s. Adviezen voor ouders en verzorgers. www.nwz.nl Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s Adviezen voor ouders en verzorgers www.nwz.nl Omdat uw kindje te vroeg geboren is, is het opgenomen op de afdeling neonatologie van de Noordwest Ziekenhuisgroep

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk. Informatie voor moeders

Afkolven van moedermelk. Informatie voor moeders Afkolven van moedermelk Informatie voor moeders In deze folder vindt u informatie over het afkolven van moedermelk. Kolven is het onttrekken van moedermelk aan de borsten met behulp van een kolfapparaat.

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Kolven

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Kolven Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Kolven z Inhoudsopgave Hoe vaak kolven? Bevorderen van de toeschietreflex Kolfschema s Kolfdagboekje Hygiëne Kolven met de hand

Nadere informatie

Het afkolven van moedermelk kolfdagboek

Het afkolven van moedermelk kolfdagboek Het afkolven van moedermelk kolfdagboek Het afkolven van moedermelk Definitie: Afkolven is het verwijderen van de melk uit de borst op een andere manier dan door het drinken van de baby. (Omschrijving

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Folder: 651 Dit is een uitgave van het Flevoziekenhuis Afdeling Verloskunde September 2015 1-8 Afkolven van Moedermelk Informatie voor moeders Uw baby is net geboren en u wilt borstvoeding

Nadere informatie

Kolven. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Kolven. Ziekenhuis Gelderse Vallei Kolven Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder geeft u informatie over kolven. Voor vragen kunt u terecht bij een van de verpleegkundigen. Het doel van kolven is: het stimuleren/op gang brengen van de moedermelkproductie

Nadere informatie

Dubbelzijdig kolven bij te vroeg geboren baby's

Dubbelzijdig kolven bij te vroeg geboren baby's Kindergeneeskunde Neonatologie Dubbelzijdig kolven bij te vroeg geboren baby's i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Uw kindje is opgenomen op de afdeling Neonatologie omdat het te vroeg

Nadere informatie

Het afkolven en bewaren van moedermelk

Het afkolven en bewaren van moedermelk Het afkolven en bewaren van moedermelk 1 Het afkolven en bewaren van moedermelk Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Redenen om te starten met kolven 2 Beginnen met kolven 2 Voorbereiding

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Afkolven van moedermelk. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Afkolven van moedermelk. rkz.nl Patiënteninformatie Afkolven van moedermelk rkz.nl In deze folder geven wij u informatie over het kolven van moedermelk in het ziekenhuis en daarna. Op elke suite kunt u een handleiding vinden met informatie

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Af van moedermelk In deze folder geven wij u informatie over het van moedermelk in het ziekenhuis en daarna. Op elke suite kunt u een handleiding vinden met informatie over borstvoeding. Redenen om te

Nadere informatie

Onderwerp: Afkolven van moedermelk

Onderwerp: Afkolven van moedermelk Onderwerp: 1 Vuistregel 5 van het WHO en Unicef: Aan vrouwen wordt uitgelegd hoe zij de melkproductie en stand kunnen houden, zelfs als de baby van de moeder gescheiden moet worden. Doel: Het op gang brengen

Nadere informatie

Borstvoeding geven aan een randpremature en/of dysmature baby

Borstvoeding geven aan een randpremature en/of dysmature baby Borstvoeding geven aan een randpremature en/of dysmature baby Uw baby is geboren tussen 35 en 37 weken (randprematuur) of geboren met een te laag gewicht voor de duur van de zwangerschap (dysmatuur). Omdat

Nadere informatie

Richtlijnen voor afkolven en bewaren van moedermelk

Richtlijnen voor afkolven en bewaren van moedermelk 581.0607 Richtlijnen voor afkolven en bewaren van moeder in het Beatrixziekenhuis., inclusief Kolfdagboekje Inhoudsopgave Inleiding 1. Hoe vaak afkolven? 2. Afkolfschema s 3. Kolfdagboekje 4. Hygiëne richtlijnen

Nadere informatie

H Kolven

H Kolven H.367315.0417 Kolven Inleiding U heeft besloten voeding te geven. Door omstandigheden heeft u advies gekregen om te gaan kolven. Wij informeren u graag over richtlijnen die u helpen bij het kolven. Waarom

Nadere informatie

Kolven als uw baby is opgenomen op afdeling neonatologie. Moedermelk is de beste voeding die u aan uw baby kunt geven.

