Hout. Hout. 1e college Utrecht 6 september Inleidend college Utrecht 7 september 2009 HKU HKU

Transcriptie

1 Hout Hout Inleidend college Utrecht 7 september e college Utrecht 6 september 2010 HKU HKU Speelgoed Verpakking 1

2 Meubels Meubels Auto (afwerking) Auto (afwerking) Vasily Lazarenko uit de Oekraïne Livio de Marchi 2

3 Auto (afwerking) De hout-auto van Joost Conijn Auto (afwerking) Auto (afwerking) Funktioneel of esthetisch gebruik van hout bij auto s Interieur / gebruiks producten Funktioneel of esthetisch gebruik van hout bij auto s 3

4 Muziekinstrumenten Muziekinstrumenten Innovatie algemeen: Wat moet je van materialen weten? 4

5 algemeen: Wat moet je van materialen weten? - Wat is het? Waar is het uit opgebouwd? Hoe ontstaat het of hoe wordt het gemaakt? - Soorten - Eigenschappen - Bewerkingsmethode - Behandelmethode - Producten - Toepassingen - Voordelen/nadelen Introductie over hout: Wat is hout Groei/ontstaan Opbouw van hout Structuur Eigenschappen Soorten hout Methoden van zagen Methoden van bewerken Methoden van behandelen (verduurzamen) Houtproducten Voordelen/nadelen Wat is hout: Groei en ontstaan van hout Wat is hout: Groei en ontstaan van hout 5

6 Wat is hout: Groei en ontstaan van hout Tangentiale doorsnede van een 4-jarige stam: 0 = merg; 1 = grens jaarring; 2 = harskanalen; 3 = primaire houtstralen; 4 = secundaire houtstralen; 5 = cambium; 6 = houtstralen in de bast; 7 = kurkcambium; 8 = bast; 9 = schors Hout groeit op twee wijzen: - Aan de top - In het Cambium - Binnenwaarts (houtcellen) - Buitenwaarts (bastcellen) - In de Breedte (Cambiumcellen) 6

7 opwaartse sapstroom opslag voedingsstoffen overgang scherp of geleidelijk gevoelig voor schimmels - Kernhout - Kernhout Steunfunctie 7

8 - Kernhout - Bast - Kernhout - Bast Geheel van schors en aangroeilaag Veelal gescheurd In veel varianten Bast van Melaleuca Esdoorn - Kernhout - Bast Schors wordt weinig gebruik behalve... - Kernhout - Bast kurk Plataan Plataan 8

9 - Kernhout - Bast kurk - Kernhout - Bast kurk Plataan Opbouw van hout: - Kernhout - Bast kurk Houtvaten Nerf / Draad 9

10 Opbouw van hout: Opbouw van hout: Houtvaten: - Cellen die onderling verbonden zijn met openingen Verzorgen transport van stoffen in de lengterichting van de boom Aanwezig en duidelijk waarneembaar bij Loofhout. Niet aanwezig bij naaldhout! Nerf of draad - Samenstelling van de afmetingen van de elementen van het hout zoals: - Diameter vaten - Hoogte en breedte van de stralen - Doorsnede van vezels - Groeiring breedte - Afwisseling weefsels Kan grof of fijn zijn, lang of kort Naaldhout: langnervig en taai. Lange splinter Loofhout: kortnervig. Korte splinter Opbouw van hout: Draad van hout (richting waarin de elementen van het hout zijn gerangschikt ten opzichte van de lengteas van de boom): - Bij hout uit gematigde streken rechtdradig. De draad loopt parallel aan de as van de stam. - Bij afwijkingen of tropisch hout kan dit variëren. Deze variatie kan mooie effecten opleveren Opbouw van hout: Richtingen van draad: - Draadgroei 10