Kolven als uw baby is opgenomen op afdeling neonatologie. Moedermelk is de beste voeding die u aan uw baby kunt geven. Kolven als uw baby is opgenomen op afdeling neonatologie Moedermelk is de beste voeding die u aan uw baby kunt geven. 2 De verpleegkundige heeft u uitleg gegeven over de werkwijze van het afkolven. In

Nadere informatie

Richtlijnen voor het afkolven en bewaren van moedermelk inclusief kolfdagboekje. Afdeling C3 / D3 IJsselland Ziekenhuis

Richtlijnen voor het afkolven en bewaren van moedermelk inclusief kolfdagboekje. Afdeling C3 / D3 IJsselland Ziekenhuis Richtlijnen voor het afkolven en bewaren van moedermelk inclusief kolfdagboekje Afdeling C3 / D3 IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Inleiding 1. Hoe vaak afkolven? 3 2. Afkolfschema s 4 3. Kolfdagboekje

Nadere informatie

kraamafdeling informatiebrochure Afkolven

kraamafdeling informatiebrochure Afkolven kraamafdeling informatiebrochure Afkolven Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Opwekken van de toeschietreflex 4 3. Massage van de borsten 4 4. Manueel kolven 5 5. Elektrisch kolven 6 6. Bewaren van moedermelk

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk Informatie en adviezen

Afkolven van moedermelk Informatie en adviezen Afkolven van moedermelk Informatie en adviezen Vrouw Moeder Kind-centrum Inhoudsopgave 1. Afkolven van moedermelk 3 1.1 Wanneer begint u met afkolven? 1.2 Hoe vaak kolft u af? 1.3 Gebruikt u medicijnen?

Nadere informatie

Kolven Inleiding Redenen om te kolven Met de hand kolven

Kolven Inleiding Redenen om te kolven Met de hand kolven Kolven Inleiding In deze folder vindt u informatie over (elektrisch), de werkwijze hiervan en het bewaren van moeder. Kolven is het op gang brengen en/of in stand houden van de productie door middel van

Nadere informatie

Verloskunde/Kindergeneeskunde

Verloskunde/Kindergeneeskunde Verloskunde/Kindergeneeskunde Afkolven en bewaren van moedermelk Inleiding Deze folder is geschreven voor moeders die borstvoeding willen geven. Er kunnen zich situaties voordoen waarbij het niet direct

Nadere informatie

Wat maakt borstvoeding zo bijzonder? Voordelen voor je baby Voordelen voor jezelf Gefeliciteerd met je baby!

Wat maakt borstvoeding zo bijzonder? Voordelen voor je baby Voordelen voor jezelf Gefeliciteerd met je baby! Wat maakt borstvoeding zo bijzonder? is de beste voeding voor je baby want borstvoeding: is altijd goed samengesteld is precies warm genoeg heb je altijd bij je. Voordelen voor je baby heeft voordelen

Nadere informatie

Naam baby: Geboortedatum: Geboortetijd: Geboortegewicht:

Naam baby: Geboortedatum: Geboortetijd: Geboortegewicht: U heeft besloten borstvoeding te geven. Door omstandigheden heeft u het advies gekregen om te gaan kolven om de productie van moedermelk op gang te brengen. In dit kolfdagboek geven wij informatie over

Nadere informatie

Afkolven en bewaren van moedermelk

Afkolven en bewaren van moedermelk Afkolven en bewaren van moedermelk Gefeliciteerd met de geboorte van uw baby. We zijn blij dat u er voor kiest om borstvoeding te geven. Borstvoeding geven heeft belangrijke voordelen voor de gezondheid

Nadere informatie

Gynaecologie. Kolfdagboekje. www.catharinaziekenhuis.nl

Gynaecologie. Kolfdagboekje. www.catharinaziekenhuis.nl Gynaecologie Kolfdagboekje www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het afkolven van moedermelk... 3 Borstmassage voor en tijdens het kolven... 4 Kolven met de hand: de Marmet techniek... 4 Hoe kun je met de

Nadere informatie

Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s

Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s Uw kind is opgenomen op de intensive care neonatologie, de verpleegafdeling voor te vroeg geboren baby s (prematuren). Ook wanneer een kind te vroeg wordt geboren,

Nadere informatie

Kolfboek en kolfdagboek

Kolfboek en kolfdagboek Patiënteninformatie Kolfboek en kolfdagboek Informatie over het afkolven, bewaren en gebruiken van moedermelk; inclusief kolfdagboek 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 1. Waarom afkolven?

Nadere informatie

Afkolven en bewaren van moedermelk

Afkolven en bewaren van moedermelk Afkolven en bewaren van moedermelk INFORMATIEBROCHURE VOOR DE MOEDER INHOUD 1. AFKOLVEN VAN MOEDERMELK...4 1.1 Wanneer afkolven 1.2 Hoe afkolven 2. BENODIGDHEDEN EN WERKWIJZE...5 3. BEWAREN VAN MOEDERMELK...7

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk. Hoe gaat u kolven Er zijn verschillende manieren voor het afkolven van

Afkolven van moedermelk. Hoe gaat u kolven Er zijn verschillende manieren voor het afkolven van Afkolven van moedermelk Afkolven van moedermelk Redenen om te kolven Uw baby is opgenomen op de afdeling neonatologie en kan of mag niet direct aan de borst drinken. Het lukt uw baby na 24 uur, nog niet

Nadere informatie

Kolven in de zwangerschap

Kolven in de zwangerschap Kolven in de zwangerschap Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De lactatiekundige van het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft u het advies gegeven om te gaan starten

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk In het ziekenhuis

Afkolven van moedermelk In het ziekenhuis Afkolven van moedermelk In het ziekenhuis Vrouw Moeder Kind-centrum- Veldhoven Inhoudsopgave 1. Afkolven van moedermelk 3 1.1 Wanneer begint u met afkolven? 1.2 Hoe vaak kolft u af? 1.3 Gebruikt u medicijnen?

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding... 1 Redenen om te kolven... 1 Met de hand kolven... 1 Borstmassage om de toeschietreflex te bevorderen...

Inhoudsopgave Inleiding... 1 Redenen om te kolven... 1 Met de hand kolven... 1 Borstmassage om de toeschietreflex te bevorderen... Kolven Inhoudsopgave Inleiding... 1 Redenen om te... 1 Met de hand... 1 Borstmassage om de toeschietreflex te bevorderen... 2 Starten met enkel- of dubbelzijdig elektrisch... 4 Gebruik van elektrische

Nadere informatie

AFKOLVEN VAN MOEDERMELK

AFKOLVEN VAN MOEDERMELK AFKOLVEN VAN MOEDERMELK 771 Inleiding In deze folder leest u informatie over het af van moedermelk. Er kunnen zich situaties voordoen waarbij het niet mogelijk is om direct borstvoeding te geven of waarbij

Nadere informatie

Borstvoeding en werk

Borstvoeding en werk Borstvoeding en werk Geef je borstvoeding en ga je weer aan het werk? Als je wilt, kun je gewoon doorgaan met borstvoeding. Waarom kolven? Wanneer je weer aan het werk bent kan je kind minder vaak bij

Nadere informatie

Borstvoeding als uw kind in het Catharina Ziekenhuis is opgenomen

Borstvoeding als uw kind in het Catharina Ziekenhuis is opgenomen Kindergeneeskunde Borstvoeding als uw kind in het Catharina Ziekenhuis is opgenomen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud U heeft gekozen voor het geven van borstvoeding... 3 Bijvoeden... 3 Bijvoeden met cupfeeding...