11 Opbouw van hout: Opbouw van hout: Richtingen van draad: - Draadgroei - Kruisdraad (wisselt van linksom naar rechtsom) Tropische soorten als sapeli, azobe, bangkirai Draad wisselt richting per periode Richtingen van draad: - Draadgroei - Kruisdraad (wisselt van linksom naar rechtsom) Tropische soorten als sapeli, azobe, bangkirai Draad wisselt richting per periode - Warrige draad (pokhout) Opbouw van hout: Opbouw van hout: Richtingen van draad: - Draadgroei - Kruisdraad (wisselt van linksom naar rechtsom) Tropische soorten als sapeli, azobe, bangkirai Draad wisselt richting per periode - Warrige draad (pokhout) Richtingen van draad: - Draadgroei - Kruisdraad (wisselt van linksom naar rechtsom) Tropische soorten als sapeli, azobe, bangkirai Draad wisselt richting per periode - Warrige draad (pokhout) - Golvende draad (gewaterd esdoorn, riegel ahorn of fiddle back Draad wisselt in de lengte van de boom 11

12 10 houtsoorten: 10 houtsoorten: Ga zelf op zoek naar het hout. Voorbeeldstalen in de studio, werkplaats, buiten, Gamma etcetera. Maak een samenvatting in je boek over de materialen Denk hierbij vooral aan: Ga zelf op zoek naar het hout. Voorbeeldstalen in de studio, werkplaats, buiten, Gamma etcetera. Maak een samenvatting in je boek over de materialen Denk hierbij vooral aan: - Namen - Houtsoort - Hoe wordt het gebruikt (verschijningsvorm) - Beschrijving / uiterlijk - Eigenschappen zoals draad / nerf, volumieke massa, werking, droging - Bewerkbaarheid (spijkeren, schroeven, zagen, buigen) - Toepassing onderverdelingen van houtsoorten: 2 onderverdelingen van houtsoorten: Naaldhout Loofhout 12

13 2 onderverdelingen van houtsoorten: 2 onderverdelingen van houtsoorten: Naaldhout (zachthout) Loofhout (Hardhout) Naaldhout (zachthout) Loofhout (Hardhout) - niet tropisch hout (Europees/ Amerikaans) - tropisch hout 10 houtsoorten: Houtsoort - Dennen - Vuren - Grenen 13

14 Houtsoort boomnaam 10 houtsoorten: - Dennen - zilver spar - Vuren - fijnspar - Grenen - grove den Allen bomen uit de orde Coniferen, familie: Dennen (pine) - Dennen - Zilverden of zilverspar (Abies) - Vuren - Fijnspar (Picea) - Grenen - Grove Den oftewel pijnboom (pinus) - Lariks (Larix) Fijnspar vuren Fijnspar vuren 14

15 Grove Den grenen Grove Den grenen 10 houtsoorten: Houtproducten - Dennen - Zilverden of zilverspar - Vuren - Fijnspar - Grenen - Grove Den oftewel pijnboom - Lariks - Berken - Beuken - Eiken (Europees) - Kersen - Teak - Okoumé 15

16 16

17 17

18 Houtproducten - Bewerkt hout (kortweg: massief hout) - Fineer - Triplex/Multiplex - Underlayment/Betonplex - buigplex - Gelamineerd hout - OSB (Oriented Strand Board) - Spaanplaat - Geplastificeerde plaat - MDF Etc.etc. Hout als Basis materiaal Material Inventions versus Material Development versus Material Design Geplastificeerde plaat Material Inventions Material Development Material Design MDF spaanplaat Multiplex Material Inventions Complexe chemische of biologische processen Material Development 18

19 Material Design Mechanische processen Material Design Mechanische processen Bijhouden van een materialen boek. Jacob Alkema Verzamel informatie over de besproken materialen. - Waar kom je het materiaal tegen? Denk aan architectuur, urban, interieur, product, kunst. Wat spreekt je aan. Verzamel hier beeldmateriaal over. - Beschrijf het materiaal. Noem de ontwerper van het object. Wat kom je tegen? Waar is het van gemaakt? Hoe is het gemaakt? - Verzamel materialen. Beschrijf ze. Wat is het, waar komt het vandaan? - Verzamel websites van ontwerpers en fabrikanten. Je materiaalboek ligt bij de werkschouw. Kortom het moet een boek zijn wat inspireert, jou persoon weerspiegelt, vertelt hoe jij omgaat met materialen, productietechnieken en hun toepassingen. Hooghiemstraplein AZ Utrecht (NL) T: M: E: jacob@designgedichtjes.nl W: 19