Nadere informatie

Kolven in de kraamperiode

Kolven in de kraamperiode Verloskunde Patiënteninformatie Kolven in de kraamperiode U ontvangt deze informatie, omdat u onlangs bent bevallen. Gefeliciteerd met de geboorte van uw kindje! U wilt uw kindje graag borstvoeding geven.

Nadere informatie

Infobrochure. Moedermelk afkolven. Dienst: materniteit en neonatologie Tel mensen zorgen voor mensen

Infobrochure. Moedermelk afkolven. Dienst: materniteit en neonatologie Tel mensen zorgen voor mensen Infobrochure Moedermelk afkolven Dienst: materniteit en neonatologie Tel. 011 826 281 mensen zorgen voor mensen Wanneer je baby door omstandigheden niet of onvoldoende aan de borst kan drinken, kan het

Nadere informatie

Naam baby: Tijdstip geboorte:

Naam baby: Tijdstip geboorte: Hygiëne Als de afgekolfde melk gebruikt wordt om een te vroeg geboren of zieke baby te voeden, is hygiëne extra belangrijk om de groei van bacteriën te voorkomen. Moedermelk is onder andere door de aanwezigheid

Nadere informatie

Kolfdagboekje (Aanvulling op folder 'Borstvoeding') Vrouw- Moeder-Kind centrum

Kolfdagboekje (Aanvulling op folder 'Borstvoeding') Vrouw- Moeder-Kind centrum 00 Kolfdagboekje (Aanvulling op folder 'Borstvoeding') Vrouw- Moeder-Kind centrum Inhoudsopgave Borstmassage voor en tijdens het Effectief Afkolfschema s Hygiëne richtlijnen Bewaarschema Opwarmen Verhuur

Nadere informatie

Borstvoeding voor een prematuur geboren baby

Borstvoeding voor een prematuur geboren baby KRAAMAFDELING Borstvoeding voor een prematuur geboren baby 1. Inleiding Borstvoeding voor een prematuur geboren baby 2. De melkproductie op gang brengen na de bevalling Afkolven voor een premature baby

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Kolven

Patiënteninformatie. Kolven Kolven Allereerst van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby. U heeft gekozen voor borstvoeding. Borstvoeding heeft belangrijke voordelen voor de gezondheid van u en uw baby. Moedermelk is beter

Nadere informatie

Kolfboek en kolfdagboek

Kolfboek en kolfdagboek Patiënteninformatie Kolfboek en kolfdagboek Informatie over het afkolven, bewaren en gebruiken van moedermelk; inclusief kolfdagboek 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 1. Waarom afkolven?

Nadere informatie

Het afkolven van moedermelk. Kolfdagboek

Het afkolven van moedermelk. Kolfdagboek Het afkolven van Kolfdagboek Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Moedermelk... 1 3 Verschillende manieren van kolven... 2 Kolven met de hand: Marmet Methode... 3 Kolven met een vol automatische elektrische

Nadere informatie

borstvoeding, het gaat lukken Gertie Roberts lactatiekundige IBCLC

borstvoeding, het gaat lukken Gertie Roberts lactatiekundige IBCLC borstvoeding, het gaat lukken Gertie Roberts lactatiekundige IBCLC Belangrijke info waar kun je terecht met vragen: verloskundige, gynaecoloog kraamverzorgster jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau)

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOOR HET AFKOLVEN EN BEWAREN VAN MOEDERMELK

RICHTLIJNEN VOOR HET AFKOLVEN EN BEWAREN VAN MOEDERMELK RICHTLIJNEN VOOR HET AFKOLVEN EN BEWAREN VAN MOEDERMELK Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby en welkom op de kraamafdeling van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis! Soms is het nodig te starten

Nadere informatie

Borstvoeding en uw baby op de couveuseafdeling

Borstvoeding en uw baby op de couveuseafdeling Borstvoeding en uw baby op de couveuseafdeling OPNAME OP DE COUVEUSEAFDELING De opname van uw baby op de couveuseafdeling is een ingrijpende en vaak onverwachte gebeurtenis, die bij u veel vragen kan oproepen

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk. Sophia Kinderziekenhuis

Afkolven van moedermelk. Sophia Kinderziekenhuis Af van moedermelk Sophia Kinderziekenhuis U bent net bevallen en u kunt nog geen (volledige) borstvoeding geven. In deze folder leest u hoe u toch moedermelk kunt geven door deze af te. Ook is er ruimte

Nadere informatie

Afkolven en bewaren van moedermelk

Afkolven en bewaren van moedermelk Afkolven en bewaren van moedermelk Inleiding Deze folder is geschreven voor moeders die borstvoeding willen geven. Er kunnen zich situaties voordoen waarbij het niet direct mogelijk is om borstvoeding

Nadere informatie

Het afkolven van moedermelk

Het afkolven van moedermelk Het af van moedermelk Hoffelijke zorg In deze folder vindt u informatie over het af van moedermelk. Af is het op gang brengen of in stand houden van de melkproductie met de hand of met behulp van een kolfapparaat.

Nadere informatie

AFKOLVEN VAN MOEDERMELK GYNAECOLOGIE/ VERLOSKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND

AFKOLVEN VAN MOEDERMELK GYNAECOLOGIE/ VERLOSKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND AFKOLVEN VAN MOEDERMELK GYNAECOLOGIE/ VERLOSKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Borstvoeding geven heeft belangrijke voordelen voor de gezondheid van u en uw baby. Moeder is beter voor de baby dan welke

Nadere informatie

Het afkolven van moedermelk

Het afkolven van moedermelk Het af van moedermelk In deze folder vindt u informatie over het af van moedermelk. Af is het op gang brengen of in stand houden van de melkproductie met de hand of met behulp van een kolfapparaat. Tijdens

Nadere informatie

Praktische informatie bij de start van borstvoeding

Praktische informatie bij de start van borstvoeding Gynaecologie / Verloskunde Kraamafdeling Praktische informatie bij de start van borstvoeding i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding U gaat uw baby borstvoeding geven; de beste voeding voor

Nadere informatie

Lactatiekundige. Hulp bij borstvoeding

Lactatiekundige. Hulp bij borstvoeding Lactatiekundige Hulp bij borstvoeding Inleiding Borstvoeding (leren) geven gaat niet altijd zonder problemen. In de meeste gevallen is begeleiding van de kraamvrouw door de verpleging voldoende. Als dit

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOOR HET AFKOLVEN EN BEWAREN VAN MOEDERMELK

RICHTLIJNEN VOOR HET AFKOLVEN EN BEWAREN VAN MOEDERMELK RICHTLIJNEN VOOR HET AFKOLVEN EN BEWAREN VAN MOEDERMELK Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby en welkom op de kraamafdeling van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis! Jammer genoeg kan uw baby

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk

Afkolven van moedermelk Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het Slotervaartziekenhuis, een opmerkelijk en ambitieus ziekenhuis in Amsterdam. In een informele en vertrouwde omgeving werken wij aan innovatieve medische

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk in het ziekenhuis

Afkolven van moedermelk in het ziekenhuis Afkolven van moedermelk in het ziekenhuis Moeder en Kind Centrum Beter voor elkaar Inleiding U bent net bevallen en u kunt nog geen (volledige) borstvoeding geven. In deze folder wordt beschreven hoe u

Nadere informatie

Richtlijnen voor het afkolven van borstvoeding

Richtlijnen voor het afkolven van borstvoeding Richtlijnen voor het afkolven van borstvoeding Gefeliciteerd met de geboorte van uw baby! U heeft gekozen voor het geven van borstvoeding. Hierover leest u in deze folder meer. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Informatieve Meerlingdag

Informatieve Meerlingdag Informatieve Meerlingdag 20-01-2019 Meerlingen & Borstvoeding Wat staat er op het programma vandaag Wie ben ik? Proces vs product Borstontwikkeling, melkproductie, poep Vaders! (partner) Houdingen Kolven

Nadere informatie

borst voeding bij te vroeg geboren baby s

borst voeding bij te vroeg geboren baby s borst voeding bij te vroeg geboren baby s Uw kind is opgenomen op de intensive care neonatologie, de verpleegafdeling voor te vroeg geboren baby s (prematuren). Ook wanneer een kind te vroeg wordt geboren,

Nadere informatie

Afkolven van borstvoeding

Afkolven van borstvoeding Afkolven van borstvoeding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over het afkolven van borstvoeding. Afkolven is het op gang brengen of

Nadere informatie

Kolven in de zwangerschap

Kolven in de zwangerschap Patiënteninformatie Kolven in de zwangerschap In deze folder vind je informatie over het kolven van borstvoeding tijdens de zwangerschap 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Wanneer niet

Nadere informatie

Afdeling Verloskunde, locatie WKZ. Borstvoeding geven aan een meerling

Afdeling Verloskunde, locatie WKZ. Borstvoeding geven aan een meerling Afdeling Verloskunde, locatie WKZ Borstvoeding geven aan een meerling 1 Inleiding Voor u ligt de katern van de afdeling Verloskunde en Neonatologie van het UMC Utrecht. Dit katern geeft u informatie over

Nadere informatie

Borstvoeding geven aan een tweeling

Borstvoeding geven aan een tweeling Borstvoeding geven aan een tweeling Door middel van deze folder informeren wij u over het geven van borstvoeding aan een tweeling. Borstvoeding geven en een tweeling kan prima samengaan. Het is echter

Nadere informatie

Borstvoeding geven aan een meerling

Borstvoeding geven aan een meerling Borstvoeding geven aan een meerling Afdeling verloskunde Over Alrijne Zorggroep Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland Zorggroep (Rijnland Ziekenhuis en de verpleeghuizen Leythenrode en Oudshoorn) zijn

Nadere informatie

Couveuseafdeling; Borstvoeding en uw baby

Couveuseafdeling; Borstvoeding en uw baby Couveuseafdeling; Borstvoeding en uw baby De opname van uw baby op de couveuseafdeling is een ingrijpende en vaak onverwachte gebeurtenis, die bij u veel vragen kan oproepen over onder andere het geven

Nadere informatie

Kolven met de hand tijdens de zwangerschap

Kolven met de hand tijdens de zwangerschap Kinderafdeling Kolven met de hand tijdens de zwangerschap Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Het geven van borstvoeding is iets natuurlijks daarom

Nadere informatie

Afkolven hoe begin ik eraan?

Afkolven hoe begin ik eraan? Afkolven hoe begin ik eraan? INFORMATIE VOOR PATIËNTEN INHOUDSTAFEL Inleiding 3 1. Redenen om af te kolven 4 2. De techniek van het kolven 4 3. Tips om de melkproductie gunstig te beïnvloeden 7 4. Tijdstip

Nadere informatie

Afkolven van moedermelk. Informatie voor moeders

Afkolven van moedermelk. Informatie voor moeders Afkolven van moedermelk Informatie voor moeders In deze folder vindt u informatie over het afkolven van moedermelk. Kolven is het onttrekken van moedermelk aan de borsten met behulp van een kolfapparaat.

Nadere informatie

AFKOLVEN VAN MOEDERMELK

AFKOLVEN VAN MOEDERMELK AFKOLVEN VAN MOEDERMELK 771 Inleiding In deze folder leest u informatie over het af van moedermelk. Er kunnen zich situaties voordoen waarbij het niet mogelijk is om direct borstvoeding te geven of waarbij

Nadere informatie

Borstvoeding premature baby

Borstvoeding premature baby Borstvoeding premature baby Een prematuur geboren baby, is een baby die geboren na een zwangerschap van minder dan 37 weken. Goede medische, verpleegkundige en lactatiekundige zorg is voor de prematuur

Nadere informatie

Borstvoeding en diabetes

Borstvoeding en diabetes Borstvoeding en diabetes 1 Door middel van deze folder informeert het van Weel Bethesda ziekenhuis u over het geven van borstvoeding bij Diabetes Mellitus. Diabetes en borstvoeding kunnen in de meeste

Nadere informatie